جام جم سرا: البته متخصصان تغذیه هم چنین موضوعی را تائید می‌کنند و می‌گویند کمبود انرژی در این روزها معمولا خیلی مشکل‌ساز نخواهد شد، اما کم‌آبی بدن میتواند دردسرهایی را برای فرد ایجاد کند. بنابراین روزه‌داران هم باید بدانند کم‌آبی بدن با چه نشانه‌هایی خودش را نشان می‌دهد و چطور می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد.
می‌گویند کم‌آبی نشانه‌های مختلفی دارد، می‌گویند با هر کدام از این نشانه‌ها که مواجه شدید باید فکری به حال رفع مشکل کنید، می‌گویند کم‌آبی را باید جدی گرفت و باید به فکر پیشگیری از ایجاد آن بود، اما این مشکل با چه نشانه‌هایی نمایان میشود و چطور باید فهمید فردی در معرض خطر کم‌آبی قرار گرفته است؟
دکتر سیدعلی کشاورز در پاسخ به این سوال جام‌جم می‌گوید: در روزهای گرم و طولانی تابستان، در شرایط عادی و حتی زمانی که فرد روزه نباشد هم ممکن است در معرض خطر کم‌آبی قرار بگیرد و به همین دلیل باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشت.
کم‌آبی با نشانه‌های متفاوتی بروز می‌کند و این مساله بخصوص برای کسانی که در طول روز در محیط باز هستند و در معرض نور آفتاب و گرمای محیط قرار می‌گیرند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و آنها باید توجه ویژه‌ای به این مساله داشته باشند. این متخصص تغذیه با بیان این مطلب می‌افزاید: خشک شدن دهان، گلو و لب‌ها، گود شدن دور چشم‌ها، از بین رفتن طراوت و شادابی پوست ازجمله نشانه‌هایی است که هنگام کم‌آبی بدن رخ می‌دهد. علاوه بر اینها، پوست شخصی که دچار کم‌آبی شده، تازگی و انعطاف‌پذیری‌اش را از دست می‌دهد و زمانی که پوست بدن را با دو انگشت بگیرید و بکشید، تا مدتی در حالت چروک باقی می‌ماند.
یکی دیگر از نشانه‌هایی که در اثر کم‌آبی اتفاق می‌افتد، به گفته این متخصص تغذیه، کم‌حوصله شدن فرد است. این افراد طاقت‌شان کمتر از قبل میشود و تحریک‌پذیری بیشتری پیدا می‌کنند. بنابراین ضعف، بیحالی، ناآرامی و عصبی شدن هم ازجمله نشانه‌هایی است که هنگام کم‌آبی بدن رخ می‌دهد.
پررنگ و غلیظ‌شدن ادرار و کاهش یافتن میزان دفع آن نیز میتواند ناشی از کم‌آبی بدن باشد که البته در ماه مبارک رمضان و در ساعات پایانی روز تا حدی روبه‌رو شدن با این وضعیت طبیعی به حساب می‌آید، ولی انتظار می‌رود در ساعات اول روز ادرار کمرنگ و رقیق باشد.
با کم‌آبی مقابله کنید
درست است در این روزهای گرم سال، مقابله با تشنگی کار چندان ساده‌ای نیست، اما راه‌هایی هم وجود دارد که به کمک آنها می‌توانید از تشنگی و کم‌آبی در امان بمانید. البته باید یادتان باشد اگر نتوانید مواد مغذی و املاحی را که در طول روز از دست می‌دهید جبران کنید، بدن‌تان بتدریج ضعیف میشود و در پایان ماه رمضان مشکلاتی برایتان ایجاد خواهد شد. به همین دلیل هم متخصصان تغذیه می‌گویند باید با کم‌آبی بدن مقابله کنید و حتی اگر مقدار کمی از آب بدن‌تان از دست می‌رود باید به فکر جایگزین‌کردنش باشید.
دکتر کشاورز برای مقابله با کم‌آبی در روزهای گرم تابستان و هنگامی که فرد روزه است، توصیه می‌کند تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری کرده و به اندازه کافی از آب و مایعات استفاده کنید تا کمبود آب بدن جبران شود.
مدیر گروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه توضیح می‌دهد: روزه‌داران در وعده افطار می‌توانند از مایعات مختلف استفاده کنند، اما هنگام سحر، مایعات باید با دقت بیشتری انتخاب شود. به عنوان نمونه، مصرف بیش از حد چای در وعده سحر میتواند فرد را بیشتر در معرض کم‌آبی و در نتیجه تشنگی قرار دهد، زیرا چای مدر است و موجب دفع بیشتر آب از بدن میشود.
به گفته وی، مصرف میوه‌ها و آبمیوه‌های طبیعی هم میتواند به تامین آب مورد نیاز بدن کمک کند.
بنابراین در فاصله میان افطار تا سحر باید به اندازه کافی مایعات بنوشید و میوه‌های آبدار بخورید تا قبل از خواب، ادرار کمرنگ و روشن شده و احساس تشنگی هم وجود نداشته باشد. دکتر کشاورز با بیان این مطلب یادآور میشود: مصرف میوه‌ها نه‌تنها میتواند آب مورد نیاز بدن را تامین کند که حتی برای فراهم کردن الکترولیت‌ها و نمک‌هایی که بدن به آنها نیاز دارد نیز بسیار مناسب‌است.
وی می‌افزاید: هنگام سحر باید از خوردن غذاهایی که موجب افزایش احساس تشنگی میشود اجتناب کنید و غذاهای ساده‌ای را بخورید که به بهبود این حس کمک می‌کند.
فشار خونی‌ها مراقب باشند
همه باید توجه خاصی به موضوع کم‌آبی بدن داشته باشند، اما این مساله برای بعضی از افراد مانند کسانی که دچار پرفشاری خون هستند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. دکتر کشاورز با اشاره به این مطلب یادآور میشود: بیماران مبتلا به فشار خون بالا حتما باید با نظر پزشک روزه بگیرند، زیرا کم شدن آب بدن با خطر بالا رفتن فشار خون همراه است. بر همین اساس، وی توصیه می‌کند این بیماران در طول روز، چند بار فشار خون‌شان را کنترل کنند و فقط در صورتی که پزشک صلاح می‌داند، روزه بگیرند.
نیلوفر اسعدی‌بیگی / گروه سلامت