جایگاه خانواده در جامعه ی اسلامی

[ad_1]

واحد بنیادین جامعه ی اسلامی خانواده اسـت که به موجب وحی قرآنی جانشین قبیله شده و موجودیت اجتماعی بلافصل هر شخص اسـت. یکی از مهم ترین اصلاحات اجتماعی اسلام، محکم کردن بنای خانواده و پیوند ازدواج بود. در جامعه ی اسلامی نیز همانند بسیاری از دیگر جوامع سنتی، خانواده تنها به خانواده ی هسته ای، یعنی پدر و مادر و فرزندان محدود نمی شود، بلکه خانواده ی گسترده ای شامل پدربزرگ، مادربزرگ، عموها، دایی ها، خاله ها و عمه ها، فرزندان آن ها و اقوام همسر می شود. خانواده ی گسترده نقش عمده ای در تربیت فرزندان و حمایت از نسل جوان تر در برابر فشار های اجتماعی و اقتصادی و انتقال مذهب، آداب و رسوم، سنت ها و رموز حرفه ی خانوادگی دارد. بیش از این نمی توان بر نقش خانواده ی گسترده در جامعه ی اسلامی امروز تأکید کرد. در اثر مدرنیته بسیاری از نهاد های اسلامی از بین رفته، اما خانواده هنوز پا بر جاست. در غرب خانواده ی گسترده به خانواده ی هسته ای تقلیل یافته و اخیراً نیز طی پاره ای تغییرات اجتماعی، خانواده ی هسته ای به خانواده ی تک فرزندی تبدیل شده و نهاد خانواده به شدت تضعیف شده اسـت. اغلب مسلمانان این تحولات جامعه ی غرب را همراه با آداب جدید جنسی و نقش های جدید زنان و مردان، به شکل تجارب ناقص اجتماعی نگاه می کنند که نتایج آن هنوز مشخص نیست و هیچ الگوی ریشه دار و مشخصی نیز برای دنبال کردن به وجود نیاورده اسـت. به همین دلیل گروه های فوق مدرن غرب و جهان اسلام این مطلب را در مورد تعمق قرار داده اند. در عین حال، بسیاری از رفتارهای متجددانه در خود غرب مورد مخالفت شدید یهودیان و مسیحیان محافظه کار قرار دارد. نگرش مسلمانان معمولی نسبت به این تجربیات اجتماعی اخیر در مورد ازدواج و خانواده چندان تفاوتی با دیدگاه یهودیان و مسیحیان محافظ کار در غرب ندارد. من خانواده های یهودی، پروتستان و کاتولیک بسیاری را در آمریکا دیده ام که درکشان نسبت به مفهوم و اهمیت خانواده، به برداشت همنوعان مسلمانشان نزدیک تر از دوستان دوران کودکی شان بوده اسـت. جایگاه مسئله ی ازدواج را قبل از فهمیدن اهمیت مسائل جنسی نزد مسلمانان نمی توان درک کرد. در تعالیم مرسوم مسیحیت غربی تمایلات جنسی خود گناه محسوب می شود و تنها به عنوان وسیله ای برای تولید مثل پذیرفته شده اسـت؛ به همین دلیل این عمل در قاموس مذهب نیاز به تطهیر دارد و آیین مقدس ازدواج آن را تطهیر می کند. اما در اسلام همانند دین یهود، جنسیت خود مقدس اسـت و برکت محسوب می شود؛ به همین دلیل به هیچ آیین مقدسی در مفهوم مسیحیت برای تطهیر آن احتیاج نیست. به علاوه، ازدواج در اسلام قراردادی اسـت که بر اساس شریعت منعقد می شود تا روابط جنسی را قانونی سازد و حقوق هر دو طرف را حفظ کند. هم در اسلام و مسیحیت و هم در یهود بر این امر تأکید شده اسـت که روابط جنسی خارج از ازدواج مجاز نیست و نزد خداوند گناه شمرده می شود.
اسلام طلاق را به طور قانونی مجاز می شمارد؛ اما آن را از نظر اخلاقی و اجتماعی بسیار مشکل می سازد. بنا به یکی از احادیث از میان تمامی چیزهایی که خداوند اجازه داده اسـت، آنچه بیش تراز بقیه نفرت او را بر می انگیزد، طلاق اسـت. به همین دلیل گرچه از نظر قانونی برای مردان به نظر آسان می رسد که همسر خود را طلاق دهند و زنان نیز در شرایط خاصی می توانند همسر خود را طلاق دهند، اما در عمل می بینیم که میزان طلاق به ویژه در بخش سنتی تر جامعه اندک اسـت و میزان آن نسبت به جامعه ی امروز آمریکا و اروپا بسیار نادرتر اسـت. تا آن جا که به موارد واقعی در این زمینه مربوط می شود، بحث های زیادی در جهان اسلام در مورد حمایت از حقوق زنانی که شوهرانشان آنان را مورد سوء استفاده قرار می دهند اما از طلاق دادنشان امتناع می کنند، در جریان اسـت و در بسیاری و در بسیاری ازکشورها دادگاه های خانواده تأسیس شده تا عدالت را نه بر اساس آداب مرسوم بلکه بر اساس روح و قوانین قرآن برقرار سازند. لازم به ذکر نیست که در جوامع اسلامی هم نظیر دیگر جوامع سوء استفاده و بد رفتاری دیده می شود؛ اما نکته ی مهم، درک تأکیدی اسـت که بر اهمیت خانواده و ازدواج شده اسـت و مسئولیتیکه بر گردن زن و شوهر نهاده شده اسـت. البته نباید فراموش کرد کسانی هستند که خود را مسلمان می دانند اما این مسئولیت ها را بر عهده نمی گیرند.
در مورد خود ازدواج باید گفت که در اسلام و مسیحیت، ازدواج بر اساس دو کهن الگوی روحانی متفاوت قرار دارند. به همین دلیل اسـت که مسیحیان و حتی فرامسیحیان (1) در غرب ازدواج را تنها در تک همسری می دانند؛ در حالی که اسلام گر چه در درجه ی اول آن را بر اساس تک همسری می داند اما در مواردی نیز امکان چند همسری را میسر ساخته اسـت. هیچ کس نتوانسته اسـت بهتر از تیتوس بورکهارت (2) که از برجسته ترین محققان غربی در سنت های اسلامی اسـت، تفاوت این کهن الگوها را بیان کند. او می نویسد:
اروپاییان تمایل دارند که به چند همسری مسلمانان به شکل یک مجوز جنسی نگاه کنند و در این میان فراموش می کنند که این «مجوز» به شدت جبران کننده ی خلوت زاهدانه ی زندگی خانوادگی اسـت. نکته ی اساسی این اسـت که ازدواج اسلامی بر کهن الگوی معنوی کاملاً متفاوتی نسبت به ازدواج مسیحی دلالت می کند: تک همسری مسیحیت بازتابی از ازدواج کلیسا - یا روح - با مسیح اسـت و این اتحاد بر مبنای عشق شخصی و انتقال ناپذیر شکل گرفته اسـت. از سوی دیگر، چند همسری اسلام در ارتباط بین یک حقیقت (الحق) با چندین آوند زنده توجیه می شود: مرد به شکل امام خانواده اش نشانگر حقیقت اسـت؛ نقش او در ارتباط با آوند فعالیت اسـت، که روح خوانده می شود. همسرش در حکم آوند پذیر اسـت که جان نام دارد و به همین جهت اسـت که یک مرد مسلمان می تواند با زنی مسیحی یا یهودی ازدواج کند؛ اما زن مسلمان تنها باید مردی هم کیش خود اختیار نماید. این کهن الگو های معنوی، در هر دو مورد، چیزی نیست که از خارج بر ازدواج تحمیل شده باشد، بلکه در نهاد آن نهفته اسـت. نمادگرایی که در این مورد مطرح شده الزاماً بر همه آشکار نیست، بلکه کاملاً بر عکس اسـت، اما بخش ذاتی این سنت اسـت و در نتیجه بخشی از تفکرکلی را تشکیل می دهد. ت. بورکهارت. فاس: شهر اسلام. ترجمه ی ویلیام استودارت، کمبریج، 1992 (ص ص 103- 102).
اگر مسیحیان تعداد ازدواج های پیامبر (صَلَّی اللهُ عَلَیه وآله) را تضعیف کننده ی موقعیت معنوی او می دانند، برای مسلمانان این امر مایه ی منزلت و تطهیر ازدواج اسـت. به علاوه، اگر کسی ازدواج را به رابطه ی جنسی مربوط بداند و بپذیرد که رابطه ی جنسی خارج از ازدواج نباید وجود داشته باشد، در این صورت از یک سو می توان گفت که چند همسری در اسلام بسیار کمتر از آن چیزی اسـت که بسیاری از نویسندگان غربی ادعا می کنند؛ و از سوی دیگر، حتی قبل از انقلاب جنسی دهه ی 1960 غرب، در عمل و نه به طور قانونی، چند همسری بسیار بیش تر رواج داشته و دارد. در غرب، جهان اسلام برای مدت های مدید متمم به بی بندی و باری جنسی بوده اسـت؛ درحالی که مسیحیت به شکل حامی تقوی و مخالف سر سخت روابط جنسیی فرا - همسری تصویر شده اسـت. واقعیت اجتماعی این امر، کاملاً چیز دیگری اسـت. هیچ تریدی نیست که چند همسری در جهان اسلام و ازدواج موقت در تشیع وجود دارد، اما بیش تر مردها تک همسر هستند و این در حالی اسـت که روابط جنسی خارج از ازدواج در جهان اسلام سنتی بسیار به ندرت دیده می شود. در عوض، روابط جنسی خارج از ازدواج تا حد بسیار زیادی در غرب دیده می شود؛ در حالی که چند همسری رسماً صورت نمی گیرد. در هر صورت در جامعه ی اسلامی، گر چه نمی توان گفت که روابط جنسی غیر قانونی وجود ندارد، اما نادر اسـت و عملاً فرزندان نامشروع وجود خارجی ندارند؛ چون در تمام انواع ازدواج ها، حتی ازدواج موقت، بچه ها رسماً قانونی هستند و پدر وظیفه دارد از آن ها حمایت کند. پیامبر (صَلَّی اللهُ عَلَیه وآله) فرموده اسـت: «ازدواج نیمی از دین اسـت» و مسلمانان متأهل شدن را راه پر برکتی برای پیروی از سنت پیامبر می دانند؛ هر چند که در حقیقت، شریعت آن را الزامی ندانسته اسـت. به دلیل اهمیت مذهبی این امر تقریباً همه در جهان اسلام و حتی در شهرهای بزرگ ازدواج می کنند و فشار زیادی بر جوانان وارد می آورند تا آن ها را نیز متأهل نمایند و به خصوص از اعمال گناه بپرهیزند. به ندرت می توان زن و مرد مجردی در جامعه ی اسلامی پیدا کرد؛ هر چند که تعدادی به طور جسته گریخته دیده می شوند. در روستاها بسیار بیش تر از شهرها می بینیم زنی که شوهرش می میرد با فرد دیگری ازدواج می کند، حتی اگر جوان نباشد و چندین فرزند نیز داشته باشد. به همین ترتیب، به بیوه ها اغلب برای ازدواج دوباره فشار می آورند. حتی کسانی که مجرد هستند، چه زن چه مرد، معمولاً با اقوام خود زندگی می کنند و بخشی از خانواده ی گسترده به حساب می آیند.

پی نوشت ها :

1- Post- christians.
2- Titus Burkhart.

منبع مقاله :
نصر، سید حسین، (1385)، قلب اسلام، ترجمه ی سید محمد صادق خرازی، تهران: نشرنی، چاپ چهارم

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط

3 جولای 2014 ... واحد بنيادين جامعه ي اسلامي خانواده است که به موجب وحي قرآني جانشين قبيله شده و موجوديت اجتماعي بلافصل هر شخص است. يکي از مهم ترين اصلاحات ...17 دسامبر 2015 ... واحد بنیادین جامعه ی اسلامی خانواده است که به موجب وحی قرآنی جانشین قبیله شده و موجودیت اجتماعی بلافصل هر شخص است. یکی از مهم ترین اصلاحات ...(وانذرعشيرتك الاقربين) بعد ازآن كه خانواده وبستگان خويش را به صلاح ورستگاري رسانيد، درتداوم آن، كار تبليغ و توسعهي جامعهي اسلامي را از درون خانوادهي خويش و با ...الف- جایگاه زن در جامعه ی اسلامی زنِ مسلمان در عمده ترین زمینه های زندگانی اجتماعی، با مرد برابر است، اما راجع به تصدی زنان در برخی از سمت ها مانند إِفتاء، قضا و حکومت ...از آن جا که خانواده واحد بنیادی جامعه اسلامی است همه قوانین و مقررات و برنامه ریزی های مربوطه باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده پاسداری از قداست آن و استواری روابط ...مـقاله حاضر با عنوان ((ويژگيهاى خانواده برتر در اسلام )) به بيان اين مهم پرداخته اسـت. ... آن انـسـانـهـايـى شـايـسـتـه ومـوثـر در سـاخـته شدن جامعه ايده آل اسـلامـى بـاشـد. ..... مى شود و مرد نيز به عنوان ركن ديگر از برترين جايگاه شخصيتى برخوردار است .28 فوریه 2014 ... خانواده و جایگاه خانواده از منظر اسلام و کتاب الهی، جایگاهی بس رفیع و ... از جايگاه محوري و كليدي برخوردار است و هسته ي مركزي شكل گيري جامعه را ...ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻬﺎد ﺧﺎﻧﻮاده. در. ﺳﻴﺎﺳﺖ. ﺬﮔ. اري اﺟﺮاﻳﻲ و ادا. ري. ﻧﻈﺎم. اﺳﻼﻣﻲ. وﻟﻲ. اﷲ ﻧﻘﻲ. ﭘﻮر. ﻓﺮ. 1. ﭼﻜﻴﺪه. ... ﻓﺴﺎد آن. ،. ﻧﻘﺶ. اﺳﺎﺳﻲ در ﺳﻼﻣﺖ و. ﻓـﺴﺎد ﺟﺎﻣﻌـﻪ و. ﻧﻬـﺎد. ﻫـﺎ. ي ﺳﻴﺎﺳـﻲ و. ﺳـﺎزﻣﺎن. ﻫـﺎي. اداري دارد.دربارهي اهميت شور و نشاط و سرور و جايگاه آن در تعاليم ديني همين بس كه مفهوم شادي ... غم و ماتم معرفي نموده و سبب شدند تا توجه جامعهي اسلامي به مسئلهي شادي و تفريح كم شود. .... برطرف كردن غم و اندوه و به وجود آمدن روحيهي شادي براي خانواده و جامعه از جنبهي ...ﺧﺎﻧﻮاده، واﺣﺪي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻫﻤﻴﺖ و ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋه ... ﺧﺎﻧﻮاده، ﻏﺮب، اﺳﻼم .... اي آزاد را ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘ. ﻲ. ﻧﻤﻮﻧﻪ. اي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد . ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎﻳﺪ ازﺑﻴﻦ ﺑﺮود و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ازﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ...

کلماتی برای این موضوع
شمیم سایت خانواده اسلامی صفحه اصلیلازم است در ماهیت خانواده نظر کنیم که قوام آن در چیست؟ چرا خانواده‌ها در این روزگار قرآن و نقش تربیتى مادر در خانوادهچکیده این نوشتار به نقش تربیتى مادران در نهاد خانواده پرداخته و در بخش درآمدى نقش معرفی رشته های دانشگاهی مطالعه این بخش برای دانش آموزانی که در شهرها و در کوچه پس کوچه های شهرهای بزرگ فقط جایگاه، نقش و رسالت معلم و مربی از دیدگاه قرآن و …پس از نهاد خانه و خانواده که کانون پر مهر و محبت پدر و مادر است مدرسه مهم ترین مکان عبرت‌های اندلس علت‏هاى شکست مسلمانان در …خبرگزاری فارس از عوامل مهمى که در شکست حکومت مسلمانان در اندلس نقش اساسى داشت خانواده مهر ورزی و محبت خانواده و جایگاه آن همانگونه که در لغت آمده است خانواده عبارت است از خاندان و دودمان حقوق زن در اسلام و تمدنهای پیش از اسلامحقوق زن در اسلام و تمدنهای پیش از اسلام حسین خاوری منبع نسخه چاپی فیش‌های بیانات در دیدار خانواده‌های شهدای …چـاپ مربوط به بیانات در دیدار خانواده‌های شهدای هفتم تیر و جمعی از خانواده گـــــــروه آمـــوزش و پــــرورش آمــوزش و پــرورش در علل افت کیفیت آموزشی و پرورشی در مدارس حسین زاده و اسلامی در هر جامعه باتوجه به طرز

لینک منبع :جایگاه خانواده در جامعه ی اسلامی

جایگاه خانواده در جامعه ی اسلامی | الشیعه https://farsi.al-shia.org/جایگاه-خانواده-در-جامعه-ی-اسلامی/‏ - ذخیره شده 20 ژوئن 2015 ... واحد بنیادین جامعه ی اسلامی خانواده است که به موجب وحی قرآنی جانشین قبیله شده و موجودیت اجتماعی بلافصل هر شخص است. یکی از مهم ترین اصلاحات ... جایگاه خانواده در جامعه ی اسلامی - راسخون rasekhoon.net/article/show/.../جایگاه-خانواده-در-جامعه-ی-اسلامی/‏ - ذخیره شده 3 جولای 2014 ... واحد بنیادین جامعه ی اسلامی خانواده است که به موجب وحی قرآنی جانشین قبیله شده و موجودیت اجتماعی بلافصل هر شخص است. یکی از مهم ترین اصلاحات ... جایگاه خانواده از دیدگاه قرآن و اسلام - یک جم www.yekjam.com/جایگاه-خانواده-از-دیدگاه-قرآن-و-اسلام/‏ - ذخیره شده 28 فوریه 2014 ... خانواده و جایگاه خانواده از منظر اسلام و کتاب الهی، جایگاهی بس رفیع و ... از جایگاه محوری و کلیدی برخوردار است و هسته‌ ی مرکزی شکل ‌گیری جامعه را ... بنیاد توسعه فرهنگ اسلامی - جایگاه خانواده در نظام اسلام af85majma.blogfa.com/post-60.aspx‏ - ذخیره شده - مشابه ثبات یا بی ثباتی خانواده، مستقیماً برثبات یا نابسامانی جامعه تأثیرگذار است. جوامعی که در آن ارزش ها درخانواده ها متزلزل گردد، بی شک ارزش های اخلاقی درجامعه ی کلان ... [PDF] 08 خانواده در غرب و مقایسه آن با اسلام نسرین عربیان.pdf www.bou.ac.ir/Portal/file/?3264/08-خانواده-در-غرب-و...اسلام...‏ - ذخیره شده ﺧﺎﻧﻮاده، واﺣﺪی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻫﻤﻴﺖ و ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋه ... ﺧﺎﻧﻮاده، ﻏﺮب، اﺳﻼم .... ای آزاد را ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘ. ﻲ. ﻧﻤﻮﻧﻪ. ای ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد . ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎﻳﺪ ازﺑﻴﻦ ﺑﺮود و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ازﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ... نظام خانواده و جایگاه زن در جامعه ی اسلامی | ندای قلم www.nedayeghalam.cbo.ir/.../نظام-خانواده-و-جایگاه-زن-در-جامعه-ی-اسلامی‏ - ذخیره شده 4 فوریه 2015 ... الف- جایگاه زن در جامعه ی اسلامی زنِ مسلمان در عمده ترین زمینه های زندگانی اجتماعی، با مرد برابر است، اما راجع به تصدی زنان در برخی از سمت ها مانند ... PDF مقاله نقش زن در جامعه اسلامی - نیازمندیها | نیازمرکزی www.niazemarkazi.com/papers/10003333.html‏ - ذخیره شده - مشابه در دین اسلام، زن جایگاه بسیار والایی دارد؛ هم در اجتماع و هم در خانواده. ... برای مرد قابل تحمل است که از زنی جواب رد بشنود و به خواستگاری زن دیگری برود؛ اما برای زن قابل ... [PDF] مقایسه خانواده در اسلام و غرب olgou.ir/downloads/Ketab/ketab03/60.pdf‏ - ذخیره شده - مشابه ﺧﺎﻧﻮادة اﺳﻼﻣﻲ، ﻣﺪل، ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﺳـﺎﺧﺘﺎری، ﺧـﺎﻧﻮادة ﻏﺮﺑـﻲ، ﺣـﻖ و ... ذﻟِﻚ ﻟĤَﻳـﺎتٍ ﻟِﻘَـﻮ مٍ ﻳ ﺘَﻔَﻜﱠـﺮُونَ ..... در اﺳﻼم. ،. ﺣﻀﺎﻧﺖ ﭘﺪر از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧـﻮردار ا. ﺳـﺖ و ﻋـﺪم ﻧﻈـﺎرت ﭘـﺪر و. ﺣﻔﻆ. ﻧﻜﺮدن. ﺟﺎﻳﮕﺎه ﭘﺪر ..... ﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر رو. ﻣﻲ. آ. ورﻧﺪ . 16-9 . ﭘﺬﻳﺮش ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﺑ ﻌﺪ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ زﻧﺎن از اوﻟﻮﻳﺖ وﻳﮋه. [PDF] جایگاه نهاد خانواده در سیاستگذاری اجرایی و اداری نظام اسلامی olgou.ir/downloads/Ketab/ketab03/9.pdf‏ - ذخیره شده - مشابه ﻓﺴﺎد آن. ،. ﻧﻘﺶ. اﺳﺎﺳﻲ در ﺳﻼﻣﺖ و. ﻓـﺴﺎد ﺟﺎﻣﻌـﻪ و. ﻧﻬـﺎد. ﻫـﺎ. ی ﺳﻴﺎﺳـﻲ و. ﺳـﺎزﻣﺎن. ﻫـﺎی. اداری دارد . ﺷﻜﻞ ... ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻬﺎد ﺧﺎﻧﻮاده. در. ﺳﻴﺎﺳﺖ. ﺬﮔ. اری اﺟﺮاﻳﻲ و اداری ﻧﻈﺎم. اﺳﻼﻣﻲ. 115. ﺟﻬﺖ. ﮔﻴﺮی. رﺷﺘ. ﻫﺎﻪ. جایگاه مدیریت در سبک زندگی خانواده اسلامی > مدرسه علمیه حضرت رقیه mroghayeh.com/.../جایگاه-مدیریت-در-سبک-زندگی-خانواده-اسلامی.aspx‏ هدف پژوهشگر، معرفی و تبیین جایگاه و نقش مدیریت در سبک زندگی خانواده ی اسلامی با مطالعه منابع مرتبط با علم مدیریت، روان شناسی و جامعه شناسی و مراجعه به آیات ...

جایگاه خانواده جامعه اسلامی