از حسد تا غبطه و حسرت

[ad_1]

«حسادت» آن اســت که انسان از نعمت دیگران ناراحت شود و آرزوی از بین رفتن آن را داشته باشد؛ اما در «غبطه»، انسان از نداشتن خود رنج می برد و نه از بهره مندی دیگران و در نتیجه، آرزو یا تلاش نمی کند که نعمت از دیگری سلب گردد؛ بلکه از نعمت دیگران خوشحال اســت و آرزو و دعا و تلاش می کند که خود نیز به آن برسد.

فرآوری: آمنه اسفندیاری-بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

غبطه و حسادت با ظرافتی خاص با هم متفاوتند و گاهی افراد فرق بین این دو را در نمی یابند. ما در این نوشتار اجمالا تفاوت معنایی این دو خصیصه اخلاقی را بررسی می کنیم. 

«غبطه» عامل تحرک و پویایی اســت و «حسادت» عامل ایستایی و درجا زدن! از این‌رو «غبطه» از فضایل و «حسادت» از رذایل اخلاقی محسوب شده و گناه به‌شمار می‌آید.

«غبطه» در لغت به معنای شادمانی و خوشحال شدن اســت. غبطه روحیه‌‌ای اســت که شخص با مشاهده موفقیت و کمال دیگران، سعی می‌کند خودش هم مثل آن‌را داشته باشد، همین تمایل، عامل حرکت به سمت کمال خواهد شد. بدون آن‌که آرزوی نابودی آن‌را برای دیگری نماید و این یک فضیلت اخلاقی به حساب می‌آید. بر اساس روایات چنین صفتی از ویژگی‌های انسان‌های مؤمن اســت. مؤمنان غبطه می‌خورند، اما نسبت به دیگران حسادت نمی‌ورزند. اما منافقان  بر عکس، حسادت ورزیده، ولی غبطه نمی‌خورند. (کافی ج 2 ص 307) اما «حسد» روحیه خواری و خودکم‌بینی اســت که فرد حسود در خود می‌بینید و به دنبال آن آرزو می‌کند که فردی که دارای نعمتی واقعی یا خیالی اســت از آن نعمت محروم شود، حال چه آن نعمت واقعی یا خیالی را خود داشته باشد و یا نداشته باشد، یا به او برسد یا نرسد. با توجه به تعریفی که از «غبطه» و «حسد» ارائه شد، تفاوت آن دو روشن اســت. «غبطه» عامل تحرک و پویایی اســت و «حسادت» عامل ایستایی و درجا زدن! از این‌رو «غبطه» از فضایل و «حسادت» از رذایل اخلاقی محسوب شده و گناه به‌شمار می‌آید.
بنابراین می توان به طور کلی نتیجه گرفت که «حسادت» آن اســت که انسان از نعمت دیگران ناراحت شود و آرزوی از بین رفتن آن را داشته باشد؛ اما در «غبطه»، انسان از این که مثل دیگری دارای فلان نعمت نیست، ناراحت اســت؛ یعنی، از نداشتن خود رنج می برد و نه از بهره مندی دیگران و در نتیجه، آرزو یا تلاش نمی کند که نعمت از دیگری سلب گردد؛ بلکه از نعمت دیگران خوشحال اســت و آرزو و دعا و تلاش می کند که خود نیز به آن برسد. معمولاً در نعمت های عبادی و معنوی، مثل حال خوش در نماز و سجده نسبت به دیگران، حالت غبطه به انسان دست می دهد.
حال که روشن شد غبطه گناه نیست ولی حسد معصیت  اســت. باید چاره ای بیندیشیم که از این رذیلۀ اخلاقی در امان باشیم یا اگر خدای نکرده به آن مبتلا هستیم درمانش کنیم.
درمان حسد ، دو رکن اساسى دارد: رکن اول آن شناخت حسد و ابعاد و نتایج آن در دنیا و آخرت اســت. رکن دوم بعد از اراده ، عمل و اقدام اســت . 

حسرت چیست؟

غبطه روحیه‌‌ای اســت که شخص با مشاهده موفقیت و کمال دیگران، سعی می‌کند خودش هم مثل آن‌را داشته باشد، همین تمایل، عامل حرکت به سمت کمال خواهد شد

«حسرت» در لغت به معنای آشکار شدن و انکشاف اســت. گفته شده اســت؛ در قیامت، حقایق و اسرار روشن می‌شود: «روزی که اسرار باطن شخص آشکار شود» (الطارق، 9) و به همین دلیل آن‌را روز حسرت خوانده‌اند. «حسرت»، اما به معناى غم و اندوه اســت، بر آنچه که از دست رفته و پشیمانی بر آنچه را که از دست داده اســت.
همچنین گفته شده اســت؛ «حسرت» به معناى کنار رفتن و دور شدن به جانب پشت اســت. و به این مناسبت در معانى افسوس و تأسّف‌خوردن استعمال می‌شود؛ زیرا چیزى که از دست‌رس انسان دور می‌شود، مورد تأسّف خواهد بود. قرآن کریم می‌فرماید: «لِیَجْعَلَ الله ذلِکَ حَسْرَةً فِی قُلُوبِهِمْ»؛ (آل عمران، 156) تا خدا این حسرت را بر دل آنها [کافران‏] بگذارد.

مهمترین مصداق حسرت

 قیامت روزی اســت که موجب تأسّف کافران، مشرکان و منافقان خواهد شد؛ از آن جهت که در آن‌روز حقایق امور آشکار می‌گردد، آنان از جهاتى در حسرت شدید به سر خواهند برد. اوّلاً: از این‌که حقیقت امر را نفهمیده‏‌اند. ثانیاً: از این‌که همردیفان آنان موفّق به سعادت و جهاد در راه خدا شده‌‏اند و آنان از این فیض محروم گشته‌‌‏اند. ثالثاً: از این‌که ارتباطى با خدا پیدا نکرده‌‏اند. و این حسرت بویژه در این جهت بزرگ‌ترین مایه عذاب و ناراحتى بوده، و شدّت تأثّر در آن از آتش بیشتر اســت. (تفسیر روشن، ج ‏5، ص 108- 109) 

---

منابع:
سایت اسلام کوئیست
سایت حوزه
کافی ج 4

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط


کلماتی برای این موضوع
حسد و آثار آن در زندگی الزهراءپژوهش حاضر با عنوان حسد و آثار آن در زندگی به دنبال شناخت صفتِ رذیلۀ حسد، ریشه ها و سه راهکار در برابر حسود زهر حسادت ابتدا کام شخص حسود را تلخ می کند، وی را از درون دچار سوز حقارت، عقده و خشم می احادیث نقل شده از امام صادق عاز بگو مگو خوددارى کن، زیرا که این کار، عملت را نابود مى‏کند از جدل و ستیز هم خوددارى زندگی بچه پولدارهای تهرانی به نقل از اینستاگرام …چندی قبل عده ایی از دختر و پسر های پولدار تهرانی با ایجاد صفحه ایی در اینستاگرام و چطور از حسادت دوری می‌کنیم؟یکی از دلایل حسادت، ترس از مقایسه شدن است اما چرا مقایسه شدن، انسان‌ها را می‌ترساند؟داستان های کوتاه و خواندنی، جالب و مفید حکایتها داستان های کوتاه و خواندنی، جالب و دیدنی، زیبا و دلنشین، و آموزنده و مفید همه چیز از قیام سربداران خراسان به رهبری شیخ حسن جوری در …رویدادهایی که برای ما و شما مساله هستند طبیعتا بیشتر از سبزوار و هر آنچه به اقشار سفارشات و فرمایشات آیت الله العظمی بهجت … از اول تکلیف تا به حال معصیت نکرده ‌ ام، ولى مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانى صاحب وسواس و افکار شیطانی ام را چگونه درمان کنم؟ شهر …دختری ۲۰ ساله هستم که متاسفانه حدودا تا ۵ سال پیش خودارضایی می‌کردم ولی بعد از آگاهی آذری شعرلری آرشیو انجمن های …بـیو گـرافـی استاد شهـریار به قـلم جـناب آقای زاهـدی دوست استاد اصولاً شرح حال و

لینک منبع :از حسد تا غبطه و حسرت

«غبطه»، «حسد» و «حسرت» چه تفاوتی با هم داشته و کدامشان گناه به‌شمار ... www.islamquest.net/fa/archive/question/fa56956‏ - ذخیره شده - مشابه [10] این حسرت و پشیمانی اگرچه سودی به حال شخص ندارد، اما نمی‌توان آن‌را گناه دانست. با توجه به آنچه بیان شد، معمولاً «غبطه» در برابر «حسد» مطرح می‌شود، نه در مقابل ... تفاوت غبطه و حسد و حسرت - ویکی‌پرسش wikiporsesh.ir/تفاوت_غبطه_و_حسد_و_حسرت‏ - ذخیره شده 28 مه 2016 ... پرسش: تفاوت غبطه خوردن و حسرت خوردن در‌چیست؟ چرا غبطه گناه نیست، اما حسد گناه است؟ پاسخ: غبطه روحیه‌ای است که شخص با مشاهده موفقیت و کمال ... از حسد تا غبطه و حسرت - قدس آنلاین | پایگاه خبری - تحلیلی qudsonline.ir/news/458693/از-حسد-تا-غبطه-و-حسرت‏ - ذخیره شده 22 سپتامبر 2016 ... به گزارش قدس آنلاین به نقل از تبیان ، غبطه و حسادت با ظرافتی خاص با هم متفاوتند و گاهی افراد فرق بین این دو را در نمی یابند. ما در این نوشتار ... از حسد تا غبطه و حسرت - تبیان article.tebyan.net/335928/از-حسد-تا-غبطه-و-حسرت‏ - ذخیره شده 21 سپتامبر 2016 ... غبطه و حسادت با ظرافتی خاص با هم متفاوتند و گاهی افراد فرق بین این دو را در نمی یابند. ما در این نوشتار اجمالا تفاوت معنایی این دو خصیصه اخلاقی ... تصاویر برای از حسد با غبطه و حسرت فرق غبطه خوردن با حسادت چیست؟ - YJC www.yjc.ir/fa/news/5112312/فرق-غبطه-خوردن-با-حسادت-چیست‏ - ذخیره شده - مشابه 26 ژانویه 2015 ... (غبطه آن است که آرزو کنى آنچه دیگرى دارد، داشته باشى بدون اینکه آرزوى نابودى نعمت دیگرى را داشته باشى و حسد آن است که بخواهى نعمتى را که دیگرى ... از حسد تا غبطه و حسرت - تی نیوز tnews.ir/news/988b70941658.html‏ - ذخیره شده 22 سپتامبر 2016 ... به گزارش قدس آنلاین به نقل از تبیان ، غبطه و حسادت با ظرافتی خاص با هم متفاوتند و گاهی افراد فرق بین این دو را در نمی یابند. ما در این نوشتار ... از حسد تا غبطه و حسرت- جستجوگر اخبار تی نیوز football.tnews.ir/news/0AAD70886546‏ فرآوری: آمنه اسفندیاری-بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان غبطه و حسادت با ظرافتی خاص با هم متفاوتند و گاهی افراد فرق بین این دو را در نمی یابند. ما در این نوشتار ... جمع بندی حسرت و غبطه خوردن - گفتگوی دینی www.askdin.com/showthread.php?t=27740‏ - ذخیره شده سوالم این است که چطور از حسرت و غبطه خوردن جلوگیری کنیم، در صورتی .... حال با توجه به فرق بین حسادت با غبطه،اگر منظورتان از سوالی که مطرح ... نمایش مطلب : مفهوم حسد و تفاوت آن با غبطه tahoor.com/fa/Article/View/112380‏ - ذخیره شده - مشابه یکى از رذایل اخلاقى که در طول تاریخ بشر آثار بسیار منفى فردى و اجتماعى داشته است مسئله حسد است، حسد به معنى ناراحت شدن از نعمتهایى که خداوند نصیب دیگران ...

غبطه حسرت