گفت و گو با «رحمت الله حافظی»، عضو شورای شهر تهران
مجله جامعه پویا - حبیب رستمی: آلودگی هوای تهران موضوع تازه ای نیست؛ اما معضلی هم نیست که بتوان به بهانه تکراری بودن به راحتی از کنار آن گذشت. معمولا پاییز آلوده ترین فصل سال است و اواخر آبان تا اواسط آذر بیش از دیگر ایام سال تنفس برای پایتخت نشینان سخت می شود.
رحمت الله حافظی، عضو شورای شهر تهران، از جمله نمایندگان اصول گرایی است که به صراحت بیان معروف است؛ او در دولت نهم معاونت توسعه مدیریت و منافع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را برعهده داشت. سپس مدیرعامل سازمان بیمه خدمات درمان شد و پس از آن با حکم صادق محصولی، وزیر رفاه و تامین اجتماعی وقت، به ریاست سازمان تامین اجتماعی منصوب؛ اما سرانجام برکنار شد و به شورای شهر تهران راه یافت تا یکی از دغدغه های اصلی اش را که سلامت و محیط زیست است، پیگیری کند. حافظی در این گفت و گو از اشکالات و راه های علاج آلودگی هوای پایتخت می گوید.
طرح موضوع می تواند از یک دستگاه های اجرایی را حساس تر کند که جدی تر مسائل را دنبال کنند و از سوی دیگر این موضوعات را برحسب اهمیت شان به مطالبه عمومی تبدیل کند تا باعث شود مسئولان اجرایی و متولیان امر با حساسیت بیشتری موضوع را دنبال کنند.
یکی از چالش های اصلی ما زمانی که در شور ای شهر چهارم کار را شروع کردیم و کمیسیونی با عنوان سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شکل گرفت، بحث آلودگی هوا و تهدید سلامت مردم بود. مدتی را صرف کردیم تا مشخص شود منابع آلاینده در تهرن چه هستند و در چه مواردی باید مداخله کنیم. چرا که باید اقدامات کوتاه مدت را از آلاینده های اصلی آغاز می کردیم تا در زمان کوتاه تری، اثربخشی بیشتری داشته باشند.
این نتایج به چه تصمیم هایی منجر شد؟
شهرداری براساس مصوبه شورا ملزم شد تسهیلاتی برای کسانی که متقاضی خرید موتورسیکلت های برقی هستند، فراهم کند. زیرا به نسبت موتورهای با سوخت فسیلی، مختصری گران تر است. قرار شد تا 80 درصد از قیمت موتورسیکلت در قالب وام قرض الحسنه و با سود چهاردرصد از طریق بانک شهر به فروشنده پرداخت شود؛ اما هنوز زیرساخت های لازم برای استفاده از این موتورها را نداریم؛ از یک سو مردم اطمینان لازم را ندارند، زیرا برای تعمیرات موتورسیکلت بنزینی مشکلی وجود ندارد و در دسترس است؛ اما برای موتورهای برقی این زیرساخت وجود ندارد.
شهرداری مساعدت نمی کند؟
با یکی از مدیران شهرداری هم مذاکره داشتم و قول مساعد برای همکاری داد؛ معاونت فناری ریاست جمهوری هم مکاتبه ای با شهرداری داشته تا از مجموعه هایی که می توانند موتورسیکلت برقی تولید کنند، حمایت کنند که این ها گام های امیدوارکننده ای است.
اگر شاهید این تولید باشیم، قطعا زیرساخت ها هم شامل تعمیرگاه موتورسیکلت های برقی و پارکینگ های خاص و ایستگاه های شارژ رایگان خواهیم داشت که اینها هم جزء مصوبات شورای شهر است. اگر تقاضا و عرضه خوبی داشته باشیم، در مناطقی از نقاط مرکزی تهران هم مشابه طرح ترافیک خودروهای سواری، برای موتورسیکلت های بنزینی محدودیت ایجاد می کنیم که خود باعث ایجاد انگیزه برای تهیه موتورهای برقی خواهدشد.
رفتن از سمت موتورسیکلت های بنزینی به برقی راه یک طرفه است و شکی در آن نداریم؛ قطعا اگر همکاری و همراهی دستگاه های مسئول بیشتر باشد، سریع تر می توان این راه را طی کرد و زودتر به نقطه مطلوب رسید.
معتقدم همه دستگاه ها می توانند در کاهش آلودگی نقش داشته باشند و باید این موضوع را به مطالبه از تمام دستگاه ها، یعنی قوه قضاییه، قوه مجریه و قوه مقننه. حال نقش قوه مقننه چیست؟ ما شاهدیم که متاسفانه نمایندگان در مجل قبل خطای بزرگی انجام دادند و فاصله دو سال معاینه فنی را به پنج سال افزایش دادند. در همان زمان از مجلس خواستیم این مصوبه را اصلاح کنند؛ اما هیچ کس نیامد.
در اروپا خودروی استانداردشان را ملزم می کنند پس از تولید، سالی یک بار معیانه فنی شود. حالا ما خودروهایی که با تکنولوژی چهار دهه قبل می سازیم، معاینه شان را از دو سال به پنج سال افزایش می دهیم! یکی از ادله نمایندگان مجلس این بود که مردم در صف معاینه اذیت می شوند و صف طولانی است؛ چرا صورت مسئله را پاک می کنید؟ فعالیت مراکز معاینه را شبانه روزی می کردید. شهرداری و وزارت کشور را ملزم و موظف به افزایش تعداد مراکز در زمانی معین می کردید.
دلیل دوم نمایندگان این بود که برگه های معاینه فنی به صورت قاچاق و غیرقانونی صادر می شود. درست این بود که مقابله کنید و از نیروی انتظامی و قوه قضاییه درخواست کنید مقابله و درخواست کنند. چرا صورت مسئله را پاک می کنید؟
دولت باید بیشترین همراهی را داشته باشد، آیا عملکرد هم همین را تایید می کند؟
درباره قوه مجریه از وزارت صنایع می توان مطالبه داشت که اجازه ندهد خودروهای دیزلی بدون فیلتر دوده وارد بازار شوند و تقاضای خودروی استاندارد داشت. ناوگان خودروهای دیزلی غیراستاندارد شب ها 10 هزار سرویس اعم از وارد کردن مصالح به شهر تهران یا خروج پسماندهای ساختمان و خدمات دیگر انجام می دهد؛ این خودروها باید به سیستم فیلتر دوده مجهز باشند. نباید با جان و سلامت مردم بازی کرد. خسارتی که به جان و مال مردم از هر نظر وارد می شود بسیار بیشتر از هزینه ای است که باید برای ارتقای کارخانه های تولید خودرو صرف کرد.
مطالبه ما این است که نباید خودروی دیزلی غیراستاندارد تولید شود. درباره وزارت نفت خوشبختانه کیفیت بنزین نسبت به گذشته بهتر شده است؛ سه سال پیش که وارد شورا شدیم، شاهد عرضه بنزین تولید پتروشیمی ها بودیم که سرطان زا بود. خوشبختانه اکنون این مشکل حل شده و این یک گام به جلو بود. هرچند اگر بنزین استاندارد داشته باشیم و خودروی استاندارد نداشته باشیم، مشکل همچنان باقی است.
درباره وزارت نفت مطالبه دیگر کیفیت گازوییل بود. گازوییلی که اواخر دولت قبل وارد بازار می شد، هشت هزار ppm گوگرد داشت، در حالی که طبق استاندارد باید زیر 200ppm باشد؛ در این مدت عملیات گوگردزدایی از گازوییل را وزارت نفت انجام داد و حدود یک سال است که گازوییل استاندارد به بازار عرضه می شود. هر چند در فصول سرد سال نگرانی هایی داریم و گزارش هایی هست که در برخی مواقع گازوییل با گوگرد بیشتر از 200ppm عرضه می شود. این هم مطالبه های از وزارت نفت است که به ویژه در فصل سرد سال اجازه ندهد میزان گوگرد از 200ppm بیشتر شود.
عملکرد سازمان محط زیست را در دولت چطور ارزیابی می کنید؟
اما سازمان محیط زیست برای نظارت به همراهی سایر ارگان ها نیاز دارد.
بررسی ها نشان می دهد اراضی بایر و معادن به عنوان منبع تشدیدکننده ذرات معلق در هوای پایتخت هستند؛ تعطیلی کارخانه های شن و ماسه در جنوب غرب تهران و صنایع آلاینده شهرک های صنعتی می تواند به رفع این مشکل کمک کند؟ این روزها برخی مکرر اصرا دارند که 80 درصد آلودگی ناشی از خودرو است؛ چرا اصرار دارند فقط طرح مسئله کنند و راهکار نمی دهند؟ به راستی گرد و غبار موجود در هوای شهر تهران از کجا نشئت می گیرد؟
به هر حال می دانیم 70 تا 80 درصد آلودگی ها از منابع متحرک است و هر دستگاهی سهمی در تولید آن دارد؛ باید وفاق ایجاد شود، باید همه دستگاه ها تصمیمات شان سلامت محور باشد؛ یعنی تبدیل به فرهنگ شود که در زمان اتخاذ بک تصمیم به موضوع سلامت مردم در آن پروژه هم توجه کنند؛ برای مثال اگر وزیر صنایع تصمیمی می گیرد، به این موضوع هم توجه کند که این تصمیم سلامت محور و به نفع سلامت مردم هست یا نه؟ آن گاه قطعا بحث های اقتصادی که از این موضوع خارج می شود هم به نفع مردم خواهدبود. اگر بیان موضوع فقط با هدف تضعیف طرف مقابل باشد، به صلاح نیست و راه به جایی نخواهدبرد و مشکلی از مردم حل نخواهدکرد، اما اگر طرح موضوع برای هم افزایی بین دستگاه ها و حل مشکل باشد، می تواند به کاهش و رفع آلودگی هوا کمک کند.
در گذشته سعی می شد این مسائل که تمام شود، حتی خاطره هست در دولت گذشته یک بار کارشناسی در وزارت بهداشت مسئله ای را طرح کرد و وزیر مربوطه بلافاصله پس از اولین جلسه دولت مصاحبه کرد و گفت این مطلب صحیح نیست؛ درواقع سعی می کردند مسئله را کتمان کنند، کتمان کردن حقایق آسیب بیشتری به مردم می زند، مسائل باید طرح شود تا راه حلی برای آنها پیدا شود.
در سال های اخیر کم کم این فضا باز شده است. در سال 92 گزارش هایی از سازمان جهانی بهداشت منتشر و اعلام شد بنزن در بنزین و گوگرد در گازوییل سرطان زاست. اعلام این موضوع از سوی سازمان بهداشت جهانی باعث شد حذف بنزین پتروشیمی ها به یک مطالبه عمومی تبدیل شود. همان سال برنامه ای با یکی از مدیران ارشد وزارت بهداشت در صدا و سیما داشتم و به او گفتم ما نمی گوییم آمار مرگ و میر در شهر تهران که در روزهای آلوده 180 نفر بیشتر است به علت آلودگی هواست. شما که متولی سلامت مردم هستید، بفرمایید چرا در روزهای آلوده تعداد مرگ و میر بیشتری داریم؟
حمل و نقل عمومی در کاهش آلودگی هوا نقش موثری دارد؛ در حالی که قرار است به خطوط اتوبوس رانی و مترو افزوده شود؛ اما اتوبان صدر دوطبقه شده و اعلام می شود این طرح برای سایر اتوبان ها هم اجرای می شود؛ آیا شورای شهر با این طرح ها موافق است؟
در این هیچ شکی نیست که هرچه ناوگان عمومی را افزایش دهیم، استقبال از خودروهای شخصی کاهش می یابد. اگر ما پیمانکارانی قوی در حوزه ساخت مترو داشتیم، موفق تر بودیم؛ اما پیمانکارانی که تصمیم می گیرند، کسانی هستند که در حوزه معابر تجربه دارند و آنها در حال مدیریت پروژه ها هستند.
با این تصویر واضحی که از وضعیت آلاینده های شهری ترسیم کردید، پیشنهاد اصلی خودتان چیست؟
پیشنهاد می کنم از سازمان حمل و نقل گزارشی درباره روند نوسازی خودروهای فرسوده گرفته شود، همچنین این سازمان گزارشی از قراردادهایی که با بانک ها و خودروسازها برای تعویض این خودرها دارد، ارائه کند. تعویض خودروهای فرسوده می تواند مقداری از آلودگی هوا را کم کند؛ ستاد سوخت در دوره ای از سه سال فعالیت کاملا تعطیل بود. گلایه ای به عنوان نماینده مردم مطرح می کنم، چون هدف ما این است که بیشتری بازدهی را داشته باشیم. وقتی تسهیلات در اختیار مردم می گذارند که صدهزار خودرو از خودروسازی داخلی در حال انقراض خرید کنند، چرا نمی آیند به ازای هر دستگاه خودرو که وارد بازار می شود، یک دستگاه خودرو فرسوده را اسقاط کنند؟
با ظرافت های خاصی می توان اثربخشی تصمیمات را دوچندان کرد. به شرطی که نگرش ها و تصمیم ها سلامت محور باشد، متاسفانه این نگرش سلامت محور وجود ندارد. چه اشکالی دارد که خودروی فرسوده را از رده خارج کنید و به سلامتی مردم هم بیندیشید؟
پیگیری های دادستانی
گفت و گو با «بهمن کشاورز»، حقوقدان
سالانه آمار متعددی از میزان مرگ و میر در کشور که آلودگی هوا مستقیم یا غیرمستقیم در آن اثرگذار است اعلام می شود. با این حساب می توان گفت این موضوع می تواند و باید مشمول قوانین مجازات اسلامی شود. «بهمن کشاورز»، حقوقدان هم معتقد است قوانینی که در این زمینه موجود دارد امکان شکایت را برای همه کسانی که از آلودگی هوا صدمه دیده اند ممکن می کند. اگرچه کشاورز تاکید می کند در این زمینه آنچه بیش از وضع قوانین مهم است زیرساخت هاست. بدون وجود این زیرساخت ها حتی قانون خوب هم در کاهش آلودگی هوا تاثیر چندانی نخواهدداشت.
آیا امکان جرم انگاری در حوزه آلودگی هوا وجود دارد؟
در مورد جلوگیری از آلودگی هوا قوانینی وجود دارد اما کارساز نبوده و نیست. زیرا قسمت مهمی از آلودگی هوا ناشی از مواردی است که مستقیما به دولت بر می گردد و وضع و اجرای قوانینی که مربوط به بخش خصوصی و مردم باشد مشکلی را حل نخواهد کرد. به عنوان مثال کارخانه های تولیدی برپا شده در اطراف شهرها با مجوز دولت تشکیل شده اند و نصب فیلترهای مختلف در آنها تا حد معینی ممکن است. بنابراین چاره کار انتقال دادن آنها به محل هایی دور از شهر است که این صرفا با اقدام دولت میسر خواهدبود. همین طور مثلا جلوگیری از حرکت اتومبیل های دودزا و آولده کننده ممکن است باعث کاهش آلودگی شود اما قطعا با این دفاع و ایراد واجه خواهدشد که مشکل به مقدار زیاد از آلودگی بنزین ناشی می شود و این را دولت باید اصلاح کند.
مشخصا کدام قوانین را می گوید؟
قوانینی که مشخصا با عنوان قوانین آلودگی هوا در سنوات مختلف تصویب شده و برخی مروبط به قبل و برخی مربوط به بعد از انقلاب است و در قالب قانون و آیین نامه آمده است. در قالب همین قانون هاست که امکان محدودیت عبور و مرور یا تعطیل شدن یک واحد اعلام می شود ولی اینها در حال حاضر درمان های موقتی و نه چندان موثر است.
دادگستری مراجع عام تظلمات است. اگر فرد یا افرادی بر این عقیده هستند که از آلودگی هوا صدمه دیده اند می توانند دادخواست بدهند و با جلب نظر کارشناس تقاضای احقاق حق کنند و دولت پاسخگو است. اینکه چرا چنین اتفاقی رخ نمی دهد جنبه جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی دارد. به طور کلی به نظر می رسد مردم ما از مراجعه به عدلیه دوری می کنند.
به نظر می رسد در کنار این عامل جامعه شناختی که از آن یاد کردید، مسئله سخت بودن اثبات چنین اتهامی مطرح است.
در زمینه شکایت درباره آلودگی هوا یک مورد بسیار مشخص وجود دارد و آن بنزین های آلوده است. درباره آلودگی شدید هوای پایتخت در سال های گذشته دولت قبل به خاطر تولید بنزین غیراستاندارد بارها مورد انتقاد قرار گرفت. آیا مردم می توانند از دولت قبل در این زمینه شکایت کنند؟
در زمینه حقوق بین الملل وضعیت چطور است؟ برای مثال آلودگی هوای خوزستان درحال حاضر معلول وضعیت کشورهای همسایه است. آیا می توان قوانینی تصویب کرد که بتواند کشورهای دیگر را مجاب به رعایت قوانین جلوگیری از آلودگی هوا کند؟
قوانینی از اینگونه جنبه داخلی دارند و تحمیل نتایج آنها بر کشورهای دیگر صرفا در حالتی ممکن است که تحمیل کننده توفق سیاسی و اقتصادی (و حتی نظامی) داشته باشد یا وارد بده بستان های اقتصادی و سیاسی بشود. این مستلزم آن است که کشور قادر به انجام این تعاملات باشد. وگرنه تصویب قوانین داخلی مشکلی را حل نخواهدکرد. البته مثلا رودها و آب های داخلی و مرزی یا مشترک هر یک قواعد بین المللی خاص خود را دارند اما تا زمانی که دیگران و همسایگان این ضوابط و قواعد را رعایت می کنند نمی توان متعرض آنها شد.
کارشیرینگ در خدمت تردد شهری؛
دانش > محیط زیست جهان - همشهری آنلاین:
ایتالیاییها با استفاده از خودروهای کوچک اجارهای مشترک و ارزان قیمت در شهرهای بزرگ تلاش میکنند از آلودگی هوا جلوگیری کنند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، شهرداری رم در چند سال گذشته با صدور مجوز برای چند شرکت فعال در زمینه عرضه گسترده خودروهای کوچک بدون راننده موسوم به "کار شیرینگ" توانسته است ترافیک شهری و آلودگی هوا را در پایتخت ایتالیا کاهش قابل توجهی دهد.
"هارتس"، مدیر شرکت بزرگ خودروهای اجارهای بدون راننده "کار تو گو" در شهر رم گفت: کارشرینگ نوع جدیدی از تردد شهری است که در شهرهای بزرگ اروپا از جمله رم با هدف استفاده کمتر از خودروهای شخصی و کمک به کاهش آلودگی هوا صورت میگیرد.
وی افزود: شرکت ما بیش از 600 دستگاه خودروی کوچک در رم دارد که در شهر پراکندهاند و متقاضیان میتوانند در طول شبانهروز به آسانی و با استفاده از اپلیکیشنهای تلفن هوشمند نزدیکترین خودرو به منزل و یا محل کار خود را شناسایی کنند و بدون نیاز به سوئیچ با همان موبایل خود وارد خودرو شوند و از آن استفاده کنند. این روش موجب صرفهجویی در وقت و هزینه مشتریان نیز میشود.
این ابتکار عمل با استقبال فعالان محیط زیست در ایتالیا روبرو شده است.
خانم "روبرتا میرا کاپیلو"، یکی از فعالان محیط زیست در رم گفت: کاهش آلودگی هوا نیازمند تلاش جمعی است بنابر این هر فرد موظف است در رویکرد خود در قبال تردد شهری تجدیدنظر کند یعنی به جای استفاده از خودروهای شخصی باید هر چه بیشتر از وسایل نقلیه عمومی و خودروهای اشتراکی که از تاکسی ارزانتر نیز هستند و هزینه آن از طریق کارت اعتباری به صورت خودکار پرداخت میشود استفاده کرد.
در همین حال شهرداری رم اعلام کرد به زودی دهها دستگاه اتوبوس برقی، هیدروژنی به ناوگان اتوبوسرانی این شهر اضافه میشود.
شهرداری رم برای خودروها و موتورهای برقی در سطح شهر ایستگاههای شارژ برق تعبیه کرده است و به منظور تشویق مردم به استفاده از این خودروها، آنها را از پرداخت مالیات ماشین، هزینه پارکینگ و ورود به منطقه محدوده ترافیک معاف میکند.
مردانی که از رژیم غذایی غنی از چربی پیروی می کنند بیشتر در طول روز احساس خواب آلودگی دارند، از مشکلات خواب در طول شب رنج می برند و معمولا دارای اختلال خواب یا آپنه خواب هستند.
دانش > محیط زیست جهان - همشهری آنلاین:
سازمان هواشناسی چین امروز اعلام کرد که از ابتدای ماه جاری میلادی ۶۰ شهر در استانهای مختلف چین در معرض آلودگی شدید هوا قرار داشتهاند.
به گزارش ایرنا ، بیشترین بخش از آلودگی هوا مربوط به استان هه بی در شمال چین بوده که سازمان هواشناسی در یک هفته گذشته برای آن هشدار قرمز بالاترین سطح خطر را صادر کرده است.
همزمان اعلام شده است که بازرسان در سراسر کشور و بهخصوص بخشهای آلوده در حال بازرسیهای گسترده از آلودهکنندههایی هستند که هشدارها را نادیده گرفتهاند و باعث افزایش آلودگی هوا در شهرها شدهاند.
سه هفته متوالی است که شمال چین و شهر پکن با مشکل آلودگی هوا روبه رو است و بطور فزاینده برشدت آن افزوده میشود.
ماه گذشته میلادی هم اعلام شده بود که بیشتر از 300 شهر چین شاهد آلودگی هوا بوده و نیمی از خاک چین در ماه قبل در آلودگی بسر برده است.
مشکل آلودگی یکی از اصلیترین معضلات شهروندان چینی است و همزمان دولت اعلام کرده است بسیاری از مناطق هشدارها و تدابیر اتخاذ شده را نادیده گرفتهاند.
از سوی دیگر اعلام شده که بیش از یک هزار و 100 مامور سازمان هواشناسی و نهادهای مختلف برای رسیدگی به پروندههای نقض حراست از محیط زیست و نادیده گرفتن تدابیر دولت برای رفع آلودگی به شهرها و استانهای مختلف به خصوص استانهای همجوار پکن اعزام شدهاند.
از استان خه بی در شمال چین و در مجاورت شهر پکن که بیشترین کارخانهها و کارگاههای زغالی را در خود جای داده است، به عنوان اصلیترین منبع آلودگی یاد میشود.
در همین حال نظام پزشکی چین اعلام کرده است با استمرار آلودگی هوا که در زمستان امسال بیشتر از سالهای دیگر خواهد بود مسمومیتهای ناشی از آلودگی هوا بیشتر و بیمارهای مزمن گریبانگیر مردم خواهد شد و باید برای حل این مشکل چارهاندیشی کرد.
در روزهای اخیر بارها در استانهای مختلف از جمله شهر پکن نشستهایی با حضور مسوولان محیط زیست و سازمان هواشناسی برای رفع این معضل برگزار شده اما هنوز راهی برای حل و برطرف کردن این مشکل یافت نشده و دولت هشدار داده است زمستانی آلوده در راه میباشد.
دانش > محیط زیست جهان - همشهری آنلاین:
وزارت محیط زیست، غذا و امور روستایی انگلیس عصر پنجشنبه با انتشار گزارشی، از افزایش آلودگی هوا در لندن ابراز نگرانی کرد.
وزارت محیط زیست، غذا و امور روستایی انگلیس در این گزارش اعلام کرد که میزان آلودگی هوا در لندن از بین 1 تا 10 که عدد 1 بیانگر کمترین و 10 بیشترین میزان آلودگی هواست، عدد 7 گزارش شده است.
این وزارتخانه همچنین عنوان کرد که میزان آلودگی هوا در مناطق جنوب غربی لندن، عدد 9 گزارش شده است.
در همین حال دفتر شهرداری لندن نیز ساعت 4:30 بعد از ظهر پنجشنبه گذشته نسبت به آلودگی هوای شهر هشدار داد.
"صادق خان" شهردار لندن نیز متعاقبا طی اظهاراتی گفت: مردم ساکن لندن بایستی آگاه باشند که چه زمانی هوای شهرشان آلوده میشود تا اقدامات لازم را برای محافظت از خودشان صورت دهند. این مسئله به ویژه برای آنهایی که آسیبپذیر بوده و دارای بیماریهای تنفسی هستند مهم است.
یک سخنگوی شهرداری لندن پیشبینی کرد که آلودگی هوای پایتخت تا دو روز آینده ادامه پیدا کند.
دکتر "کریس اینگلند" یک کارشناس امور هواشناسی در گفت وگو با شبکه اسکای نیوز بیان کرد که فقدان وزش باد سبب تراکم آلودگی هوای شده است.
به گزارش اسکای نیوز، شهرداری لندن تبلیغات گستردهای را در سطح شهر برای افزایش آگاهی مردم نسبت به آلودگی هوا آغاز کرده است.
این شبکه خبری عنوان کرد که در حال حاضر روی 2 هزار و 500 اتوبوس شهری تبلیغات مرتبط با آلودگی هوا نصب شده؛ همچنین در 270 ایستگاه متروی شهری نیز تبلیغات آموزندهای در ارتباط با راهکارهای کاهش آلودگی هوا درج شده است.
پیش از این یک کمیته پارلمانی مجلس عوام در گزارشی انتقادی ضمن هشدار نسبت به آثار سوء آلودگی هوا برای سلامتی مردم و محیط زیست انگلیس، گفت: این آلودگی سالانه باعث مرگ زودرس 40 تا 50 هزار تن از مردم این کشور میشود که از این میزان 9 هزار تن تنها مربوط به ساکنین لندن است.
در حال حاضر رسوایی آلودگی خودروهای ساخت برخی از شرکتهای خودروسازی از جمله فولکسواگن سبب شده است که بحث آلودگی هوا در انگلیس و ضرورت کاهش سطح میزان انتشار آلایندگی خودروهای دیزل در این کشور بیش از پیش از سوی افکار عمومی و سیاستمداران مورد توجه قرار گیرد.
بر اساس بررسیهای صورت گرفته توسط کمیته محیط زیست مجلس عوام انگلیس، ترافیک وسایل نقلیه موتوری سبب انتشار 42 درصد از مونواکسید کربن، 46 درصد از دیاکسید نیتروژن و 26 درصد از سایر گازهای خطرناک آلودهکننده در هوای شهرهای این کشور شده است.
دیاکسید نیتروژن، دیاکسید گوگرد و مونواکسید کربن ازجمله گازهای بسیار خطرناکی هستند که افزایش میزان آنها در هوا میتوانند سبب ایجاد و تشدید بیماریهای ریوی، قلبی، سرطان و عوارض شدید پوستی و چشمی شوند.
به گفته کارشناسان یکی از مهمترین دلایل آلودگی هوا در لندن و سایر کلانشهرهای انگلیس تعداد بسیار زیاد خودروهای دیزلی در این کشور عنوان شده است.
برخی ارزیابیهای صورت گرفته نشانگر آن است که هوای خیابان آکسفورد که از مهمترین مراکز خرید در پایتخت انگلیس شمرده میشود، عمدتاً به دلیل تردد بیش از حد خودروهای دیزلی (اتوبوسهای شهری) از نظر میزان دیاکسید نیتروژن آلودهترین مکان دنیا است.
انجمن سلطنتی پزشکان انگلیس چندی پیش در گزارشی اعلام کرد که آلودگی هوا سالانه حدود 40 هزار مرگ زودرس در انگلیس را منجر میشود که هر سال 20 میلیارد پوند برای این کشور هزینه در بردارد.
پروفسور "جاناتان کریگ"، یکی از نویسندگان این گزارش که متعاقب رسوایی شرکت فولکسواگن در دستکاری سیستم ارزیابی گازهای خروجی از اگزوز خودروهای دیزلش منتشر شد، عنوان کرده است که شواهد بسیار روشنی وجود دارد مبنی بر این که گازهای آلاینده منتشره توسط کارخانهها و وسایل نقلیه با بیماریهای قلبی و تنفسی از جمله آسم ربط دارد.
جام جم سرا: دکتر عاطفه قنبری در گفتوگو با جامجم افزود: یکی از عوامل موثر در بروز چنین حالاتی که در ظاهر به مشکل کمخوابی یا بیماریهای جسمی نیز مرتبط نیست، فرسودگیهای شغلی و اختلافات خانوادگی است. اختلالات خواب نیز ممکن است با اثراتی که بر کاهش کیفیت خواب میگذارد به بروز خستگی، کوفتگی و کاهش تمرکز منجر شود. به غیر از این عوامل، آلودگی هوا و صوتی نیز خواب آلودگی و خستگی میآورد.
وی تاکید کرد: آموزش راهکارهای کنترلی برای مدیریت استرس از کودکی و از سوی خانواده در کاهش و کنترل عوارض ناشی از استرس بسیار موثر است. همچنین عملکرد سطوح مدیریتی در راس سازمان ها، ادارات و محیطهای شغلی اگر در راستای ارتقای امنیت روانی، اقتصادی و رفاهی کارمندان باشد، میتواند در کاهش استرسهای روحی بسیار موثر باشد. گاهی نیز شخص نیاز به دارو درمانی در کنار درمانهای روانشناسی دارد. با این حال در مواردی لازم است که برای کاهش اثرات استرس به توانایی پذیرش برخی از مسائل و اتفاقات برسیم که از هیچ طریق قابل تغییر نیست.
آلودگی هوا میتواند سلامتی انسانها را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. با تنفس در در هوای آلوده، ذرات بزرگ و کوچک مضر وارد ریه شده و مشکلات شدید تنفسی ایجاد میکنند؛ بعضی از ذرات آلوده هم وارد معده شده و ممکن است موجب ایجاد انواع بیماری شوند. البته ریه یا معده ممکن است در یک حالت دفاعی این ذرات را دفع کرده یا نابود کنند، اما ذرات آلوده بسیار کوچکی به نام نانوذرات وجود دارند که میتوانند از لایه دفاعی اول بدن عبور کنند.
نانوذرات که به اندازه یک میلیاردم یک متر هستند (هر نانو متر=۱۰ به توان منفی ۹ متر)، آزادانه در ریه معلق شده و وارد سلولها میشوند. آنها میتوانند جلوی ورود اکسیژن به خون و خروج دیاکسید کربن را بگیرند. دانشمندان میگویند وقتی بزرگترین نانوذرات آلوده به اندازه ۱۰۰ نانومتر است، نانوذرات خیلی راحت میتوانند وارد سلولها شوند.
نانوذرات آلوده میتوانند به دی. ان.ای، پروتئین و دیگر ساختارهای سلولی آسیب برسانند. همین کافی است تا بدن آماده ابتلا به هر نوع بیماری خطرناک شود. در چنین شرایطی بدن خردسالان و کهنسالان آسیبپذیری بالاتری دارد. نانوذرات همچنین میتوانند به رگهای خونی نیز آسیب برسانند، توانایی بویایی انسان را کاهش دهند و حتی در یادگیری و حافظه نیز تاثیر بسیار بد برجا بگذارند.
وقتی مغز یک انسان با نانوذرات آلوده مواجه میشود رفتارهای غیرعادی از خود نشان میدهد، درست مثل شرایطی که بیماریهای سختی مثل آلزایمر یا پارکینسون در مغز ایجاد میکنند. نکته اصلی اینجاست و دادههای جدید پژوهشگران نشان میدهد که چگونه مغز یک انسان توسط نانوذرات موجود در هوای آلوده آسیب میبیند. البته نگرانی اصلی دانشمندان نانوذراتی است که مستقیما از راه بینی وارد مغز میشوند.
شبیخون به مغز
نانوذراتی موجود در هوای آلوده از طریق تنفس وارد ریه شده و سپس وارد جریان خون میشوند. این مواد خطرناک از طریق خون در بدن حرکت کرده و بعضی از آنها مغز را نیز آلوده میکنند. وقتی نانوذرات وارد مغز میشوند به طرق مختلف به سلولهای مغزی آسیب میرسانند. یکی از آسیبهای اصلی آلودگی هوا در چنین شرایطی التهاب است. سلولهای مغزی آلوده به نانوذرات پیام درد میفرستند و سیستم ایمنی در جواب، گلبولهای سفید را به محل آلوده ارسال میکند. گلبولهای سفید از طریق جریان خون با آلودگی مبارزه میکنند و به همین علت بخش آلوده به نانوذرات به سرعت پر از خون میشود. این اتفاق باعث وقوع التهاب نه تنها در مغز بلکه در سراسر بدن میشود.
التهاب واکنشی سریع محسوب میشود، یعنی اینکه خیلی زود رخ میدهد و زود هم برطرف میشود. گرچه وقتی انسانها در معرض آلودگی هوای مزمن قرار بگیرند بدنشان در برطرف کردن سریع التهاب ناتوان میشود و این اصلا خوب نیست. التهاب حاصل از نانوذرات باعث میشود که رگهای خونی تنگ و سخت شوند، در حالی که رگهای خونی سالم انعطافپذیر هستند. در شرایط عادی با هر تپش قلب مقدار زیادی خون از رگهای سالم عبور میکند؛ ولی وقتی رگها سفت و تنگ شدهاند خون برای عبور از رگ دچار مشکل میشود و حتی گاهی رگهای آلوده کاملا مسدود نیز میشوند. وقتی چنین حالتی در مغز رخ میدهد، فرد دچار حمله مغزی میشود.
نانوذرات حتی میتوانند سلولهای عصبی را در ارسال پیام دچار اختلال کنند. سلولهای عصبی با ارسال و دریافت پیامهای شیمیایی باهم ارتباط برقرار میکنند و نانوذرات با آسیب رساندن به چنین ارتباطی موجب ایجاد بیماریهای عصبی در بدن میشوند.
میانبر به مغز
سفر در مسیر رگها سوار بر سلولهای خونی به مقصد مغز برای ذرات آلوده بسیار طولانی است. برای همین وقتی ذرات آلوده خیلی کوچک باشند، میتوانند میانبر زده و در مسیری مستقیم وارد مغز شوند. این یافته، نتیجه پژوهشهای گروهی از مرکز پزشکی روچستر در نیویورک آمریکا به سرپرستی آلیسون اِلدِر ست. آنها که در حال مطالعه روی نحوه تاثیر ذرات آلوده بر بدن انسان هستند، به این نتیجه رسیدهاند که نانوذرات از طریق بینی میتوانند مستقیما به مغز راه پیدا کنند. چنین اتفاقی موجب واکنشهای تنشزا در مغز شده و حتی ممکن بیماریهای سختی نیز در پی داشته باشد.
آنها همچنین به این نتیجه رسیدهاند که هوای آلوده بر رشد مغز کودکان نیز تاثیر منفی دارد و ضریب هوشی کودکانی که در مناطق آلوده زندگی میکنند نصف کسانی است که در هوای پاکیزه بزرگ میشوند.
همچنین شیوع بیماریهای روحی و روانی، اختلالاتی مثل عقبماندگی ذهنی و بیماریهای خطرناکی مثلام. اس یا سرطان به دلیل هجوم ذرات آلوده به مغز است.(ثمین مؤتمنفر/خبرآنلاین)
این حالت در بین مردم به افسردگی فصل بهار شایع است در حالی که در علم روانپزشکی به این نوع افسردگی که دوبار در طول سال (آغاز فصل بهار و آغاز فصل پاییز) به سراغ انسان میآید افسردگی فصلی اطلاق میشود. کسانی که مستعد افسردگی بوده یا به آن مبتلا هستند معمولاً در آغاز فصل بهار و همچنین فصل پاییز افسردگی شان تشدید میشود و این دسته از افراد نیازمند مشاوره و همچنین تحت نظر قرار گرفتن توسط پزشک هستند.
افسردگی فصلی در افرادی که طی سه دوره و سه سال متوالی علائم این نوع بیماری را دارند مشاهده می شود که در اواخر فصل زمستان و بهار تشدید یا آغاز میشود. اما اینکه چرا در فصل بهار حالتهای خواب آلودگی و رخوت به انسان دست میدهد چند دلیل دارد. اختلال خواب یکی از عوامل مهمی است که باعث به هم خوردن تمرکز انسان و همچنین کسل بودن در طول روز میشود.
زمانی که افراد در معرض نور بیشتری باشند، احساس انرژی بیشتری کرده و کمتر میخوابند. این وضعیت ناشی از کاهش ترشح ملاتونین است. زمانی که ملاتونین کمتری به داخل رگ های خونی پمپ میشود، فرد نیز احساس بالاتری از انرژی دارد. هورمون ملاتونین که از مغز ترشح میشود اهمیت زیادی در فرایند خواب دارد.
در فصل بهار به دلیل تغییراتی که در نور اتفاق میافتد معمولاً ساعات بیشتری از روز هوا روشن بوده و به این ترتیب با افزایش حجم نور خواب طبیعی دستخوش تغییر میشود. بررسیها نشان داده است که در فصل زمستان به دلیل اینکه ساعات بیشتری از روز هوا تاریک است افراد معمولاً فرصت بیشتری برای استراحت دارند اما در فصل بهار بسیاری ترجیح میدهند که از مدت زمانی که هوا روشن است برای انجام کارهایشان یا تفریح استفاده کنند و ممکن است تا پاسی از شب نیز بیدار باشند و به این ترتیب در طول روز خواب آلود هستند.
از سوی دیگر افزایش ساعت خواب باعث خواب آلودگی در طول روز میشود. این اصطلاح عامیانه که خواب خواب میآورد پایه و اساس علمی دارد زیرا خواب زیاد باعث میشود دی اکسید خون بدن افزایش پیدا کرده و به خاطر کاهش فعالیت ششها هنگام خواب این گاز از بدن خارج نشود و به این ترتیب در طول روز حالت چرت زدن به افراد دست دهد. البته این حالتها تا نیمه فصل بهار ادامه دارد و پس از آن کمتر خواهد شد.
برای پیشگیری از بروز حالت رخوت و خواب آلودگی در فصل بهار بهتر است استراحت و خواب بموقع باشد. برای رهایی از خواب آلودگی باید 6 ساعت خواب مفید داشت. همچنین قبل از خواب از مواد غذایی مانند لبنیات، دوغ، گل گاو زبان و دمنوشها یا مواد غذایی آرامش بخش استفاده کرد. برای داشتن خواب منظم نباید قبل از خواب از مواد غذایی محرک مانند نوشابه، قهوه، کاکائو و کافئین استفاده شود. صبحها بعد از خواب باید بلافاصله رختخواب را ترک و نرمش کرد. افراد نباید خود را زندانی اتاق خواب کنند. (دکتر علی باغبانیان – روانپزشک)
662
بر اساس گزارشهای سازمان جهانی بهداشت قرار گرفتن در معرض آلودگی، منجر به افزایش خطر سرطان، بیماریهای قلبی و عروقی، سکته مغزی، مشکلات تنفسی و ایسکمیک قلب میشود. افزایش سطوح استرس و اضطراب نیز از دیگر مسائل مخرب روانی ناشی از آلودگی است.
تحقیقات نشان داده که تولد نوزدان زودرس و کم وزن در مناطق آلوده سه برابر بیشتر از مناطق کمتر آلوده است. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در طول دوره بارداری، خطر اوتیسم را برای جنین به دنبال داشته و حتی در نوزادان زودرس نیز خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش میدهد. (ایسنا)