شهروند نوشت: در گذشته شاهد معدود پیامکهای تبلیغاتی بودیم، اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی و افزایش گوشی‌های اندروید، استفاده از تماس تلفنی و پیامک به‌شدت کاهش پیدا کرده است. این معضل سبب شده تا اپراتورهای مختلف با مشاهده چنین وضعی دست به کار شوند و با ارسال پیامکهای مختلف از این طریق به تجارت خود ادامه دهند که مبادا از غافله باز مانند. این‌جاست که نبود قانون در این زمینه احساس میشود، زیرا ارسال پیامکهای تبلیغاتی از طرف سامانه‌ها و اپراتورهای مختلف باعث گستردگی این معضل شده است.
اما مشکل فقط دریافت پیام‌های وقت و بی‌وقت و هزینه‌های بی‌دلیل آن نیست، بلکه این امر موجب شده مشترکان حس اطمینان خود را نسبت به اپراتورها از دست بدهند، همچنین این معضل باعث شده کاربران احساس کنند حریم امنی برای‌شان متصور نیست و حریم خصوصی خود را از دست داده‌اند. درواقع همه در پی یافتن این سوال‌ها هستند؛ چه کسی شماره مرا به شرکت‌های تبلیغاتی داده است؟ مخابرات! مگر این شرکت در مقابل شماره‌های کاربران مسئولیتی ندارد؟ مگر از منظر قانونی می‌توان چنین اقدامی انجام داد؟ و اینکه اگر مخابرات دست به چنین اقدامی زده باشد، درحال بیزینس با شماره کاربران خود است؟
چه کسی مسئول است؟
در بیشتر کشورهای دنیا حریم خصوصی تعریف دقیقی دارد. از مصادیق آن این است که هیچ سازمان یا ارگانی بدون کسب اجازه از کاربران حق استفاده از شماره آنها را ندارد. اما ما اکنون شاهد واگذاری شماره‌هایی هستیم که به نام شخص یا فرد خاصی صادر شده‌اند. جالب این‌جاست موضوع به همین جا ختم نمی‌شود. مجید یکی از کاربران همراه اول می‌گوید: «چند روز پیش ساعت پنج صبح همراه اول، پیامکی به این مضمون برایم ارسال کرده؛ مشترک گرامی، در صورت تمایل در فروش ویژه ویلا‌های گیلان شرکت کنید. دو روز بعد، صبح اول وقت با شماره عجیبی مواجه شدم که به این مضمون بود؛ مشترک گرامی درصورت تمایل با همین شماره از اپراتور دیگری استفاده کنید. من که قصد استفاده از اپراتور دیگری را نداشتم، جوابم منفی بود اما همچنان ادامه می‌داد و از مزیت‌های استفاده از اپراتور دیگر می‌گفت. از این وضع خسته شدم، به یکی از دفاتر نمایندگی مراجعه کردم و درخواست لغو پیام‌های تبلیغاتی و این دسته از پیام‌ها را دادم اما مسئول مربوطه از ارسال پیام و مشخصات او اظهار بی‌اطلاعی کرد. او از اینکه نتوانسته پاسخ دقیقی دریافت کند، عصبابی است و می‌گوید آنها تنها کاری که کرده‌اند این است که مرا به امور مشترکین معرفی کرده‌اند.
ظاهرا امور مشترکین هم به اطلاعات مجید دسترسی نداشته. حالا مجید برایش سوال پیش آمده اگر همراه اول به اطلاعاتش دسترسی ندارد، پس چه کسی است که به اطلاعاتش دسترسی دارد؟ حالا برایش جای سوال است، بدون دسترسی اپراتور مربوطه به اطلاعات کاربران، پیامکهای تبلیغاتی چگونه ارسال میشود؟»
پیام‌های سرسام‌آور
هنوز که هنوز است تعداد زیاد پیام‌های تبلیغاتی گریبان‌گیر بسیاری از افراد جامعه است و تا جایی پیش رفته که مشترکان به دنبال راه‌حلی برای خلاص شدن از شر پیام‌های مزاحم هستند. مجید گفت: «شاید برای همه ما چنین اتفاقی افتاده باشد و شاهد پیامکهای پی‌درپی از طرف اپراتور و سامانه‌ها بوده باشیم. پیامک‌هایی چون اگه می‌خوای پولدار بشی، عدد ٢ را وارد کن! آیا می‌دانید کاشان در کدام استان قرار دارد؟ یا همین آخرین پیامی که دریافت کردم، حتی با مراجعه به نمایندگی همراه اول پاسخ درستی ندادند و قانع نشدم. همین موضوع سبب پیگیری‌های من شد که اگر نمایندگی‌های اپراتورها به اطلاعات کاربران دسترسی ندارند، چه کسی مسئول پیام‌های وقت و بی‌وقت است؟ حتی بدون عضویت در سامانه‌های ارسال، این پیام‌ها ادامه پیدا می‌کند.
جالب‌تر از همه با ارسال هر پیام، هزینه‌ای به‌عنوان عضویت در این مسابقه‌ها کسر یا به‌عنوان مکالمه یا پیامک در نظرگرفته میشود. هر گاه هم به اپراتورهای مربوطه مراجعه و برای لغو پیامک‌ها کدی درخواست کردم، آنها به من شماره‌هایی چون ٩٩٩٠ را پیشنهاد دادند. این کد برای من نتیجه‌بخش نبود اما تعداد پیام‌های تبلیغاتی دوستم محسن کاهش پیدا کرد. جالب‌تر از همه اینکه ما به هرکسی گفتیم او هم از این معضل می‌نالید. ما به دنبال راهی برای لغو پیامکهای تبلیغاتی بودیم. این بار به یکی از نمایندگی‌های ایرانسل مراجعه کردیم. تنها راهنمایی مسئولان به ما، ارسال پیامک به ٨٩٩٠ بود که مانع از دریافت این پیامکهای تبلیغاتی می‌شد. اما نه‌تنها بی‌فایده بود، بلکه هر بار کد را وارد کردیم، شاهد پیام‌هایی بودیم که خود هزینه‌ای را دربرداشت، انگار که دکان کاسبی راه انداخته باشند.»
حریم شخصی زیر تیغ
به عقیده بسیاری از افراد جامعه مخابرات و نمایندگی‌های اپراتورهای مختلف نباید شماره کاربران را در اختیار مراکز خدماتی و تجاری قرار دهند، چون این امر سبب میشود مشتریان پس از دریافت پیامکهای پی‌درپی برای رفع این موضوع به مراکز خدماتی مراجعه کنند. به عبارتی مشتریان یا همان کاربران، وظیفه‌ای برای لغو پیام‌های بیهوده و سرسام‌آور یا مراجعه به نماینگی‌ها و حتی ارسال کد برای این دسته از پیام‌ها ندارند، بلکه حفظ حریم شخصی افراد برعهده اپراتورهای مربوطه است. همه اینها به کنار، کار به جایی رسیده است که طی پیامک‌هایی به صاحبان خط، اخطار داده میشود که قرار است این شماره واگذار شود، درحالی‌که محمدرضا بیدخام، مدیرکل دفتر روابط عمومی استان تهران معتقد است: «تنها کاربران مخابرات به اطلاعات دسترسی دارند و به هیچ عنوان اطلاعات شخصی افراد در اختیار شرکت‌ها یا سامانه‌های تبلیغاتی قرار نمی‌گیرد، زیرا مخابرات طبق قوانین باید حافظ اطلاعات شخصی افراد و حریم شخصی آنها باشد.» او در اختیار قرار دادن بسته‌های شماره‌های همراه کاربران را تکذیب کرد.
لغو پیام منوط به یک شماره
رضا یکی از کارکنان نمایندگی ایرانسل می‌گوید: «ما هر زمان شماره‌هایی را در اختیار اپراتورها قرار دادیم کدی را به منظور لغو هر یک از پیامک‌ها نیز در نظر گرفتیم. اما ظاهرا پیامک‌ها لغو نشدند و ما روزانه با انبوهی از مراجعان روبه‌رو بودیم، طوری که توانایی پاسخگویی به همه آنها را نداشتیم اما اکنون این پروسه رویه‌ای متفاوت دارد، آن هم شماره‌گیری کد#٠٠٨* است که باعث حل مشکل بسیاری از کاربران شده» اما باید در نظر داشت که برخی هنوز از این موضوع در بی‌خبری به سر می‌برند. این کد هم‌اکنون به تمامی کاربران پیشنهاد شده و باعث لغو تمامی پیام‌های تبلیغاتی میشود که از طرف سازمان تنظیم مقررات وضع شده است.
بیزینس کاربران
در این میان موضوعی که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است این است که اگر شماره تماس کاربران به راحتی در اختیار سامانه‌ها، مراکز تجاری و.... قرار گیرد، حریم خصوصی زیر سوال نمی‌رود؟ آیا ما در این زمینه دچار کم و کاستی نیستیم؟ نباید هنگام خریدوفروش سیم‌کارت این موضوع منعقد شود؟! مگر نه اینکه ابتدا باید از کاربران کسب اجازه شود و سپس شماره و اطلاعات آنها را در اختیار سامانه‌های پیامکی، شرکت‌های تجاری، تبلیغاتی و ... قرار دهند. این موضوع بی‌شباهت به بیزینس‌های تجاری نیست. آیا بانک‌های اطلاعاتی درحال بیزینس کاربران است؟ چرا زمانی که کاربران از این موضوع خسته شدند، نه‌تنها اقدامی در این راستا انجام نشد، بلکه روزبه‌روز بر تعداد این دسته از پیامک‌ها افزوده شد؟