چون جز بوهای نامطبوع بوی معطری عایدتان نمی‌شود. منظورمان هوای بکر و دست نخورده روستاست. پس به این مناطق بروید و فقط نفس بکشید تا با استشمام رایحه گل‌های بهاری به آرامش برسید.
دکتر محمدعلی زارعیان، پزشک و پژوهشگر طب سنتی ایران درباره رایحه گل‌های معطر می‌گوید: رایحه شکوفه‌ها و گل‌های بهاری میتواند به میزان زیادی از هیجانات و التهابات این فصل بکاهد. در بهار به علت این که خون غلیان بیشتری دارد و اخلاط در حرکتند احساسات دستخوش تغییراتی قرار گرفته و کمی خلق و خوی افراد تند و تیز میشود. خشم، عصبانیت، زودرنجی و حتی شادی‌های ناگهانی به دلیل آن‌که مهیج‌اند سبب بروز تنش‌های عصبی و مشکلات روحی می‌شوند.
بر این اساس استشمام رایحه گل‌های معطر تازه یا خشک بخصوص گل محمدی، شکوفه بهارنارنج و حتی خوردن گلاب میتواند به تقویت مغز و اعصاب کمک کند. این پزشک و پژوهشگر ضمن اشاره به اینکه گل محمدی و مشتقات آن اثرات خواب‌آور، ضدافسردگی و ضد اضطراب دارد و تسکین‌دهنده موثری است، می‌گوید: با بوییدن گل‌های بهاری ترکیباتی به درون ریه‌های ما راه می‌یابد که براحتی با مولکول‌های اکسیژن ترکیب شده و به این طریق به درون خون راه‌یافته و موجب تلطیف روح و کسب انرژی‌های مثبت و آرامش میشود. ضمن اینکه بدن با انس گرفتن با گل‌ها و گیاهان طبیعت در برابر عوامل آلرژی‌زای محیطی مقاومت خواهد کرد و علائم بروز انواع حساسیت‌های فصل بهار در بدن فروکش می‌کند.
رایحه‌درمانی از دیدگاه طب سنتی
دکتر زارعیان با اشاره به اینکه رایحه‌ها یا همان روغن‌های فرار گیاهی قادرند قوای مختلف بدنی بویژه قوای عصبی را تقویت کنند و به دلیل نفوذ سریع سرعت اثر بالایی دارند و فاصله استعمال تا اثرشان کوتاه است، می‌گوید: یکی از بهترین و کم‌عارضه‌ترین درمان‌های تکمیلی در طب سنتی ایران رایحه‌درمانی است. رایحه‌درمانی شاخه‌ای از گیاه درمانی است و در این روش از اسانس، روغن یا عصاره فرار گیاهان معطر برای درمان یا تسکین برخی اختلالات جسمی و روحی استفاده میشود.
این روغن‌ها از چند طریق استنشاق، تماس با پوست (ماساژ) و خوردن به جریان خون راه یافته و پس از اثربخشی از طریق سیستم ادراری یا بازدم دفع می‌شوند و اغلب قابلیت تجمع در بافت‌های بدن را ندارند. البته بیماران با مشکلات کلیوی و کبدی باید با احتیاط از این روش درمانی استفاده کنند. خوب است بدانید روغن‌های معطر صد بار موثرتر از گیاهانی هستند که از آن استخراج می‌شوند و معمولا دوز هر بار مصرف آن بر اساس تجویز پزشک معالج یک تا پنج قطره است. این رایحه‌های معطر اغلب دارای خواص ضدالتهابی، ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی هستند و بیشتر برای کاهش عوارض حین بارداری، تسکین درد، کاهش عوارض درمان سرطان، بهبود زخم، مشکلات پوست و مو، کنترل حملات صرع، کاهش مشکلات تنفسی، کاهش استرس و اضطراب و همچنین برای تقویت مغز، قلب و کبد استفاده می‌شوند.
رایحه‌درمانی همراه با ماساژ موثرتر است
این پژوهشگر با اشاره به اینکه بیشترین شکل استفاده از رایحه‌درمانی از طریق استنشاقی و همراه با ماساژ عضو مورد نظر با روغن‌های معطر گیاهی است، می‌گوید: ماساژ که همان دست‌ورزی بر روی بافت‌های نرم بدن است به تنهایی با افزایش سطح اکسیژن و کمک به بهبود جریان خون و تحریک تولید اندورفین سبب افزایش آستانه درد و کاهش درک فرد از درد میشود. حال اگر ماساژ به همراه روغن‌های معطر انجام شود مولکول‌های روغن بسرعت از پوست جذب گردش خون شده و اثر درمانی خود را با کاهش اضطراب و افزایش آرامش نشان داده و به تسکین بیشتر درد کمک می‌کند. مطالعات نشان داده است روغن و اسانس اسطوخودوس، اکالیپتوس، روغن بادام شیرین و نعنا تاثیرات زیادی در تسکین‌دهندگی درد دارند. بر اساس پژوهش‌هایی تاثیر روغن معطر اسطوخودوس در کاهش دردهای استخوانی و عضلانی مبتلایان استئوآرتریت و آرتریت روماتویید مثبت بوده است.
دکتر زارعیان با اشاره به اینکه مطالعات زیادی در زمینه تاثیر رایحه‌ها بر سرطان‌های مختلف انجام شده، می‌گوید: ترکیب رایحه‌درمانی و ماساژ میتواند به کاهش رنج و عوارض درمان‌های سرطان کمک کند و حتی از علائم گوارشی ناشی از شیمی‌درمانی بکاهد. به گفته این پزشک تاثیر رایحه‌درمانی به قدری زیاد است که میتواند از تعداد حملات صرع بکاهد و حتی در التیام پای بی‌قرار موثر شناخته شده است. تحقیقات نشان داده ماساژ با روغن نعنا میتواند در التیام سندرم روده تحریک‌پذیر موثر باشد و ماساژ شکم همراه با این روغن از شدت علائم گوارشی مرتبط با یبوست و سندرم درد شکمی می‌کاهد و بر تعداد حرکات روده‌ای می‌افزاید.
بهترین روغنی که برای کاهش مشکلات تنفسی استفاده میشود رایحه‌درمانی با روغن اکالیپتوس و کندر است. روغن کندر خواص ضدالتهابی قوی دارد و با جلوگیری از فعالیت نوعی آنزیم از بروز مشکلات تنفسی می‌کاهد. اکالیپتوس هم با رفع سرفه و خلط آوری مشکلات تنفسی را تخفیف می‌دهد. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیب ماساژ و رایحه‌درمانی موجب بهبود خلق و کاهش علائم اضطراب و افسردگی میشود و استنشاق رایحه‌های معطر باعث افزایش هوشیاری و کاهش استرس می‌شوند.
نکته مورد توجهی که دکتر زارعیان به آن اشاره می‌کند اینکه با رایحه‌درمانی و ماساژ می‌توان به میزان زیادی شایع‌ترین مشکل خانم‌ها را که قاعدگی دردناک بوده و با علائمی چون کمردرد، سفتی عضلات شکم، استفراغ، خستگی، استرس و افسردگی همراه است کاهش داد و حتی از این طریق به عملکرد جنسی زناشویی مطلوب کمک کرد. رایحه‌درمانی با روغن گل‌محمدی در این خصوص تاثیر چشمگیرتری دارد. ضمن اینکه حمام آبگرم پا با اسانس گل محمدی میتواند از اضطراب زایمان بکاهد. همچنین روغن‌های رازیانه، اسطوخودوس، نعنا، گل محمدی و اکالیپتوس در کم کردن مشکلات ناخوشایند دوران بارداری همچون تهوع و استفراغ صبحگاهی و بی‌خوابی موثر خواهد بود.
این توصیه‌ها را جدی بگیرید
دکتر زارعیان با تاکید بر اینکه رایحه‌درمانی باید تحت‌نظر یک متخصص مجرب انجام شود، می‌گوید: استفاده زیاد و ناصحیح از روغن‌های معطر خود سبب تشدید علائم یا بروز تحر‌یکات، آلر‌ژی‌ها، اختلالات هورمونی و ... میشود و این بی توجهی یک بیماری ساده را به بیماری خطرناک تبدیل می‌کند. این پزشک تصریح می‌کند برای ماساژ عضو مورد نظر نباید به طور مستقیم از روغن معطر استفاده کرد بلکه باید ابتدا آن را در یک روغن گیاهی مثل روغن بادام شیرین رقیق کرد تا استعمال آن آسان‌تر شود و باعث سوختگی پوست نشود. ضمن اینکه زمانی که سطح پوست دچار بریدگی و جوش است نباید از این روغن‌ها بر سطح پوست آسیب دیده استفاده کنید. همچنین برای مصارف خوراکی، اسانس یا عصاره معطر را با کمی عسل یا روغن گیاهی مخلوط یا آنها را روی یک حبه قند بریزید و بخورید یا به همراه غذا میل کنید. دکتر زارعیان با تاکید بر اینکه برای مصارف استنشاقی، ماده معطر را نباید به صورت مداوم و از فاصله خیلی نزدیک بویید، می‌گوید: روش استنشاقی دو روش خشک و مرطوب دارد. در روش خشک روغن معطر را روی یک دستمال و در طریق مرطوب درون یک کاسه آب گرم مخلوط کنید یا درون دستگاه بخور بریزید. این روغن‌ها باید در مکان تاریک، خنک و در ظرف در‌دار تیره و به دور از دسترس کودکان نگهداری شود چرا که در شرایط نامساعد بسرعت اکسید شده و آلوده به باکتری‌ها میشود. رایحه‌درمانی برای تمام گروه‌های سنی از نوزاد تا افراد پیر و سالمند تحت نظر متخصص مربوط کاربرد دارد.
فاخره بهبهانی / جام جم