عمارت باغ امیر سمنان که به تبعیت از معماری صفوی ساخته شده است در متراژی به وسعت سه هزار متر مربع قرار دارد، که دارای دو باغ و دو منزل مسکونی بوده و از لحاظ فرهنگی به سه دسته فضا : شامل فضاهای عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی تقسیم میشود.
عمارت باغ امیر سمنان، یکی از بناهای زیبا و دیدنی شهرسمنان است که قدمت آن به اواخر حکومت قاجاریه بر می‌گردد. عمارت باغ امیر سمنان بین سالهای ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵ توسط استاد معمار باشی و به دستور و هزینه صاحب بناحاج میرزا آقا فامیلی احداث شده است.
علت نام گذاری بنا به عمارت باغ امیر، همجواری آن با باغ بزرگ امیر اعظم بوده است. امیر اعظم مشهور ترین حاکم ایالت قومس (استان سمنان فعلی) بوده است که در سال ۱۲۹۵ هـ . ش، به ضرب گلوله کشته شد.
بنای فوق که خانه یکی از بزرگان و تجار سمنان بنام حاج میرزا آقا فامیلی بوده است به تملک شهرداری در آمده و آقای محمد عزیزالدین به عنوان سرمایه گذار در این پروژه با شهرداری سمنان مشارکت نموده است.
قدمت عمارت باغ امیر سمنان به اواخر حکومت قاجاریه بر می‌گردد
خانه سمنان دارای ۱۰ بخش است. بخش های خانه امیر سمناان شامل بخش‌های چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، آب، اتاق نشیمن، اسناد، سینما و عکس، موسیقی، مطبخ و … است. مجتمع تاریخی، فرهنگی، گردشگری باغ امیر به دو فاز تقسیم می شود:
فاز اول آن موزه می باشد که شامل بخش های چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما بوده که در تاریخ ۲۷ /۱۲/ ۹۴ با حضور مسئولین شهر به بهره برداری رسیده است و فاز دوم آن سفره خانه سنتی می باشد که در آینده نزدیک به بهره برداری خواهد رسید.
در موزه مجتمع باغ امیر سمنان در بخش تلفن و مخابرات بیش از ۳۵ دستگاه تلفن با برند مختلف اعم از دستگاه مورس، تلفن‌های هندلی و تلفن‌های قدیمی، تلفن صحرایی و جنگی که در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار می‌گرفته و اولین دستگاه تلفکس که در سمنان موجود بوده به نمایش گذاشته شده است.
عمارت باغ امیر سمنان بین سالهای ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵ توسط استاد معمار باشی احداث شده است
در خانه سمنان بزرگترین سند و وقفنامه آب سمنان به طول شش متر، شیرهای آب قدیمی و ساعت آبی، بالغ بر ۱۰۰ سند قدیمی از اواخر قاجاریه تا دوره معاصر از جمله کوپن آذوقه مربوط به جنگ جهانی اول و دوم، اولین قرارداد تجاری سمنان با دولت روسیه، برگه تعرفه انتخابات مجلس سنا و شورای ملی مربوط به سال ۱۳۳۱ و….. قرار دارد.
بازدیدکنندگان از خانه – موزه امیر سمنان با مجموعه‌هایی چون مجموعه ابزار سلمانی، خطاطی و دستگاه بستنی ساز مربوط به یک قرن پیش، ساعت ورود و خروج مربوط به ۸۰ سال قبل، ساعت سال کوک و اشیا و ابزارهایی که از تجاوز ارتش سرخ در سمنان حد فاصل سال هایی ۱۳۲۰ تا ۲۶ باقی مانده است، آشنا می‌شوند.
این بنا در سال ۱۳۸۰ به مالکیت شهرداری سمنان در آمد و تا حدی مورد مرمت قرار گرفت و در سال ۹۱ به بخش خصوصی برای تبدیل به خانه سمنان واگذار شد و تحت نظارت اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان تبدیل به مجتمع تاریخی، فرهنگی، گردشگری شد.
خانه سمنان در ۲۷ اسفند ماه با حضور جمعی از مسئولان و علاقمندان به فرهنگ و تاریخ استان سمنان افتتاح شد.
علت نام گذاری بنا به عمارت باغ امیر، همجواری آن با باغ بزرگ امیر اعظم بوده است
عمارت باغ امیر در سال ۱۳۸۰ به مالکیت شهرداری سمنان در آمد و تا حدی مورد مرمت قرار گرفت
