با این حال، تازه ترین بررسی سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد کشورهای مختلف در دنیا به سلامت مردمانشان، دید یکسانی ندارند. هدف اصلی هر نظام سلامت تامین، حفظ و ارتقای سلامت اســت، اما در کنار آن می توان ارتقای امید به زندگی سالم، پاسخ دهی به انتظارات معقول مردم، کاهش نابرابری بین گروه های مرفه و مستمند جامعه و همچنین محافظت مالی در برابر هزینه های بیماری را نیز تامین کرد.
در ادامه خواهید خواند که چه کشورهای بهترین خدمات در نظام درمانی را ارائه می کنند و در مقابل چه کشورهایی از تامین حداقل نیازهای درمانی و بهداشتی مردم خود عاجزند.
فرانسه
براساس سیستم خدمات درمانی فرانسه، عموم مردم و بیماران باید هزینه درمان را پرداخت کنند. دولت پس از آن بخشی از هزینه یا تمامی آن را دوباره پرداخت می کند. در عین حال بیماران این آزادی را دارند که پزشک و نوع خدمات درمانی را انتخاب کنند. همه مراکز درمانی در کارت هوشمند «ویتال» (Carte Vitale) استفاده می کنند. یک چکاپ ساده، 23 یورو هزینه دارد که پنج روز پس از ویزیت، این میزان از سوی دولت به کارت ویتال بیمار بازخواهدگشت. به طور کلی نرخ بازپرداخت خدمات درمانی از سوی دولت 70 درصد اســت و مردم فقیر به طور 100 درصدی هزینه های درمان شان از سوی دولت تامین می شود.
هزینه مراجعه به پزشک در سوئد با توجه به مکان زندگی فرق می کند، اما میانگین این هزینه بین 100 تا 200 کرون می شود. برای کودکان در صورتی که به صورت اورژانسی بستری شوند، 120 کرون از والدینشان دریافت می شود. مراجعه به پزشک متخصص نیز در نهایت 400 کرون هزینه دربر دارد.
تمامی این هزینه، بسته به اینکه خدمات درمانی خصوصی یا دولتی انتخاب شود، یکسان اســت و فرقی در هزینه ها ایجاد نمی کند. همانند فرانسه دریافت هزینه درمان از دولت، پس از گذراندن کامل دوره درمانی امکان پذیر اســت. سیستم بیمه تامین اجتماعی، در این کشور نیز وابسته به مکان زندگی فرد اســت. در بالاترین حالت ممکن، باید از سوی فرد سالانه هزار و 100 کرون و در کمترین حالت 800 کرون هزینه پرداخت شود. بعد از آن دریافت تمامی خدمات رایگان صورت می گیرد و دولت وظیفه دارد بخش عمده ای از این هزینه ها را تامین کند.
در سال 2015 فقط 600 هزار سوئدی حاضر شدند از خدمات درمانی بیمه های خصوصی استفاده کنند. تنها مزیت این بیمه ها، نداشتن شلوغی و صف کارهای دولتی و صرفه جویی در وقت اســت. در غیر این صورت، مزیت دیگری نسبت به بیمه های دولتی ندارند.
چین
با راه افتادن اصلاحات اقتصادی در اواخر سال 1970، میلیون ها چینی حق استفاده از خدمات درمانی رایگان را از دست دادند، اما امروز با پیشرفت چین در زمینه اقتصاد، شرایط برای مردمانش نیز تغییر کرده اســت. در حال حاضر هزینه ویزیت اولیه در بیمارستان تقریبا رایگان اســت. برای کارکنان دولت که «کارت آبی» خدمات تامین اجتماعی دارند، سفر به پکن برای دریافت خدمات درمانی از تمامی نقاط چین کمتر از دو یوآن هزینه خواهد داشت. در صورتی که کارمندان این کارت را دریافت نکنند، هزینه بودن یک شب در بیمارستان چیزی حدود 100 یوآن خواهدبود. با این حال هزینه های گزاف بیماری های خاص، مانند سرطان به اندازه ای اســت که می تواند یک خانواده چینی را از پا دربیاورد.
ژاپن
هر فرد ژاپنی پس از رسیدن به سن قانونی باید برای دریافت بیمه تامین اجتماعی به صورت مستقل اقدام کند. همه کارمندان به صورت معمول تحت پوشش بیمه قرار می گیرند و فقط 20 درصد هزینه های درمانی از سوی خود آنها تامین می شود. کسانی هم که از سوی کارفرمایان خود بیمه نمی شوند؛ یعنی افراد بی کار و خوداشتغال باید به بیمه سلامت ملی بپیوندند. حق بیمه ها بسته به میزان دستمزد متفاوت اســت.
نکته درخور توجه در سیستم خدمات درمانی و بیمه ژاپن، تامین 100 درصدی هزینه های بالای پزشکی از سوی دولت اســت. در این باره میزان حقوق و شغل و منزلت اجتماعی افراد اثری ندارد. تمامی بیمه ها در ژاپن طیف وسیعی از هزینه های خدمات مراقبت های بیمارستانی، مراقبت از سلامت روان، داروهای تجویزی، فیزیوتراپی و حتی مراقبت از دندان را در بر می گیرد.
روسیه
خدمات بهداشت درمانی روسیه روی کاغذ رایگان اســت، اما در عمل سیستم پیچیده بیمه های خدمات درمانی شرایط را به گونه ای تغییر داده که تا مبلغ درخور توجهی «زیرمیزی» به پرستاران و پزشکان پرداخت نشود، امکان استفاده از خدمات مناسب نیز وجود نداشته باشد.
کلینیک های خصوصی، کارآمد و مدرن در مسکو به تعداد زیادی وجود دارد، اما در دیگر مناطق روسیه همچنان این زیرساخت های درمانی شوروی سابق اســت که بیماران را درمان می کند. مهم ترین نکته در دسترس بودن داروهای کمیاب و نایابت با قیمت های مناسب برای تمامی اقشار جامعه در سیستم خدمات درمانی روسیه اســت. همین موضوع موجب شده تمایل روس ها به مصرف دارو بسیار بیشتر از کشورهای همتای خود باشد.
خدمات اورژانسی نیز باید رایگان ارائه شوند، اما این آمبولانس های خصوصیِ هزینه بر هستند که به مراتب سریع تر از آمبولانس های دولتی در محل حاضر می شوند. برهمین اساس، طبقه متوسط رو به رشد در روسیه، ترجیح می دهند از خدمات بیمه های خصوصی که در تمامی نقاط روسیه معتبر هستند استفاده کنند.
چاد: تصور کنید فقط یک پزشک وظیفه داشته باشد 20 هزار نفر را ویزیت کند و هر 10 هزار نفر در یک کشور فقط امکان استفاده از چهار تخت بیمارستانی را داشته باشند. این تصویرِ غیرممکن، دقیقا وضعیتی اســت که نظام سلامت و خدمات درمانی کشور چاد دارد. کمبود بیمارستان و مراکز درمانی نیز توانسته این کشور را به یکی از بدترین کشورها در زمینه خدمات درمانی تبدیل کند.
ارتقای سلامت در دیگر کشورها با تقویت نیروهای بهداشت در جامعه اتفاق می افتد، اما چاد فقط 154 نفر از این افراد را در اختیار دارد. همین مسئله نیاز مردم چاد به خدمات درمانی را 300 برابر بیشتر کرده اســت؛ چرا که همین تعداد کم کارکنان بخش بهداشتی نیز بر اثر بیماری های واگیر و ایدز روز به روز در حال کمترشدن هستند.
بروندی: مالاریا دلیل 40 درصد از مراجعه به بیمارستان های بروندی اســت. 47 درصد از مرگ و میرهای این کشور نیز در اثر مالاریا اتفاق می افتد. این در حالی اســت که فقط یک پزشک برای هر 34 هزار و 744 بیمار وجود دارد. اوضاع برای پرستاران نیز به همین منوال اســت. برای هر 10 هزار بیمار بستری شده در بیمارستان هم تنها یک پرستار آموزش دیده وجود دارد. با وجود آنکه دولت بروندی سیستم مراقبت های بهداشتی مادر و کودک و درمان رایگان بیماران مبتلا به اچ آی وی را فراهم کرده، اما نبود افراد متخصص در این زمینه بهداشتی این سیستم را به طور کلی مختل کرده اســت.
نیجریه: اگر بحران نظام سلامت و خدمات درمانی به دنبال یک سمبل باشد، می تواند برای نقش کشور نیجریه در این مورد حساب ویژه ای باز کند. فاجعه زمانی آشکار شد که دولت اعلام کرد برای جمعیت 14 میلیونی این کشور فقط 288 پزشک معالج وجود دارد. بحران شدید تغذیه در این کشور نیز شرایط را بدتر از قبل کرده اســت؛ تا جایی که بازگشایی مراکز بهداشتی برای رویارویی با این مشکل تاکنون نتوانسته کاری از پیش ببرد.
آخرین آمار این کشور به سال 2008 مربوط می شود. براساس این آمار 90 درصد کارکنان سلامت فقط در پایتخت مشغول به کار بودند و مناطق روستایی به کلی از دریافت خدمات بهداشتی و درمانی محروم بودند.