جام جم سرا: گرایش طیفی از جوانان جامعه به حضور در باشگاه‌های بدن سازی، بعضا باعث میشود به سمت مصرف داروهای نیروزا کشیده شوند که به شدت سلامت آنها را تهدید می‌کند. همچنین، گروهی دیگر از افرادجوان و زنان هستند که از داروهای جنسی، لاغری و زیبایی استفاده می‌کنند، بدون اینکه متوجه عوارض ناگوار آن باشند. از همین رو، بازار داروهای قاچاق و تقلبی در کشور، با توجه به این شرایط و همچنین سایر تقاضا‌ها برای داروهای سقط و...، از رونق بالایی برای سوءاستفاده کنندگان و قاچافچیان دارو برخوردار است که متاسفانه علاوه بر اینکه اقتصاد حوزه سلامت را تهدید می‌کند، سلامت استفاده کنندگان از این قبیل داروهای قاچاق و تقلبی نیز به شدت در خطر است.
وضعیت داروهای قاچاق و تقلبی
بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، سالانه حدود ۲۰۰ هزار نفر در دنیا قربانی مصرف داروهای تقلبی و قاچاق می‌شوند. همچنین، بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی حدود ۲۵ درصد از داروهای عرضه شده در بازار مصرف جهان تقلبی هستند که این موضوع نگرانی جدی جامعه جهانی را برانگیخته است.
| داروهای بدنسازی، مکمل‌های غذایی، اکستازی و ترامادول بیشترین سهم قاچاق دارویی را به خود اختصاص داده‌اند |
معضل داروهای تقلبی جهانی است و هیچ کشوری از تبعات این مشکل در امان نیست، با این حال در کشورهای توسعه یافته این موضوع بسیار جدی گرفته شده اما در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته این معضل همچنان در اولویت‌های نخست دست اندرکاران مربوطه برای پیگیری و برخورد نیست.
بررسی‌ها نشان می‌دهد پاکستان، چین و هندوستان بزرگترین تولید و توزیع کنندگان داروهای تقلبی در جهان هستند حال آنکه بیشترین داروی قاچاق و تقلبی، از پاکستان و عراق به ایران وارد میشود. هم اکنون ترکیه، امارات متحده عربی، پاکستان، سوریه و عراق از مهمترین مبادی ترانزیت داروهای تقلبی و قاچاق هستند.
بر اساس گزارش پلیس فتا، در حال حاضر بیش از هزار سایت اینترنتی در زمینه پخش و توزیع داروهای تقلبی در جهان شناسایی شده‌اند. از آنجا که یکی از مهمترین مبادی فروش و توزیع داروهای قاچاق و تقلبی، شبکه‌های اینترنتی هستند پیش بینی میشود در صورت کم توجهی دست اندرکاران مربوطه نسبت به این موضوع در آینده نه چندان دور فروش داروهای تقلبی و قاچاق از طریق اینترنت دامنگیر ایران نیز شود.
بر اساس اطلاعات اینترپل بیش از ۱۰ درصد داروهای موجود در بازارهای جهان تقلبی است و این نوع خرید و فروش سالانه ۵۸ میلیارد یورو به نفع فروشندگان درآمد داشته است.
داروی قاچاق در خواربارفروشی‌ها
دکتر فاطمه عبدل آبادی مدیر نظارت بر امور دارو و موادمخدر استان خراسان شمالی، با اشاره به بازدیدهای مشترک معاونت غذا و دارو و پلیس مواد مخدر استان از چندین واحد خواروبارفروشی سطح شهر بجنورد، از کشف چندین قلم داروی مخدر و همچنین داروی غیر مجاز و تاریخ گذشته خبر داده است.
عوارض جبران ناپذیر داروهای قاچاق و تقلبی
دکتر سیدعلی وکیلی معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، نیز با عنوان این مطلب که مصرف داروهای قاچاق بر سیستم عصبی بدن تاثیر منفی دارد و باعث بیماری‌های جبران ناپذیری میشود، گفت: بعضی داروهای قاچاق بسیار سریع و بطور کامل درد بیمار را تسکین می‌دهد. این ممکن است حرف اول وآخر بعضی بیماران مصرف کننده یا حتی پزشکان تجویز کننده این داروها باشد اما واقعیت این است که ممکن است در ساخت آن مقدار زیادتری از دارو بکار رفته باشد یا داروی مشابه قوی تری که عوارض بیشتری نیز دارد بکار رفته باشد و بنابراین پس از مدتی عوارض آن گریبانگیر فرد میشود.
وی تصریح کرد: در خصوص داروهای مسکن، خطر استفاده از ترکیبات خاصی وجود دارد که با اثر بر سیستم عصبی میتواند وابستگی فرد را پس از مصرف داروها به دنبال داشته باشد. این تاثیر معجزه آسای بعضی داروها میتواند ظاهری زیبا با اثردرمانی فوری وموثر داشته باشد آما آسیب‌های بعدی بر سلامت انسان ونیز خطر اعتیاد به آن نباید ازنظر دور باشد.
بیشترین سهم داروهای قاچاق و تقلبی
دکتر مرضیه مساعد مدیر نظارت بر دارو و مواد مخدر معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز با عنوان این مطلب که داروهای بدنسازی، مکمل‌های غذایی، اکستازی و ترامادول بیشترین سهم قاچاق دارویی را به خود اختصاص داده‌اند، اظهار داشت: بسیاری از داروهای قاچاق و تقلبی در ایران، در کشورهای همسایه با کپی کردن جلد و بروشورداروی اصلی تهیه می‌شوند و نه تنها ماده موثره دارویی ندارند بلکه به علت استفاده از ترکیبات شیمیایی غیر استاندارد، عوارض زیان باری برای سلامت افراد جامعه به دنبال دارد.
| به مردم توصیه میشود خارج از شبکه رسمی اقدام به خرید دارو نکنند، به تبلیغات دارویی در سایت‌‌های اینترنتی و ماهواره‌ای توجه نکنند و تنها داروهای دارای بر چسب اصالت دارو را از داروخانه‌ها تهیه کنند |
وی تصریح کرد: معمولا ترکیبات درج شده بر روی ظروف محتوی مکمل‌های غذایی غیر مجاز با ترکیبات داخلی آنها تطابق نداشته و حاوی مواد شیمیایی و یا هورمون‌هایی هستند که در صورت مصرف، عوارض جانبی شدیدی به دنبال خواهد داشت.
داروهای لاغری و زیبایی
دکتر محمدمهدی قیامت معاون آموزشی و پ‍ژوهشی سازمان نظام پزشکی تهران، معتقد است که حداقل، ۲۰ تا ۳۰ درصد داروهای لاغری، زیبایی و آرایشی مصرفی در کشور قاچاق، تقلبی و پرعارضه هستند که سلامت جامعه را تهدید می‌کنند.
به گفته وی، داروهای تقلبی به‌طورعمده در کارگاه‌‌های زیر زمینی هند، چین، پاکستان و سایر کشور‌ها و حتی برخی کشورهای اروپایی تولید و روانه بازارمصرف می‌شوند.
دکتر سید حمید خویی رئیس انجمن علمی داروسازان ایران نیز با تأیید وجود داروهای تقلبی در کشور، معتقد است که دلیل اصلی واردکردن داروهای قاچاق به کشور عواملی نظیر سودجویی و سوداگری است. داروهای تقلبی با هزینه‌های به مراتب پایین‌تر از داروهای اصلی ساخته و وارد کشور می‌شوند.
وی به این مسئله اشاره دارد که اغلب داروهای تقلبی خارج از شبکه رسمی داروخانه‌ای کشور توزیع می‌شوند، بنابراین به مردم توصیه میشود خارج از این شبکه رسمی اقدام به خرید دارو نکنند. توصیه دیگر ما نیز این است که به تبلیغات دارویی در سایت‌‌های اینترنتی و ماهواره‌ای نیز به هیچ وجه توجهی نکنند و تنها داروهای دارای بر چسب اصالت دارو را از داروخانه‌ها تهیه کنند.
فروش داروهای تقلبی سود سرشاری را نصیب قاچاقچیان و عوارض جانبی زیادی را نصیب مردم می‌کند.
| از آنجا که برخی داروها حول محور چاقی، لاغری و تناسب اندام بازار‌یابی می‌شوند، بیشترین قشری که متأثر از این تبلیغات است قشر جوان و به ویژه زنان جامعه هستند |
داروهای قاچاق یا دارای ماده مؤثر برای درمان نیستند یا اینکه عوارض جانبی بسیاری دارند. به گفته این متخصص، این داروها بیشتر از کشورهای چین و پاکستان وارد می‌شوند در چندین مورد عوارض جانبی این داروها بالا بوده و چندین مورد فوت به‌دلیل استفاده از داروهای تقلبی تا‌کنون ثبت شده است.
قاچاق داروهای تقلبی هم ردیف تجارت اسلحه و کوکائین
قاچاق داروهای تقلبی، هم ردیف تجارت اسلحه و قاچاق کوکائین در سراسر دنیا سودهای میلیاردی دارد و بر اساس بازاری که تبلیغات ماهواره‌ای در کشورمان دارد، ایران یکی از کشورهای بزرگ مصرف‌کننده داروهای قاچاق و تقلبی است. بطوریکه در سال ۹۱، قاچاق دارو به ایران ۷۵ میلیارد یورو سود‌آوری داشته است. بر اساس گزارشهایی که از دستگیری باندهای دارویی کشور در دست است این‌گونه استنباط میشود که گرایش بانوان به خرید و مصرف داروهای تقلبی بیش از قشرهای دیگر جامعه است. از آنجایی که این داروها حول محور چاقی، لاغری و تناسب اندام بازار‌یابی می‌شوند، بیشترین قشری که متأثر از این تبلیغات است قشر جوان و به ویژه زنان جامعه هستند.
دکتر خیرالله غلامی رئیس انجمن داروسازی بالینی گفت: هر یک هزار دلار سرمایه گذاری در زمینه داروهای تقلبی ۲۰۰ تا ۴۵۰ هزار دلار برای افراد سود دارد، این در حالی است که همین مقدار سرمایه گذاری در زمینه هروئین و تریاک ۲۰ هزار دلار سود دارد. (مهر)