اغلب، تصور افراد این اســت که ورزش کردن برای حفظ تناسب اندام انجام می شود، در حالی که ورزش کردن اثرات مبثتی را در جسم و روان دارد. به عنوان مثال با ورزش کردن می توان انرژی منفی ذخیره شده حاصل از رویدادهای روز مره را از بین برد. همچنین ورزش را راهکاری متفاوت برای درمان افسردگی قلمداد می کنند.
در سه دهه گذشته شعار "ورزش برای همه" به صورت اصل بنیادی و اولویت برنامه های ورزشی در اغلب کشورهای جهان پذیرفته شده اســت. برای تحقق این شعار همگانی، شرکت ها و سازمان های دولتی و خصوصی و بسیاری از سازمان های غیر ورزشی با صرف هزینه های زیاد برنامه هایی مدون و سازمان یافته را به منظور مشارکت همه ی قشرهای اجتماعی و فراهم کردن فرصت های برابر در ورزش های تفریحی و انواع فعالیت های مفرح جسمانی شروع و اجرا کردند.
هدف اصلی از این فعالیت ها و برنامه ها، افزایش کیفیت شیوه های زندگی، افزایش میزان تفریح، شادابی و ارتقای بهداشت و سلامتی افراد با تاکید بر برنامه های گوناگون ورزشی اســت. از آنجایی که مشارکت افراد در ورزش های تفریحی به صورت داوطلبانه اســت و بیشتر در وقت های آزاد انجام می شود.
از این رو گسترش موفقیت آمیز اینگونه برنامه ها ایجاب می کند برنامه ریزان و سیاست گذاران از انگیزه های مختلف مشارکت و شاید به طور مهمتری از چگونگی مشارکت و دلایل و عوامل عدم شرکت افراد در برنامه های ورزشی آگاه شوند، زیرا انگیزه، کلید انجام هر کار و فعالیتی به شمار می رود و می تواند رفتارهای افراد را تحریک، تقویت و هدایت کند یا باعث کنترل و توقف آن شود.
قانون، جایگاه مسئولیتها و فعالیتهای دولت را تعیین میکند و طبق قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران، اولین وظیفه تمامی ارگانهای ورزشی کشور، حتی کمیته ملی المپیک، رشد و گسترش ورزشهای همگانی اســت، یعنی در گام نخست، مدیران ورزشی باید رسالت ایجاد و امکانات نرمافزاری و سخت افزاری لازم را برای ورزش کردن عموم مردم، بر عهده گیرند.
سال 87 رییس سازمان تربیت بدنی اعلام کرد که حدود 10 درصد مردم ایران ورزش میکنند. این بدانمعنا اســت که 90 درصد مردم ورزش نمیکنند. پس مدیران تربیت بدنی در بعد ورزش، تنها به 10 درصد از وظایف قانونی خود جامه عمل پوشاندهاند. به این ترتیب ورزش همگانی در ایران جایگاهی ندارد.
اما وزیر ورزش و جوانان در نشست تخصصی «محیطزیست، ورزش و مشارکتهای اجتماعی» که به مناسبت روز جهانی محیط زیست در 17خردادماه سال95 برگزار شد، اعلام کرد که تنها 21درصد مردم ایران ورزش می کنند.
به این ترتیب شاید گرایش مردم در این هشت سال بیشتر شده باشد اما همچنان موضوعی اســت که باید به آن پرداخت.
به اعتقاد محمدعلی قره، مدیر کل تربیت بدنی دانشگاه پیام نور، علت ورزش نکردن مردم در ایران، تنبلی، بیپولی و وقت نگذاشتن نیست، بلکه اغلب ما شناخت لازم را در ارتباط با ورزش از دیدگاه علم، اعتقاد نداریم و تا این اطلاعات به ما داده نشود، نگرش لازم را نسبت به ورزش پیدا نمیکنیم و تا نگرشی ایجاد نشود، در سبک زندگی حرکتی روزمرهمان تغییری صورت نمیگیرد و ورزش کردن برای ما مهم نخواهد بود.
این در حالی اســت که برخی از افراد برای جبران وقتی که در زندگی خود به ورزش اختصاص نداده اند، به صورت افراطی ورزش می کنند بی آنکه بداند ورزش بیش از حد نیز بیشتر از ورزش نکردن آسیب می رساند.
انجام تمرین و حرکات ورزشی، به ویژه در هوای خشک و سرد، می تواند باعث گرفتگی و آب ریزش بینی شود که آن را به عنوان عارضه التهاب پرده مخاطبی بینی در اثر ورزش می شناسند. ویلیام سیلورز، پزشک و متخصص بیماری های آسم و آلرژی در کلرادو می گوید که تنفس زیاد از راه بینی، در انجام حرکات و تمرینات ورزشی، غشای مخاط بینی را که برای محافظت از مسیر هوایی بینی ماده ای مخاطی از آن ترشح می شود خشک می کند.
بینی با انجام حرکات و تمرینات ورزشی در ارتباط اســت. به این ترتیب برای از بین بردن این التهاب باید با تجویز پزشک اسپری بینی تهیه کرد که باید حداقل نیم ساعت قبل از انجام ورزش از آن استفاده کرد و همچنین، تعداد زیادی دستمال کاغذی نیز به همراه داشته باشید.
بدون شک برای اکثر افراد این حالت در هنگام دویدن پیش آمده اســت که با احساس درد از دویدن بازمانده اند و دیگر نتوانسته اند به ورزش خود ادامه دهند. به عقیده تام اولاند، متخصص فیزیولوژی و ورزش، کارشناسان دقیقا اطلاع ندارند که چه عللی باعث بروز دردهای نیزه ای و زودگذر می شود.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که این دردها به دلیل انقباض و گرفتگی دیافراگم ایجاد می شود که خود ناشی از تنفس تند و سریع اســت. صرف غذا در ساعات نزدیک به انجام حرکات و تمرینات ورزشی نیز ممکن اســت دراین مسئله نقش داشته باشد؛ پهلو درد بیشتر در ورزشکاران تازه کار ایجاد می شود.
برای ساکت کردن درد پهلو، باید سرعت حرکت خود را کاهش داد و در حالی که عضلات شکم را منقبض می کنید، نفس های عمیقی بکشید. بازوهای خود را به سمت بالای سر و یا به سمت پهلو کشش دهید. برای پیشگیری از دردپهلو، قبل از ورزش غاذاهای سبک میل و پس از صرف غذا، حداقل به مدت سی دقیقه تا شروع ورزش، صبر کنید. همواره به مدت پنج تا ۱۰ دقیقه بدن خود را گرم کنید و کم کم بر شدت حرکات و تمرینات ورزشی بیفزایید.
البته باید توجه داشت که زمان انجام ورزش در تاثیر مثبت و منفی آن اثرگذار اســت. باید توجه داشت که نباید در ساعات شب ورزش کرد. چرا که در این ساعات اکسیژن جذب شده از سوی درختان در روز به صورت دیاکسیدکربن از برگ درختان به محیط خارج انتشار مییابد.
بسیاری از افراد به ویژه در فصل گرما و تابستان ساعات اولیه شب را برای ورزش در پارکها انتخاب میکنند که این گزینه بهدلیل انتشار دیاکسیدکربن در ساعات شب مطلوب نیست و محققان توصیه میکنند افراد علاقهمند به ورزش میتوانند نخستین ساعات روز به ویژه ساعت پنج و سی دقیقه تا هفت و سی دقیقه صبح را که هنوز تجمع خودروها در خیابانها زیاد نشده و هوا از نظر آلودگی همچنان در شرایط مطلوب قرار دارد، برای ورزش برگزینند.