جام جم سرا: هر نوع اختلال در مسیر عصبی باعث اختلالاتی در انزال خواهد شد. یکی از این اختلالات که در بین مردان هم شیوع زیادی دارد، انزال دیررس یا عدم انزال است.انزال دیررس به این معناست که باوجود انجام رابطه زناشویی طبیعی و موثر مرد نتواند حداکثر ظرف مدت 15 تا 20 دقیقه به انزال برسد، اما گاهی باوجود تحریکات مناسب جنسی مرد لذت جنسی را حس نمی‌کند و دچار عدم انزال میشود.
تفاوت انزال خشک با عدم انزال
عدم انزال با انزال خشک تفاوت دارد. در عدم انزال مرد اصلا ارضای جنسی یا انزال را از نظر روانی تجربه نمی‌کند، ولی در انزال خشک مرد به طور کامل احساس می‌کند که دچار انزال شده، ولی هیچ مایع منی هنگام مقاربت دیده نمی‌شود. شاید این تصور ایجاد شود که انزال پسگرد رخ داده است و مایع منی وارد مثانه میشود، ولی در عدم انزال چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد.
انزال دیررس و عدم انزال علل مشترکی دارد
تعداد مبتلایان به انزال دیررس و عدم انزال نسبتا زیاد است و حدود 4 درصد از مردان به این دو اختلال مبتلا هستند.
علت‌ها متعدد است؛ یکی از علت‌ها فیزیولوژیک است؛ مانند کاهش حس دستگاه تناسلی یا کند شدن رفلکس‌های عصبی. این اتفاق در بعضی از مردانی که عادت دارند با تحریکات بخصوصی به انزال برسند، بیشتر دیده میشود؛ مثلا مردانی که به مدت زیاد خودارضایی کرده‌اند، به‌مرور در رابطه زناشویی دچار مشکل می‌شوند.
بعضی از بیماری‌های مادرزادی، اختلالات آناتومیک مانند جراحی پروستات یا جراحی گردن مثانه که به دستگاه عصبی صدمه می‌رساند یا در مجموع بیماری‌هایی که به دستگاه عصبی لگنی آسیب می‌زند.
افرادی که دیابت طول‌کشیده دارند (یکی از شایع‌ترین دلایل عدم انزال ابتلا به بیماری دیابت است)، بیمارانی که در اثر تصادف دچار صدمات نخاعی می‌شوند، بیماری سرطان پروستات پیشرفته که جراح مجبور به برداشتن کامل پروستات است، هر نوع عمل جراحی که زنجیره عصب سمپاتیک در آن صدمه ببیند (مثل بیماری سرطان روده بزرگ که جراح ناچار است تمام روده بزرگ را بردارد و این کار به عصب سمپاتیک آسیب می‌رساند)، عمل جراحی روی غدد لنفاوی شکم (در بیماری سرطان بیضه غدد لنفاوی شکمی خارج میشود)، هر نوع بیماری غدد درون‌ریز مثل کم‌کاری غده تیروئید، کم‌کاری غدد جنسی در بیماری هیپوگنادیسم یا کوچک ماندن غدد جنسی (بیضه‌ها)، استفاده از بعضی داروها مانند داروهایی که برای فشار خون بالا تجویز میشود، داروهای روانگردان مانند ضد افسردگی‌ها که برای بیماران افسرده تجویز میشود، مصرف هر نوع ماده مخدری نیز باعث عدم انزال یا انزال دیررس میشود و عواملی دیگر از این دست.
اعصاب دستگاه تناسلی از طریق شبکه هیپوگاستریک در داخل لگن تنظیم میشود. پس پرتودرمانی و رادیوتراپی لگن نیز ممکن است به این اعصاب صدمه بزند. بیماران مبتلا به ام.اس هم دچار این دو اختلال هستند، زیرا بیماری ام اس به نخاع شوکی و مغز آسیب می‌زند.
علت زمینه‌ای باید یافت شود
در واقع هر بیماری که با این دو شکایت به پزشک مراجعه می‌کند، حتما لازم است شرح حال و معاینه درستی از او انجام شود. برای همه بیماران آزمایش و عکس درخواست می‌کنیم تا علت اصلی پیدا شود. چون با از بین بردن علت زمینه‌ای می‌توان مشکل بیماران را تا حد زیادی برطرف کرد.
با آزمایش خون نیز اطلاعات خوبی از بیمار به دست می‌آید. معمولا در این آزمایش‌ها میزان هورمون‌های بدن مثل تیروئید یا هورمون‌های جنسی و میزان قند خون بیمار را ارزیابی می‌کنند. تصویربرداری از نظر وجود اختلالات مادرزادی و سیستوسکوپی نیز از دیگر کارهاست.
درمان انزال دیررس و عدم انزال
درمان به دو نوع تقسیم میشود؛ ابتدا باید علت زمینه‌ای برطرف شود. بیماری که چند سال مبتلا به بیماری ام.اس یا دیابت است یا فردی که به دلیل عمل جراحی اعصاب لگنی‌‌اش آسیب‌دیده باید درمان شود. درمان در این دسته از بیماران دارویی است.
گاهی هم مشکلات بیمار منشأ روانی دارد و اصلا مشکل جسمی در کار نیست. این بیماران را اغلب به متخصصان روانپزشک ارجاع می‌دهیم، چون آنها به روان‌درمانی یا رفتاردرمانی نیاز دارند.
بیمارانی که فقط با خودارضایی به انزال می‌رسند نیز باید با تمرین‌هایی خاص آموزش ببینند که از طریق روابط زناشویی به ارضای جنسی یا انزال برسند.
دکتر محمدرضا صفری‌نژاد
متخصص اورولوژی و فوق‌تخصص آندرولوژی
سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)