مجله مطالب خواندنی
سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....مجله مطالب خواندنی
سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....“سقط جنین” | احکام شرعی سقط جنین (کورتاژ) | مقدار و نحوه پرداخت دیه جنین سقط شده
“سقط جنین” | احکام شرعی سقط جنین (کورتاژ) | مقدار و نحوه پرداخت دیه جنین سقط شده
احکام شرعی مربوط به سقط جنین
در این گزارش حکم شرعی عمل سقط جنین (کورتاژ) را از منظر شرع و مراجع عظام تقلید مرور می‌کنیم.
آمار و ارقام نشان می‌دهد سالانه حدود 40 تا 50 میلیون جنین در سرتاسر جهان سقط میشود و بر اساس اعلام وزارت بهداشت میزان کورتاژ در ایران به 220 هزار مورد در سال می‌رسد. مدرنیزه شدن سبک زندگی، مشکلات اقتصادی و قبح روابط نامشروع همگی از دلایل رایج برای سقط نوزادان هستند.
در این گزارش “حکم شرعی عمل سقط جنین (کورتاژ)” را از منظر شرع و مراجع عظام تقلید مرور می‌کنیم.
آیت‌الله خامنه‌ای:
سؤال: پزشکان متخصص میتوانند از طریق استفاده از روشها و دستگاه‌های جدید، نواقص جنین در دوران بارداری را تشخیص دهند و با توجه به مشکلاتی که افراد ناقص الخلقه بعد از تولد در دوران زندگی با آن مواجه میشوند، آیا سقط جنینی که پزشک متخصص و مورد اطمینان آن را ناقص الخلقه تشخیص داده، جایز است؟
جواب: “سقط جنين” در هر سنّی به مجرّد ناقص الخلقه بودن آن و يا مشکلاتی که در زندگی با آن مواجه میشود، جايز نمیشود.
سؤال: آیا از بین بردن نطفه منعقدشدهای که در رحم مستقر شده، قبل رسیدن به مرحله علقه که تقریباً چهل روز طول میکشد، جایز است؟ و اصولاً در کدامیک از مراحل ذیل سقط جنین حرام است:
1 ـ نطفه استقرار یافته در رحم،
2 ـ علقه،
3 ـ مضغه،
4 ـ عظام (قبل از دمیدن روح).
جواب: از بين بردن نطفه بعد از استقرار آن در رحم و همچنين سقط جنين در هيچ یک از مراحل بعدی جايز نيست.
سؤال: آیا سقط جنینی که نطفهاش با وطی به شبهه توسط فرد غیرمسلمان و یا با زنا منعقد شده، جایز است؟
جواب: جايز نيست.
سؤال: آیا سقط جنین بر اثر مشکلات اقتصادی جایز است؟
جواب: سقط جنين به مجرّد وجود مشکلات و سختیهای اقتصادی جايز نمیشود.
سؤال: پزشک بعد از معاینه در ماههای اول حاملگی به زن گفته است که استمرار بارداری احتمال خطر جانی برای او دارد و در صورتی که حاملگی ادامه پیدا کند، فرزندش ناقص الخلقه متولد خواهد شد و به همین دلیل پزشک دستور سقط جنین داده است، آیا این کار جایز است؟ و آیا سقط جنین قبل از دمیده شدن روح به آن جایز است؟
جواب: ناقص الخلقه بودن جنين، مجوّز شرعی برای سقط جنين حتّی قبل از ولوج روح در آن محسوب نمیشود، ولی اگر تهديد حيات مادر بر اثر استمرار حاملگی مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمينان باشد، سقط جنين قبل از ولوج روح در آن اشکال ندارد.
سؤال: بعضی از زوجها، مبتلا به بیماری‌های خونی بوده و دارای ژن معیوب هستند و در نتیجه ناقل بیماری به فرزندان خود هستند و احتمال این که این فرزندان مبتلا به بیماری‌های شدید باشند، بسیار زیاد است و چنین کودکانی از بدو تولّد تا پایان عمر، دائما در وضع مشقّت باری به سر خواهند برد. مثلاً بیماران هموفیلی همواره ممکن است با کوچکترین ضربهای دچار خونریزی شدید منجر به فوت و فلج شوند. حال آیا با توجّه به این که تشخیص این بیماری در هفتههای اوّل بارداری ممکن است آیا سقط جنین در چنین مواردی جایز است؟
جواب: اگر تشخيص بيماری در جنين قطعی است و داشتن و نگهداشتن چنين فرزندی موجب حرج میباشد، در اين صورت جايز است قبل از دميده شدن روح، جنين را اسقاط کنند ولی بنا بر احتياط، ديه آن بايد پرداخت شود.
سؤال: سقط جنین فینفسه چه حکمی دارد؟ و در صورتی که ادامه بارداری برای زندگی مادر خطر داشته باشد، حکم آن چیست؟
جواب: سقط جنين شرعاً حرام است و در هيچ حالتی جايز نيست مگر آنکه استمرار حاملگی برای حيات مادر خطرناک باشد که در اين صورت سقط جنين قبل از ولوج روح، اشکال ندارد، ولی بعد از دميدن روح جايز نيست حتّی اگر ادامه حاملگی برای حيات مادر خطرناک باشد مگر آنکه استمرار بارداری، حيات مادر و جنين هر دو را تهديد کند و نجات زندگی طفل به هيچ وجه ممکن نباشد ولی نجات زندگی مادر به تنهايی با سقط جنين امکان داشته باشد.
سؤال: مقدار دیه جنینی که دو ماه و نیم عمر دارد، در صورتی که عمداً سقط شود چقدر است و دیه باید یه چه كسی پرداخت شود؟
جواب: اگر علقه باشد ديه آن چهل دينار است و اگر مضغه باشد شصت دينار است و اگر استخوان بدون گوشت باشد هشتاد دينار است و ديه به وارث جنين با رعايت طبقات ارث پرداخت میشود ولی وارثی که مباشر سقط جنين بوده از آن، سهمی ندارد.
سؤال: اگر جنین در رحم، مشرف به موت حتمی باشد و باقی ماندن آن در رحم به همان حال برای زندگی مادر خطرناک باشد، آیا سقط آن جایز است و اگر شوهر آن زن مقلّد کسی باشد که سقط جنین در حالت مذکور را جایز نمیداند، ولی زن و اقوام او از کسی تقلید میکنند که آن را جایز میداند، تکلیف مرد در این حالت چیست؟
جواب: چون در فرض سؤال امر دائر است بين مرگ حتمی طفل به تنهايی و بين مرگ حتمی طفل و مادر او، بنابراين چارهای جز اين نيست که لااقل زندگی مادر با سقط جنين نجات داده شود و در فرض سؤال، شوهر حق ندارد همسرش را از اين کار منع کند، ولی واجب است تا حد امکان بهگونهای عمل شود که قتل طفل مستند به کسی نشود.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
سؤال: بر اساس دستور‌العمل جدید سازمان پزشکی قانونی کشور که به تمامی مراکز ابلاغ شده است، حضور و رضایت مادر برای صدور مجوز سقط درمانی کافی است و الزامی به گرفتن رضایت از پدر وجود ندارد. آیا این حکم صحیح است و با احکام اسلامی منافاتی ندارد؟
جواب: در صورت ضرورت شدید برای مادر و جمع بودن شرایط برای سقط ، رضایت پدر شرط نیست هر چند بهتر است.
سؤال: 1ـ میزان دیه سقط عمدی جنین دو و نیم ماهه چقدر است؟ و چگونه باید پرداخت شود؟
2ـ آیا به سقط غیرعمدی دیه تعلق می‌گیرد؟
جواب: 1ـ 60 مثقال طلای معمولی است و به ورثه جنین می رسد.
2ـ هرگاه کسی سبب سقط شود (نه اینکه خود به خود ساقط شود) دیه دارد.
سؤال: اگر مادرى براى سقط بچّه اش کارى انجام ندهد، لکن با مراعات نکردن موارد لازم و تهیّه نکردن شرایط حفظ جنین، باعث سقط بچه شود، آیا کار حرامى کرده است؟
جواب: اگر در حفظ جنین مطابق معمول کوتاهى کرده باشد مسؤول است.
سؤال: آیا سقط جنین جایز است و اگر جایز باشد دیه دارد؟
جواب: در صورتى که از گفته متخصّصین یقین یا خوف خطر یا ضرر مهمّى حاصل شود اقدام به “سقط جنین” جایز است (مادامى که به صورت انسان کاملى در نیامده باشد) و چون احتمال تعلّق دیه مى رود احتیاط آن است که ورثه این کودک (غیر از پدر و مادر) با میل و رضاى خود از آن صرف نظر کنند.
سؤال: آیا سقط عمدى جنینى که مطمئنیم یا احتمال مى دهیم، معیوب و نارسا است در هر ماهى از باردارى اگر دیه لازمه هم پرداخت شود، مجاز است؟
جواب: هرگاه در مراحل ابتدایى جنین باشد و جنین به صورت انسان کامل در نیامده باشد باقى ماندن جنین در آن حالت سپس تولّد ناقص آن باعث عسر و حرج شدید براى پدر و مادر گردد، با این شرایط مانعى ندارد و احتیاطاً باید دیه را بدهند.
سؤال: زنى از راه نامشروع حامله شده است، سپس آن بچّه را کشته است:
الف) آیا بچّه دیه دارد؟
ب) اگر دارد به چه کسى مى رسد؟
جواب: احتیاط واجب پرداختن دیه به مقدار هشت صد درهم است اگر جنین کامل باشد (البتّه اگر این بچّه بزرگ و بالغ مى شد و اسلام را مى پذیرفت دیه کامل داشت) و دیه او فقط به امام مى رسد، یا مجتهد جامع الشرایط که نایب الامام است و در مصالح مسلمین مصرف مى کند و اگر این بچّه مى ماند و زن و فرزندانى پیدا مى کرد دیه او به همسر و فرزندانش مى رسید.
سؤال: دیه از بین بردن نطفه بسته شده یا سقط جنین چه مقدار است؟
جواب: هرگاه تنها نطفه باشد بیست مثقال شرعى طلا (20 دینار) و اگر به صورت خون بسته شده باشد چهل مثقال (40 دینار) و اگر مضغه باشد شصت مثقال (60 دینار) و اگر به صورت استخوان باشد بدون گوشت هشتاد مثقال (80 دینار) و اگر جنین کامل باشد و هنوز روح و حرکت نداشته باشد صد مثقال طلا (100 دینار) و اگر روح در آن دمیده شده باشد هزار مثقال (1000 دینار) در مذکر و پانصد مثقال (500 دینار) در مؤنث است (منظور از مثقال شرعى هیجده نخود است که سه چهارم مثقال معمولى است).
سؤال: اگر جنینی سقط شود دیه او به چه کسانی می رسد؟
جواب: ديه جنين به پدر و مادرش مى‌رسد و هركدام از آنها كه در سقط شركت داشته از ديه ارث نمى‌برد و تمام آن به ديگرى مى‌رسد، و اگر هر دو در سقط شركت داشته‌اند ديه به پدربزرگ و مادربزرگ پدرى و مادرى و برادارن و خواهران جنين مى‌رسد و طبق قانون ارث تقسيم مى‌شود و اگر آنها رضايت دهند مشكل حل مى‌شود.
منبع: باشگاه خبرنگاران
لینک منبع :“سقط جنین” | احکام شرعی سقط جنین (کورتاژ) | مقدار و نحوه پرداخت دیه جنین سقط شده