کچلی سکه‌ای اتفاق شایعی است که گاهی بدون دلیل و بی‌توجه به اینکه زن هستید یا مرد سراغ‌تان می‌آید اما اگر شما هم دچار این مشکل شده‌اید و می‌خواهید بدانید که این بیماری از کجا سر و کله‌اش پیدا شده و این ریزش موها تا کجا می‌خواهد ادامه پیدا کند با ما همراه شوید. دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران این بیماری را به شما معرفی می‌کند و راههای درمانش را با شما در میان می‌گذارد.
این سکه‌ها از کجا می‌آیند؟
اسم علمی این بیماری «آلوپسی آره آتار» است. کچلی سکه‌ای نوعی بیماری خودایمنی است که در آن فولکول‌های موی شما از بین نمی‌روند اما بدن‌تان موها را اضافی تلقی کرده و تیشه به ریشه خودش می‌زند. با وجود بحث‌وجدل‌های زیاد هنوز علت اصلی این بیماری مشخص نیست. در قدیم باور بر این بود که عفونت‌ها عامل بروز کچلی هستند که امروزه این نظریه رد شده است. گذشته از این، برای اینکه درمان درستی برای مشکل خود پیدا کنید، ابتدا باید نوع کچلی‌تان را تشخیص دهید. اگر ریزش موهای‌تان با خارش، سوزش و تورم همراه است در گروه مبتلایان کچلی سکه‌ای قرار نمی‌گیرید.
درست است که اسم این بیماری کچلی سکه‌ای است اما مقدار ریزش موها ربطی به اندازه سکه ندارد و همیشه محدود به میزان اولیه ریزش نمی‌ماند. به عبارت دیگر، شاید ناحیه کچلی در ابتدا کم باشد اما ممکن است بعدا گسترده‌تر شود و حتی تا کچلی کامل هم پیش برود که در این موارد درمان دشوارتر میشود. از سوی دیگر، کچلی سکه‌ای فقط روی سر ظاهر نمی‌شود ممکن است ابروها و مژه‌ها را هم کچل کند. ریش و سبیل یا دیگر نقاط بدن هم از این بیماری در امان نیستند.
همیشه کچل می‌مانید؟
کچلی سکه‌ای گرچه گاهی میتواند تهدیدی جدی برای موهای شما محسوب شود، اما همیشه هم سمج نیست. اگر خوش‌شانس باشید این مشکل خودبه‌خود بعد از گذشت مدتی خوب میشود، یعنی ابتدا ریشه موهای‌تان ریخته و بعد از مدتی دوباره جوانه می‌زند و همه موها بعد از سه تا شش ماه جایگزین می‌شوند. در بعضی موارد هم داستان به همین جا ختم نمی‌شود و به صبوری بیشتری نیاز است. در چنین مواقعی ممکن است یک قسمت شروع به ریزش کرده و قسمت‌های بیشتری را درگیر کند.
در برخی مواقع هم بعد از ریزش و رویش مجدد یک ناحیه، قسمت دیگری دچار کچلی میشود. برای درمان پزشک باتوجه به‌شدت بیماری شیوه درمانی مناسب را انتخاب می‌کند و با کمک داروهای خوراکی یا تزریق دوره‌ای داروها برای برطرف شدن مشکل تلاش می‌کند. اگر ناحیه کچلی محدود باشد از دوره‌های تزریق دارو برای درمان استفاده میشود. اگر هم هیچ کدام از این شیوه‌ها کارساز نبود نوردرمانی یا فتوتراپی را انجام می‌دهند تا شاید باعث رشد مجدد موهای از دست رفته شوند. در فنوتراپی لامپ‌های مهتابی فرابنفش سه تا شش ماه یک روز در میان به سطح سر تابیده میشود که البته درمان تضمینی صددرصدی برای رفع کچلی نیست و ممکن است مدتی بعد از درمان فرد دوباره دچار کچلی شود. چراکه متاسفانه کچلی سکه‌ای در برخی افراد برگشت‌پذیر است.
کاشت مو چاره مشکل است؟
اگر دچار کچلی سکه‌ای شده‌اید و تنها قسمت محدودی از موهای‌تان را از دست داده‌اید، برای کاشت مو عجله نکنید. کاشت مو را نمی‌توان به عنوان درمانی برای این نوع طاسی مطرح کرد و افرادی که سراغ این روش می‌روند، بعد از صرف هزینه مالی فراوان و تحمل سختی کاشت، متوجه می‌شوند که هنوز در همان شرایط قبل قرار دارند و مشکل‌شان به هیچ وجه برطرف نشده است. دلیل چنین اتفاقی هم ساده است؛ کچلی سکه‌ای تنها یک مشکل مربوط به پوست و مو نیست، عامل این اتفاق در بدن شما نهفته است و از آنجا که برای برطرف کردن این عامل تلاشی نشده پس از کاشت مو دوباره به‌خاطر همان واکنش قبلی که بدن نشان داده، موهای کاشته شده از دست می‌روند.
ناخن‌های بیمار با موی شما چه می‌کنند؟
کچلی سکه‌ای در بعضی‌ها با مشکلاتی در ناخن‌ها همراه میشود که البته هنوز دلیل این اتفاق مشخص نشده، اما چیزی که واضح است این است که تعدادی از بیمارانی که به کچلی سکه‌ای دچار شده‌اند از مشکلات ناخن هم شکایت دارند. در این افراد ناخن‌ها شکننده می‌شوند یا حالت فرورفته و بسیار آسیب‌پذیر پیدا می‌کنند. فکر نکنید اگر دنبال درمان ناخن‌تان رفتید و مشکلش را حل کردید کچلی موهای‌تان هم درمان میشود؛ حساب این دو مشکل کاملا از هم جداست و هریک درمان مناسب خود را می‌طلبد. برای درمان ناخن‌ها باتوجه به نظر پزشک از داروهای موضعی یا تزریق می‌توان کمک گرفت. بعضی‌ها با بروز مشکلات ناخن هنگام استفاده از مواد شوینده نگران بدتر شدن اوضاع هستند که باید بگویم اگر چنین نگرانی در ذهن شما هم وجود دارد، می‌توانید با خیال راحت دست‌های‌تان را بشویید و از مواد شوینده استفاده کنید چراکه این مواد شیمیایی ربطی به مشکلات ناخن شما ندارند.
اگر می‌خواهید کچل‌تر نشوید. . . .
همانطور که گفتم علت اصلی آن هنوز معلوم نیست، اما عواملی باعث تشدید آن میشود. اگر می‌خواهید موهای‌تان بیشتر از این کچل نشود کمتر حرص بخورید و آرامش‌تان را حفظ کنید. استرس عامل ایجاد این بیماری نیست اما کچلی را تشدید می‌کند. 20 تا 30 درصد موارد کچلی، علل ارثی و ژنتیکی دارد. برای تغذیه‌تان هم وسواس نگیرید و توصیه‌های تغذیه‌ای عجیب و غریب اطرافیان که چه چیزی بخورید برای‌تان بهتر است و چه چیز ریزش مو را بدتر می‌کند، نادیده بگیرید که هنوز رابطه‌ای بین تغذیه و کچلی سکه‌ای پیدا نشده است. فکر نکنید با تغییر لوسیون یا خرید شامپوهای گران‌تر می‌توانید به بهبود کچلی کمک کنید. اگر هم می‌خواهید موهای‌تان را رنگ کنید، می‌توانید بدون نگرانی از بدتر شدن اوضاع رنگ دلخواه‌تان را انتخاب کنید. سشوار کشیدن هم کاری به کچلی شما ندارد.
بچه‌ها هم کچلی سکه‌ای می‌گیرند؟
این بیماری سن و سال نمی‌شناسد و از بچه دو تا هشت ساله تا بزرگسال را درگیر می‌کند. هرچه بیماری زودتر شروع شود درمان آن دشوارتر و احتمال برگشت‌پذیری آن بیشتر است، اما بیشترین سن شیوع آن بین 20 تا 40 سالگی است. کچلی سکه‌ای خانم و آقا نمی‌شناسد و میزان شیوع و سن شیوع آن در خانم‌ها و آقایان برابر است.
داروها با موهای شما دشمن هستند؟
اگر یکی از اطرافیان‌تان هم تجربه این نوع کچلی را داشته، برای درمان مشکل خود سراغ داروهای او نروید؛ چراکه دارو‌هایی که برای درمان این مشکل تجویز می‌شوند، باید در مقیاس مناسب مصرف شوند. مصرف زیاد کورتون در برخی باعث ورم دست، پا و صورت میشود. کورتون در درازمدت باعث چاقی، افزایش قد و حتی مشکلات کلیوی میشود اما در درمان کچلی سکه‌ای معمولا به‌طور موضعی تجویز میشود که اگر دوز آن را پزشک متخصص باتوجه به شرایط بیمار مشخص کند، عوارض زیادی ایجاد نمی‌کند.
بهتر است بدانید...
فنوتراپی چیست؟
فنوتراپی بخشی مشتق شده از نور خورشید است. در واقع فنوتراپی یا UVBوUVA طیف‌های نوری از اشعه ماورای بنفش است که با توجه به اثربخشی مناسب و کم عارضه بودن آن برای درمان بسیاری از بیماری‌های پوستی خصوصا کچلی سکه‌ای استفاده میشود. اگر با نظر پزشک‌تان این شیوه درمانی را انتخاب کردید، مراقب چشمان‌تان باشید و حین استفاده از دستگاه چشمان‌تان را بپوشانید و از عینک مناسب استفاده کنید، که اشعه این دستگاه برای چشمان‌تان مضر است. تا چند ساعت بعد از فنوتراپی هم از نور مستیم آفتاب دوری کنید. اگر پوستتان خشک است قبل از فنوتراپی حمام نکنید که باعث تشدید خشکی پوستتان میشود. اگر بعد از درمان پوستتان دچار خارش، تاول یا قرمزی و خارش شدید حتما با پزشک‌تان درمیان بگذارید. جلسات فنوتراپی را هم منظم انجام دهید تا نتیجه مطلوبی از درمان بگیرید.
طب سنتی چه توصیه‌ای می‌کند؟
علت کچلی سکه‌ای در طب سنتی سردی موضعی سر است. پزشکان طب سنتی نیز شیوه‌های درمانی مخصوص به خود را برای درمان کچلی سکه‌ای دارند. آنها روغن مالی موضع را روزانه سه بار با روغن سیاه‌دانه و استفاده از جوشانده اسطوخودوس با سنبل‌الطیب همراه کمی عسل به مدت 40شب تجویز می‌کنند.
(سیب سبز)