اولین مورد پیوند کلیه در جهان، ۱۷ ژوئن ۱۹۵۰ توسط دکتر ریچارد لاور در بیمارستان «ماری» در شهر اورگرین پارک ایلی نویز بر روی یک خانم ۴۴ ساله انجام شد. در ایالات متحده آمریکا تاکنون بیش از ۴۰۰ هزار مورد پیوند کلیه انجام شده و حدود ۱۰۰ هزار نفر در نوبت انجام عمل پیوند هستند.
اولین مورد پیوند کلیه در ایران و خاور میانه، در آبان ۱۳۴۷ توسط دکتر محمد سنادی زاده، دکتر مهران سمیعی و همکاران در بیمارستان نمازی شیراز انجام شد. قبل از انقلاب تنها ۶۰ تا ۸۰ مورد عمل پیوند کلیه در ایران انجام شده بود.
ایران در حال حاضر با انجام بیش از ۳۰ هزار پیوند کلیه در طول ۲۰ سال گذشته رتبه نخست خاورمیانه و رتبه چهارم جهان را در انجام پیوند کلیه دارد.
در حال حاضر در کشور ترکیه حدود ۲۰ هزار نفر با نوبت های ۵ تا ۱۰ ساله در انتظار دریافت کلیه برای پیوند هستند، چون پیوند کلیه از اهدا کننده زنده در این کشور ممنوع است.
بیماران دچار بیماری مرحله انتهایی کلیه در صورت عدم انجام پیوند کلیه، دارای میزان مرگ و میر ۵ ساله ۷۰ درصدی بر روی دیالیز هستند.
موارد نیازمند به انجام پیوند کلیه عبارت اند از :
الف - نارسایی غیر قابل بازگشت کلیوی در مراحل پیشرفته به دلیل بیماری هایی مانند دیابت ، فشارخون بالا ، عفونت ، بیماری کلیه پلی کیستیک ، تروما، گلومرولونفریت و گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال (FSGS)
ب- تومورهای کلیه
همچنین موارد ممنوعیت انجام عمل پیوند کلیه نیز عبارت اند از:
الف - افراد مبتلا به بیماری های عفونی نظیر ایدز، هپاتیت B (به دلیل دریافت داروهای سرکوبگر ایمنی پس از انجام پیوند)
ب- نارسایی قلبی و ریوی
ج - مبتلایان به سرطان متاستاتیک
د - سوء مصرف مواد
در مبتلایان به سرطان های پستان، کولورکتال، سرطان های منتشر مثانه و سرطان غیر در جای تخمدان، باید بین درمان موفق سرطان و انجام پیوند کلیه، ۵ سال فاصله باشد.
امکان عود بعضی از بیماری ها نظیر نفروپاتی ایمونو گلوبولین A، برخی گلومرولونفریت های خاص، اگزالوز و دیابت در کلیه پیوندی وجود دارد. در بعضی بیماران نیز، پیوند کلیه به تنهایی جوابگوی درمان نیست؛ به عنوان مثال در مبتلایان به دیابت نوع یک و بیماری مرحله انتهایی کلیه، پیوند ترکیبی کلیه و لوزالمعده درمان انتخابی محسوب می شود.
تعداد مراکز پیوند کلیه طی سال های ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۶، از ۲ مرکز به ۲۱ مرکز افزایش پیدا کرده است.
در حال حاضر بیش از ۲۶ مرکز پیوند کلیه در کشور وجود دارد. جمعیت بیماران دچار نارسایی کلیه در کشور حدود ۳۲ تا ۳۵ هزار نفر تخمین زده می شود که از این تعداد، ۴۹ درصد از روش پیوند فعال، ۴۸ درصد از روش درمانی همودیالیز و ۳ درصد از روش دیالیز صفاقی، استفاده می کنند.
سالانه حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد به بیماران مبتلا به نارسایی های کلیه افزوده شده و با توجه به افزایش قابل توجه مبتلایان به بیماری های دیابت و پرفشاری خون، افزایشی افزون بر این نیز قابل انتظار خواهد بود. ۶ درصد پیوند های انجام شده در ایران از جسد بیماران مرگ مغزی، ۱۳ درصد از اهداکنندگان زنده خویشاوند و ۸۱ درصد از اهداکنندگان غیرخویشاوند است.
آمار پرونده های ارجاعی به هیئت امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران طی هفت سال گذشته
الف-پرونده های ارجاع شده در سال ۱۳۸۸ ؛ ۸۶۳ مورد
ب- پرونده های ارجاع شده در سال ۱۳۸۹ ؛ ۱۰۶۹ مورد
ج-پرونده های ارجاع شده در سال ۱۳۹۰ ؛ ۱۰۵۱ مورد
د- پرونده های ارجاع شده در سال ۱۳۹۱ ؛ ۹۴۶ موررد
ه- پرونده های ارجاع شده در سال ۱۳۹۲ ؛ ۹۶۰ مورد
و- پرونده های ارجاع شده در سال ۱۳۹۳ ؛ ۸۱۳ مورد
ز- پرونده های ارجاع شده در سال ۱۳۹۴ ؛ ۷۲۶ مورد
تعداد پیوندهای کلیه مورد مساعدت هیئت امنای ارزی در ۶ ماهه اول سال ۹۵
۱- بیمارستان حضرت امام خمینی (ره) تهران؛ ۲۱ مورد
۲- بیمارستان حضرت بقیه الله الاعظم (عج)تهران، ۴۷ مورد
۳- بیمارستان شهید چمران تهران؛ (نداشته است)
۴- بیمارستان سینا تهران؛ ۳۰ مورد
۵- بیمارستان دکتر شریعتی تهران؛ ۲۷ مورد
۶- بیمارستان آیت الله طالقانی تهران؛ ۴ مورد
۷- بیمارستان شهید آیت الله مدرس؛ یک مورد
۸- بیمارستان شهید هاشمی نژاد تهران؛ ۳۷ مورد
۹- بیمارستان شهید لبافی نژاد تهران؛ ۶۸ مورد
۱۰- بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) تهران؛ ۵ مورد
۱۱- بیمارستان حضرت امام رضا (ع) تبریز؛ ۲۹ مورد
۱۲- بیمارستان شهید آیت الله بهشتی بابل؛ ۲۰ مورد
۱۳- بیمارستان حضرت امام (ره)ارومیه؛ ۵ مورد
۱۴- بیمارستان شهید افضلی پور کرمان؛ ۱۴ مورد
۱۵- بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه؛ ۴ مورد
۱۶- بمیارستان رازی رشت؛ ۶ مورد
۱۷-بیمارستان شهید بهشتی همدان؛ ۳ مورد
۱۸-بیمارستان فیروزگر تهران؛ ۴ مورد