تمرینات بدنی، نه‌تنها به مبارزه با بیماری قلبی کمک می‌کند، بلکه برای افراد خانه‌نشین و بدون تحرک، فقط اضافه کردن کمی تمرین بدنی به برنامه همیشگی روزانه میتواند ریسک ابتلا به فشار خون، استئوپروز (پوکی استخوان)، سرطان پستان و کولون، اضطراب و استرس را کاهش دهد. در این میان، فقط فعالیت هوازی مثل پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری پیشنهاد میشود. تمرینات مقاومتی یا تمریناتی که منجر به کاهش وزن می‌شوند نیز از اجزای مهم یک برنامه مناسب برای رسیدن به تناسب اندام هستند، زیرا توانایی و نیروی شما را افزایش داده، منجر به کاهش چربی بدن میشود و به اصلاح سطوح کلسترول خون کمک می‌کند.
تأثیر ورزش در روند بهبود بیماران قلبی
برنامه‌های ورزشی انتخاب شده با شدت مناسب با تاثیر بر سیستم‌های مختلف بدن، موجب افزایش کارآیی شخص میشود. مثلا موجب افزایش حجم بطن چپ و افزایش قدرت بطن چپ در پمپاژ خون میشود. برنامه‌های توانبخشی قلبی نیز موجب بهبود ظرفیت ورزشی در بیماران میشود. طی بررسی‌های مختلف دیده شده، حداکثر توانایی و ظرفیت ورزشی در بیماران قلبی از 15درصد به 25درصد افزایش یافته و این افزایش به معنای کسب استقلال بیمار در زندگی فردی است.
ورزش با تاثیر بر قلب، موجب انتشار بهتر اکسیژن بین سلول‌های قلبی میشود و به این ترتیب، احتمال بروز سکته مجدد یا بی‌نظمی در ریتم قلب، بشدت کاهش می‌یابد. به‌طور کلی ورزش، موجب بهبود شرایط جسمی افراد میشود، ولی مهارت اصلی در طراحی یک برنامه درمانی، تعیین دقیق مشخصات برنامه ورزشی است که موجب پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها یا بهبود شرایط جسمی، روحی و اجتماعی بیمار میشود. با توجه به احتمال آسیب به بافت قلب طی یک برنامه ورزشی کنترل نشده، توصیه میشود، قبل از شروع ورزش با یک متخصص تجویز ورزش یا متخصص قلب آشنا با برنامه توانبخشی و ورزشی مشورت کنید.
شرکت در برنامه توانبخشی قلبی، موجب پیشگیری از مرگ ناگهانی و کاهش سکته‌های مکرر و کاهش نیاز به بستری شدن، کاهش علائم بیماری‌های قلبی نظیر آنژین و تنگی نفس حین انجام فعالیت، کاهش و توقف روند آترواسکلروزیس (تصلب شرایین) و در نهایت افزایش کارآیی بیمار در زندگی روزمره میشود. به این ترتیب بیمار زندگی باکیفیت بیشتری را تجربه خواهد کرد.
کاربرد ورزش در کنترل فشار خون
فشار خون، بیماری بسیار شایعی است که عده زیادی را در میانسالی و کهنسالی مبتلا می‌کند. از نظر بالینی، فشار خون بالاتر از140 روی 90 میلی‌متر جیوه، بیماری شناخته میشود. علل ایجادکننده فشار خون بسیار متنوع و متفاوت است. اما مهمترین و شایع‌ترین دلیل آن، آترواسکلروز یا سخت شدن دیواره عروق است. در این حالت، LDL با رسوب در دیواره عروق، موجب تنگی و کاهش انعطاف دیواره عروق میشود. فشار خون، بیماری بسیار خطرناکی محسوب میشود. در بیماران، پاره شدن عروق ریز مغز و بروز سکته خونریزی‌دهنده بسیار شایع است.
ثابت شده است، فشار خون و چاقی رابطه نزدیکی دارند. به همین دلیل، مهمترین توصیه به افراد در معرض خطر، شرکت در برنامه‌های ورزشی و فعالیت مرتب فیزیکی و کنترل وزن است. طی تحقیقات متعددی در افراد مبتلا به فشار خون، تاثیرات بسیار مطلوب ورزش اثبات شده است.
دکتر مسعود قاسمی
فوق‌تخصص آنژیو‌گرافی و آنژیو‌پلاستی