دانش > دانش - همشهری آنلاین:
گزارش هیات مستقلی از متخصصان تغذیه و کشاورزی هشدار میدهد که غذای کم و نامناسب سلامت نیمی از انسانهای جهان را به خطر انداختهاسـت.
براساس گزارش BBC، این گزارش نسبت به تاثیر سوتغذیه بر توقف رشد یک چهارم کودکان زیر پنج سال جهان و از سویی دیگر نسبت به اضافهوزن یا چاقی یک سوم مردم جهان تا سال 2030 هشدار میدهد.
این گزارش که توسط هیات جهانی سیستمهای غذایی و کشاورزی تهیه شدهاسـت در سازمان کشاورزی و غذای سازمان ملل متحد عرضه خواهدشد. این هیات که ریاست آن به عهده رئیسجمهور سابق غنا، جان کوفور و مشاور علمی سابق دولت بریتانیا، جان بدینگتون اسـت هشدار میدهد که دو میلیارد نفر از جمعیت جهان به فقر انواع ویتامینها و مواد معدنی که برای حفظ سلامت ضروری اسـت مبتلا هستند.
نتیجه این فقر ویتامین و غذا افزایش بیماریهای قلبی، فشار خون، دیابت و دیگر انواع بیماریهای وابسته به رژیم غذایی اسـت که کارایی انسانها را از بین برده و خدمات بهداشتی را تحت تاثیر خود قرار میدهد.
بیماریهای غیرعفونی و مذمن در این گزارش با رژیمغذایی پرچرب و به شدت فرآوری شده کشورهای توسعهیافته ارتباط دارند، اما جدیدترین این بیماریها را میتوان در کشورهای درحال توسعه نیز مشاهده کرد. این هیات هشدار میدهد درصورتی که این روند به همینشکل ادامه پیدا کند وضعیت تا 20 سال آینده رو به وخامت خواهدگذاشت و تنها تلاشی جهانی مشابه آنچه برای مقابله با ایدز و مالاریا در جریان اسـت میتواند با چنین چالشی مقابله کند.
براساس این گزارش سوتغذیه کودک و مادر، فشار خون بالا و دیگر خطرهای مرتبط با تغذیه بیش از سیگار کشیدن، آلودگی هوا و بهداشت نامناسب جان انسانها را به خطر انداخته و موجب مرگ زودرس میشود. باوجود تلاش بیسابقهای که در زمینه کاهش سوتغذیه در جهان صورت گرفتهاسـت، هنوز روزانه 800 میلیون نفر در جهان از گرسنگی رنج میبرند.
این مشکل بیش از همه در میان کودکان رواج دارد. یک چهارم کودکان زیر پنج سال جهان از قابلتهای ذهنی و فیزیکی تحلیلرفتهای برخوردارند و مادرانی که دچار سوتغذیه هستند فرزندانی مبتلا به نقصهای مادرزادی به دنیا میآورند. به گفته یکی از نویسندگان این گزارش، لارنس حداد از موسسه بینالمللی پژوهشی سیاستهای غذایی، در گواتمالا بیش از 40 درصد از کودکان نسبت به سن خود کوتاهقد هستند. به گفته وی این مشکل به دلیل نابرابری و تبعیض ایجاد شدهاسـت. افرادی که از درآمد بیشتری برخوردارند غذای بهتری مصرف میکنند و رشد خوبی دارند اما افراد فقیر تنها از ذرت تغذیه میکنند و سبزیجات،میوه، لبنیات و پروتئین کافی دریافت نمیکنند.
براساس این گزارش، هزینه سوتغذیه از جنبه کاهش بازدهی ملی قابل توجهاسـت به شکلی که آفریقا و آسیا سالانه سه تا 16 درصد از درآمد ناخالص داخلی خود را به دلیل سوتغذیه از دست میدهند.
از سویی دیگر برخی از کشورها تلاش دارند مشکل سوتغذیه را با افزایش کالریهای مصرفی برطرف کنند و از این رو دچار مشکل بزرگ دیگری به نام چاقی شدهاند. در چین،کشوری که سبک غذایی آن در سالهای اخیر دچار تغییرات شدیدی شدهاسـت، نیمی از جمعیت تا سال 2030 در معرض اضافهوزن قرار خواهندگرفت.
در مقیاس جهانی تخمینها نشان میدهند که تعداد افراد مبتلا به اضافهوزن یا چاقی از 1.3 میلیارد نفر در سال 2005 به 3.3 میلیارد نفر رسیدهاسـت و این یعنی یک سوم جمعیت جهان. براساس این گزارش، اگرچه برخی از مشکلات با توسعه اقتصادی کشورها رو به بهبود میگذارد، اما مشکل تغذیه در کشورها با افزایش ثروت رو به وخامت میگذارد.
در این گزارش هشدار داده شدهاسـت که اگرچه مصرف میوه و سبزیجات در جهان افزایش پیدا کرده اسـت، اما تاثیر مثبت آن به واسطه مصرف مواد غذایی بیکیفیت از بین میرود. توسعه شهرها باعث شده تا افراد بیشتری به مصرف غذاهای فرآوری شده از جمله غذاهای خیابانی مملو از چربیهای اشباع شده و نمک گرایش پیدا کنند. درحقیقت مقدار غذاهای فرآوری شده در سطح جهانی رو به افزایش گذاشتهاسـت.
کشورهای کمدرآمد بیشترین رشد را در استفاده از غذاهای فرآوری شده پرکالری، چرب و شور مانند انواع ببیسکوئیتها، اسنک ها و شیرینیها نشان میدهند. در سال 2000 کشورهایی با درآمد بالاتر از حد متوسط یک سوم نوشیدنیها و غذاهای فوق فرآوریشده جهان را مصرف میکردند که این میزان تا سال 2015 به بیش از نیم رسید.
این هیات پیشبینی کردهاسـت که با افزایش جمعیت جهان وضعیت تا 20 سال آینده رو به وخامت خواهد گذاشت و نیمی از این جمعیت به سوتغذیه مبتلا خواهند بود. تا سال 2050 دو میلیارد نفر دیگر به گرسنگان آسیا و آفریقا افزوده خواهدشد و در کنار همه این مشکلات، تغییرات اقلیمی نیز نیم میلیون مرگ دیگر به آمار مرگ و میر جهانی خواهد افزود که بیشترین آنها در کشورهای کم درآمد یا کشورهایی با درآمد متوسط خواهند بود.
یکی از اصلیترین خطراتی که در گزارش به آن اشاره شدهاسـت، تاثیر افزایش دیاکسید کربن بر کاهش محتوای زینک در غلات، حبوبات و گیاهان و قارچها اسـت که میتواند 138 میلیون نفر از جمعیت جهان را به کمبود زینک مبتلا کند.
به گفته این هیات،انسانهای جهان باید تغذیه کنند نه اینکه تنها شکم خود را سیر کنند. این به معنی مصرف بیشتر سبزیجات، میوه،غلات،فیبر، مغزها و دانههای روغنی و پروتئینهای کمچرب اسـت. باید از میزان قندهای افزوده، نوشیدنیها و اسنکهای شیرین، نمک اضافی و گوشت فرآوری شده کاسته شود. نوزادان باید در صورت امکان حداقل 6 ماه از شیر مادر تغذیه کنند.
یکی از موفقترین کشورها در زمینه بهبود وضعیت تغذیه در جهان در این گزارش کره جنوبی معرفی شدهاسـت زیرا این کشور که با رشد اقتصادی خوبی مواجه شده توانسته با موفقیت از تامین مواد غذایی سلامت و با کیفیت و ارزانقیمت پشتیبانی کند و درصد چاقی را روی عدد 6 متوقف کند.