مرز انتقال فرهنگ تا تهاجم فرهنگی مرز حساسی است. خواننده ایرانی میتواند با مطالعه‌ی بینوایان ویکتور هوگو با اوضاع و احوال آن روز فرانسه آشنا شود و در عین حال به تبادل فرهنگی بپردازد ولی وقتی نویسنده‌ی وطنی سعی می‌کند در کتابش طوری قلم بزند که فرهنگ و سبک زندگی فرانسوی را تبلیغ کند و فرهنگ و سبک زندگی ایرانی را به سخره بگیرد و بر ناخودآگاه خواننده اثر بگذارد مصداق تهاجم فرهنگی پیدا می‌کند.
این همان غربزدگی است که جلال آل احمد از آن می‌گفت در کنار رمان و داستان، فیلم و سریال؛ عرصه بازیهای رایانه‌ای یکی از مهمترین ابزاهای آموزش فرهنگ و یا تهاجم فرهنگی است. بازی به دلیل ماهیت سرگرمی برای کودکان و نوجوانان جذاب و شیرین است به شکلی که در هنگامه بازی حواسش به اطراف خود کمتر جلب میشود. بازیهای کامپیوتری مجموعه‌ای از هیجان، اضطراب، تعقل، مهارت، صبر و دوراندیشی و ... را برای کودک به ارمغان می‌آورد و این همان ماهیت سرگرم کننده‌ی بازی است. کودک و نوجوان با داشتن حس همذات پنداری قوی با شخصیت‌های بازی، گاها تا ساعت‌ها بعد از اتمام آن نیز درگیر آن شخصیت است و در رفتار و بیان خود به تقلید و شبیه سازی او می‌پردازد.
از همین جهت است که شرکت‌های بزرگی در دنیا در این عرصه سرمایه‌گذاری های هنگفت کرده اند و چرخه اقتصادی آن بالغ بر ده‌ها میلیارد دلار را شامل میشود.
یکی از نکات مهم این عرصه قدرت انعطاف بازی سازان با سرعت رشد تکنولوژی‌های ارتباطی-رسانه‌ای است. یکی از این جهشهای تکنولوژی را باید ورود گوشی‌های هوشمند به بازار دانست که این امکان را فراهم می‌آورد کاربر با استفاده از گوشی خود وارد دنیای سرگرم کننده بازی شود. با این اتفاق دیگر نیاز نبود کاربر حتما پشت سیستم شخصی خود بنشیند. بلکه حالا بازی او همیشه همراهش هست؛ در مترو، پارک، مهمانی، سینما و ...
هنر بازی‌سازان حرفه‌ای جهانی در این است که چرخه اقتصادی درآمدی بازی را با فضای فرهنگی- آموزشی متناسب با سیاست‌های سبک زندگی غربی ترکیب کرده اند. یعنی همان طور که هالیوود سعی می‌کند در فیلم‌های خود سبک زندگی آمریکایی را ترویج کند و یا نگاه تماشاگر را به اسلام و مسلمانان منفی کند؛ بازی سازان جهانی نیز این چنین اقدام میکنند.
وقتی کاربر کودک یا نوجوان قرار است نقش یک سرباز آمریکایی را بازی کند که وارد شهرهای عراق، افغانستان و یا ایران شده و بنابر ماموریت و استراتژی بازی باید بعضی از اماکن این کشورها مانند مساجد را تخریب کند و یا مردم این کشورها را بکشد؛ بر ناخوادگاه کاربر اثر می‌گذارد و میتواند حسی مانند میهن دوستی در او را ضعیف کند و یا غرب دوستی را تقویت. یا بعضی از بازی‌ها که سبک زندگی را مستقیم مورد هدف قرار داده اند که کاربر باید در مقام بازی کارهایی را بکند و رفتاری از خود نشان بدهد که خلاف اعتقادات و اصول و مبانی دینی اوست.
لذاست که باید گفت غفلت از بازیساز و بازیسازی وطنی یعنی مجوز ورود بازیهای خارجی که بعضا هیچگونه سنخیتی با فرهنگ ایرانی-اسلامی ما ندارد. بازیساز وطنی در صورت حمایت سیاست گذاران فرهنگی کشور می تواند همان نقش غلط فرهنگ سازی بازیهای خارجی را؛ با جهت گیری ایرانی- اسلامی اصلاح کند.
تلاش‌هایی که جوانان علاقمند و بااستعداد کشور در این عرصه انجام می‌دهند ستودنی است. یکی از این تلاش‌های موفق را باید بازی تحت اندروید «دلاور» دانست. در این بازی کاربر به جنگ تروریست‌های تکفیری داعش می‌رود و با انواع سلاح‌هایی که دارد به نابودی دشمن تکفیری می‌پردازد. انتخاب موضوع روز که تقریبا اکثریت کشورهای جهان درگیر آن هستند از شاخصه‌های مهم این بازی است. گرافیک جذاب، مراحل هیجان‌انگیز و موضوع روز سبب میشود کاربر درگیر بازی شود.
نباید فراموش کرد که در دنیای بازی؛ تنوع و تعداد بازی‌هایی که کاربر ایرانی باید در نقش یک سرباز آمریکایی به جنگ دشمنان آمریکا بروند بسیار زیاد است و بازی «دلاور» از این جهت متمایز است که جزو محدود بازیهای ایرانی است که کاربر نقش یک رزمندهی ایرانی را دارد.
نکته‌ی حائز اهمیت آن است که داستان بازی مربوط به صد سال گذشته نیست بلکه کاربر در حین بازی می تواند متصور شود که کیلومترها آنطرف‌تر رزمندهی مدافع حرم هموطن او برای دفاع از ارزشهای ملی و مذهبی او در حال جنگ است.
جنگی که کاربر در «دلاور» انجام می دهد در صورت همذات پنداری کاربر با شخصیت رزمنده؛ در واقع تمرین جنگ با داعش است و آموزش دفاع از ارزشهای دینی و ملی. او با دفاع از بیمارستان‌ها هم حس انسان‌دوستی و دفاع از مظلوم را تمرین می‌کند و هم ایستادگی در مقابل ظلم را.
از جمله نکات قابل توجه بازی که نشان از دوراندیشی بازیساز است توجه به رده‌سنی کودک است که در ابتدای بازی با انتخاب گزینه کودک شکل و ساختار بازی نسبت به کاربر بزرگسال متفاوت میشود. زبان فارسی در کنار زبان‌های انگلیسی و ترکی حس وطنی بودن این بازی را بیش از پیش تقویت می‌کند.
در حقیقت دنیای بازی؛ محل رقابت اندیشه و تفکر بازی‌سازان است تا در کنار جنبه‌های اقتصادی آن، به تبلیغ و ترویج فرهنگ خود و هجوم به فرهنگ‌های دیگر بپردازند. اگر عرصه‌ی اقتصادی بازی سازی را رقابت بازی سازان بنامیم؛ عرصه تبلیغ و ترویج ارزش های ملی و دینی و نفی دشمن عرصه جنگ بازی سازان خواهد بود. در حالی که با موج سهمگینی از بازیهای سرگرم‌کننده و البته متاسفانه متضاد با فرهنگ ملی و مذهبی خود رو‌به‌رو هستیم تلاش‌های بازی‌سازانی مانند تیم سازنده بازی «دلاور» قابل ستایش و تقدیر است.
منبع: خبرنامه دانشجویان ایران
