اغلب خانم‌ها در این دوران حالت‌های متفاوتی ازجمله یبوست، تهوع، تورم پاها، نفخ شکم، لک بینی و خونریزی خفیف و... را تجربه می‌کنند که اغلب برایشان نگران‌کننده و غیرقابل تحمل است.
دکتر سیدمهدی میرغضنفری، پزشک و متخصص فیزیولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید از دیدگاه طب سنتی و نوین یک خانم باید در دوران بارداری پرهیزهایی انجام دهد تا دچار علائم ناخوشایند این دوران نشود.
او با اشاره به این که یبوست از جمله علائم شایع و آزاردهنده‌ای است که در دوران بارداری بیشتر و به کرات اتفاق می‌افتد و عوارض بیشتری نسبت به ایام غیر بارداری دارد، می‌گوید: در این دوران به‌واسطه افزایش اشتها و عطش، مصرف مواد غذایی و نوشیدنی بیشتر شده و وزن و رطوبت بدنی زیاد میشود و چون عادت ماهانه قطع و فعالیت بدنی و تعریق کم میشود، دفع سموم از بدن کاهش پیدا می‌کند که تنها راه دفع مواد زائد، مدفوع است که باید درست انجام شود. اما در این دوران، به دلیل افزایش رطوبت دیواره روده و کاهش قوای گوارشی، استعداد به یبوست افزایش می‌یابد.
راههای رهایی از یبوست بارداری
یک مادر باردار برای رفع یبوست باید به چند نکته تغذیه‌ای توجه کند. دکتر میرغضنفری به مادران توصیه می‌کند در این دوران از آشامیدن آب بسیار سرد و گرم، خوراکی‌های تند و تیز و ترش و قابض اجتناب کنند. همچنین از ملین‌هایی همچون انجیر و آلو بخارای تازه، خشک یا خیسانده در آب ولرم و تمر هندی تازه ملس برای گرم مزاجان و نوع شیرین برای سرد مزاجان استفاده شود و روزانه، یا یک روز در میان یک لیوان شیر ترجیحا داغ به همراه یک قاشق مرباخوری شکر یا عسل بنوشند و در یبوست‌های شدید هر هشت ساعت یکبار، یک قاشق روغن بادام شیرین خوراکی یا روغن زیتون مصرف کنند. همچنین مالیدن ملایم روغن بادام شیرین بر قسمت‌های بالای شکم در جهت عقربه‌های ساعت میتواند به تسریع حرکات روده و دفع کمک کند.
دانستن این نکته هم ضروری است که استفاده از مسهل‌ها و ملین‌های قوی برای رفع یبوست ممکن است باعث ایجاد انقباضات در رحم و زایمان زودرس و سقط جنین شود. این متخصص طب سنتی افزود برای رفع یبوست، تقویت قوای گوارشی هم لازم است که مادران می‌توانند با خوردن سیب، به، گلابی یا آب، رب و کمپوت این میوه‌ها از ضعف سیستم گوارشی پیشگیری کنند.
مقابله با تهوع صبحگاهی
تهوع و استفراغ بخصوص در اوایل دوران بارداری شیوع زیادی دارد. محمد‌احمدی، کارشناس ارشد علوم بهداشتی در تغذیه و پژوهشگر طب سنتی، در این خصوص به جام‌جم می‌گوید این حالت معمولا تا ماه چهارم ادامه دارد و صبح‌ها تشدید می‌شودکه باید مادران برای کاهش شدت آن، تعداد وعده‌های غذایی خود را از سه به چهار تا پنج وعده برسانند و در عوض از حجم آن کم کنند. بوی شدید و تند غذا و ادویه‌جات، سرخ کردنی‌ها، گرسنگی طولانی و نوشیدن مایعات همراه غذا از عوامل بروز تهوع است. ضمن این که باید غذا آرام‌آرام خورده شود و بعد از آن استراحت کنند. ماساژ دست و پا و پیاده‌روی آهسته و ملایم بعد از غذا نیز مفید است.
وقتی بدن متورم میشود
در دوران بارداری بیشترین تورم در قسمت‌های تحتانی بدن بخصوص در ساق و قوزک پا دیده میشود که نتیجه فشار رحم بر وریدهای لگنی و مختل شدن بازگشت وریدی خون از پاهاست. احمدی ضمن اشاره به این موضوع می‌افزاید برای کاهش این تورم، محدود کردن مصرف نمک و غذاهای شور، پرهیز از ایستادن به مدت طولانی یا نشستن روی صندلی با پاهای آویزان توصیه میشود. همچنین در طول روز، چهار تا پنج بار دراز کشیدن به پهلو (بخصوص پهلوی چپ) باعث خون‌رسانی بهتر به اعضای لگنی از جمله رحم و جنین و پاها میشود. ضمن این که قرار دادن پاها در سطحی بالاتر از بدن در پیشگیری از این عارضه بسیار مؤثر است.
مالیدن ضماد شوید کوبیده شده با سرکه، روغن گل با سرکه یا نمک با سرکه روی موضع تورم توصیه میشود. اما اگر این تورم همراه افزایش فشارخون باشد و بعد از هفته بیستم بارداری رخ دهد، خطرناک بوده و باید حتما به پزشک مراجعه شود.
راه‌هایی برای التیام مشکلات زنانگی
گاهی برخی خانم‌ها در دوران بارداری دچار خونریزی خفیف یا لکه‌بینی می‌شوند که این موضوع باعث تشدید استرس و اضطراب آنان میشود.
دکتر میرغضنفری در این خصوص می‌گوید ابتدا باید مادران با مراجعه به متخصص زنان بررسی‌های لازم تشخیصی را انجام دهند و در صورتی که خطری مادر و جنین را تهدید نمی‌کرد، می‌توانند با رعایت نکاتی اقدام به رفع این مشکل کنند.
به گفته این پزشک متخصص، زیاده‌‌روی در نزدیکی بخصوص در اوایل و اواخر حاملگی بویژه در حاملگی اول موجب لکه‌بینی یا خونریزی خفیف میشود که باید این روابط در این مرحله زمانی محدود شود. همچنین باید مصرف خوراکی‌های تند، تلخ، زعفران، دارچین، پونه، لوبیا، نخود، کنجد، برخی عرقیات ادرار‌آور و قاعده‌آور و کلیه گرمیجات محدود شود، چون ممکن است باعث لک‌بینی یا تداوم خونریزی شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه در پاسخ به پرسش مادران بارداری که دچار خارش در نواحی تناسلی می‌شوند می‌گوید برای رفع این مشکل گل سرشوی را با لعاب ختمی ساییده و مخلوط کرده، در آن ناحیه استعمال کنید. همچنین نشستن در محلول دمکرده بابونه به اضافه کمی سرکه میتواند بسیار مؤثر باشد.
برای تسهیل در زایمان طبیعی پیاده‌روی کنید
یکی دیگر از سؤالاتی که بسیاری از مادران در پی پاسخ آن هستند، این است که برای تسهیل در زایمان چه تدابیری باید رعایت شود؟ احمدی پاسخ می‌دهد: باید قبل از بارداری ورزش شروع شود و با شدت متوسط در طول بارداری ادامه یابد. در ماه آخر، پیاده‌روی آرام در محلی با تهویه مناسب موجب جلوگیری از افزایش بیش از حد رطوبت‌های بدنی، تقویت عضلات، تسهیل در زایمان و بازگشت سریع بدن به حالت قبل از بارداری میشود.
وی تصریح می‌کند اگر قرار است زایمان طبیعی صورت بگیرد، بهتر است در روزهای آخر بارداری، پیاده‌روی را به سه تا چهار ساعت در روز برسانید. این فعالیت جسمی باعث باز و نرم شدن دهانه رحم و تسهیل زایمان میشود. اما اگر قرار است سزارین شوید، بهتر است بیشتر استراحت کنید تا دچار انقباضات زودرس زایمان نشوید.
فاخره بهبهانی - دانش و سلامت