پولیپ رحمی زنان برای آن ها همراه با خونریزی خواهد بود و درد در ناحیه رحم شکم خانم ها را آزار خواهد داد. پس باید درمان شود. پولیپ های رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود.
پولیپ ها در 95 درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.گاه پولیپ پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است.
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
آپیدمیولوژی
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را 24-10 درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
1. افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
2. مصرف تاموکسیفن در 36-2 درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای 22 سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد
3. چاقی BMI بالای 30؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
4. هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند.
گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در 88-64 درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد
سیر بالینی
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: 50 درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از 2 سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به 11 درصد می رسد (2 برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای 56 سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای 1.5 سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
بامداد – پولیپ رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود. پولیپ ها در ۹۵ درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.
گاه پولیپ رحمی پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است.
پولیپ رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
آپیدمیولوژی
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را ۲۴-۱۰ درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
۱٫ افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
۲٫ مصرف تاموکسیفن در ۳۶-۲ درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای ۲ سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد.
۳٫ چاقی BMI بالای ۳۰؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
۴٫ هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند. گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در ۸۸-۶۴ درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.
به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است. خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد
سیر بالینی
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: ۵۰ درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از ۲ سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به ۱۱ درصد می رسد (۲ برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای ۵۶ سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای ۱٫۵ سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ رحمی را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ رحمی پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
منبع: ماهنامه دنیای سلامت/برترین ها
نوشته پولیپ رحمی را چگونه درمان کنیم؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
با دلگرم همراه باشید تا با راه های درمان پلیپ رحمی آشنا شوید.
تقریبا اکثر خانمها با این واژه به خوبی آشنا هستند.پولیپ در واقع رشد بافت رحم بطورموضعی است که بصورت یک تکه گوشت اضافه در داخل حفره رحمی ظاهر میشود ویکی از شایعترین علل خونریزیهای غیر طبیعی رحم هم در خانمهای قبل از سنین یائسگی وهم در افراد یائسه میباشد.تعداد و سایز و مکان آنها متفاوت است .
پولیپها توده هایی منفرد یا متعدد با اندازه چند میلی متر تا چند سانتی مترهستند که ممکن است در حفره رحم ویا دهانه رحم بوجود آیند .رشد و نمو بافت غیر سرطانی که در رحم و سرویکس بروزمی نماید را پولیپ رحمی گویند .
پولیپهای رحمی، رشد بافت بدون دردی است که چسبیده به سرویکس یا داخل رحم می باشند . این پولیپها ممکن است به شکل تکی یا گروهی باشند و در طول و اندازه متفاوت می باشند و ممکن است تا سه سانتیمتر ( یک اینچ ) طول داشته باشند . پولیپها معمولاً بی ضرر و بی خطرند . اما ممکن است در موارد نادر سرطانی شوند .
پولیپهای رحم شایع هستند . به خصوص در خانمهایی که قبل از یائسگی و بالای سی سال باشند . علت اینکه چرا در رحم پولیپ ایجاد می شود ناشناخته است ، اما این پولیپها در صورتیکه قبلاً سرویکس دچار خراشیدگی یا ارزیون شده باشد ، گسترش می یابند . در هنگام ارزیون سلولهای سطح سرویکس نازکتر و حساستر از معمول می شوند .
گاهی پولیپها در سرویکس پیرو عفونت در آن نواحی تشکیل می شوند . خانمهایی که فرزندی ندارند بیشتر مستعد ابتلا به پولیپ می باشند . علائم پولیپهای رحمی شامل ترشحات آبکی ، خون آلود از واژن و خونریزی پس از مقاربت جنسی بین فاصله دو پریود یا خونریزی پس از یائسگی می باشد . این قبیل خونریزیها ممکن است نشانه ای از بیماری جدی تری نظیر سرطان سرویکس باشد .
معمولا پولیپها و فیبرومها که هردوخوش خیم هستند و از بافت خود رحم منشاء میگیرند در اثرمیزان بیش از حد هورمونهای استروژن تولید شده در خود بدن ویا وارد شده به آن وکاهش پروژسترون بوجود می ایند.
علت مشخصی برای ایجاد این ضایعه وجود ندارد، ولی هرچه سن افراد بالا میرود، احتمال ابتلا به پولیپ افزایش مییابد. بررسیهای انجامشده نشان میدهد که در سنین باروری؛ یعنی قبل از یائسگی، شیوع این بیماری حدود 5 تا 6 درصد است؛ در صورتیکه در زنان یائسه این میزان به 11 تا 12 درصد میرسد.همچنین افرادی که قرص تاموکسیفن برای درمان سرطان پستان استفاده میکنند، درصد ابتلایشان به پولیپ رحم افزایش مییابد.
پولیپهای رحمی معمولاً خوشخیماند و احتمال کمی وجود دارد بدخیم شوند. بررسیها نشان میدهد که میزان پیشبدخیمی پولیپها حدود 0.2 تا 25 درصد و میزان بدخیمی آنها بین 0 تا 13 درصد است. احتمال بدخیمی یا پیشبدخیمی پولیپ رحم، با افزایش سن، افزایش مییابد؛ بنابراین درمان پولیپ در زنان بعد از سن یائسگی اهمیت بیشتری نسبت به زنان در سنین باروری دارد.
اگر بیمار هیچ علامت و عارضهای نداشت و در حین سونوگرافی متوجه شد که پولیپ دارد، درمان بستگی به این دارد که اندازه پولیپ چهقدر باشد؛ اگر پولیپ بزرگ باشد و خونریزیهای نامرتب ایجاد کند و بیمار در سن یائسگی باشد، ترجیحاً باید برداشته شود و از جهت بافتشناسی مورد بررسی قرار گیرد که بدخیم نباشد.
اگر این عارضه خونریزیهای نامرتب ایجاد کند و یا بزرگ شود و بیمار در سنین یائسگی قرار داشته باشد، بهترین روش، برداشتن یا نمونهبرداری از پولیپ است.
بانوانی که به عادت ماهانه شدید مبتلا هستند باید سریعا به پزشک مراجعه نمایند زیرا یکی ازعلائم پولیپ رحم عادت ماهانه شدید می باشد .
دکتر لیلا خلیلی متخصص زنان و زایمان بیان می کنند که در صورت مشاهده هر یک ازعلائم ذیل بانوان حتما باید به پزشک مراجعه نمایند تا از عوارضی که ممکن است در صورت نادیده گرفتن پولیپ رحم رخ دهد پیشگیری نمایند .
پس از قاعدگی وجود خونریزی واژن
نامنظم بودن عادت ماهانه
عوامل خطر پولیپ رحم می پردازیم :
استفاده برخی از داروهای هورمونی سبب کوچک شدن پولیپ های رحمی میشود حتی مصرف این داروها به کاهش علائم پولیپ رحم می تواند کمک کننده باشد اما باید خاطر نشان کرد این داروها اثر موقتی دارند و نمیتوان برای درمان قطعی از آنها استفاده کرد .
هیستروسکوپی؛ روشی برای دسترسی کامل به پولیپ و پاکسازی رحم
برای دسترسی کامل به پولیپ، پاکسازی رحم و فرستادن توده به پاتولوژی، بهترین روش انجام هیستروسکوپی است. هیستروسکوپ وسیلهای است که از داخل واژن وارد حفره رحم میشود و دارای یک لنز است که به یک صفحه مانیتور وصل میشود و پزشکان از صفحه تلویزیون، داخل رحم را کاملاً مشاهده میکنند.
بعد از شناسایی موقعیت پولیپ با دقت پایههای آن قطع شده، ضایعه کامل برداشته میشود و برای انجام آزمایشهای بیشتر به پاتولوژی فرستاده میشود و اگر پولیپ بدخیم باشد، گاهی منجر به برداشتن کامل رحم خواهد شد.
پولیپهای بسیار کوچک اغلب خودبهخود از بین میروند
درصورت کوچکبودن پولیپ و در شرایطی که بیمار در سنین باروری بوده و هیچ علامت و خونریزی برای او ایجاد نشده باشد، میتوان شخص را با سونوگرافی منظم تحتنظر قرارداد.
احتمال ابتلا به نازایی در صورت ابتلا به پولیپ رحم
این متخصص زنان و نازایی با تأکید بر اینکه پولیپهای بسیار کوچک، مخصوصاً در سنین باروری، در بسیاری موارد خود به خود از بین میروند، خاطرنشان کرد: اگر پولیپ رحم جلوی لولههای رحمی تشکیل شود، ممکن است بیمار به نازایی مبتلا گردد؛ چراکه پولیپ در رحم مانند یک عضو اضافه است و رحم با انقباض خود سعی میکند این عضو اضافه را دفع کند و همین عمل، احتمال نازایی و دردهای لگنی را در بیمار افزایش میدهد.
عوارض پولیپ رحم
مصرف دارو
کورتاژ کردن
هیستروسکوپ
عمل جراحی
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
جام جم سرا: از طرف دیگر، با توجه به اینکه برخی از اختلالاتی که در لولههای رحمی ایجاد میشود، ممکن است به نازایی منجر شود، اهمیت رسیدگی به سلامت آنها نیز بیشتر خواهد شد.
در این میان، یکی از مشکلاتی که خیلیها نگران روبهرو شدن با آن هستند چسبندگی لولههای رحمی است. افراد زیادی هم فکر میکنند انجام هر نوع عمل جراحی میتواند آنها را در معرض خطر این مشکل قرار دهد یا بر این باورند که به تاخیر انداختن بارداری در ایجاد چسبندگی موثر است. برای همین هم چنین افرادی، از راهحلهای متفاوتی برای پیشگیری از بروز چسبندگی کمک میگیرند؛ در صورتی که با این روشها نمیتوان با تمام عوامل موثر در بروز چسبندگی مقابله کرد.
چسبندگی چطور اتفاق میافتد؟
وقتی درباره چسبندگی لولههای رحمی صحبت میشود، این سوال به ذهن خیلیها میرسد که لولههای رحمی چیست و چه وظیفهای دارد؟ دکتر فرناز مشیری، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در گفتوگو با جامجم در پاسخ به این پرسش چنین توضیح میدهد: در بدن خانمها ابتدا دهانه رحم و پس از آن رحم قرار دارد و بعد از آن نیز لولههای رحمی که لولههای باریکی هستند، قرار گرفته، این لولهها در انتها پهن و کمی بازتر میشوند و شاخههای انتهایی آن مانند بادکش کنار تخمدان قرار میگیرد. بنابراین همین که تخمک در هر سیکل قاعدگی آزاد شود، حالت مکشی که لولهها کنار تخمدان دارد باعث میشود تخمک به داخل لوله کشیده شود. داخل لولهها هم مژکهایی وجود دارد که وقتی تخمک وارد لوله شد، آرام آرام شرایط حرکت تخمک را به داخل رحم فراهم میکند.
آنطور که دکتر مشیری میگوید اگر به هر دلیلی این مژکها که داخل لولههای رحمی قرار دارد، آسیب ببینند یا مشکلی در شکم ایجاد شود که تحرک لولهها را از بین ببرد، ممکن است مشکلی که میان عموم افراد به عنوان چسبندگی لولههای رحمی شناخته شده، فرد را درگیر کند.
از عفونت تا جراحی
چسبندگی لولههای رحمی میتواند علل مختلفی داشته باشد و عوامل متعددی در بروز این مشکل نقش ایفا میکند. دکتر مشیری با بیان این مطلب، به عفونتها اشاره میکند و میگوید: این التهابها میتواند ناشی از عفونتهای مکرری باشد که خانمی به آن مبتلا شده و پس از اینکه وارد لگن شده، لولهها را درگیر کرده است.
به گفته وی، در صورتی که درمان بدرستی انجام نشود این مشکلات گریبانگیر لولههای رحمی نیز خواهد شد.
این متخصص زنان و زایمان در ادامه توضیح میدهد: در کسانی که از IUD استفاده میکنند نیز احتمال التهابهای لگنی و لولههای رحمی بیشتر است. بنابراین میان این افراد هم بیشتر شاهد بروز چسبندگی خواهیم بود و به همین علت در خانمهایی که هنوز زایمان نکردهاند، IUD را به عنوان روش جلوگیری پیشنهاد نمیکنیم. البته باید به این موضوع هم توجه داشته باشیم که همه افراد هم این مشکلات را پیدا نخواهند کرد ولی توجه به این نکته ضروری است.
علاوه بر این موارد، به گفته دکتر مشیری اگر خانمی به دلیل پارگی کیست تخمدان جراحی شود یا آپاندیسیت داشته باشد و دیر به فکر بیفتد، مواد داخل شکم پراکنده شده و با وجود جراحی باز هم به دلیل اینکه مواد داخل شکم رها شده، میتواند باعث چسبندگی رحم و لولههای رحم به رودهها شود و همین موضوع به کم شدن میزان تحرک لولهها منجر خواهد شد.
وی در ادامه به اندومتریوز اشاره میکند و میگوید: در هر سیکل قاعدگی خونی است که به داخل شکم برگشت پیدا میکند؛ بنابراین میتوان گفت برگشت خون قاعدگی تقریبا برای تمام خانمها اتفاق میافتد، اما اینکه چرا بعضی از افراد در اثر این برگشت خون دچار اندومتریوز میشوند و دیگران نمیشوند هنوز مشخص نیست. طی این بیماری، بافت رحم در جای دیگری غیر از رحم از جمله داخل شکم جایگزین خواهد شد و با وجود اینکه اندومتریوز هیچ وقت سرطان نمیشود، اما عواقب بدی برای بیمار به دنبال خواهد داشت. چون در هر جایی که داخل شکم جایگزین شود، همانجا میچسبد، عمیق و بزرگ میشود و چسبندگیهای بسیار بدی برای بیمار ایجاد میکند. طوری که حتی در مورد بعضی از بیماران میگوییم لگن منجمد پیدا کرده و تمام لوله، تخمدان، رودهها و رحم چسبندگی بسیار بدی پیدا کرده است.
چه کار باید کرد؟
چسبندگیهای لوله میتواند هم عوامل داخلی داشته باشد و هم خارجی. به عبارت دیگر، در مورد بعضی از این عوامل میتوان از بروز چنین مشکلی پیشگیری کرد و در مورد برخی هم کاری از دست ما ساخته نیست.
دکتر مشیری با بیان این مطلب، توضیح میدهد: به عنوان نمونه، اگر کیست خاصی وجود دارد که ساده نیست و پزشک به بیمار میگوید که باید برداشته شود یا کیست سادهای که بزرگ باشد و پزشک پیشنهاد کند قبل از پاره شدن آن را بردارید، اگر زودتر و بموقع برداشته شود باعث میشود میزان چسبندگی داخل شکم و لولهها نیز کمتر شود. یا اگر در مورد آپاندیسیت، مشکل بموقع تشخیص داده شود هیچ زمانی چسبندگی اتفاق نمیافتد.
وی میافزاید: با این حال، نباید فراموش کنیم هر جراحیای که انجام میشود، اگر تعدد داشته باشد میتواند یکی از علل چسبندگی لولههای رحمی به حساب بیاید.
در مورد عفونتها نیز این پزشک متخصص یادآور میشود: عفونتهایی که به وجود میآید نیز باید درمان کرد و معمولا این درمان دو طرفه انجام میشود؛ یعنی هم زن و هم شوهر. چون معمولا آقایان علامتدار نمیشوند ولی حامل عفونت هستند و اگر درمان اتفاق نیفتد، خانم مدتی خوب است و دوباره مبتلا خواهد شد و همین ابتلای مکرر میتواند باعث آسیب مژکها از داخل رحم و لولهها شود و از داخل چسبندگیهای لوله به وجود میآید که بسیار بدتر از چسبندگیهایی است که در خارج لوله اتفاق میافتد.
چسبندگی علامت مشخصی ندارد
دکتر مشیری با بیان اینکه چسبندگیها معمولا علامت خاصی ایجاد نمیکند، توضیح میدهد: این چسبندگیها بیشتر دردهای مبهم شکمی خواهد داشت و اگر بیماری دچار اندومتریوز باشد، دردها کاملا مشخص خواهد بود.این متخصص زنان و زایمان یادآور میشود: چسبندگی علامت خاصی ندارد و بیماران اغلب به صورت ثانویه به پزشک مراجعه میکنند؛ ثانویه با دردهای شدید یا ثانویه با نازایی و... که در این مواقع، پزشک باید شرح حالی از بیمار بگیرد و مشکل را تشخیص دهد.
وی میافزاید: با انجام سونوگرافی مورد خاصی مشخص نمیشود و به کمک لاپاراسکوپی و عکس رنگی که از رحم گرفته میشود، میتوان وضعیت لولهها را در کنار هم مشخص کرد.
در مورد درمان نیز با توجه به علت اصلی ایجادکننده مشکل باید اقدامات لازم را انجام داد که به گفته دکتر مشیری برخی از این موارد قابل درمان است و برخی دیگر را نمیتوان درمان کرد.
به طوری که اگر چسبندگی باشد، سعی میکنیم تا حد امکان آن را آزاد کنیم، اما اگر مژکها داخل لولهها و رحم خیلی آسیب دیده باشند، نمیتوانیم کار زیادی انجام دهیم و باید بیمار را برای استفاده از روشهای کمک باروری بفرستیم.
نیلوفر اسعدیبیگی / گروه سلامت
به گزارش جام جم آنلاین ، اصطلاح لقاح مصنوعی یک اصطلاح اشتباه جا افتاده است و اصطلاح درست آن، روشهای کمک باروری است که به اختصار به آن ART گفته میشود. روشهای کمک باروری از اقدامات ساده تا اقدامات بسیار پیچیده متفاوت است و با توجه به محاسن و معایب هر کدام، هنگام توصیه به استفاده از روشهای کمک باروری باید شرایط بیمار را در نظر گرفت. همچنین قبل از اقدام به استفاده از روشهای کمک باروری باید از سالم بودن همسر اطمینان حاصل کرد.
در روشهای کمک باروری سعی میشود، اسپرم را به تخمک نزدیک کنند و موانعی که وجود دارد تا اسپرم به تخمک نرسد، در این روشها برداشته میشود. برای انتخاب روش کمک باروری، پارامترهای مختلفی در نظر گرفته میشود ولی مهمترین پارامتر، کمیت و کیفیت اسپرم مرد است. کمیت عبارت است از تعداد اسپرم، ولی کیفیت، تعداد اسپرمهای زنده و متحرک و تعداد اسپرمهای با شکل طبیعی است.
یکی از مهمترین پارامترها، تعداد کل اسپرمهای متحرک است. در انجام روشهای کمک باروری ما دو اصطلاح داریم؛ یکی مایع منی خام یعنی همان مایعی است که در آزمایشگاه تهیه شده و دیگری مایع منی فرآوری شده است که پس از تهیه، در آزمایشگاه با استفاده از روشهایی مانند شستوشو فرآوری میشود و به آن، مایع منی فرآوری شده میگویند. اگر در نمونه منی خام، تعداد کل اسپرمهای متحرک یک تا سه میلیون باشد، میتوان برای بیمار لقاح داخل رحمی پیشنهاد داد. این یکی از سادهترین روشهاست که در آن، مایع منی مرد اخذ و پس از فرآوری، اسپرمها با وسایل مخصوص، داخل رحم زن گذاشته میشود.
این روش، تفاوت چندانی با نزدیکی طبیعی ندارد. هنگام نزدیکی مایع منی داخل واژن میریزد و سپس اسپرمها با حرکات تند و سریع به طرف بالا میروند و از دهانه رحم عبور میکنند و وارد رحم میشوند. برخلاف باور عموم، اگر مایع منی روی دستگاه تناسلی خانم باکره ریخته شود (نه داخل واژن) اسپرمها با حرکتی که دارند، از سوراخ پرده بکارت وارد واژن میشوند و سپس بالا رفته، از دهانه رحم عبور میکنند و وارد رحم میشوند.
اگر بعد از فرآوری مایع منی در آزمایشگاه، حداقل 800 هزار اسپرم متحرک به دست بیاید، میتوان روش IUI را پیشنهاد کرد که هم ساده و هم مقرون بصرفه است، اما اگر پس از فرآوری مایع منی، تعداد اسپرمهای متحرک کمتر از یک میلیون باشد، احتمال موفقیت کم است و باید از سایر روشهای کمک باروری استفاده کرد.
از طرفی سن زن در موفقیت IUI نقش بسیار مهم دارد. در اکثر موارد، IUI موفق در خانمهای زیر 37 سال اتفاق میافتد. سن مرد نیز مهم است ولی وقتی زن جوان باشد تأثیرات سن مرد زیاد نمیشود و وقتی هر دو زوج سن زیاد دارند(خانمها بیش از 35 و مردان بیش از 40) شانس باروری با IUI کم میشود و پس از باردار شدن، احتمال سقط افزایش پیدا میکند.
دکتر محمدرضا صفرینژاد
جراح و متخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادراری
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را 24-10 درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
1. افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
2. مصرف تاموکسیفن در 36-2 درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای 2 سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد.
3. چاقی BMI بالای 30؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
4. هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند. گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در 88-64 درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.
به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است. خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: 50 درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از 2 سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به 11 درصد می رسد (2 برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای 56 سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای 1.5 سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
مهاباد- ایرنا- پژوهشگر و مبتکر ایرانی اهل مهاباد آذربایجان غربی موفق به ساخت نخستین ابزار جراحی 'میولایزیس هیستروسکوپی' برای رصد حفره رحم با هدف معالجه و درمان غده های درون رحمی به روش غده زدایی شد.
پولیپ رحمی زنان برای آن ها همراه با خونریزی خواهد بود و درد در ناحیه رحم شکم خانم ها را آزار خواهد داد. پس باید درمان شود. پولیپ های رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود.
پولیپ ها در 95 درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.گاه پولیپ پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است.
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
آپیدمیولوژی
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را 24-10 درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
1. افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
2. مصرف تاموکسیفن در 36-2 درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای 22 سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد
3. چاقی BMI بالای 30؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
4. هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند.
گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در 88-64 درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد
سیر بالینی
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: 50 درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از 2 سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به 11 درصد می رسد (2 برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای 56 سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای 1.5 سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
بامداد – پولیپ رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند و عبارتند از زیاد شدن تعداد سلول های غدد دریافت زمینه های آندومتر در نتیجه برجستگی در سطح آندومتر ایجاد می شود. پولیپ ها در ۹۵ درصد موارد خوش خیم اند و ممکن است کاملا بدون علامت باشند.
گاه پولیپ رحمی پایه دار است و گاه بدون پایه؛ گاه متعدد است گاه منفرد؛ ممکن است کوچک و میلی متری باشد یا بزرگ و سانتی متری و در هر قسمت از محوطه رحمی می تواند به وجود آمده و رشد کند. در مرکز بافت زمینه ای و غده ای پولیپ، هسته عروقی وجود دارد که تغذیه دهنده پولیپ است.
پولیپ رحمی از شایع ترین علل خونریزی های غیرطبیعی تناسلی در خانم ها هستند
پیدایش بیماری
ممکن است به دلیل هیپرپلازی آندومتریال مونوکلونال (تکثیر یا جوانه زدن یا دو نیمه شدن) باشد و یا کپی کردن زیاد آروماتاز آندومتر و یا موتاسیون ژنی. پولیپ های آندومتر گیرنده استروژنی و پروژسترونی دارند و پروژسترون در پولیپ هم اثر متعادل کننده عمل استروژن (آنتی پرولیفراتیو) را دارد ولی تستوسترون روی پولیپ اثر آتروفی کننده ندارد در حالی که در بقیه قسمت های آندومتر این اثر را دارد.
آپیدمیولوژی
پولیپ آندومتر در سنین بلوغ و نوجوانان نادر است. در قبل از یائسگی شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع اش کمتر می شود. در خانم هایی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشتن رحم شده اند، شیوع آن را ۲۴-۱۰ درصد گفته اند ولی شیوع واقعی نیست چون بسیاری از پولیپ ها بدون علامت هستند.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
۱٫ افزایش سطح استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
۲٫ مصرف تاموکسیفن در ۳۶-۲ درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای ۲ سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد.
۳٫ چاقی BMI بالای ۳۰؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ هستند.
۴٫ هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
تظاهر بالینی
معمولا با خونریزی غیرطبیعی رحم تظاهر می کند. اگرچه بسیاری از پولیپ بدون علامت اند و تصادفی حین بررسی نازایی کشف می شوند یا در حین پاپ اسمیر در سیتولوزی سرویکس علائمی می دهد که مشکوک می شویم و یا موقع انجام بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هستروسکوپی کشف می شوند. گاه حین انجام معاینه با اسپکولوم پولیپ را در دهانه رحم می بینیم بدون اینکه فرد علایمی داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی در ۸۸-۶۴ درصد افرادی که پولیپ دارند، دیده می شود به آن AUBP می گوییم.
به صورت لکه بینی بین قاعدگی شایع ترین آن است. حجم خونریزی کم و در حد لکه بینی است. خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد. حتی ممکن است در این افراد یائسه حین هورمون درمانی خونریزی دیده شود. یادمان باشد هر خانمی که AUB دارد باید از نظر سرطان آندومتر بررسی شود.
خونریزی بعد از یائسگی مدل دیگری از تظاهر پولیپ می تواند باشد
سیر بالینی
به صورت ادامه رشد و یا عدم رشد و یا پسرفت است. پولیپ های زیر یک سانتی متر به ویژه وقتی منفرد باشد شانس پسرفت خود به خودی شان بیشتر است.
ریسک بدخیمی: ۵۰ درصد پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند. این احتمال در بعد از یائسگی و نیز کسانی که علامت دارند، نسبت به کسانی که خونریزی ندارند بیشتر است. البته در نظر داشته باشیم که این دو عامل (سن و خونریزی) حتی بدون پولیپ هم خود فاکتور خطر بدخیمی اند.
اینکه سایز پولیپ (مثلا پولیپ درشت تر از ۲ سانتیمتر) در احتمال بدخیمی اثر داشته باشد، ثابت شده است. در خانم هایی که تاموکسیفن مصرف می کنند، تغییرات بدخیمی در پولیپ شایع تر است و به ۱۱ درصد می رسد (۲ برابر). ارتباطی بین مدت مصرف این دارو و اندازه پولیپ در ایجاد بدخیمی دیده نشده. تاموکسیفن به طور کلی احتمال ایجاد سرطان آندومتر را بالا می برد.
اثر روی باروری و حاملگی: حین بررسی علل ناباروری ممکن است پولیپ کشف شود (در سونوگرافی با هیستروسکوپی) یا اینکه در آوردن پولیپ الزاما روی بارداری این افراد کلا در این موارد توصیه به برداشتن می شود. پولیپ شانس سقط و عوارض حاملگی را بالا نمی برد.
پولیپ های خونریزی دهنده باید برداشته شوند که هم خونریزی برطرف شود و هم بررسی از نظر بدخیم نبودن به عمل آید.
در مورد پولیپ های بدون علامت باید ببینیم که فرد خودش چقدر در معرض سرطان آندومتر است. مثل تابوکسیفن درمانی، نولی پاریته، سن بالای پنجاه سال، چاقی، تخمدان پلی کیستیک، سابقه تومور استروژنی در خود یا خانواده، قاعدگی زودرس منوپوز بالای ۵۶ سالگی و نیز مقلا چقدر در درمان نازایی اثر دارد و بر اساس این یافته تصمیم بگیریم که برداریم یا خیر.
در خانم های بدون علامت (برای مثال) اگر پولیپ بالای ۱٫۵ سانتی متر باشد و یا متعدد یا از دهانه رحم بیرون زده باشد بر می داریم.
پولیپ بیرون زده از دهانه رحم احتمال پس رفت خود به خودی کمی دارد و شانس علامت دار (خونریزی) شدن بیشتری دارد و نیز برداشتن آن حتی در مطب هم کار آسانی است، لذا بر می داریم. اگر خانمی معیار برداشتن پولیپ را نداشت و تصمیم گرفتیم برنداریم نیاز به بررسی های بیشتری به جز معاینات همیشگی مثل افراد عادی ندارد مگر علامت دار شود.
در افراد بعد از یائسگی توصیه می شود پولیپ رحمی را برداریم چون هم شانس بدخیمی بیشتری دارد و هم عمل ساده و کم عارضه ای دارد.
در خانم های با پولیپ راجعه باید پولیپ را مجددا برداشت. عود کم است؛ بیشتر ممکن است کامل برداشته شده باشد. در مواردی که عود تایید می شود به ویژه در کسانی که تاموکسیفن درمانی می شوند، می شود آی یو دی میرنا گذاشت و اگر برنامه باروری بعدی ندارند، آندومتر را کاملا برداشت (Ablation). در خانم هایی که سرطان پستان دارند میرنا توصیه نمی شود چون شانس عود بیماری پستان را بالا می برد.
درمان جراحی به صورت پولیپکتومی با هیستروسکوپی بهترین روش و درمان انتخابی است. اگر پولیپ رحمی پرولابه باشد می شود بدون دیلاتاسیون و کورتاز آن را برداشت ولی باید از نظر احتمال رشد مجدد به فرد توضیح بدهیم.
منبع: ماهنامه دنیای سلامت/برترین ها
نوشته پولیپ رحمی را چگونه درمان کنیم؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
با دلگرم همراه باشید تا با راه های درمان پلیپ رحمی آشنا شوید.
تقریبا اکثر خانمها با این واژه به خوبی آشنا هستند.پولیپ در واقع رشد بافت رحم بطورموضعی است که بصورت یک تکه گوشت اضافه در داخل حفره رحمی ظاهر میشود ویکی از شایعترین علل خونریزیهای غیر طبیعی رحم هم در خانمهای قبل از سنین یائسگی وهم در افراد یائسه میباشد.تعداد و سایز و مکان آنها متفاوت است .
پولیپها توده هایی منفرد یا متعدد با اندازه چند میلی متر تا چند سانتی مترهستند که ممکن است در حفره رحم ویا دهانه رحم بوجود آیند .رشد و نمو بافت غیر سرطانی که در رحم و سرویکس بروزمی نماید را پولیپ رحمی گویند .
پولیپهای رحمی، رشد بافت بدون دردی است که چسبیده به سرویکس یا داخل رحم می باشند . این پولیپها ممکن است به شکل تکی یا گروهی باشند و در طول و اندازه متفاوت می باشند و ممکن است تا سه سانتیمتر ( یک اینچ ) طول داشته باشند . پولیپها معمولاً بی ضرر و بی خطرند . اما ممکن است در موارد نادر سرطانی شوند .
پولیپهای رحم شایع هستند . به خصوص در خانمهایی که قبل از یائسگی و بالای سی سال باشند . علت اینکه چرا در رحم پولیپ ایجاد می شود ناشناخته است ، اما این پولیپها در صورتیکه قبلاً سرویکس دچار خراشیدگی یا ارزیون شده باشد ، گسترش می یابند . در هنگام ارزیون سلولهای سطح سرویکس نازکتر و حساستر از معمول می شوند .
گاهی پولیپها در سرویکس پیرو عفونت در آن نواحی تشکیل می شوند . خانمهایی که فرزندی ندارند بیشتر مستعد ابتلا به پولیپ می باشند . علائم پولیپهای رحمی شامل ترشحات آبکی ، خون آلود از واژن و خونریزی پس از مقاربت جنسی بین فاصله دو پریود یا خونریزی پس از یائسگی می باشد . این قبیل خونریزیها ممکن است نشانه ای از بیماری جدی تری نظیر سرطان سرویکس باشد .
معمولا پولیپها و فیبرومها که هردوخوش خیم هستند و از بافت خود رحم منشاء میگیرند در اثرمیزان بیش از حد هورمونهای استروژن تولید شده در خود بدن ویا وارد شده به آن وکاهش پروژسترون بوجود می ایند.
علت مشخصی برای ایجاد این ضایعه وجود ندارد، ولی هرچه سن افراد بالا میرود، احتمال ابتلا به پولیپ افزایش مییابد. بررسیهای انجامشده نشان میدهد که در سنین باروری؛ یعنی قبل از یائسگی، شیوع این بیماری حدود 5 تا 6 درصد است؛ در صورتیکه در زنان یائسه این میزان به 11 تا 12 درصد میرسد.همچنین افرادی که قرص تاموکسیفن برای درمان سرطان پستان استفاده میکنند، درصد ابتلایشان به پولیپ رحم افزایش مییابد.
پولیپهای رحمی معمولاً خوشخیماند و احتمال کمی وجود دارد بدخیم شوند. بررسیها نشان میدهد که میزان پیشبدخیمی پولیپها حدود 0.2 تا 25 درصد و میزان بدخیمی آنها بین 0 تا 13 درصد است. احتمال بدخیمی یا پیشبدخیمی پولیپ رحم، با افزایش سن، افزایش مییابد؛ بنابراین درمان پولیپ در زنان بعد از سن یائسگی اهمیت بیشتری نسبت به زنان در سنین باروری دارد.
اگر بیمار هیچ علامت و عارضهای نداشت و در حین سونوگرافی متوجه شد که پولیپ دارد، درمان بستگی به این دارد که اندازه پولیپ چهقدر باشد؛ اگر پولیپ بزرگ باشد و خونریزیهای نامرتب ایجاد کند و بیمار در سن یائسگی باشد، ترجیحاً باید برداشته شود و از جهت بافتشناسی مورد بررسی قرار گیرد که بدخیم نباشد.
اگر این عارضه خونریزیهای نامرتب ایجاد کند و یا بزرگ شود و بیمار در سنین یائسگی قرار داشته باشد، بهترین روش، برداشتن یا نمونهبرداری از پولیپ است.
بانوانی که به عادت ماهانه شدید مبتلا هستند باید سریعا به پزشک مراجعه نمایند زیرا یکی ازعلائم پولیپ رحم عادت ماهانه شدید می باشد .
دکتر لیلا خلیلی متخصص زنان و زایمان بیان می کنند که در صورت مشاهده هر یک ازعلائم ذیل بانوان حتما باید به پزشک مراجعه نمایند تا از عوارضی که ممکن است در صورت نادیده گرفتن پولیپ رحم رخ دهد پیشگیری نمایند .
پس از قاعدگی وجود خونریزی واژن
نامنظم بودن عادت ماهانه
عوامل خطر پولیپ رحم می پردازیم :
استفاده برخی از داروهای هورمونی سبب کوچک شدن پولیپ های رحمی میشود حتی مصرف این داروها به کاهش علائم پولیپ رحم می تواند کمک کننده باشد اما باید خاطر نشان کرد این داروها اثر موقتی دارند و نمیتوان برای درمان قطعی از آنها استفاده کرد .
هیستروسکوپی؛ روشی برای دسترسی کامل به پولیپ و پاکسازی رحم
برای دسترسی کامل به پولیپ، پاکسازی رحم و فرستادن توده به پاتولوژی، بهترین روش انجام هیستروسکوپی است. هیستروسکوپ وسیلهای است که از داخل واژن وارد حفره رحم میشود و دارای یک لنز است که به یک صفحه مانیتور وصل میشود و پزشکان از صفحه تلویزیون، داخل رحم را کاملاً مشاهده میکنند.
بعد از شناسایی موقعیت پولیپ با دقت پایههای آن قطع شده، ضایعه کامل برداشته میشود و برای انجام آزمایشهای بیشتر به پاتولوژی فرستاده میشود و اگر پولیپ بدخیم باشد، گاهی منجر به برداشتن کامل رحم خواهد شد.
پولیپهای بسیار کوچک اغلب خودبهخود از بین میروند
درصورت کوچکبودن پولیپ و در شرایطی که بیمار در سنین باروری بوده و هیچ علامت و خونریزی برای او ایجاد نشده باشد، میتوان شخص را با سونوگرافی منظم تحتنظر قرارداد.
احتمال ابتلا به نازایی در صورت ابتلا به پولیپ رحم
این متخصص زنان و نازایی با تأکید بر اینکه پولیپهای بسیار کوچک، مخصوصاً در سنین باروری، در بسیاری موارد خود به خود از بین میروند، خاطرنشان کرد: اگر پولیپ رحم جلوی لولههای رحمی تشکیل شود، ممکن است بیمار به نازایی مبتلا گردد؛ چراکه پولیپ در رحم مانند یک عضو اضافه است و رحم با انقباض خود سعی میکند این عضو اضافه را دفع کند و همین عمل، احتمال نازایی و دردهای لگنی را در بیمار افزایش میدهد.
عوارض پولیپ رحم
مصرف دارو
کورتاژ کردن
هیستروسکوپ
عمل جراحی
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی