هدایا در دوره نامزدی به چند گروه تقسیم میشود: هدایای رسمی و هدایای غیررسمی. هدایای رسمی، هدایایی است که میان خانواده‌ها رد و بدل میشود. هدایایی که خانواده داماد به عروس می‌دهند یا هدایایی که خانواده عروس به داماد می‌دهند. هدایای غیررسمی، هدایایی است که میان دختر و پسر رد و بدل داده میشود.
هدایای خانواده‌ها
هدایای خانواده‌ها در دوره نامزدی به عروس یا داماد در مناسبت‌های خاص، برای شادباش اعیاد و مراسم و در زمان‌های مشخصی داده میشود. به‌طور کلی می‌توان گفت هدایای خانواده‌ها بیشتر مناسبتی است. البته علاوه بر این هدایا، مناسبت‌های مربوط به خود افراد هم میتواند بهانه خوبی برای هدیه‌دادن باشد؛ مانند تولد افراد.
علاوه بر خانواده، هدیه‌ای که به مناسبت عید یا سنت از طرف خانواده پسر به عروس‌خانم داده میشود، اغلب جنبه مناسبتی دارد؛ اما بهتر است خود پسر و دختر نیز در این‌گونه مناسبت‌ها بسته به توانمندی مالی خود، هدیه‌ای هر چند کوچک به یکدیگر بدهند. نکته مهم در این میان، جذابیت هدیه برای گیرنده هدیه و حس و حالی است که هنگام هدیه‌دادن دارند.
بین پسر و دختر به هیچ وجه پول هدیه‌دادن پیشنهاد نمی‌شود، یا حتی کارت هدیه که این روزها خیلی تبلیغ میشود. این‌ها هدایای مناسبی برای فضای ازدواج نیست، دختر و پسر باید برای انتخاب هدیه برای یکدیگر وقت بگذارند و هدیه‌ای مبتنی بر نیاز طرف مقابل تهیه کنند.
بین پسر و دختر به هیچ وجه پول هدیه‌دادن پیشنهاد نمی‌شود، یا حتی کارت هدیه که این روزها خیلی تبلیغ میشود. این‌ها هدایای مناسبی برای فضای ازدواج نیست، دختر و پسر باید برای انتخاب هدیه برای یکدیگر وقت بگذارند و هدیه‌ای مبتنی بر نیاز طرف مقابل تهیه کنند. خرید جنسی با عنوان هدیه نشانگر این است که فرد به یاد طرف مقابل بوده و برایش هدیه‌ای انتخاب کرده‌است.
زمان هدیه‌دادن
زمان هدیه‌دادن از سوی خانواده‌ها اغلب زمان‌های مشخصی است؛ اما بهتر است دونفر برای هدیه‌دادن به یکدیگر محدودیت زمانی قائل نشوند، یعنی علاوه بر زمان مناسبت‌ها که خانواده‌ها بر اساس سنت، هدایایی به عروس یا داماد می‌دهند، بهتر است که دختر و پسر برای یکدیگر هدایایی تهیه کنند که میتواند هدایای غیررسمی باشد.
هدیه در تهران و کلان‌شهرها
گروه‌های قومیتی متفاوتی در تهران و کلان‌شهرها در کنار هم زندگی می‌کنند و گاه وصلت‌هایی هم با یکدیگر انجام می‌دهند. با توجه به اینکه هر قومیت سنت‌های متفاوتی در مورد بحث ازدواج دارد، موضوع کمی متفاوت است. در سنت‌های قدیمی ایران روی هدایایی که بین خانواده‌ها رد و بدل می‌شد، اسم‌ورسمی وجود داشت. لباس، پارچه و طلا اغلب هدایایی است که در مناسبت‌ها داده میشود؛ اما نکته‌ای که می‌توان اضافه کرد، این است که بهتر است در رفت‌وآمدهای خانوادگی، دو طرف دستِ خالی به خانه یکدیگر نروند. این موضوع بر افراد تأثیر می‌گذارد. تنها قرار نیست یک ازدواج انجام و تمام شود؛ بلکه قرار است دو خانواده به یکدیگر نزدیک شوند و با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. فضای ذهنی هدیه‌دادن و هدیه‌گرفتن باعث تأثیرگذاری روی ما میشود. در شهرهای بزرگ که قومیت‌های متفاوت، سنت‌های متفاوتی در امر ازدواج دارند، دستِ پر بودن خانواده‌ها هنگامی که به خانه هم می‌روند، تأثیر بسیار خوبی دارد. به این هدیه‌دادن‌ها در حد رفعِ تکلیف یا پول هدردادن نگاه نکنید؛ بلکه این کار در زندگی آینده فرزندتان تأثیر خواهد داشت.
البته در هدیه‌دادن باید شأن فردی که به او هدیه می‌دهیم رعایت شود. هدیه‌ای که با محبت داده میشود و نحوه تقدیم‌کردن هدیه به‌خوبی انجام گرفته و کلماتی که در حینِ دادن هدیه استفاده میشود، باعث میشود که هدیه تأثیر بیشتر یا کم‌تری روی ما بگذارد. به صراحت می‌توان گفت که دادن یک هدیهٔ گران با کلام بد تأثیر یک هدیه کوچک یا ارزان‌قیمت را هم نخواهد داشت. شأن خانواده‌ها به‌ویژه پدرومادرها در دادن هدیه باید دیده و رعایت شود.
سنت بیهوده‌ای نیست
این‌گونه نیست که دادن هدیه تنها یک سنت بیهوده است؛ بلکه محبت آن فرد این‌گونه جلب میشود تا بعدها در هزارویک اتفاقی که در زندگی مشترک زوج جوان ممکن است پیش بیاید، نقش مثبت بگذارد.
پسرها یا آقادامادها
یادتان باشد این برای شما آقاپسرها که نامزد دارید بسیار مهم است که همیشه یا اغلب اوقات دستِ پر باشید. قیمت هدیه خیلی مهم نیست، مهم انجام این کار است. دختری که می‌خواهد همسر شما باشد، ناخودآگاه در مواجهه با شما نقش دختر بچه‌ای در برابر پدرش را دارد که از چیزهای کوچکی که پدر برای او می‌خرید لذت می‌برد. خرید خوردنی‌های کوچکی که دختر دوست دارد، برای او تصویر جذابی از شما ایجاد می‌کند و همین موضوعات در ذهن او تأثیر مثبت می‌گذارد.
در یک کلام می‌توان گفت تلاش کنید هربار که می‌خواهید با هم بیرون بروید، هنگام رفتن به خانه دخترخانم، دست خالی نروید. این هدایا میتواند یک آدامس یا شکلات یا تنقلات یا عروسک‌ها و مجسمه‌های کوچک یا یک‌شاخه گل باشد، اما تأثیر روانی بسیار مثبتی دارد.
دادن این‌گونه هدایا باعث میشود ذوق کودکانه آن دختر زنده شود. این حس‌وحال موجب میشود شیرینی زندگی افزایش پیدا کند. وظیفهٔ یک مرد است که همسرش را شاد کند. این باعث میشود پایه‌های زندگی با شادمانی ریخته شود.
ایجاد این احساسات به آن دخترخانم کمک می‌کند که با فعال‌شدن حالت‌های کودکانه این احساس را در خود تقویت کند که میتواند به این آقاپسر به‌عنوان همسر تکیه کند. این‌گونه روانش برای تصمیم‌گیری راحت‌تر میشود. به‌ویژه خرید و هدیه‌دادن عروسک ممکن است به تقویت این فضا کمک زیادی کند و این در ارتباط شاد همسران با یکدیگر نقش مؤثری دارد.
اگر دختری که به نامزدی پسری درآمده بتواند با دادن هدایای کودکانه فضای کودکی آن پسر را زنده کند، آن پسر نیز فضای مثبتی در رابطه خواهد داشت. فضای کودکی عالمی دارد که با خرید اسباب‌بازی، یک تی‌شرت یا مجسمهٔ یک دوچرخه او نیز به فضای کودکی خود بازگردانده میشود و حس روانی خوبی پیدا می‌کند. ایجاد این فضا باعث میشود که فرد احساس کند جایگاهش برای طرف مقابل عزیز و رفیع است، و شرایط روحی آنها آماده پیوندخوردن و سال‌ها زندگی در زیر یک سقف میشود.
تفاوت دوره نامزدی با دوره‌های بعدی آن
برخی درباره تفاوت دوره نامزدی با دوره‌های دیگر نگرانی‌هایی دارند، یا فکر می‌کنند چون نمی‌توانند بعدها در زندگی مشترک نیز مدام موضوع هدیه‌خریدن را تکرار کنند، بهتر است از ابتدا این کار را باشدت زیادی انجام ندهند؛ اما به‌نظر می‌رسد این نگاه با اشکالاتی همراه است. ابتدای رابطه و سال‌های اول را نباید با زمان‌های دیگر یکی دانست؛ چون در ماه‌های اول و سال‌های اول رابطه است که دلبستگی و پیوند بین دو نفر شکل می‌گیرد. طبیعی است که رفتار دو نفر در این زمان باید با سال‌های بعد متفاوت باشد. رفتارهای محبت‌آمیزی که با خرید هدیه و کارهای مشابه بروز داده میشود، به ایجاد احساس همسری بین دو نفر کمک می‌کند.
ارزش مالی هدایا
طبیعتاً هدایایی که در دوره نامزدی از طرف خانواده‌ها داده میشود باید حاوی ارزش مالی باشد؛ چون این هدایا به طور نمادین به طرف مقابل می‌گوید که برای من ارزش داری و من برای تو احترام قائل می‌شوم. معنای کار یک‌نفر در انتخاب هدیه مستتر است. وقتی‌که خانواده‌ای که شرایط اقتصادی خوبی ندارند، با تمام تلاش سعی می‌کنند در مناسبتی به عروس خود سکه طلایی بدهند، ارزش بسیار زیادی دارد؛ چون این خانواده سختی زیادی بر خود هموار کرده‌اند تا توانسته‌اند چنین هدیه‌ای تهیه کنند. با این کار ارزش قائل‌شدن برای آن عروس نشان داده میشود.
همین هدایای معمول
هدایایی که به‌طور معمول میان خانواده‌ها رد و بدل میشود مانند سکه، قطعه طلا و یا پارچه‌های نفیس هدایای مثبتی است که هم در عرف پذیرفته شده و هم گیرنده هدیه احساس می‌کند که برای او ارزش و احترام قائل شده‌اند.
نکته بسیار مهمی که در اینجا باید تأکید شود این است که گیرنده هدیه نباید با دریافت چنین هدیه‌ای احساس کند تحقیر شده و یا شأن او رعایت نشده است. زمان هدیه‌دادن باید مواظب روحیه آدم‌ها باشیم.
هدایایی بیش از وسع مالی
اگر خانواده‌ای هدیه‌ای تهیه کند که بیش از توان اقتصادی‌اش است و برای خرید آن خود را تحت فشار قرار دهد، مقدمه این است که آن هدیه به‌طور معکوس عمل کند. یعنی آنکه هدیه نقش ابزار کنترل را برعهده گیرد و هدیه‌دهنده سعی کند با دادن هدیه بیش از وسعش فرد گیرنده هدیه را مدیون خود کند یا توقعات زیادی از او داشته باشد. در این شرایط، هدیه‌دادن به نوعی تکلف و محبتِ اجباری تبدیل میشود. این‌گونه هدیه به یک باج تبدیل میشود و کارکرد کاملاً غلطی پیدا می‌کند. با خرید هدیهٔ کوچک‌تر می‌توان از وقوع این اتفاقات پیشگیری کرد و خانواده‌هایی که با مشکلات مالی مواجه هستند و نمی‌توانند هزینه زیادی برای خرید هدیه انجام دهند، نباید نگران باشند که عضو جدید و خانواده او با سطح اقتصادی آنها آشنا شوند. هدیه باید در حد‌وحدود خانواده و در سطح اقتصادی هر خانواده باشد.
اگر نامزدی به هم بخورد
در صورت به‌هم‌خوردن نامزدی طبق قانون هدایای ردوبدل شده میان دو طرف بازگردانده میشود؛ مگر هدایایی که از بین رفته باشد.