به گزارش سرویس علمی جام نیوز به نقل از ایسنا، اورانیوم مهمترین جزء صنایع هسته‌ای اســت؛چراکه این فلز رادیواکتیو به عنوان سوخت در راکتور هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چرخه سوخت هسته‌ای شامل تعداد زیادی از فرایندهای شیمیایی مختلف اســت. در برخی از این فرایندها پساب‌های مایع با غلظت قابل‌توجه از اورانیوم تولید می‌شوند که دفع آنها در محیط بدون کاهش غلظت اورانیوم آن تا زیر حد مجاز مشکلات زیست‌محیطی بسیاری را به دنبال خواهد داشت.
علاوه بر آن دفع این فلز به صورت پساب در طبیعت علاوه بر ضررهای اقتصادی از دست رفتن این فلز گران‌بها، سبب بروز بیماری‌های سرطانی و غیرسرطانی خواهد شد و نسل‌های بعد را نیز درگیر مشکلات ژنتیکی خواهد کرد.
در این راستا پروژه مشترکی میان "دانشگاه علوم پزشکی تهران" و "شرکت پسمانداری صنعت هسته‌ای" به منظور حذف اورانیوم از پساب صنایع هسته‌ای اجرایی شد. زهره اکبری جونوش مجری طرح و دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی در این باره گفت: در این پژوهش به‌طور خاص به حذف اورانیوم با غلظت‌های اندک موجود در پساب معدن اورانیوم با بهره‌گیری از دو نوع نانوجاذب پرداخته شد و کارایی آنها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.
وی افزایش سرعت فرایند جداسازی را از مزایای استفاده از این نانو جاذب‌ها ذکر کرد و ادامه داد: همچنین این نانو ذرات به دلیل برخوردار بودن از خاصیت مغناطیسی می‌توانند تنها با استفاده از یک میدان مغناطیسی خارجی، از فرایند جداسازی شوند و پس از احیا، مجددا اورانیوم بازیافت شده و نانو ذرات مورد استفاده قرار گیرند.
اکبری با تاکید بر این که فرایندهای مختلف از جمله انعقاد و فیلتراسیون برای جدا سازی اورانیوم قادر به جداسازی مقادیر بسیار اندک این فلز نیستند، خاطر نشان کرد: علاوه بر آن فرایندهایی نظیر اسمز معکوس و تبادل یونی نیاز به هزینه‌های بالا و تکنولوژی پیچیده دارد؛ از این رو در این طرح با توجه به قابلیت آهن و کربن فعال در جذب اورانیوم تلاش شده اســت با ایجاد یک نانوکامپوزیت متشکل از اکسید آهن مغناطیسی و کربن فعال همزمان از قابلیت‌های هر دو جز جهت جذب اورانیوم استفاده شود.
به گفته وی نانو ذرات سیلیس نیز به دلیل مقاومت بالا در شرایط اسیدی، بازی و دمای بالا میتواند گزینه مناسبی برای ساخت یک نانوجاذب باشد. از این رو نانو ذرات سیلیس مغناطیسی شده به‌وسیله نانو ذرات اکسید آهن به‌منظور افزایش مقاومت و ظرفیت جذب اصلاح شدند.
این طرح در قالب پایان‌نامه کارشناسی ارشد زهره اکبری جونوش و با راهنمایی دکتر مهدی فرزاد کیا از دانشگاه علوم پزشکی تهران با همکاری "شرکت پسمانداری صنعت هسته‌ای ایران" انجام شد و تحت عنوان پایان نامه موردنیاز صنعت به تأیید داوران ستاد ویژه توسعه فناوری نانو رسیده اســت.
2023