دکتر ابوالحسن مسگر‌زاده، متخصص جراحی دهان، فک و صورت و رئیس انجمن ایمپلنتولوژی ایران در پاسخ به این پرسش که در ایمپلنت یا کاشت دندان به چه مراقبت‌هایی برای انجام موفقیت‌آمیز کاشت نیاز است، می‌گوید: رعایت بهداشت کامل دهان، از طریق مسواک‌زدن به روش صحیح و طبق تجویز دندانپزشک، استفاده از مسواک‌های کوچک مخصوص برای تمیز نگه داشتن فضاهای بین ایمپلنت‌ها و دندان‌های طبیعی مجاور، جلوگیری از تجمع مواد غذایی در فضاهای ذکر شده و جرم‌گیری دندان در زمانی که ضرورت داشته باشد نه فقط از تجمع پلاکت‌های باکتریال و تخریب دندان‌های مجاور ایمپلنت و بافت لثه جلوگیری می‌کند، بلکه به انجام موفقیت آمیز پروسه کاشت دندان نیز کمک می‌کند.
این عضو هیات علمی گروه جراحی دهان، فک و صورت دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: تجمع مواد غذایی، رسوب جرم و تشکیل لایه‌ای از رسوبات روی دندان‌های طبیعی و همچنین ایمپلنت‌ها موجب تورم وتحریک لثه میشود. به این ترتیب، چسبندگی لثه به دندان یا ایمپلنت از بین می‌رود که به نوبه خود، موجب تجمع بیشتر باکتری و تشدید سیر بیماری میشود. در ادامه، این روند منجر به تحلیل استخوان اطراف ایمپلنت یا دندان طبیعی شده و با پیشرفت زیاد، موجب لقی دندان یا ایمپلنت میشود.
مراقبت‌ها از هفته اول پس از کاشت دندان
اولین اقدام پس از کاشت ایمپلنت، بهره‌گیری از راهکارهایی برای کنترل عفونت و کاهش درد ناشی از جراحی است.
دکتر مسگر‌زاده در این باره توضیح می‌دهد: مراقبتهای هفته اول بعد از جراحی شامل مراقبتهای معمول زخم دهان، استفاده از دهان‌شویه بخصوص دهان‌شویه‌های ضد‌عفونی‌کننده (مانند کلر هگزیدین)، خودداری از جویدن غذا با ایمپلنت‌ها و مصرف غذاهای نرم، استفاده از داروهای ضددرد و آنتی‌بیوتیک، مصرف نکردن سیگار و مسواک‌زدن دیگر دندان، غیر از محل ایمپلنت میشود.
این جراح فک و صورت تاکید می‌کند: مهمترین نکته‌ای که پس از کاشت ایمپلنت باید مورد توجه قرار بگیرد، تمیز کردن دندان متصل شده به ایمپلنت است که برای این منظور حتما باید علاوه بر مسواک از نخ دندان نیز استفاده شود.
عوارض حاد، پس از کاشت دندان
به گفته دکتر مسگر‌زاده، عوارض اولیه پس از جراحی نصب ایمپلنت مانند سایر جراحی‌هاست که شامل درد، تورم و احساس سوزش در محل جراحی میشود، اما در صورت توجه‌نکردن ساختار فک و محل قرارگیری سینوس‌ها از سوی دندانپزشک، ایمپلنت ممکن است وارد فضای سینوس شود که علاوه بر درد و تورم منجر به سینوزیت حاد نیز میشود.
این استاد جراحی فک و صورت تصریح می‌کند: ایمپلنت در فک پایین نیز در محل جراحی ممکن است به عصب این ناحیه صدمه بزند که علائم آن به صورت بی‌حسی لب پایین و چانه و حتی گاهی دردهای غیرعادی تظاهر پیدا می‌کند. در مواردی، اگر صدمه شدید باشد عارضه بی‌حسی غیر قابل بازگشت و نیازمند جراحی‌های میکروسکوپیک برای پیوند عصب خواهد بود.
درد پس از جراحی
باید توجه داشت که پدیده درد پس از جراحی در افراد مختلف بسته به آستانه تحریک و تحمل هر شخص، متفاوت است. بر این اساس، نمی‌توان در مورد میزان درد پس از هر جراحی از جمله جراحی کاشت دندان یک حکم کلی صادر کرد.
دکتر مسگر‌زاده نیز معتقد است: عوامل جسمی و همچنین روانی در بروز شدت درد بسیار موثر تلقی میشود و میزان نیازمندی به داروهای ضد درد و گاهی آرامبخش را در افراد گوناگون، متفاوت می‌سازد.
وی تاکید می‌کند: شدت درد و تورم بعد از عمل کاشت ایمپلنت به عوامل مختلفی از جمله نحوه جراحی از سوی جراحان، دستکاری نسوج نرم و سخت، برندگی و میزان استهلاک ابزار و دریل‌های جراحی و... بستگی دارد. در بعضی موارد نیز بیماری‌های سیستمیک و عادات خاص بیمار، موجب شکست در موفقیت کاشت ایمپلنت‌ها میشود.
این جراح فک و صورت با اشاره به عوامل موثر در موفق نبودن عمل کاشت دندان می‌گوید: مهمترین این عوامل شامل بیماری دیابت پیشرفته و غیر کنترل شده، کمبود قدرت دفاعی بدن، سرطان‌های ناحیه دهان یا نواحی دیگر بدن که موجب تضعیف قدرت دفاعی شده باشد، شیمی‌درمانی نزدیک به زمان جراحی ایمپلنت، پوکی شدید استخوان، اختلالات شدید ریوی، کلیوی و کبدی، اختلالات خونی و انعقادی، استفاده بیش از حد از دخانیات و سیگار، بیماری‌هایی نظیر پارکینسون شدید و نیز اختلالات روانی میشود.
پونه شیرازی/ گروه سلامت