اشک ریزش یک مشکل رایج است مخصوصا در افراد مسن تر. علت اصلی آن مسدود بودن مجاری اشک است اما دلایل دیگری نیز می تواند داشته باشد.
اشک ریزش چیست؟
اگر علائم خفیف باشد نیازی به درمان نخواهید داشت. با یک عمل جراحی می توان مجاری بسته شده اشک را درمان کرد. دیگر درمانها به علت بستگی دارد. چه کسانی مبتلا به اشک ریزش میشوند؟ اشک ریزش(ریختن اشک بر روی گونه ها) می تواند در هر سنی اتفاق افتد اما در نوزادان و افراد بالای ۶۰ سال رایج تر است. می تواند در یک چشم یا هر دو چشم باشد.
شناخت اشک طبیعی: درست در بالا و قسمت خارجی هر چشم غده کوچکی به نام غده اشکی (lacrimal) وجود دارد.
این غده مقدار کمی اشک دائما ایجاد می کند. وقتی پلک می زنید، پلک اشکها را در جلوی چشم پخش می کند تا آن را مرطوب نگه دارد. سپس اشکها به ریز مجاری (canaliculi) در قسمت داخلی چشم در کیسه اشک تخلیه میشود. از آنجا، از کانالی که مجرای اشک نامیده میشود (که مجرای بینی ای-اشکی نیز نامیده میشود) به بینی میریزد.
علل ممکن اشکریزی چیست؟
ایجاد شدن اشک زیادی: احساسات می تواند شما را وادار به گریه کردن کند. هر چیزیکه سبب آسیب به چشم شود می تواند سبب ایجاد اشک زیاد شود. اشکی شدن یک واکنش برای دور کردن جسم آزار دهنده از چشم است.
برای مثال:
عفونت قسمت جلوی چشم (ورم ملتحمه عفونی).
حساسیتی که سبب التهاب قسمت جلوی چشم شود (ورم ملتحمه آلرژیک).
آسیب یا خراشی کوچک در قسمت جلوی چشم، یا وجود گرد و غبار یا ذره ای کوچک که به چشم چسبیده باشد.
مژه هایی که به سمت داخل رشد کرده باشند می توانند سبب اذیت کردن چشم شوند که انتروپیون نامیده میشود (به مقاله مجزایی با عنوان ” انتروپیون” مراجعه نمائید.)
ناهنجاریهای لایه اشک. برای مثال، میزان محتوای لیپید (چربی) در اشکها ممکن است درست نباشد. لایه اشک در این صورت ممکن است به صورت نامتوازن در جلوی چشم پخش شود. در این صورت تکه های خشکی ایجاد میشود که می تواند زخم شده و سبب اشکی شدن چشم گردد.
بیماری چشم تیروئید یکی از علل نامتداول است.
مشکل درتخلیه اشکها:
اشکها ممکن است در هر قسمتی از کانالهای تخلیه گیر کرده باشند.
علت اصلی اشک ریزش در بزرگسالان انسداد مجرای اشک درست زیر کیسه اشک است. تصور میشود که علت آن تنگ شدن تدریجی قسمت بالایی و انتهایی مجرای اشک باشد که می تواند به خاطر التهاب خفیف دائمی ایجاد شده باشد. اگر مجرای اشک در شما بسته شده باشد، نه تنها دچار اشک ریزش میشوید بلکه اشکهای راکد در داخل کیسه چشم ممکن است عفونی شوند.
اگر کیسه اشک عفونی شود ممکن است ترشحات چسبنده ای هم داشته باشید. همچنین ممکن است التهاب دردناکی نیز در کنار چشم در نزدیکی بینی به وجود آید.
گاهی مجرای اشک کاملا بسته نشده است اما باریک شده و اشکها نتواند کاملا تخلیه شود.
گاهی ممکن است ریز مجاری دچار انسداد شده باشند یا ورودی این مجاری در گوشه داخلی چشم ممکن است بسته شده باشد. که علت ان می تواند التهاب یا زخم باشد.
به ندرت پلیپی در بینی می تواند جلوی ریختن اشک به مجاری اشک را بگیرد.
برخی نوزادان وقتی به دنیا می آیند مجرایشان تا حدودی نه کاملا بسته است. این اتفاقی رایج است و اغلب تا چند هفته بدون درمان از بین می رود و مجرا کاملا باز میشود.
اکتروپیون. در این مشکل پلک پایینی به خارج چشم بر می گردد. اکتروپیون ممکن است سبب شود اشکها به جای سرازیر شدن از ریز مجاری به کیسه اشک به انتهای پلک بریزد. به مقاله مجزایی با عنوان ” اکتروپیون” مراجعه نمائید.
آیا نیاز به آزمایشی هست؟
گاهی علت به راحتی شناسایی میشود. برای مثال، عفونتها، اکتروپیون، انتروپیون و یا ورم ملتحمه. اگر علت با آزمایشات ساده مشخص نشد ممکن است آزمایشات بیشتری توصیه شود. این بستگی دارد به اینکه اشکریزش تا چه حد وخیم بوده و تا چد حد شما را اذیت می کند. اگر به مشکل در تخلیه مشکوک بودید، یک متخصص چشم باید کانالهای تخلیه را تحت بی حسی موضعی معاینه کند.
او ممکن است یک میله نازک را وارد ریز مجاری تا نزدیکی کیسه اشک فرو نماید تا ببیند آیا بسته است یا نه. اگر میله تا کیسه اشک رفت در این صورت مایعی را می توان به کیسه اشک تزریق کرد و دید آیا از بینی بیرون می آید یا خیر. این کار گاهی سبب باز شدن انسداد میشود اما ممکن است موقتی باشد.
اگر انسدادی دیده شود در این صورت ممکن است به مجرای اشک رنگ تزریق شده و سپس با اشعه ایکس عکس گرفته شود.شما می توانید در فیلم اشعه ایکس رنگ را ببینید. با این کار می توان دید که در کدام قسمت مجرا تنگی یا انسداد صورت گرفته است.
درمان اشکریزش چیست؟
درمان سوزش چشم: اغلب قابل درمان است. برای مثال:
مژه هایی که قسمت جلوی چشم را اذیت می کنند (انتروپیون) را می توان کند.
ورم ملتحمه اغلب با قطره خوب میشود.
سنگریزه ها و غیره را می توان از چشم خارج کرد.
درمان مشکلات تخلیه اشک:
اکتروپیون را معمولا می توان با یک عمل جزئی بر روی پلک پایین درمان کرد.
نوزادان مبتلا به اشک ریزش اغلب با بزرگتر شدن بدون درمان مشکلشان برطرف میشود. (به مقاله مجزایی با عنوان “انسداد مجاری اشک در نوازادان” مراجعه نمائید.)
انسداد مجاری در بزرگسالان.
اگر اشک ریزش خفیف باشد و یااینکه خیلی شما را اذیت نکند احتیاجی به درمان نخواهید داشت.
انسداد مجاری اشک را می توان با یک جراحی برطرف کرد. جراحی معمول dacrocystorhinostomy ((DCR) نامیده میشود. در طی این عمل یک مجرای جدید از کیسه اشک به داخل بینی ساخته میشود. در این صورت اشکها می توانند از این انشعاب فرعی به مجرای اشک تخلیه شوند.
یک شیوه نامتداولتر دیگر قرار دادن یک بالن کوچک در داخل مجرای اشک است تا عریض تر شود یا قرار دادن وسیله ای (یک استنت) است که جداره های مجرا را باز نگه دارد. ریز مجاری تنگ شده که کاملا مسدود نیست ممکن است با فشار دادن میله پهن تر نشود. با این وجود، اگر کاملا بسته شده باشد، جراحی گزینه ای برای تخلیه اشکها به بینی است.