برای پدر و مادرهای امروزی که همیشه در برابر این موضوعات سکوت کرده اند، پاسخ دادن به سوال ها و رو به رو شدن با کنجکاوی های جنسی کودکشان آسان نیست. اگر شما هم در جریان رشد کودکتان با سوال هایی که در گروه «اسمشو نبرها» جا می گیرند و کنجکاوی هایی که نمی دانید چطور باید در برابرشان بایستید، رو به رو شده اید، با دکتر فخری مرقاتی خویی، سکسولوژیست و مدرس دانشگاه علوم پزشکی تهران همراه شوید. او به شما می گوید که در جریان تربیت جنسی کودکتان باید چه ریزه کاری هایی را رعایت کنید.
این در حالی اسـت که برخی افراد به غلط تصور می کنند برزو رفتارهای جنسی تنها به دوره بزرگسالی مربوط می شود. عامل مهم متمایزکننده رفتار جنسی بزرگسالان با یک کودک، مربوط به شناخت انسان نسبت به رفتاری اسـت که از او سر می زند. به عبارتی کودکان بعد از تجربه یک رفتار جنسی آن را می شناسند و از آن لذت می برند؛ در حالیکه فرد بالغ با آگاهی، یک رفتار جنسی را انتخاب می کند؛ گذشته از این، میزان و چگونگی درک کودک از آن لذت، کاملا متفاوت از یک فرد بالغ اسـت و فرد بزرگسال رفتار جنسی را با شناخت کامل و عمیق تجربه کرده، اما کودک چنین تصوری از رفتارش ندارد، پس وقتی رفتاری جنسی را از سوی فرزندتان می بینید، وحشت نکنید و تنها به نشان دادن واکنشی مناسب برای آن رفتار فکر کنید.
چرا سکوت می کنیم؟
هرچقدر هم که در این مورد صحبت کنیم، باز هم نمی توانیم تابوی صحبت کردن در مورد موضوعات جنسی را بشکنیم. در حوزه سلامت جنسی و تربیت جنسی، والدین به دو دلیل محکم: 1) ترس و واهمه از تربیت غلط، 2) احساس عدم آمادگی برای رویارویی با مسائل جنسی کودکان؛ صورت مسئله را پاک می کنند و تربیت درست را هم اعمال نمی کنند.
از قدم برداشتن نترسید
یادتان برود که بچه ها هم موجوداتی جنسی هستند و طبیعی اسـت که با پرسیدن سوالات و یا نشان دادن یک رفتار جنسی دست به اکتشاف بزنند و کنجکاوی شان را ارضا کنند. ناآگاهی شما از رفتار درست و ناتوانی تان در نشان دادن واکنش مناسب و دادن پاسخ مناسب به رفتار جنسی کودک می تواند چالش های زیادی را برای او ایجاد کرده و یک کنجکاوی طبیعی و ساده را به مشکلی و حل کردنش سخت و زمان بر اسـت تبدیل کند.
انتظار می رود که کودکان بین سنین 3-5 سالگی اولین سوال هایی را که نشانه کنجکاوی جنسی هستند، مطرح کنند. البته پرسیدن این سوال ها از طرف کودکان الزامی و حتی نیست، اما اگر با آن ها مواجه شدیم، نباید تعجب کنیم یا آن ها را نشانه وجود مشکلاتی در تربیت و روان کودک بدانیم. فراموش نکنید که در جوامع بدون آموزش جنسی مدون ویژه کودکان جای تعجب ندارد که کودکی 7-8 سال، سوالی از مادرش بپرسد که انتظار می رفت در 3 سالگی بپرسد! در چنین شرایطی طبیعی اسـت که والدین در شرایط سخت تری قرار بگیرند، چرا که جوابی که به آن سوال می توانند بدهند، در 3 سالگی کودک را قانع می کرده اما مسلما کودک 8 ساله را قانع نخواهد کرد.
فراموش نکنید اگر کودکتان با جوابی که داده اید شما را به حال خودتان رها نکرد و به طور مداوم برای جواب گرفتن سراغتان آمد می توانید حدس بزنید که به او جواب مناسب سن و درکش را نداده یاد! پس کافی اسـت به او بگویید «زمان عروسی ما تو هنوز به دنیا نیامده بودی!» یادتان نرود که بچه ها معمولا سوال های پیچیده نمی پرسند و اگر جواب مناسب را بشنوند، بیش از اندازه در مورد آن موضوع کند و کاو نمی کنند. البته انکار نمی کنیم کودکی که این جواب را می شنود، سه ماه بعد دوباره سراغ شما می آید و می گوید «پس من کجا بودم و چطور درست شدم؟» در چنین شرایطی، دلیلی برای نگران شدن وجود ندارد.
فرزند شما قرار نیست به حریم خصوصی شما و همسرتان وارد شود و ذهن بچه های 3 تا 5 ساله، اصلا وارد حوزه هایی که نگرانشان هستید، نمی شود. در این شرایط کافی اسـت به او بگویید «پدر و مادرها خیلی دوست دارند بچه را به دنیا بیاورند. من و بابا هم چون خیلی دوست داشتیم تو را داشته باشیم، تصمیم گرفتیم تو را به دنیا بیاوریم.» اگر فرزندتان بلافاصله یا چند ماه بعد از شنیدن این جواب دوباره سراغتان آمد و گفت «من کجا بودم؟ و چگونه به دنیا آمدم؟» نگران نشوید. قرار نیست همه جزییات تولد را برایش تشریح کنید.
کافی اسـت به کودکتان بگویید «تو در شکم مامان بودی، مامان به تو غذا داد بزرگ شدی! بعد هم دکتر کمک کرد از شکم مامان خارج شدی.» انتظار نداریم کودکان زیر 6 سال برای نحوه خروج نوزاد کنجکاوی کنند و نیازی هم نیست شما والدین در آموزش پیش دستی یا شتاب زدگی کنید! اما اگر در سال های بعد فرزندتان سراغ شما آمد و در این مورد کنجکاوی کرد، می توانید به او بگویید «بدن مامان ها کانالی دارد که بچه ها از آن بیرون می آیند.»
چرا اینجا اینجوریه؟
بعد از سه سالگی رفتار جنسی فاحشی که از کودکان سر می زند توجه به بدن عریان دیگران و نیز نشان دادن بدنش به دیگران اسـت. آن ها کنجکاوی شان در این مورد را بر بدن نزدیک ترین فرد زندگی شان که معمولا یکی از والدین اسـت معطوف می کنند.
به عبارت دیگر شما برای تربیت جنسی کودکتان سراغ سرزنش و تنبیه بدنی یا کلامی نمی روید، بلکه رفتارهای جایگزین را جست و جو می کنید. یادتان نرود که تنبیه کردن کودک، درست به اندازه رهاکردنش می تواند آسیب زا باشد. شما قرار نیست به خاطر طبیعی بودن رفتار کودکتان، او را به حال خودش بگذارید، گرچه رفتارش طبیعی اسـت، اما تکرار آن رفتار غیرطبیعی اسـت.