تا چند سال پیش (یا شاید همین الان) شماره تلفن همراه برای خیلی از امثال ما یک اطلاعات خصوصی و محرمانه به شمار می‌رود. اما با وجود پروژه‌هایی مانند Truecaller که اطلاعات تطبیقی شماره تلفن و نام صاحب شماره را به راحتی در اختیار هر شخصی قرار می‌دهد، دیگر چیزی به نام محرمانه وجود خارجی ندارد.
پروژه‌ای که بهانه «برقراری تماس صحیح» آغاز شده است، اما عملاً با تجاوز به حریم خصوصی مخاطبین تلفن همراه، اطلاعات دفتر تلفن‌های همراه را می‌دزدد و نام صاحب شماره را به شما نشان می‌دهد.
گرچه همین فرآیند از دید Truecaller از سال ۲۰۰۹ کاملاً موضوعی عادی و احتمالاً قانونی است. همه ماجرا این است که شما نرم‌افزار کاربردی Truecaller را بر بستر اندروید و iOS نصب می‌کنید، از شما می‌خواهد که اطلاعات دفترچه تلفن همراه‌تان را بخواند و در اختیار Truecaller قرار بدهد تا بقیه هم بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند.
این یعنی عملاً شماره شخص ثالث (یعنی مخاطبان گوشی نصب کننده نرم‌افزار) –بی آنکه مایل باشد و بخواهد- در اختیار یک گروه تجاری قرار گرفته است که معلوم نیست دقیقاً قرار است با این اطلاعات چه اتفاقاتی را رقم بزند. به همین راحتی!
سر و کله Truecaller از کجا پیدایش شد؟
خیلی به خارجی‌ها بد و بیراه نگویید. یکی از مؤسسین این پروژه، «نامی زرین‌قلم» Nami Zarringhalam متولد ۱۳۶۳ در تهران است. پسر بچه‌ای که از ۳ سالگی ایران را به قصد استکهلم ترک می‌کند و در سال ۲۰۰۹ پروژه‌اش را آغاز می‌کند.
نامی به بهانه اینکه هر کسی باید بتواند تماس صحیح برقرار کند و از دریافت تماس‌های اسپم جلوگیری کند این پروژه را آغاز کرد و نرم‌افزار کاربردی تلفن همراهش فقط از «کافه بازار» خودمان بیش از ۵۰ هزار بار دانلود شده است. یعنی دفتر تلفن همراه ۵۰ هزار ایرانی در اختیار این پروژه است.
حالا مگر چه شده است؟
هیچی! به خودتان زحمت ندهید و نگران نشوید. فقط اگر سختتان نیست سری به سایت Truecaller بزنید و با حساب کاربری گوگل، یاهو، فیس‌بوک یا ویندوزتان وارد شوید تا ببینید هویت شماره تلفن‌های ثابت و همراه تقریباً همه آدم‌های سر‌شناس مملکت در این سامانه قابل جست‌وجو است. ما خودمان شماره خیلی از مسؤولان کشوری و لشگری را جست‌وجو کردیم. دقیق است و کامل.
البته تعدادی فوتبالیست و هنرمند و بازیگر هم جست‌وجو کردیم که خدا را شکر در این سامانه موجود بودند!
پس اگر مایل بودید که نرم‌افزار Truecaller را روی گوشیتان نصب کنید و از آن دسته افرادی هستید که معتقدند اطلاعاتی ندارند که بخواهد برای دیگران ارزشمند باشد، اول از همه دسترسی‌هایی که به گوشی شما می‌خواهد را چک کنید، و پس از آن هم از تک تک صاحبان شماره تلفن‌های موجود در دفتر تلفن گوشیتان رضایت بگیرید. چون ممکن است خیلی‌هایشان راضی نباشند که با جست‌وجوی شماره تلفنشان، نامشان به راحتی قابل نمایش باشد.
پروژه Truecaller یک نمونه است
این پروژه قطره‌ای است از اطلاعاتی که هر روز دارد از ما به شرق و غرب نشت می‌کند. اطلاعاتی که شاید حجم عظیمی از آن ارزشمند نباشد، اما بالاخره پیدا می‌شوند داده‌هایی که گره از ذهن‌های پرسشگر سرویس‌های جاسوسی باز کنند.
جریان حاکم بر فناوری اطلاعات خیلی مایل است که روز به‌روز، اطلاعات شخصی و محرمانه من و شما را ارزان‌تر کند و آن را با ارزش کمتری بخرد و به بیان دیگر، دایره حریم خصوصیمان را تنگ‌تر کند.
البته بعضی‌ها با این روند مشکلی ندارند و این اتفاق را یک پیامد ناگزیر از پیشرفت فناوری می‌دانند. اما آیا این قاعده برای همه ایرانی‌ها صادق است؟