7
زمانی بنزین در کشور ما تقریبا رایگان بود؛ به‌علاوه تعداد خودروها در خیابان‌های ایران به قدری نبود که مشکلات جدی زیست محیطی مانند آلودگی هوا را بوجود بیاورد. در نتیجه خودروهای بزرگ و پرمصرف مانند شاسی بلندهایی چون بلیزر و لندکروزر با موتورهای عظیم هشت سیلندر یا سواری‌هایی مانند بیوک، کادیلاک و غیره که اشتهای سیری ناپذیری در مصرف سوخت از خود نشان می‌دادند، از محبوبیت بالایی بین اقشار جامعه، به خصوص ماشین‌بازها برخوردار بودند حتی با اینکه بیش از ده پانزده سال سن داشتند و در نتیجه آلایندگی و مصرف به مراتب بالاتری داشتند. این روند همانطور ادامه داشت تا اینکه طرح سهمیه‌بندی بنزین به اجرا در‌آمد.
امروزه برای بسیاری از ما (و نه همه ما) سوخت خودرویمان به عنوان یکی از اصلی‌ترین و تا حدی سنگین‌ترین مخارج زندگی‌مان است. پس راه‌هایی که به کاهش مصرف سوخت در خودرویمان منجر می‌شوند بسیار مهم خواهند بود. اما اولین قدم در کاهش هزینه سوخت این است که بتوانیم مقدار مصرف سوخت خودرویمان را اندازه‌گیری کنیم تا تاثیر عوامل مختلف بر مصرف خودرو را بهتر درک کنیم. در این نوشته به طور خلاصه این موضوع را بررسی می‌کنیم.
برای تعیین و مقایسه میزان مصرف خودرو دو معیار مورد استفاده قرار می‌گیرد: اندازه‌گیری مقدار سوخت مصرف شده برای طی مسافت معین و دیگری اندازه‌گیری مسافت پیموده شده با مقدار معینی از سوخت.
در روش اول که بیشتر در کشورهای اروپایی و همچنین کشور خودمان مورد استفاده قرار می‌گیرد از واحدهایی مانند لیتر بر صد کیلومتر (L/100km) و یا گالون بر ۱۰۰ مایل (g/100m) استفاده می‌شود؛ مقدار سوخت مصرف شده برای طی مسافتی معین (مثلا ۱۰۰ کیلومتر یا ۱۰۰ مایل) بر حسب لیتر یا گالون استفاده می‌شود. روشن است هرچه این عدد بزرگ‌تر باشد، مصرف خودرو نیز بیشتر است؛ چرا که برای طی مسافت معینی سوخت بیشتری مصرف کرده است و هرچه این عدد کوچک‌تر باشد نشانگر اقتصادی و زیست محیطی‌تر بودن خودرو خواهد بود.
در روش دوم مسافتی را که خودرو قادر است با مقدار معینی از سوخت (مثلا ۱ گالون) بپیماید، برای بررسی مصرف خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. واحد اندازه‌گیری در این حالت مایل بر گالون یا mpg خواهد بود. واضح است که در این روش برخلاف روش قبلی هر چه این عدد بزرگ‌تر باشد، مصرف سوخت خودرو کم‌تر خواهد بود. این روش معمولا در آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حال به ارایه روشی ساده برای محاسبه میزان مصرف سوخت خودرو می‌پردازیم:
ابتدا باک خودرو را کاملا با بنزین پر کنید. سپس کیلومتر شمار موجود در صفحه سرعت سنج را صفر نموده و اگر مقدور نیست مقدار آن‌را یادداشت نمایید. به صورت نرمال رانندگی کنید تا عقربه نشانگر سوخت به وسط برسد. هنگامیکه عقربه نشانگر سوخت به میانه رسید، مسافتی را که طی کرده‌اید از کیلومتر شمار بخوانید. از طرفی مقدار بنزینی که خودرویتان در این مسیر سوزانده است، می‌دانید؛ (نصف حجم باک خودرو) در نتیجه میزان مصرف سوخت خودرویتان نیز بدست خواهد آمد. برای این‌کار باید مقدار سوخت مصرفی را بر مسافت تقسیم کرده و در ۱۰۰ ضرب کنید تا مصرف متوسط خودروی شما مشخص گردد.
7