دانش > دانش - همشهری آنلاین:
سال ۲۰۱۶ میلادی با کشفیات و رخدادهای علمی بزرگی همراه بود، دستاوردهایی که بشر را پلهای دیگر به سوی پیشرفت و آگاهی بالا بردهاند.
براساس گزارش نیوساینتیست، سال 2016 برای جهان علم سالی هیجان انگیز بودهاست، از کشف امواج گرانی گرفته تا کشف سیاره نهم و جوانسازی پیرها با استفاده از خون جوانها از جمله بزرگترین خبرهای علمی بودهاند که در سال رو به پایان 2016 شنیده یا خوانده شدهاند، در ادامه خلاصهای از مهمترین این اخبار را مشاهده میکنید:
امواج گرانشی برای اولینبار توسط رصدخانه LIGO کشف شد و خبر کشف آن در ماه فوریه منتشر شد. این امواج در نظریه نسبیت عمومی اینشتین معرفی شدهاند، نظریهای که میگوید اجرام سنگین تار و پود فضا-زمان را به دور خود پیچ و تاب میدهد. زمانی که این اجرام شتاب میگیرند، امواج گرانشی را در تار و پود فضا-زمان ایجاد میکنند. وجود این امواج در سال 1974 مطرح شد اما تا سال 2016 مشاهده مستقیم آن امکانپذیر نشدهبود.
در ماه می سال 2016 مجموعهای از سازههای استالاگمیتی بزرگ در غاری در فرانسه کشف شد که گفته میشود توسط هلندیها ساخته شدهاست. این سازهها که قدمتی برابر 175 هزار سال دارند، از 400 تکه استالاگمیتی برگرفته شده از کف غار ساخته شدهاست که به شکل حلقهای در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند. کسی نمیداند این حلقهها به چه منظوری ساخته شدهاند یا نشان چه هستند، با این حال احتمال میرود نوعی پناهگاه بوده باشند.
هوش مصنوعی شرکت گوگل که ذهن عمیق نامیده میشود، اکنون میتواند انسان را در یک بازی قدیمی شکست دهد،بازی به نام Go. در ماه مارس هوش مصنوعی توانست لی سدول استاد بزرگ این بازی را با قاطعیت شکست دهد و این پیروزی در میان جوامع مرتبط با هوش مصنوعی و علاقمندان به بازی Go جنجالی برپا کرد زیرا هر دو گروه بازی را دشوارتر از آن میدانستند که یک رایانه بتواند آن را حل کند.
ابررایانه ذهن عمیق گوگل به طیفی گسترده از دادههای سلامت 1.6 میلیون بیمار که در سه بیمارستان تحت نظارت سامانه ملی بهداشت انگلستان بستری شدهبودند دسترسی پیدا کرد. این امتیاز طی قراردادی به دست آمد که در ماه آوریل میان انگلستان و گوگل بسته شد تا رایانه ذهن عمیق بتواند اپلیکیشنی بسازد تا با استفاده از آن بتوان بیماران مبتلا به اختلالات کلیوی را تحت نظارت قرار داد. اما حامیان حریم خصوصی نسبت به دسترسی گوگل به چنین اطلاعاتی نقد دارند.
در سالی که بیشتر رکوردهای آب و هوایی شکسته شد، دانشمندان این حقیقت را کشف کردند که تاثیر مخرب ایجاد دی اکسید کربن در اتمسفر زمین دست کم گرفته شدهاست. محققان با گنجاندن دادههای جدید در مدلهای آب و هوایی دریافتند میزان دی اکسید کربن موجود در هوا نسبت به آنچه تصور میرفت تاثیرات مخربتری بر دمای جهانی دارد.
نوزادی پنج ماهه اولین نوزاد در جهان بود که با استفاده از دیانای سه انسان شکل گرفته و متولد شد. این شیوه به پدر و مادرهایی که از جهشهای ژنتیکی نادر برخوردارند امکان میدهد نوزادانی سالم داشتهباشند. همچنین از این شیوه برای درمان ناباروری نیز استفاده میشود و اولین نوزادان این شیوه درمانی در سال 2017 متولد خواهند شد.
در ماه ژانویه، دو اخترشناس اعلام کردند سیارهای 10 برابر بزرگتر از سیاره زمین در خارجیترین حاشیه سامانه خورشیدی در حرکت است،در مداری که 200 برابر فاصله زمین تا خورشید است. سیاره نهم، تاکنون به صورت مستقیم مشاهده نشدهاست، اما احتمال حضور آن به واسطه مدارهای اجرام کوچکتری که در کمربند کویپر در حرکتند،مطرح شدهاست.
محققان در ماه فوریه کشف کردند که گوریلها در حین غذا خوردن آواز میخوانند و زمزمه میکنند، کشفی که میتواند بر درک چگونگی روند تکامل زبان در انسان تاثیرگذار باشد. به نظر میآید آواز خواندن در میان گوریلها شیوهای برای ابراز شادی از وعده غذایی است که درحال صرف آن هستند. همچنین گوریلها به این شکل به دیگر اعضای خانواده خبر میدهند که وقت غذا خوردن رسیدهاست.
در ماه آگوست سیارهای شبهزمینی در فاصله چهار سال نوری از زمین کشف شد. سیاره پروکسیما بی در مدار 3.7 کیلومتری ستاره پروکسیما قنطورس در حرکت است، یعنی کمتر از 5 درصد از فاصله میان زمین و خورشید. از آنجایی که این ستاره یک کوتوله سرخ کوچک است، پروکسیما بی در منطقه قابل سکونت از مدار ستاره قرار گرفتهاست و این یعنی دمای سطحی سیاره در حدی است که امکان تشکیل حجیات میکروبی در آن وجود دارد.
به نظر میآید درختان در طول شب دچار تغییرات فیزیکی میشوند که میتوان آن را به خواب یا دست کم به دورههای روز و شب تعبیر کرد. شاخههای درخت غان در هنگام شب 10 سانتیمتر دچار افت میشوند. هنوز مشخص نیست این افت 10 سانتیمتری آگاهانه و ناشی از چرخه فعال روز و شبی در گیاه است و یا به صورت ناآگاهانه و تحت تاثیر کمبور نور و آب رخ میدهد.
خون بدن انسانهای نوجوان باعث جوانسازی دوباره موشهای پیر شدهاست و قدرت حجافظه و تشخیص آنها را علاوه بر فعالیتهای فیزیکی افزایش دادهاست. در این کشف که در ماه نوامبر انجام گرفت،پلاسمای خون نوجوانی 18 ساله به بدن موشی پیر تزریق شد و دانشمندان مشاهده کردند قدرت مسیریابی موش درون یک مارپیچ از گذشته بهتر شدهاست. این شیوه روزی میتواند در انسانها نیز به کار گرفته شود.