کودک و نوجوان > دانش - ترجمهی پگاه شفتی:
شاید شما هم شنیده باشید که میگویند سوسکها از هرزلزلهی نابودگری جان سالم به در میبرند و به هرقیمتی که شده سعی میکنند زنده بمانند.
این قابلیت سوسکها، حالا دنیای فناوری را واداشته تا از آنها بهعنوان نجاتبخش جان انسانها در حوادثی مانند زلزله یا انفجار استفاده کنند.
بهتازگی محققان دانشگاه «ایالتی کارولینای شمالی» در آمریکا، پروژهای را راهاندازی کردهاند تا سوسکهای جانسخت را تبدیل به موجودات «سایبورگ»(cyborg)کنند. موجوداتی که میتوانند به لایههای زیرین آوار نفوذ کرده و فرستندهی صدای افراد زنده به امدادگران باشند.
واژهی سایبورگ را هم از این به بعد بیشتر خواهید شنید. این اصطلاح به موجوداتی اطلاق میشود که علاوه بر اعضای طبیعی بدن خودشان، دارای اجزای مصنوعی دیگری هم باشند. مثل همین سوسکها که حالا با نصب یک رایانهی کوچک مجهز به میکروفن، میتوانند تبدیل به یک موجود سایبورگ شوند.
هرچند افرادی که احساس خوشایندی نسبت به سوسکها ندارند زیادند، ولی از این به بعد باید به این موجودات بهعنوان یک نجاتبخش نگاه کنیم. بهخصوص که ما در کشوری زلزلهخیز زندگی میکنیم و سوسکهای سایبورگ بیش از هرجا میتوانند در هنگام زلزله نقشآفرین باشند.
محققان دستگاهی بسیار کوچک ساختهاند که میتواند مانند یک کولهپشتی بر پشت سوسک سوار شود. این دستگاه شامل یک برد دارای مدار است که به سیستم عصبی سوسک متصل میشود و میتواند با یک ریموت کنترل از راه دور ارتباط برقرار کند و حرکات سوسک را کنترل نماید. این دستگاه همچنین یک میکروفن بسیار کوچک دارد که صدای محیط را برای کنترلگر سوسک میفرستد.
محققان نام این پروژه را «بیوبات» گذاشتهاند. واژهای مرکب از کلمهی «بیونیک» (Bionic) به معنای الگوگیری از طبیعت و کلمهی روبات (Robot).
محققین همچنین گونهی دیگری از بیوبات ساختهاند که دارای میکروفن در سه جهت است و توانایی آنالیز دادهها را بهطور خودکار دارد. این نمونه میتواند بهطور خودکار جهت صدا را تشخیص بدهد و بهدنبال آن برود.
«آلپر بازکرت» یکی از محققین اصلی این پروژه میگوید: «هدف این است که بیوبات در مرحلهی اول بتواند بین صدای نشت یک لوله و درخواست کمک از سوی یک انسان، تمایز قائل شود و در مرحلهی بعدی بهطور خودکار بهسوی صدای کمک برود.»
بازکرت که استادیار دانشگاه ایالتی کارولینا است، پیش از این روی پروژهی پروانهی سایبورگ نیز کار کرده بود.
البته سوسکهای سایبورگ، سوسکهایی نیستند که از نور فراری باشند. آنها برای شارژ کولهپشتی کوچکشان که دارای سلولهای خورشیدی است باید یک منبع نور پیدا کنند.
همچنین محققان پروژهی بیوبات، اصلاً از فرار سوسکها از مهلکه نمیترسند؛ چون سعی کردهاند یک حصار نامرئی برای آنها تعریف کنند تا این سوسکها نتوانند آزادانه از محیط مورد نظر خارج شوند و حتماً وظیفهشان را انجام دهند. حصاری که با مدار روی پشت آنها مرتبط است و آنها را در یک محیط تعریف شده حفظ میکند.
«ادگار لباتون»، استادیار دانشگاه و مهندس کامپیوتر دربارهی این مدار و حصار نامرئیاش میگوید: «این میدان به ما کمک میکند تا سوسکها را فقط در جایی که آسیب دیده حفظ کنیم و اجازه ندهیم آنها فراتر از میدان بروند.»
یکی از دانشجویان دانشگاه کارولینا اما به شوخی میگوید: «اگر من زیر آوار گیر کردم، هرگز سوسکها را برای نجات من نفرستید. بگذارید همانجا بمیرم!»
هرچند این یک شوخی است اما شاید کسانی که تا به امروز از این حیوان ترس داشتند و وجودش را زیادی میدانستند، باید کمی بر ترسشان غلبه کنند و به این موجود مثل سوسک هوشمندِ انیمیشن «وال-ای» نگاه کنند.
انیمیشنی که تا اینجا شاید الهامبخش بسیاری از ابزارکها و اختراعهای خلاقانهی دنیای فناوری بوده است.
آلپر بازکرت و سوسک هوشمندش
سوسکی که در دستان یک دانشمند تبدیل به یک موجود سایبورگ و نجاتبخش شده است.
آنتنهای کولهپشتی درست مثل شاخکهای سوسک به دستگاه عصبی او وصل است!
پروانهی «سایبورگ»، یکی دیگر از پروژههای «آلپر بازکرت»