به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تبیان ، این ارگان هوشمند به نوعی وظیفه دارد که سلامت کل بدن را تامین کند و عملکرد آن روی ارگان های دیگر نیز تاثیر دارد. زمانی که این دستگاه درست کار نکند، از پوست تان گرفته تا خواب تان دچار مشکل خواهد شد. در این مطلب 8 علامت نشان دهنده مشکلات گوارشی را عنوان می کنیم.
اختلال در دستگاه گوارش: احساس خستگی دائمی
احساس خستگی دائمی می تواند علامت آشکاری باشد که نشان می دهد در بدن تان مشکلی وجود دارد. اگر دستگاه گوارش تان به دلیل برنامه های غذایی سخت حساس و آسیب پذیر شده باشد، فعالیت دستگاه ایمنی نیز دچار اختلال می شود.
واقعیت این است که داخل بدن باکتری های زیادی زندگی می کنند. اگر تعداد میکروارگانیسم های مضر روده بیشتر از باکتری های مفید آن باشد، باعث ایجاد عدم تعادل شده و سیستم ایمنی دچار نقص می شود. در نتیجه احساس خستگی زیادی خواهید کرد.
اختلال در دستگاه گوارش: مشکلات پوستی که از بین نمی روند
ضرب المثل معروف «رنگ رخساره خبر می دهد از سر درون» در اینجا نیز صدق می کند. وجود لکه ها و مشکلاتی که روی برخی نواحی صورت ایجاد می شوند، نشان دهنده وجود اختلال در عملکرد دستگاه گوارش هستند. پوست به عنوان وسیع ترین ارگان بدن انژاس دهنده مشکلات درونی بدن است.
اگر ارگانی در بدن به درستی به وظایف خود عمل نکند، بازتاب آن را در پوست تان شاهد خواهید بود. اگر روی گونه هایتان علائم نامطلوبی می بینید، نشان می دهد که دستگاه گوارش تان به کمک نیاز دارد. بنابراین لازم است که به قرمزی پوست، جوش ها، حساسیت پوستی و دیگر علائم روی پوست بیشتر دقت کنید.
اختلال در دستگاه گوارش: احساس اضطراب و تحریک پذیری دارید
مغز ما به طور مستقیم با سلامت دستگاه گوارش در ارتباط است. به این ترتیب اگر احساس اضطراب و افسردگی می کنید و یا اعصاب تان به راحتی بهم می ریزد، ممکن است ناشی از مشکلات گوارشی باشد.
عملکرد بد دستگاه گوارش باعث تجمع مخمرها، عوامل عفونت زا و باکتری های مضر در دستگاه گوارش می شود. این مسئله نیز باعث ایجاد بوی نامطبوع و احساس مزه اسید در دهان می شود
باید بدانید که میلیون ها سلول عصبی در روده وجود دارد که سیستم عصبی روده ای را تشکیل می دهند.
باکتری های خوب روده باکتری هایی هستند که تاثیر مثبتی روی روح و روان شما می گذارند. اگر تعداد این باکتری ها کم شده و باکتری های مضر غالب شوند، تاثیر آن در مغز مشهود خواهد بود.
اختلال در دستگاه گوارش: زود بیمار می شوید
این مسئله نیز مانند مشکل خستگی دائمی است که در بالا گفته شد. در واقع عفونت و بیماری های عفونی نشان دهنده این است که دستگاه گوارش به خوبی به وظایف خود عمل نمی کند و تعداد باکتری های مضر آن بیشتر است. در نتیجه فعالیت دستگاه ایمنی نیز دچار اختلال می شود.
زمانی که دستگاه ایمنی ضعیف و آسیب پذیر می شود و خود را مشغول مقابله با باکتری های مضر می کند، زمان کافی برای مقابله با بیماری ها و عفونت ها را نخواهد یافت. زمانی که در سلامت عمومی خوبی به سر می برید، دستگاه ایمنی بدنتان قدرت کافی برای مقابله با باکتری ها و محافظت از شما در برابر بیماری های عفونی را دارد.
اختلال در دستگاه گوارش: دهان تان بد بو است
عدم عملکرد درست دستگاه گوارش باعث تجمع مخمرها، عوامل عفونت زا و باکتری های مضر در دستگاه گوارش می شود. این مسئله نیز باعث ایجاد بوی نامطبوع و احساس مزه اسید در دهان می شود.
با وجود اینکه بوی بدن دهان در نتیجه عوامل متعددی بروز می کند، با این حال این مسئله یکی از علائم رشد بی رویه باکتری های مضر در روده است. اگر بوی بد دهان با مسواک و رعایت بهداشت دهان و دندان از بین نمی رود، بهتر است به دنبال عوامل درونی آن در دستگاه گوارش تان باشید.
اختلال در دستگاه گوارش: دچار یبوست هستید
اگر اغلب دچار یبوست می شوید، بدانید که این مشکل برای سلامتی مضر است. یادتان باشد که مدفوع مواد زایدی است که باید از بدن دفع شود و باقی ماندن آن در بدن مشکل زا می شود. به این ترتیب که شروع به آزاد کردن سموم می کند.
روده سالم روده ای است که به طور منظم و بدون درد حرکت کرده و مدفوع را به راحتی دفع کند.
یبوست یکی از علائمی است که نشان می دهد دستگاه گوارش تان به خوبی به وظایف خود عمل نمی کند و پای مشکلی در میان است.
اختلال در دستگاه گوارش: نمی توانید به درستی تمرکز کنید
این مسئله نشان دهنده خستگی دائمی بدن است. زمانیکه احساس تحریک پذیری عصبی و ناخوشی دائم گوارشی دارید، در انجام فعالیت های روزمره که نیاز به تمرکز دارد دچار مشکل خواهید شد. چون بدن ما یک دستگاه فوق هوشمند است و در صورت وجود مشکل، اختلالی در سیستم آن به وجود می آید. در نتیجه تمرکزتان دچار مشکل شده و به اصطلاح هوش و حواس برایتان نمی ماند.
اختلال در دستگاه گوارش: خوابتان آشفته می شود
خواب ما نیز مانند وضعیت مدفوع ، نشان دهنده سلامت و یا بیماری روده هایمان است. اگر تمام شب را به خوابی عمیق فرو می روید نشان دهنده این است که روده های سالمی دارد. اما اگر به سختی خواب تان می برد ممکن است نشان دهنده مشکلاتی در عملکرد دستگاه گوارش باشد.
چه باید کرد؟
در گام اول لازم است که به دقت مراقب سلامت دستگاه گوارش خود باشید. برای این کار به طور منظم محصولات غذایی حاوی پروبیوتیک مصرف کنید. لازم است که برنامه غذایی تان با نیازهای بدن تان هماهنگ باشد. اگر متوجه مشکلی شدید، حتما به متخصص گوارش مراجعه کنید.
جام جم سرا: سرطانهای دستگاه گوارش مثل مری و معده هم در کشورمان کم شایع نیست که یکی از دلایل اصلی ابتلا به این بیماریها، داشتن الگوی تغذیه و شیوه زندگی نادرست در طولانیمدت اعلام میشود. حتی در افرادی که برخی مواد مغذی را دریافت نمیکنند و دچار کمبود آن هستند و عادتها و رفتارهای غذایی غلطی دارند، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ بیشتر میشود.
در برنامه غذایی، بیشتر از هر چیز دریافت فیبر غذایی که مهمترین منبع آن میوهها و سبزیهای سالم و تازه است، اهمیت دارد. دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتوگو با جامجم در این باره میگوید: در کسانی که میوه و سبزی کمی مصرف میکنند، احتمال بروز سرطان روده بزرگ (کلورکتوم) بسیار زیاد است. البته فیبر علاوه بر میوهها و سبزیها در غلات هم وجود دارد که از منابع غذایی خیلی از افراد جامعه محسوب میشود. این متخصص تغذیه ادامه میدهد: مصرف غذاهایی که از دانه کامل غله؛ مثلا گندم کامل که سبوس آن گرفته نشده، بیشتر از غذایی که با گندم پوستگرفته تهیه شده، فیبر دارد. در میان نانها هم نانهای سنگک، بربری و تافتون، سبوس و فیبر بیشتری نسبت به لواش، باگت و فرانسوی دارد. او با اشاره به اینکه مصرف زیاد خوراکیهای پرچرب با چربیهای اشباع، لبنیات پرچرب، بخصوص ماست و شیر پرچرب و گوشتهای پرچرب مخصوصا گوشت قرمز فرآوریشده هم برای سلامت روده مناسب نیست، ادامه میدهد: برای آخرین اطلاعات موجود، نه خود گوشت قرمز بلکه گوشت قرمز فرآوریشده مثل سوسیس، کالباس، همبرگر و فرآوریهای صنعتی که از گوشت قرمز تهیه شده است، بیشترین رابطه را با ابتلا به این سرطان گوارشی دارند. علاوه بر این، مصرف بیش از حد غذاهای شور که باعث از دست دادن آب دستگاه گوارش میشود، میتواند با ابتلا به سرطان روده بزرگ ارتباط داشتهباشد. او میگوید: مصرف خوراکیهای کنسروی، با افزودنیهای شیمیایی، مقادیر فراوان خوراکیهای تخمیری بخصوص تخمیری صنعتی هم با ابتلا به این سرطان ارتباط دارند. از طرفی، مطالعهها نشان میدهد بیشترین ارتباط را کمبود ویتامین D و کلسیم با ابتلا به سرطان روده بزرگ دارند. البته ژنتیک هم نقش کوچکی در شیوع این بیماری ممکن است داشته باشد.
یبوست، تغذیه و سرطان روده بزرگ
یکی از بیماریهایی هم که ساده است، اما اگر به آن توجه نشود باعث ابتلا به سرطان روده بزرگ خواهد شد، یبوست است. دکتر وفا با بیان این مطلب میافزاید: تمام افرادی که زیاد دچار یبوست و مشکلات مزاجی میشوند و در اجابت مزاج و دفع مشکل پیدا میکنند باید به پزشک مراجعه کنند و برای درمان بیماری چارهای اندیشیده شود. او عواملی را که در الگوی خوراکی باعث ابتلا به یبوست میشود، مصرف کم میوه و سبزی و مصرف زیاد غذاهای پرچرب، نمک و نوشیدن زیاد چای و قهوه برمیشمارد و توضیح میدهد: قهوه به دلیل داشتن کافئین و چای به علت داشتن تئوفیلین و تئوبرومین، بسیار ادرارآور است و نوشیدن بیش از حد آنها باعث میشود آب بدن از دست برود و حرکتهای دودی دستگاه گوارش کاهش یابد. وقتی حرکتهای دودی دستگاه گوارش کاهش پیدا کند، مدفوع خشک میشود و در روده باقی میماند و باعث ایجاد زخم در بافت نرم میشود. در زخم هم ابتدا خونریزیهای کوچکی اتفاق میافتد و بعد تکثیر سلولی در منطقه زخم، باعث ایجاد پولیپ کولون و رکتوم میشود. در مرحله بعد پولیپ زخم میشود و ادامه تکثیر غیرقابل کنترل هم سرطان کلورکتوم را به دنبال خواهد داشت. او توصیه میکند: با توجه به آنچه گفته شد، نوشیدن مقدار کافی آب به دفعات در روز بسیار اهمیت دارد و از کمآبی بدن جلوگیری میکند. به گفته این متخصص تغذیه، غذاهای شور، تند و پرادویه یکی دیگر از عوامل ابتلا به این سرطان شایع در ایران محسوب میشود.
سرطانهای گوارشی با تغذیه ارتباط دارد
در سرطان مری، بیشتر قسمت پایین مری که به معده وصل است، درگیر میشود و این اتفاق بیشتر برای کسانی میافتد که دچار ریفلاکس (برگشت اسید معده به مری و دهان) میشوند. دکتر وفا با بیان اینکه ریفلاکس در کسانی که چای و قهوه زیاد مینوشند، چاق هستند، غذا را تند و بااسترس میخورند، غذاهای پرچرب و پرپروتئین زیاد مصرف میکنند و شیرینی را زیاد و بخصوص با معده خالی میخورند اتفاق میافتد که به نوبه خود باعث سرطان مری میشود. به گفته این متخصص تغذیه، سرطان معده هم از یکسو به تغذیه ارتباط دارد و از سوی دیگر، علت آن دهیدراتاسیون یا همان کمآبی است. بر این اساس، برای مبتلا نشدن باید مصرف تمام غذاهایی که باعث کمآبی میشود مثل غذاهای صنعتی، دارای نگهدارنده و کمفیبر را کنار گذاشت چون به معده آسیب میرساند. او تاکید میکند: عادت به مصرف بیش از حد تمام خوراکیهای محرک ترشح اسید معده، بخصوص ترکیبهای کافئینی مثل چای و قهوه و شکلات زیاد را باید کنار گذاشت. علاوه بر اینها به گفته دکتر وفا، برای دچار نشدن به انواع سرطانهای گوارشی لازم است به این نکتهها توجه شود: مصرف غذای کمنمک، ترک سیگار، کنترل استرس، قرار نگرفتن در معرض آلودگی شیمیایی و محیطی، درست شستن میوهها برای اطمینان از باقی نماندن سموم و... .
بعد از ابتلا هم تغذیه درست لازم است، اما...
روش تغذیه پس از ابتلا هم در کنترل و درمان بیماریها و سرطانهای گوارشی نقش دارد. البته خیلی وقتها رژیم درمانی کسی که مبتلا شده با کسی که قصدش پیشگیری است، متفاوت است. دکتر وفا در اینباره میگوید: رژیم غذای کسی که دچار زخم دستگاه گوارش شده و مرحله بعدی بیماریاش میتواند سرطان باشد، باید کمفیبر باشد. برعکس، کسی که به قصد پیشگیری میخواهد رژیم غذایی سالمی داشته باشد، باید فیبر زیادی مصرف کند. کسی که دچار زخم اثنیعشر (دوازدهه) و... شده برای این که زخمش خونریزی نکند، لازم است حرکتهای دودی دستگاه گوارش به حداقل برسد، در حالی که فیبرها حرکت دستگاه گوارش را افزایش میدهد.
جام جم سرا: خونریزیها ممکن است به دلیل یک بیماری ساده یا وجود بدخیمی در یکی از اعضای گوارشی باشد؛ در هر صورت باید زودتر علتش را تشخیصداد و درمان آغاز شود.
خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی
دستگاه گوارش فوقانی از دهان آغاز میشود و به مری و معده و نیمی از اثنیعشر ختم میشود. اگر التهاب زخم یا بدخیمی در جداره این اعضا پدید بیاید، ممکن است با علامت خونریزی خود را نشان دهد. خونریزی به دو شکل وجود دارد:
1) دفع مدفوع قیریرنگ: چون خونریزیهای قسمت فوقانی راه زیادی باید طی کند تا به قسمت انتهایی و خروجی دستگاه گوارش تحتانی برسد، خونریزی یا محو میشود و به شکل خون پنهان در مدفوع درمیآید یا رنگ مدفوع را تیره و قوام آن را چسبنده میکند. پس بیماران دارای مشکلات گوارشی در صورت تغییررنگ مدفوع (البته غذاهایی هم که خورده میشود ممکن است رنگ مدفوع را تغییر دهد) باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.
2) دفع استفراغ خونی: گاهی خونریزیهای دستگاه گوارش فوقانی آنقدر شدید است که معده نمیتواند حجم زیاد خون را تحمل کند و فرد خون استفراغ میکند (رنگ خون روشن است). اگر هم خونریزی کم باشد ممکن است به صورت دانهقهوه دربیاید و از طریق استفراغ دفع شود. شکل بعدی هم کم بودن بیش از حد خونریزی است که اصلا علامتی در بیمار ایجاد نمیکند و فقط در آزمایش خون مشخص میشود بیمار دچار کمبود فقر آهن است. معمولا بعد از درخواست آزمایش مدفوع هم آزمایشگاه دفع خون در مدفوع را گزارش میکند. هر مرد یا زنی (خانمی که در سنین عادت ماهیانه قرار ندارد) دچار فقر آهن باشد، حتما باید به دفع خون مخفی از دستگاه گوارش شک کند.
علل شایع خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی
شایعترین علت خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی زخمهای معده و اثنیعشر است. علت دوم واریس مری و مورد بعدی التهابها وخراشهای موجود در مری و اثنیعشر. معمولا چنین افرادی از وجود سرطان در دستگاه گوارش نگران هستند، ولی بهلحاظ درصدی سرطان علت کمتر شایعی است و حدود یک تا 2 درصد علت خونریزیهای گوارشی را تشکیل میدهد؛ هرچند همین احتمال پایین را هم نباید از نظر دور داشت.
اقدامات لازم برای بیماران مشکوک به خونریزی
مواردی مانند افت فشار خون، تپش قلب، ضعف و بیحالی و سرگیجه مراجعه یا اتفاقهایی مثل اینکه وقتی از حالت خوابیده به نشسته و از نشسته به ایستاده تغییر وضع میدهد دچار سرگیجه و ضعف میشود، علائمی است که بر اساس آنها پزشک باید دنبال خونریزی مخفی گوارشی باشد. علائم بالینی اینچنینی نشان از آن دارد که خونریزی گوارشی قابل توجه است و بیمار باید در بیمارستان بستری شود.
در وهله اول اگر افت فشار خون دیده شد، باید برای بیمار سرم تجویز شود و سپس آزمایش خون لازم است و در صورت کمخونی شدید خون تزریق شود. برای اینکه متوجه شدت خونریزی شویم لولهای وارد دستگاه گوارش میکنیم. اگر خون روشن وارد لوله شود، یعنی خونریزی شدید است. این لوله عملکرد دیگری هم دارد، زیرا خونریزی مانع از انجام آندوسکوپی است و با همین لوله معده شستوشو داده میشود و دید با آندوسکوپی را امکانپذیر میکند. اگر خون واضح دیده نشود، بعد از کنترل فشار خون آندوسکوپی انجام میشود.
علت انجام آندوسکوپی
آندوسکوپی لولهای بلند متصل به دوربین است که براحتی درون دستگاه گوارش را نشان میدهد. این وسیله از یک سو محل خونریزی را مشخص میکند و از سویی دیگر میتوان از آن به عنوان ابزار درمانی استفاده کرد. در آندوسکوپی درمانی بعد از تشخیص علت خونریزی، میتوان از موادی استفاده کرد که خونریزی را بند میآورد و حتی میتوان ناحیه زخم (عامل خونریزی) را سوزاند. این روشها بسیار خوب هستند و بیشتر بیمارانی که خونریزی دارند با همین روشها و بدون عمل جراحی بهبود پیدا میکنند. جراحی در بیمارانی صورت میگیرد که خونریزیشان را نتوان با این روشها مهار کرد. تزریق بعضی داروهای وریدی هم ممکن است خونریزی را متوقف کند.
زخمهای گوارشی
زخمها ارتباط مستقیمی با باکتری هلیکوباکتر در معده و اثنیعشر دارند. این باکتری به صورت طبیعی در دستگاه گوارش زندگی میکند، ولی اگر مقدار آن بیش از حد زیاد شود موجب زخم و التهاب خواهد شد. دومین علت زخم دستگاه گوارش فوقانی مصرف داروهای خوراکی استروئیدی است که مردم خیلی زیاد از آنها استفاده میکنند. بنابراین مصرف این داروها باید با نظر پزشک باشد.
خونریزی از دستگاه گوارش تحتانی
دستگاه گوارش تحتانی شامل نیمه دیگر اثنیعشر، روده باریک و روده بزرگ است که درنهایت به راستروده و مقعد ختم میشود. هر گونه صدمه و زخم به دیواره آن معمولا با خونریزی آشکار میشود. در بعضی بیماران ممکن است خونریزی جزئی باشد و بهصورت کمخونی خون مخفی پدیدار شود که در آزمایش مدفوع معلوم میشود.
با توجه به اینکه بیماریهای اطراف مقعد مانند بواسیر و شقاق شایعترین علت خونریزی هستند، دفع خون روشن از مقعد را باید جدی گرفت. اما همیشه نباید هر خونریزی را به حساب این دو بیماری گذاشت و باز هم باید علل دیگر بررسی شود. در افراد جوان هم که دفع خون روشن دارند و در معاینه بالینی بواسیر هم تشخیص داده شده، باید کولونوسکوپی انجام شود. گاهی در کنار این علل کماهمیت، علل مهم هم وجود دارد که عدم درمان بموقع ممکن است برای بیمار خطرناک باشد.
دیگر علتهای خونریزی از مقعد
خونریزی از دیورتیکول: گاه به دلیل افزایش فشار، جدار روده بزرگ بهصورت لانه زنبوری درمیآید و بیرونزدگی ایجاد میشود و متعاقب آن رگها پاره میشود و خونریزی با حجم زیاد ایجاد میکند.
وجود ضایعات عروقی: این بیماری در افراد مسن دیده میشود و خونریزی زیادی ایجاد میکند که این افراد حتما باید در بیمارستان بستری شوند.
پولیپها: پولیپها ضایعاتی پیشسرطانی هستند که به شکل قارچمانند در نقاط مختلف روده ممکن است رشد کنند. اغلب بعد از بزرگشدن خونریزی ایجاد میکنند که از مقعد دفع میشود. پولیپها ابتدا بدخیم نیستند، ولی با بزرگتر شدن تغییر ماهیت میدهند و بدخیم و سرطانی میشوند.
تومورها: تودههای سرطانی، خونریزی ایجاد میکنند و اگر زود تشخیص داده نشوند باعث مرگ بیمار خواهند شد.
اقدامات لازم برای بیماران
مشکوک به خونریزی
بیمارانی که حجم خون کمی از دست میدهند بستری نمیشوند. با یک معاینه مقعدی و یک کولونوسکوپی مختصر در جوانها و کولونوسکوپی کامل در مسنها میتوان به مشکل بیماران پی برد و درمانهای سرپایی را انجام داد.
وقتی بیماری خونریزی با حجم زیاد دارد (مانند آنچه در خونریزی دستگاه گوارش فوقانی ذکر کردیم) بعد از کنترل فشار خون، سرم باید تجویز شود. این بیماران هم در صورت بستری ممکن است به تجویز خون نیاز داشته باشند. نکته مهمی که در اینجا مطرح میشود کولونوسکوپی است. آندوسکوپی بعد از چند ساعت ناشتایی بیمار انجام میشود، ولی در کولونوسکوپی فقط ناشتایی کافی نیست و باید با داروهای مسهل و شستوشودهنده روده و جدار روده بزرگ را از مدفوع پاک کنند تا بتوان تمام روده را با دستگاه کولونوسکوپی مشاهده کرد. از این وسیله هم میتوان به عنوان وسیله درمانی و هم تشخیصی استفاده کرد. عملکرد آن هم مانند آندوسکوپی در دستگاه گوارش فوقانی است. اگر در کولونوسکوپی پولیپ مشاهده شود، بیمار کاندیدای عمل جراحی است و پولیپها باید خارج شوند. بیماران مبتلا به تومور نیز به جراحی و درمانهای تکمیلی نیاز دارند.
هموروئید یا شقاق را با دارودرمانی میتوان مهار کرد. در موارد پیشرفته نیز ممکن است جراحی لازم باشد، ولی چنین افرادی باید از یبوست پیشگیری کنند. یبوست بیماری هموروئید را شدت میدهد. (ضمیمه سیب)
دکتر شهرام آگاه / فوقتخصص بیماریهای گوارش و کبد
دستگاه گوارش عضوی بسیار حساس است و در صورت ضعف یا بیماری آن مشکلات مختلف به سراغ شما خواهد آمد. این بخش اساسی از بدن را میتوان به کمک غذاهای مختلف و آداب خوردن و آشامیدن بسیار قوی کرد به طوری که راهی برای نفوذ بیماریها به آن باقی نماند.
بهترین مواد را انتخاب کنید
انتخاب بهترین مواد غذایی یکی از نکاتی است که باید همیشه در نظر داشته باشید. سعی کنید بیشتر از مواد غذایی تازه و طبیعی استفاده کنید. استفاده از سبزیجات یکی دیگر از نکاتی است که میتواند دستگاه گوارش شما را قدرتمند کند.
درست بجوید
درست جویدن میتواند کار دستگاه گوارش شما را روان کند این بدین معنی است که فشار کمتری به هنگام خوردن غذا به آن وارد خواهد شد. شما با درست جویدن آنزیمهای غذایی را آزاد میکنید که این آنزیمها در طول عمل هضم به کمک گوارش میآیند و غذاها را خرد میکنند.
آب زیاد بنوشید
نوشیدن آب کمک بسیار بزرگی به دستگاه گوارش میکند. بسیاری از محققان به این نتیجه رسیدهاند که خشک شدن دستگاه گوارش باعث میشود تا بسیاری از مواد مقوی توسط بدن جذب نشود و در این صورت دستگاه گوارش نیاز به کار بیشتری برای از بین بردن باکتریهای غذایی دارد.
دستگاه گوارش را تمیز نگه دارید
برای اینکه دستگاه گوارشتان همیشه سالم و البته قوی باشد نیاز است تا آن را همیشه تمیز و کارامد نگه دارید. برای تمیز کردن دستگاه گوارش میتوانید از میوههای تازه حاوی ویتامین C استفاده کنید و همچنین میتوانید از آب به مقدار زیاد استفاده کنید.(باشگاه خبرنگاران)
یافتن ریتم مناسب
متخصصان به افرادی که به مشکلات گوارشی مبتلا هستند، توصیه میکنند حداقل هفتهای سه بار و هر بار به مدت 45 دقیقه به انجام تمرینهای ورزشی بپردازند؛ اما ورزشکردن همیشه هم راحت نیست؛ از دست دادن انگیزه، کمبود وقت، در اختیار نداشتن امکانات و مواردی از این دست ممکن است در روند ورزش اختلال ایجاد کند. فقط نیمساعت پیادهروی در روز، دستگاه گوارشی را برای بهتر کار کردن، تحریک میکند. به این ترتیب آهنگ منظم فعالیت جسمی نیز حفظ میشود.
فعالیت مورد علاقه
بیشک انجام ورزشهایی مانند دو، دوچرخهسواری یا هر فعالیت دیگری که از آن متنفر هستید را مدنظر قرار ندهید. به صدای درون خود گوش دهید و ورزشی را دنبال کنید که بیشتر دوست دارید؛ مهم این است که تحرک داشته باشید و از آن لذت ببرید تا بیشترین اثر را مشاهده کنید. شاید شنا گزینه مناسبی برای دستیابی به این هدف باشد؛ وقتی شنا میکنید علاوه بر لذت بردن، عضلاتی را هم که کمتر به کار گرفته شده نیز به حرکت وامیدارید.
شکمهای عضلانی
کسانی که خواهان شکم صاف هستند باید عضلات شکمی قوی داشته باشند؛ اما پیش از شروع تمرینهای عضلانی در خانه با یک متخصص بدنسازی یا فیزیوتراپ مشورت کنید. انجام نادرست تمرینها ممکن است شکم را برجسته سازد و به عضلات کمر آسیب برساند.
تمرینی ویژه برای گوارش
انجام تمرین تنفسی شکم باید در هر نوبت پنج بار تکرار شود، اما به خاطر داشته باشید قبل از انجام هرگونه حرکت ورزشی، آن را با پزشک معالج خود در میان بگذارید. تمرین یادشده که نوعی ماساژ داخلی است باعث بهبود یافتن جریان گوارش و کاهش نفخ میشود. برای انجام تمرین باید به این ترتیب عمل کنید:
مقابل یک میز بایستید، بدون اینکه پشتتان گرد شود، به سمت جلو خم شوید. یکی از بازوهایتان را روی دیگری بگذارید سپس پیشانیتان را پایین بیاورید، بدون اینکه پاهایتان را عقب ببرید، باسن خود را تا حد ممکن به سمت عقب بکشید، باید کشش را بخوبی در پاها و پشت خود احساس کنید. مراقب باشید که کمرتان خم نشود. به خاطر داشته باشید که پس از هر بار تمرین و هنگام خارجکردن نفس، لگن خود را منقبض کنید.
ندا فراهانی / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
325
به گزارش یاهو هلث، انسانها معمولا در فعالیتهای ورزشی بیشتر بر روی عضلات شکم خود تمرکز دارند زیرا هم از لحاظ ظاهری مهم است و هم یک نشانه سلامتی است اما در زیر لایههای چربی و عضلات شکم، دستگاه گوارش با میلیاردها میکروارگانیسم وجود دارد که برای سلامت کل بدن مهم است و نقش این میکروارگانیسمها حتی از نقش ۶ عضله شکم مهمتر است.
برخورداری از یک میکروبیوم (زیست بوم میکروبی) متعادل در بدن به مبارزه با باکتری و سموم مضر کمک میکند و جذب مواد مغذی را از غذاها افزایش داده و سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند. این توازن همچنین به مبارزه با التهاب، تنظیم انسولین و تقویت حالت روحی وشناختی انسان کمک میکند.
مصرف مرتب یک رژیم غذایی سالم به همراه تنوعی از غذهایی که بیشتر پایه گیاهی دارند به ویژه غذاهایی که در این گزارش منتشر شده است موجب تقویت بیش از پیش میکروبیوم و افزایش قدرت هاضمه میشود. از پروبیوتیکها گرفته تا فیبرها در این گزارش فهرستی از خوراکیهایی ارائه شده است که به انسان احساس سلامت بیشتری میدهد.
مارچوبه حاوی سطح زیادی اینولین است. اینولین یک فیبر غیرقابل هضم است که به عنوان یک پروبیوتیک، یک نوع ماده مغذی عمل کرده و باکتریهای مفید دستگاه گوارش را تغذیه میکند. مارچوبه همچنین دارای ویتامین B جامد و سطوحی از آنتی اکسیدانهایی است که با التهاب مبارزه میکنند. اگر مستعد ابتلا به ناراحتیهای گوارشی هستید، مارچوبه مصرف کنید.
ماست ترکیبی از شیر تخمیر شده و باکتری زنده است؛ ماست یک پروبیوتیک بالقوه محسوب میشود که حاوی باکتری سالم و زندهای است که میتواند با باکتریهای بد مبارزه کند. اکنون که قفسه مغازهها مملو از انواع مختلفی ماست است سعی کنید ماستی انتخاب کنید که شکر افزوده نداشته باشد زیرا شکر اضافی میتواند باکتری ناسالم را تغذیه کند.
موز دارای یک ماده مغذی به نام نشاسته مقاوم است. دستگاه گوارش انسان نمیتواند این نوع نشاسته را هضم کند اما باکتریهای خوب که در روده وجود دارند از این نشاسته تغذیه میکنند. بر خلاف سایر مواد غذایی، موز موجب آرامش معده میشود؛ همچنین موز جزو اصلی رژیم غذایی BRAT (متشکل از موز، برنج، سیب، نان برشته) است که برای کمک به کاهش اسهال و مشکلات معده مورد استفاده قرار میگیرد.
لوبیا مملو از نشاسته مقاوم است که باکتریهای خوب روده از آن تغذیه میکنند. تمام انواع لوبیا دارای قدرت پروبیوتیک هستند.
سیر برای دستگاه گوارش انسان بسیار عالی است و مانند یک پروبیوتیک عمل میکند که به کمک سطوح بالای فیبر اینولین غیرقابل هضمی که دارد باکتریهای سالم موجود در روده را تغذیه میکند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۲ قدرت سیر را در تقویت دستگاه گوارش تایید کرد و محققان در مجله Phytomedicine نوشتند که پودر سیر موجب رشد باکتریهای سالم روده مانند لاکتوباسیل میشود. (ایرنا)
670
پس بهتر است از خوردن یکسری مواد غذایی مضر اجتناب کنیم.به گزارش مجله لاپلاس، خوشبختانه، طبیعت همیشه برای ما غذاهایی را تولید کرده است که می توانند هضم و گوارش را در بدن ما تسکین دهند و ما هم در این پست بهداشت و سلامتی لاپلاس، یک راهنما از مواد غذایی خوب و بد را برایتان آورده ایم که با بهره گیری و توجه به آنها به حفظ سلامت سیستم بدنی خود کمک خواهید کرد.
بهترین: موز
موز کمک به بازگرداندن عملکرد روده به حالت طبیعی می کند ، به خصوص اگر شما اسهال داشته باشید. هم چنین الکترولیت و پتاسیمی را که ممکن است بدنتان به علت مدفوع زیاد از دست داده باشد به بدن بازمی گرداند. این میوه همچنین دارای مقدار زیادی فیبر برای کمک به هضم غذاست.
بهترین: ماست
شما باید باکتری های سالم موجود در دستگاه گوارش خود را که به شما در هضم غذا کمک می کنند را افزایش دهید و ماست حاوی برخی از انواع این باکتری های سالم است. ( اما نه همه ی ماست ها بلکه باید تاریخ مصرف آنها چک شود)
دکتر مک کاشلند ، متخصص گوارش در دانشگاه مرکز پزشکی نبراسکا در اوماها می گوید : ماست دارای باکتری هایی است، که باعث بازگرداندن مجدد واکنش های طبیعی دستگاه گوارش می شود.
بهترین: کیمچی
کیمچی غذای مورد علاقه کره ای ها می باشد که معمولا با کلم، تربچه، پیاز همراه با مقدار زیادی از ادویه جات وترشی جات درست می شود. ماده غذایی اصلی آن کلم است ، که به ترویج و رشد باکتریهای سالم در روده بزرگ کمک می کند.
هم چنین کلم نوعی فیبر دارد که هضم نمی شود و به از بین بردن ضایعات و نگه داشتن حرکات روده به ،صورت منظم ، کمک می کند. اندرسون می گوید: کلم رنده شده وآب پز با سرکه به همین دلایل مشابه بسیار خوب و مفید می باشد.این غذا می تواند تند باشد ، و به همین خاطر برای کسانی که غذاهای ادویه دار ، موجب تشدید مشکلات گوارشی آنها می شود مناسب نمی باشد.
بهترین: گوشت مرغ و ماهی
اگر مایل به خوردن غذاهای گوشتی هستید بهتر است به سمت خوردن گوشت مرغ و ماهی بروید به جای اینکه سراغ انواع گوشت های کبابی بروید.
اندرسون می گوید : گوشت قرمز باعث چاقی می شود. بدن شما می تواند مسئولیت رسیدگی به خوردن گوشت های بدون چربی مانند ماهی و مرغ را انجام دهد اما در مقابل گوشت قرمز این گونه نمی باشد. و گوشت های بدون چربی و انواع ماهی ها خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهند چرا که مانند گوشت قرمز چربی بالایی ندارند.
بهترین: غلات سبوس دار
غلات کامل مانند نان کامل گندم، جو و برنج قهوه ای، منبع خوبی از فیبر هستند، که کمک زیادی در هضم و گوارش می کنند.
اندرسون می گوید: اگر یک چیز است که آمریکا فاقد آن است آن هم فیبر است. ما 20 تا 30 گرم در روز نیاز به فیبر داریم که در آمریکا تنها 12 گرم از آن تامین می شود.فیبر همچنین می تواند به شما کمک کند تا کلسترول بدنتان را پائین بیاورید ، و از نفخ ، گاز و سایر مشکلات مربوط به معده هم جلوگیری می کند. غلات گندم تنها برای کسانی که مبتلا به بیماری سلیاک هستند مضر می باشد.
بهترین: زنجبیل
هزاران سال است که این ادویه به عنوان یک راه حل بسیار مناسب برای از بین بردن حالت تهوع، استفراغ ، نفخ های صبحگاهی ، از دست دادن اشتها ، و قولنج می باشد. اما بهتر است که آن را در حد اعتدال مصرف کنید چرا که مصرف زیاد زنجبیل می تواند نتیجه معکوس داشته باشد و خوردن بیشتر از 2 تا 4 گرم در روز از آن باعث سوزش سر دل می شود.
بدترین: توت
توت برای سلامتی شما خوب است، اما آنهایی که دانه های کوچک دارند می توانند برای افرادی که بیماری دیورتیکولیت (بیماری مربوط به روده) دارند مشکل ساز باشد و باعث شود که مشکلاتی را برای ملتهب شدن و آلوده شدن روده بزرگ فراهم کند.
دکتر مک کاشلند می گوید: این که خوردن دانه ها خطر ابتلا به عفونت را در برخواهند داشت تنها یک نظریه است و در تئوری آمده اما در مطالعات انجام شده هرگز به اثبات نرسیده است. اما اگر شما دقت کنید متوجه خواهید شد که خوردن دانه هایی ، از جمله دانه های آفتابگردان یا کدو ، باعث تحریک روده خواهند شد.
بدترین: فلفل قرمز
این یکی از اصلی ترین مواد غذایی تند است که می تواند مری را تحریک کرده و منجر به درد سوزش سر دل شود.دکتر مک کاشلند می گوید : خوردن فلفل قرمز می تواند یک مشکل بزرگ را برای افراد مبتلا به سندرم روده و یا کسانی که در حال حاضر از سوزش سر دل حتی به صورت مزمن رنج می برند فراهم سازد.
بدترین: فراورده های لبنی (برای کسانی که دستگاه گوارش آنها تحمل لاکتوز ندارد)
شما نیاز به کلسیم در رژیم غذایی خود دارید، و راحتترین راه برای تامین آن خوردن محصولات لبنی مانند شیر و پنیر است. اما خوردن آن می تواند به اسهال ، گاز و نفخ شکم و گرفتگی عضلات کمک کند.
هم چنین عدم تحمل لاکتوز، یک مشکل شایعی است که این روزها برای افراد رخ می دهد و زمانی که به اندازه کافی نتوان لاکتوز بدن را تامین کنند ، مواد لبنی آنزیمی دارند که موجب شکسته شدن لاکتوز ( قند موجود در شیر ) می شود. بیماری سلیاک، بیماری کروهن و شیمی درمانی می تواند به روده آسیب برساند و همچنین می تواند منجر به عدم تحمل لاکتوز شود. اگر مشکل عدم تحمل لاکتوز دارید ، باید حتما از خوردن فراورده های لبنی اجتناب کنید.
بدترین: شکلات
یک مطالعه در سال 2005 نشان داده که شکلات ممکن است در افراد مبتلا به سندرم روده یا یبوست مزمن تحریک کننده باشد.اما برای افرادی که به خوردن شیر آلرژی دارند مواد موجود در شکلات می تواند جای شیر را برای آنها بگیرد.هم چنین کافئین موجود در شکلات می تواند گرفتگی عضلات، نفخ و اسهال را تحریک کند.
بدترین: قهوه، چای، نوشابه
اندرسون می گوید: قهوه، چای، نوشیدنی های گازدار نه تنها باعث افزایش اسید معده می شوند ، بلکه می تواند به عنوان دیورتیک عمل کرده و منجر به اسهال و گرفتگی عضلات شود . نوشیدنیهای کافئین دار می تواند یک مشکل خاص، به ویژه برای افرادی که مبتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری هستند شود.
بدترین: ذرت
اگر چه ذرت غنی از فیبر است، اما شامل سلولز هم می باشد که یک نوع فیبر است که انسان به راحتی نمی تواند آنرا دفع کند. به دلیل آنکه ما فاقد آنزیم های لازم در بدن برای انجام این دفع هستیم. گذشتگان ما که دندان های قوی تری داشته اند بهتر می توانستند این ماده غذایی را در بدن هضم کنند. اما این را بدانید که حتی اگر شما به اندازه ی کافی هم آن را بجوید بازهم خوردن ذرت منجر به نفخ معده و درد شکم خواهد شد.
بدترین: مشروبات الکلی
اگرچه الکل باعث ریلکس شدن بدن می شود، اما متاسفانه ، باعث شل شدن اسفنکتر مری هم می شود که این امر می تواند منجر به رفلکس اسید و یا سوزش سردل شود.
اندرسون می گوید: نوشیدن الکل موجب التهاب آنزیم های خاص و جلوگیری از جذب مواد مغذی در بدن می شود. استفاده زیاد از الکل می تواند باعث اسهال و گرفتگی عضلات شود.
بدترین: چربی بالا و مواد غذایی سرخ شده
اندرسون می گوید: مواد غذایی چرب و سرخ شده می توانند منجربه آسیب رساندن به معده و هم چنین رفلکس اسید و سوزش سردل شوند.
مواد غذایی پر چرب همچنین می تواند در رنگ مدفوع تغییراتی را ایجاد کند و منجر پدیده ای به نام استئاتوره شود، که اساسا باعث ایجاد بیش از حد چربی در مدفوع می شود. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم روده باید از خوردن غذاها دارای چربی بالا اجتناب کنند.خوردن مواد غذایی از جمله کره و خامه، می توانند باعث افزایش مشکلات گوارشی شوند.
مشاوران غذادرمانی نیز مصرف میوه را بهترین وسیله برای پاکسازی دستگاه گوارش و کاهش وزن می دانند.
هندوانه
این میوه با داشتن میران قابل توجهی آب به پاکسازی دستگاه گوارش از سموم کمک می کند. بنابراین سعی کنید دو بار در هفته این میوه یا آب آن را مصرف کنید.
سیب
به گزارش العالم، بهترین میوه برای پاکسازی دستگاه گوارش است زیرا محتوی مقدار بسیار زیادی الیاف و پکتین است که نقش بسزایی در زدودن سم های انباشته شده در بدن به دلیل مصرف غذاهای مضر مثل گوشت های فرآوری شده و نوشیدنی های گازدار و فست فودها دارند کما اینکه معده را هم پاکسازی می کنند.
آواکادو
این میوه محتوی مواد پروتئینی موسوم به «گلوتاتیون» است. این نوع از مواد غذایی سموم شیمیایی صنعتی را از کبد زدوده و معده را پاکسازی می کند.
گریپ فروت
پکتین موجود در گریپ فروت به پاکسازی طبیعی معده کمک می کند و تأثیر مثبتی در کاهش وزن دارد.
به گزارش جام جم سرا به نقل از ایرنا، دکتر رضا ملک زاده در هشتمین کنگره بین المللی ثبت سرطان و زیرساخت های برنامه جامع کنترل سرطان، آسیا و اقیانوسیه با اشاره به قابل پیشگیری بودن بسیاری از سرطان ها، افزود: تشویق و ترغیب مردم برای رعایت اصول پیشگیری از سرطان بسیار مهم است.
وی تصریح کرد:باید مردم را به رعایت اصول پیشگیری از سرطان تشویق کنیم از این اصول می توان به پرهیز از مصرف سیگار و تنباکو و به خصوص قلیان اشاره کرد.
ملک زاده با اشاره به اینکه تریاک عامل بسیار مهمی در ابتلا به سرطان های گوارشی به شمار می رود، اضافه کرد: اگر فقط دو اصل پرهیز از استعمال دخانیات و تریاک رعایت شود، نزدیک به 30 درصد از سرطانها قابل پیشگیری هستند.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: رعایت وزن مناسب اصل دیگری در پیشگیری از بروز سرطان است. افراد باید سعی کنند از چاقی به ویژه چاقی مفرط پرهیز کنند و وزن خود را در محدوده مناسب و متعادل نگه دارند. این کار با رعایت رژیم غذایی میسر می شود به خصوص مصرف بیشتر سبزی ها و میوه ها به جای مصرف زیاد برنج و نان و چربی هایی که در مواد غذایی ما وجود دارد.
ملک زاده گفت: رعایت بهداشت دهان و دندان موضوع بسیار مهم دیگری در این حوزه است. مطالعات متعدد صورت گرفته در کشور نشان داده است عدم رعایت بهداشت دهان و دندان که با روزانه یک یا دوبار مسواک زدن می تواند انجام شود و در ایران بسیار ضعیف است یکی از عوامل موثر در افزایش سرطان های دستگاه گوارش به شمار می آید، البته مصرف نمک زیاد نیز ازعوامل دیگر است.
وی ادامه داد: مطالعات مختلف در جهان نشان داده است که نزدیک به 50 درصد از سرطانها قابل پیشگیری است. همچنین امروزه با وجود متخصصان کافی و زبده برای معالجه سرطان و همچنین دستگاه های اشعه درمانی و امکانات شیمی درمانی بسیار پیشرفته در کشور می توانیم نزدیک به 50 درصد از سرطان ها را پس از بروز درمان کنیم و پیش بینی می شود با پیشرفت های علمی تعداد بیشتری از سرطان ها قابل درمان شوند.
مصرف فیبر را افزایش دهید
متخصصان تغذیه توصیه می کنند، روزانه 20 تا 35 گرم فیبر مصرف کنید. منابع خوب فیبر، غلات کامل، حبوبات، آجیل، میوه ها و سبزیجات هستند. این مواد غذایی به رفع یبوست کمک کرده و با کاهش جذب قند و چربی موجود در غذا، باعث کاهش قند و کلسترول خون می شوند. از آنجایی که این مواد خاصیت سیر کنندگی دارند، اشتها را کم کرده و به کاهش وزن کمک می کنند. برای جلوگیری از ایجاد نفخ، مصرف فیبر را به طور تدریجی افزایش دهید.
وزن خود را کاهش دهید
در صورت اضافه وزن، وزن خود را کاهش دهید. کاهش وزن حتی به صورت جزئی، به برطرف شدن مشکلاتی مانند سوزش سردل، نفخ و یبوست کمک می کند.
حجم غذای خود را کاهش دهید
یک راه مؤثر برای پیشگیری از مشکلات گوارشی این است که به تدریج مقدار غذای مصرفی را در هر وعده کاهش دهید.
به مقدار کافی آب بنوشید
مایعات به دفع مواد زائد از بدن کمک کرده و باعث احساس شادابی می شوند. توصیه می شود روزانه 8 لیوان آب و مایعات بنوشید. مصرف میوه ها و سبزیجات تازه که به طور طبیعی دارای آب هستند نیز مفید است.
ورزش کنید
ورزش باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش از هضم و جذب تا دفع می شود. همچنین استرس را کاهش می دهد که خود عامل مؤثری در ایجاد مشکلات گوارشی می باشد.
از پروبیوتیک ها استفاده کنید
به گزارش آوای سلامتی، برای جلوگیری از ایجاد گاز به آرامی غذا بخورید و لقمه های غذا را به طور کامل بجویید و از غذا خوردن لذت ببرید.
پروبیوتیک ها باکتری های مفید موجود در روده هستند که به هضم غذا، تولید و افزایش جذب ویتامین ها و اسیدهای آلی کمک می کنند. بعضی مواد غذایی مانند ماست حاوی پروبیوتیک می باشند. تحقیقات نشان داده اند که پروبیوتیک ها برای درمان اسهال، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری التهابی روده (IBD) مفید هستند. سندرم روده تحریک پذیر نوعی اختلال در عملکرد روده است که با درد مزمن در ناحیه شکم، احساس ناراحتی، نفخ، اسهال و یبوست متناوب بروز می کند. بیماری التهابی روده نیز بیماری ای است که دیواره روده متورم، ملتهب و زخمی می شود و موجب مشکلات گوارشی می شود. علائم این بیماری بستگی به قسمت درگیر در مجرای گوارشی دارد.
استرس خود را کاهش دهید
مغز و دستگاه گوارش با یکدیگر در ارتباط هستند. استرس، مشکلات گوارشی مانند زخم معده و IBS را بدتر می کند. سعی کنید فعالیت بدنی داشته باشید، به اندازه کافی بخوابید و ذهن خود را آرام کنید.
سیگار را ترک کنید
سیگار کشیدن باعث ضعیف شدن دریچه تحتانی مری شده که به ریفلاکس یا سوزش سردل می انجامد. سیگاری ها بیشتر به زخم معده مبتلا می شوند و احتمال ابتلا به سرطان های دستگاه گوارش در این افراد بیشتر است.
به آرامی غذا بخورید
برای جلوگیری از ایجاد گاز به آرامی غذا بخورید و لقمه های غذا را به طور کامل بجویید و از غذا خوردن لذت ببرید.
مصرف نمک را محدود کنید
حتی مقدار کمی نمک بیش از نیاز روزانه باعث ایجاد نفخ می شود. سعی کنید مصرف غذاهای آماده را که حاوی مقادیر زیادی نمک هستند، کاهش دهید.
بهداشت را رعایت کنید
عدم رعایت بهداشت مواد غذایی به اسهال، تهوع و دیگر مشکلات گوارشی می انجامد. غذاهای سرد را به صورت سرد و غذاهای گرم را به صورت گرم نگه دارید. برای سبزیجات و گوشت ها از تخته های جداگانه استفاده کنید و لبنیات پاستوریزه مصرف کنید.
رژیم غذایی خود کنترل کنید
اگر با مصرف لبنیات دچار نفخ و درد شکم می شوید، از شیر بدون لاکتوز استفاده کنید. اگر در صورت مصرف حبوبات دچار نفخ می شوید، آن ها را چند ساعت قبل پخت، خیسانده و آب آن را دور بریزید. اگر با مصرف غذاهای اسیدزا مانند چای، قهوه، گوجه فرنگی و غذاهای ترش دچار سوزش معده می شوید از آن ها اجتناب کنید.
به پزشک مراجعه کنید
در صورت وجود علائمی مانند اشکال در بلع، مشاهده خون در مدفوع یا استفراغ یا مدفوع سیاه رنگ، درد شکمی و کاهش وزن بدون علت به پزشک مراجعه کنید.