دیدن تبلیغات تلویزیونی و اخیراً تبلیغات اینترنتی برای خیلی ها جذاب و برای بعضی ها آزاردهنده است اما آیا تبلیغات میتواند آثار منفی در جامعه داشته باشد؟
به گزارش آلامتو و به نقل از ibazaryabi.com؛ برخی معتقدند که در فرایند بازاریابی و فروش، تبلیغات بیش از آنچه سود میرساند، ضرر دارد. آیا واقعاً چنین است؟ برخی مطالعات ما را به سمت این باور سوق میدهد که پیوّسته توسط پیامهای تبلیغاتی بمباران میشویم. درواقع برخی از تخمینها از تعداد بیش از 20000 پیام تبلیغاتی در هرروز برای ما خبر میدهند. البته بهطور مشخص میتوان گفت که این عدد هیچ مبنای عقلانی ندارد. چراکه ما حداقل 6 ساعت در روز را میخوابیم و این یعنی در 18 ساعت یا 64800 ثانیه میتوانیم این پیامها دریافت کنیم، که میشود یک تبلیغ در هر 3 ثانیه و اصلاً منطقی نیست.
البته، بله ما بسیاری از پیامها را در طی روز بهصورت ناخودآگاه دریافت میکنیم، اما تعدادی که بهصورت آگاهانه به آنها توجه میکنیم و متوجه آنها میشویم، چیزی شاید نزدیک به این عدد هم نباشد. بهطور دقیقتر میتوان گفت تعدادی از پیامها که در روز بهطور آگاهانه به آن توجه میکنیم و متوجه آنها میشویم، شاید درنهایت چیزی در حدود چند 100 مورد باشد که به حدود یکچهارم از آنها توجه میکنیم.
باز با این حساب هم به این نتیجه میرسیم که در روز حداقل در معرض دیدن چیزی در حدود 50 پیام تبلیغاتی هستیم که بهطور آگاهانه به آنها توجه هم میکنیم . . . اما سؤال اینجاست که آیا آنها واقعاً اثر زیانباری بر روی ما دارند؟
آنها که در جواب به این پرسش پاسخ مثبت میدهند، دلایل و نگرانیهای قابل توجیهی را بیان میکنند. اولازهمه اینکه این پیامهای تبلیغاتی تصویر ذهنی ما از خودمان را خراب میکند. اغلب مردان نشان دادهشده در این تبلیغهای بدنی مخروطی شکل با شکمی چندتکه دارند و دندان و موهای آنها هم کاملاً سالم است. این موضوع در رابطه با خانمها از این هم بدتر است، چراکه استاندارد مطرحشده درباره آنها فراتر از به استهزاء گرفتن آنهاست. یعنی خانمها در این تبلیغات بهگونهای نشان داده میشوند که در عمل عروسکهای باربی به آنها حسادت میکنند.
تبلیغات بهطورکلی محصولاتی را به معرفی و ما را مجاب به خرید آنها میکنند، که در عمل هیچ نیازی به آنها نداریم. این محصولات از انواع خودرو و دستگاههای پخش موسیقی گرفته تا آخرین انواع خوراکیها و …، یعنی درواقع ما را مجاب به خرید محصولاتی میکنند که پیش از آن اصلاً اطلاعی از نیاز خودمان نسبت به آنها هم نداشتهایم.
تبلیغات عموماً از خشونت و جذابیت جنسی برای جلب مخاطب به محصولات و خدمات موردنظر استفاده میکنند، خصوصاً اگر گروه هدف موردنظر از میان جوانان و نوجوانان باشند.
تبلیغات بهطورکلی، و خصوصاً تبلیغات سیاسی، میتوانند مسیر حرکت یک ملت را از طریق ارائه اطلاعات غلط و اشتباه و حتی گول زدن مخاطب تغییر دهند. نمونههای آنها تبلیغاتی است که در دورههای انتخابات در هر کشوری ازجمله آمریکا و . . . شاهد آن هستیم.
به این موارد باید درهموبرهمی که آنها در زندگی و امور روزمره ما وارد میکنند را هم بیافزائیم که درمجموع میتوان گفت تبلیغات موجب پژمرده شدن جامعه میشود.
اما صبر کنید . . .
همانند بسیاری از مشاغل، تبلیغات هم مانند یک شمشیر دو لبه است. بله تبلیغات میتواند مضر باشد، اما میتواند راه و روشی فوقالعاده قدرتمند برای نشر آگاهی در رابطه با یک موضوع از قبیل احتیاطهای لازم درباره ایدز، نظارت و چکابهای لازم برای دیابت، خطرات استفاده از تنباکو و الکل و دیگر موارد مرتبط با سلامتی هم باشد.
کسبوکارهای کوچک و نوپا بدون استفاده از تبلیغات چه امیدی به موفقیت دارند؟ آنها همواره نیاز به یافتن راهی برای اطلاعرسانی درباره محصولات و خدماتی دارند که عرضهکننده آنها هستند، که برخی از آنها برای شیوه زندگی ما بسیار لازم و حیاتی هستند.
کسبوکارهای بزرگ چگونه میتوانند در رابطه با محصولات خلاقانه یا هرگونه تغییر کیفی و … در محصولات قدیمی خود اطلاعرسانی کنند؟
بدون تبلیغات، آیا میدانید چگونه باید بین گوشیهای تلفنی که استفاده میکنید، اتومبیلهایی که میرانید و حتی کانالهای تلویزیون که تماشا میکنید، تمایز قائل شوید؟ آیا اصلاً میدانید که چه انتخابهایی در برابر شما وجود دارد یا اصلاً چه انتخابهای وجود دارد؟
تبلیغات همچنین موجب کاهش پیدا کردن هزینهها برای مصرفکنندهها میشود. مثلاً وقتی یک شرکت ارائهکننده خدمات موبایل یک طرح خاص خودش را باقیمت X ریال معرفی میکند، رقبای آنها این اطلاعات را از طریق تبلیغات میبینند، و چهکاری میکنند؟ مطمئناً برای از دست ندادن بازار یا طرح جدید ارائه میکنند یا قیمتهای خود را کاهش میدهند.
پس تبلیغات تنها ابزاری برای نشان دادن خشونت، جذابیت جنسی و . . . و مردان و زنانی با ویژگیهای فیزیکی غیرمعمول در جامعه نیست! و اما پاسخ به سؤال مطرحشده در عنوان مطلب: آثار تبلیغات در زندگی اجتماعی چیست؟ درواقع باید گفت که پاسخی ساده و کوتاه به این پرسش وجود ندارد، اما بهطور خلاصه میتوان گفت مزایای آن مطمئناً بیشتر از مضرات مطرحشده برای آن است.