جام جم سرا: زنان سرپرست خانوار عمدتا به دلیل جدایی از همسر، فوت، اعتیاد و از کارافتادگی او مجبور به اداره زندگی خود هستند و در بسیاری موارد باید برای بقا در بیرون از خانه مشغول به کار شوند و با توجه به اینکه کار در خارج از خانه مشکلاتی را به همراه دارد این زنان در دنیای مردانه در معرض آسیب قرار می‌گیرند.
بر اساس آمارهای موجود حدود یک میلیون و ۶۴۰ هزار زن سرپرست خانوار در جامعه زندگی می‌کنند که از این میان یک میلیون نفر تحت پوشش کمیته امداد و ۱۷۳ هزار نفر نیز تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند و در مجموع ۴۶۷ هزار نفر این زنان تحت پوشش هیچ نهادی نیستند و از حمایتهای دولتی بی‌بهره‌اند و باید بار مشکلات زندگی خود را به تنهایی به دوش بکشند.
به طور کلی زنان نسبت به مردان از لحاظ روحی و روانی شکننده‌تر هستند و به همین دلیل در صورت قرار گرفتن در مسیر پر تلاطم زندگی زود‌تر دچار مشکل می‌شوند و در این میان زنان سرپرست خانوار نیز چون در زندگی از حمایتهای همسر خود محروم هستند آسیب پذیر ترند و آسیبهای اجتماعی هر لحظه آنان را نشانه می‌گیرد.
رشد آسیبهای اجتماعی در پی افزایش زنان سرپرست خانوار
همچنین آمارهای بدست آمده نشان می‌دهد که طی ۱۰ سال گذشته تعداد خانواده‌های دارای سرپرست زن نسبت به مردان ۵۸ درصد افزایش داشته که بیشترین دلیل آن طلاق بوده است. از سوی دیگر آسیب‌شناسان معتقدند همزمان با افزایش آمار طلاف طی سالهای گذشته، آسیبهای اجتماعی نیز در میان زنان افزایش یافته است بطوریکه ادامه این روند طی سالهای آینده مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند. اعتیاد، فقر، فساد، بزهکاری، سرقت، قتل، فرار و... از جمله آسیبهای در کمین این زنان است.
ازدواج مجدد زنان راهی برای کاهش آسیب
مسئولان کمیته امداد مدتی است که در جهت رفع مشکلات و آسیبهای زنان تحت پوشش خود طرح‌ها و برنامه‌هایی را اجرایی می‌کنند؛ فراهم کردن زمینه ازدواج این افراد یکی از این اقدامات است بطوریکه سرپرست کمیته امداد امام خمینی (ره) اعلام کرد که زنان سرپرست خانوار کشور غیر از درگیر بودن با مشکل فقر مادی، درگیر معضلاتی از قبیل فقر فرهنگی، عدم نشاط و آسیبهای عاطفی مواجه هستند که باید برای حل اینگونه مشکلات آنها نیز برنامه ریزی شود.
حسین انواری با تأکید بر اینکه باید بسته‌های حمایتی را برای ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار هماهنگ کنیم افزود: در این زمینه باید مجلس شورای اسلامی و همچنین دولت تمهیداتی را در نظر بگیرد.
همچنین کار‌شناسان معتقدند تغییرات فرهنگی نسبت به گذشته و تنوع در نوع زندگی و آداب و رسوم باعث شده که زنان بخصوص زنان سرپرست خانوار در مقایسه با قبل بیشتر در معرض انواع آسیب‌ها و مشکلات قرار گیرند که البته در این میان نبود نگاه ویژه و جای خالی اقدام جدی مسئولان نیز از دیگر دلایل افزایش آسیبهای زنان مطرح است که بیش از گذشته خود را نشان می‌دهد.
بررسی راهکارهای کاهش آسیب در مجلس
محمداسماعیل سعیدی عضو هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس در همین رابطه، از بررسی راهکارهای ویژه کاهش آسیبهای اجتماعی زنان در این کمیسیون خبر داد و گفت: با نهادهای ذیربط جلساتی برگزار کردیم تا بتوانیم اقدامات لازم را در جهت کاهش آسیبهای مخصوص زنان انجام دهیم.
وی گفت: آسیبهای مختلفی زنان بخصوص زنان سرپرست خانوار را تهدید می‌کند که یکی از دلایل اصلی آن گذر از این وضعیت و شرایط فعلی جامعه است.
سعیدی تاکید کرد: زمانی آداب و رسوم، فرهنگ، سنت و غیره در جامعه حاکم بود اما این شرایط در حال حاضر طوری رقم خورده که در حال دگرگونی و تغییر هستند و در این وضعیت زنان بالاخص زنان سرپرست خانوار در معرض آسیب قرار می‌گیرند. باید در این خصوص فرهنگسازی شود و دستگاههای مسئول به صورت جدی به این موضوع ورود پیدا کنند البته اقداماتی در حد بیمه زنان سرپرست خانوار و برخی حمایتهای دیگر از زنان مطرح شده اما هنوز کافی نیست و نمی‌تواند تمامی آنها را پوشش دهد و از این بابت یکسری آسیبهایی متوجه زنان است.
عدم حمایت از زنان سرپرست خانوار
سعیدی گفت: برخی از زنان برای ادامه زندگی و تامین معیشت، بهداشت، مسکن و غیره نیاز به این دارند که در ماه درآمدی داشته باشند و به همین دلیل باید از شغلی مناسب برخوردار باشند که متاسفانه در جامعه ما آنطور که باید از زنان سرپرست خانوار حمایت نمی‌شود و بسیاری از مشکلات در زمینه اشتغال آنان وجود دارد.
وی به اقداماتی که در مجلس برای زنان انجام شده اشاره کرد و گفت: مرخصی زایمان، کاهش ساعت کاری زنان سرپرست خانوار و غیره از جمله مواردی است که از سوی مجلس مطرح شده که امیدواریم بتوانیم در آینده میزان ساعت کاری زنان شاغل را کم کنیم که البته این مربوط به زنان شاغل میشود و باید اقدام جدی در مورد زنانی که کار نمی‌کنند نیز انجام دهیم.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: این نگرانی وجود دارد که برای زنان غیر شاغل و سرپرست خانوار اقدامات جدی انجام نشده و بعد از انقلاب باید اقدامات اساسی صورت می‌گرفت ولی متاسفانه با توجه به مشکلات این افراد متوجه می‌شویم که اقدامی مناسب حال و شرایط آنها انجام نشده است.
شرایط امروز جامعه نیازمند نگاه ویژه به آسیبهای زنان
به گفته سعیدی، با توجه شرایط جدید جامعه حتما باید یک نگاه ویژه‌ای به زنان و زنان سرپرست خانوار انجام شود در غیر این صورت شاهد افزایش زنان خیابانی و همچنین آسیبهای دیگر فقر، اعتیاد و غیره از سوی این افراد خواهیم بود.
وی افزود: هیچ انسان عاقلی که برای زندگی خود ارزش قائل است به سمت آسیب‌ها و مشکلاتی مانند بزهکاری، فساد و اعتیاد حرکت نمی‌کند بنابراین در صورت حمایت دولت و نهادهای مسئول آسیبهایی که در کمین زنان است کاهش می‌یابد یا رفع خواهد شد.
سعیدی ادامه داد: کمیسیون اجتماعی مجلس مدتی است که با جلساتی که با بهزیستی و کمیته امداد برگزار کرده به فکر یک راهکار اساسی و تبادل نظر برای کاهش آسیبهای اجتماعی زنان است که امیدواریم بتوانیم با کمک دستگاههای مسئول آسیبهایی که زنان را تهدید می‌کند کم کنیم.
البته سازمان بهزیستی طرح پیشگیرانه از آسیبهای ویژه زنان را در دستور کار دارد و همچنین گروههای محلی نیز برای آموزش مهارتهای زندگی و کاهش آسیبهای اجتماعی مختلف مانند، اعتیاد، بزه، آسیبهای ناشی از فضای مجازی و... را نیز تشکیل داده است.
در هر حال با توجه به افزایش سطح تحصیلات و اجتماعی شدن و همچنین مشارکت بیشتر زنان به همین دلیل تغییراتی نیز در آسیب‌ها ایجاد شده بطوریکه آسیبهای زنان بویژه زنان سرپرست خانوار نیز افزایش پیدا کرده است به همین دلیل به اعتقاد کار‌شناسان برای جلوگیری از بحرانهای احتمالی پیش رو، باید نهادهای حمایتی و همچنین دولت اقدامات جدی برای جلوگیری و کاهش آسیبهای زنان سرپرست خانوار در نظر بگیرند. (گزارش از مهناز قربانی/مهر)