برای آشنایی بیشتر با فواید دارویی مارچوبه با دلگرم همراه باشید.
نحوه استفاده : در غذا مصرف میشود.
خواص : مارچوبه Asparagus
نام علمی Asparagus officinalis
مارچوبه گیاهی است علفی و چند ساله که ارتفاع آن تا چند متر می رسد و دارای شاخه های نسبتا چوبی و صاف می باشد .
مارچوبه بصورت وحشی در اکثر نقاط دنیا می روید برگهای آن فلسی شکل بوده که از کنار آنها شاخه هایی باریک و دراز و سبز رنگ بصورت دسته های 3 تا 8 تائی خارج می شود .
بعلت زیبا بودن این گیاه را بصورت تزئینی در باغچه ها می کارند مار چوبه را در اوائل پائیز می چینند .
این گیاه از قدیم الایام مورد استفاده بشر بوده است و حتی در اهرام ثلاثه مصر نقاشی هایی وجود دارد که مارچوبه را نشان می دهد .
مارچوبه را می توان بصورت مختلف مصرف کرد . باید مارچوبه را با کمی آب و حرارات کم در ظرف های ضد زنگ پخت و تقریبا نیمه خام آنرا برداشت . آب مارچوبه را دور نریزید و از آن برای سوپ استفاده کنید زیرا دارای ویتامین و املاح می باشد . وقتیکه مارچوبه می خرید دقت کنید تازه باشد .
شاخه های مارچوبه تازه راست و نرم بوده و نوک آن نباید باز شده باشد و اگر فلسهای نوک آن باز باشد نشانه این است که گیاه مدت زیادی مانده و کهنه شده است .
مارچوبه دارای آسپاراژین ف کونی فرین ، اینوزیت ، تانن ، اسدی گالیک ، آسپاراگوز ، و اسید سوکسی نیک می باشد دانه آن دارای 15 درصد مواد روغنی می باشد این روغن زرد مایل به قرمز است .
درصد مواد موجود در مارچوبه بصورت زیر است:
مارچوبه گیاهی سرشار از اینولین، پورین، ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم، سلنیوم، آسپاراژین، آسپاراژیناز، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پانتوتنیک اسید، پیریدوکسین، اسیدفولیک، کولین و... یکی از سبزیهایی است که در تمام دنیا در فصل بهار برداشت میشود. البته زمان برداشت آن در مناطق آب و هوایی مختلف، متفاوت است. با برخی از خواص و خصوصیات این ماده مفید غذایی در ادامه آشنا شوید.
در برخی از مناطق دنیا در ماه فوریه معادل با بهمن و در برخی نقاط دیگر در جولای معادل با تیرماه برداشت میشود؛ اما اوج برداشت آن در اکثر نقاط جهان، در ماههای فروردین و اردیبهشتماه میباشد.
ساقههایی که چوبی میشوند
تمام سبزیجات بر خلاف محصولات حیوانی وقتی برداشت میشود، نمیمیرند و همچنان برخی از فعالیتهای متابولیکی خود را حفظ میکند. این فعالیتها عبارتاند از: دریافت اکسیژن، تجزیه نشاسته و قند، آزاد کردن دی اکسید کربن و ... . البته میزان اینگونه فعالیتهای گیاه به فعالیت تنفسی گیاه بستگی دارد.
فعالیت تنفسی مارچوبه از سایر گیاهان بیشتر است. به همین علت زودتر از سایر گیاهان آب خود را از دست داده، سخت و چوبی میشود. برای جلوگیری از این فرآیند میتوان انتهای مارچوبه را در یک پارچه مرطوب پیچید و در یخچال قرار داد. ولی با این روش حد اکثر تا 48 ساعت باید گیاه را مصرف کرد.
مواد غذایی پروبیوتیک که بیشتر در منابع غذایی گیاهی یافت میشوند، در دستگاه گوارش تجزیه نمیشوند و غذای مورد نیاز برای باکتریهای روده مانند بیفیدوباکتر و لاکتوباسیلوس را فراهم میآورند. این باکتری ها که از باکتری های پروبیوتیک میباشند تجزیه مواد در دستگاه گوارش را تسهیل میکنند و احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری های روده ای مانند سرطان روده، بیماری های التهابی روده، آلرژی و... را میکاهند.
یکی از پروبیوتیک های بسیار مهم اینولین میباشد که از پلی فروکتان ها است؛ و مارچوبه یکی از منابع اصلی اینولین میباشد.
درمان بیماریهای التهابی
مواد ضدالتهابی موجود در مارچوبه عبارتاند از: ساپونین A، سارساساپوژنین، پروتودیوسین، دیوسژنین و فلاوونوئیدهای کورستین، روتین، کامفرول، ایزورامنتین. این مواد شیمیایی از فرآیندهای التهابی در بیماریهای خودایمنی جلوگیری میکنند.سارساساپونین موجود در مارچوبه، یکی از مواد شیمیایی بسیار موثر در بهبود بیماری ALS (اسکلروز چندگانه آمیلوتروفیک) است؛ که یک بیماری خود ایمنی مزمن میباشد. در این بیماری سیستم ایمنی بدن نورون های عصبی را به عنوان عوامل بیگانه میپندارد و علیه آنها واکنشهای متعدد التهابی نشان میدهد.
آنتی اکسیدان های موجود در مارچوبه عبارتاند از: ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم و سلنیوم. مارچوبه همچنین سرشار از گلوتاتیون میباشد و به نسبت سایر سبزیجات از آنتی اکسیدان های بیشتری تشکیل یافته است.
این مقادیر بالای مواد آنتی اکسیدانی، رادیکالهای آزاد را از بین میبرد و منجر به خواص ضدسرطانی میشود. همچنین مواد شیمیایی فعال در مارچوبه به علت کاهش التهاب میتوانند فعالیت متابولیکی سلولهای سرطانی را تغییر دهند. مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی مارچوبه بر سرطان کبد صورت گرفته است و نشان داده شده که سرطان کبد به وسیله مواد آنتی اکسیدانی فعال موجود در مارچوبه متوقف گردیده است.
مواد آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی موجود در مارچوبه، بسیاری از بیماریهای مزمن مانند دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی را متوقف میکنند. مقادیر بالای ویتامین های گروه B در مارچوبه، مسئول اثرات ضددیابتی این گیاه میباشند. ویتامینهای گروه B که در مارچوبه به فراوانی یافت میشوند، عبارتاند از:
B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، B3 (نیاسین)، B5 (پانتوتنیک اسید)، B6 (پیریدوکسین)، B9 (اسیدفولیک) و کولین.
ویتامینهای گروه B نقش مهم و کلیدی را در متابولیسم قندها و نشاسته ایفا میکنند و برای مدیریت مناسب قند خون ضروری میباشند. اسیدفولیک نیز نقش کلیدی در تنظیم هوموسیستئن (که افزایش آن ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهد) دارد.مارچوبه همچنین منبع بسیار خوبی از فیبر محلول میباشد و مطالعات متعدد نشان داده است که فیبر محلول ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و دیابت را میکاهد.
برخی افراد بعد از مصرف مارچوبه، بوی بدی در ادرارشان ایجاد میشود. مواد حاصل از تجزیه مارچوبه در بدن که مرتبط با ایجاد بوی بد در ادرار میشوند، عبارتاند از: متان اتیول، کربن دی سولفید، بوترولاکتون، ترکیبات متعدد سولفوری دیگر و ... بدن برخی افراد به دلیل اختلالات خفیف ژنتیکی در فرآیند تجزیه و متابولیزه کردن مواد شیمیایی موجود در مارچوبه، مواد بوداری را ایجاد میکند.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی