یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که در ارتباط با مصرف نادرست داروها وجود دارد، تداخل دارویی یا تاثیر یک ماده غذایی یا داروی دیگر است که ممکن است روی پاسخ دارویی یا اثر درمانی دارو تاثیر منفی بگذارد.
دکتر فرشاد هاشمیان، نایب‌رئیس انجمن علمی داروسازان ایران با اشاره به این که تداخلات دارویی در پزشکی بسیار با اهمیت است، می‌گوید: اگر بیمار در حال مصرف دو دارو باشد که یکی از آنها باعث تقویت اثر دیگری میشود، امکان بروز اثرات بیش از حد دارو وجود خواهد داشت. همچنین، تداخلات دارویی باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی میشود. از سوی دیگر، احتمال بی‌اثر شدن دارو، به‌دلیل تداخلات دارویی نیز وجود دارد.
مراقب عوارض گوارشی آسپیرین باشید
از آنجا که مشکلات گوارشی، از مهمترین عوارض جانبی مصرف مسکن‌های غیراستروئیدی، بویژه آسپیرین است، باید از مصرف طولانی‌مدت این دارو بدون تجویز پزشک بشدت جلوگیری کرد.
توجه داشته باشید، هرچه مقدار مصرف این داروها و طول دوره درمان با این داروها بیشتر باشد، احتمال بروز خونریزی گوارشی بیشتر است؛ همچنین کسانی که از داروهای کاهش فشار خون استفاده می‌کنند، باید مراقب مصرف آسپیرین و دیگر مسکن‌های ضد التهابی باشند، زیرا این داروها باعث بالا رفتن فشار خون در این افراد میشود.
به‌خاطر داشته باشید مصرف آسپیرین در کودکان، خانم‌های باردار و شیرده به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود و در این گروه‌ها، استامینوفن بهترین مسکن شناخته میشود.
سیگار با داروی معده جور در نمی‌آید
یکی از پرمصرف‌ترین دسته‌های دارویی، داروی درمان درد معده است که در بسیاری موارد براساس الگوی توصیه شده در یک مقطع زمانی، تا مدت‌ها پس از آن هم به صورت خودسرانه و بدون توجه به تداوم اثر بخشی دارو مصرف میشود.
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با جام‌جم درباره ملاحظات تغذیه‌ای در دوره مصرف این داروها می‌افزاید: هنگام مصرف آنتی‌اسیدها که از درمان‌های عمومی درد معده هستند، باید در نظر داشت این داروها، یک ساعت پس از مصرف غذا یا هنگام خواب مصرف شوند. از داروهای پرمصرف دیگر در درمان درد معده می‌توان به رانیتیدین، سایمیتیدین و فاموتیدین اشاره کرد و باید توجه داشت اثرات این داروها در صورت مصرف سیگار، کاهش پیدا می‌کند. بر این اساس، باید مصرف سیگار قطع شود یا دفعات مصرف کاهش یابد.
داروهایی که نباید با میوه بخورید
بیش از هر چیز توجه داشته باشید بهترین مایع به منظور خوردن تمام داروها، آب است. به گفته این داروساز، داروهای ضدافسردگی را نباید با میوه و غذای حاوی تیرامین مصرف کرد. تیرامین ماده‌ای است که به‌طور طبیعی در تعدادی از غذاها وجود دارد و در اثر شکستن زنجیره پروتئینی غذاهای مانده به وجود می‌آید.
به عنوان مثال، میوه‌هایی چون آواکادو حاوی مقادیری تیرامین هستند. همچنین باید از مصرف پنیرهای تخمیر شده و گوشت‌های فرآوری شده نظیر سوسیس، کالباس، ماهی دودی و نیز شکلات و آجیل با داروهای ضد افسردگی پرهیز کرد.
نایب‌رئیس انجمن داروسازان تاکید می‌کند: بیمارانی که داروی کاهنده چربی خون، تتراسایکلین و داروی مهار‌کننده کانال کلسیم ـ که برای مداوای بیماران قلبی و مبتلایان فشار خون بالا تجویز میشود ـ مصرف می‌کنند، بهتر است گریپ فروت و آب این میوه را مصرف نکنند. دلیل آن نیز مهار سیستم آنزیمی به وسیله این میوه است. وی یادآوری می‌کند: اثرات داروی وارفارین که داروی ضدانعقاد خون است و مدت زمان انعقاد خون را طولانی می‌کند، در صورت مصرف همزمان با غذاهای حاوی مقادیر بالای ویتامین K کاهش پیدا می‌کند. سبزیجات برگ داراز جمله اسفناج، کلم پیچ، بروکلی و مارچوبه هم مقادیر بالای ویتامین K دارند.
مصرف لبنیات با این داروها، ممنوع
رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه آزاد پاسخ می‌دهد: مصرف لبنیات نظیر شیر، ماست و پنیر ممکن است منجر به تاخیر در جذب یا جذب نشدن آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند تتراسایکلین و سیپروفلوکساسین شود. دلیل آن نیز، اتصال کلسیم موجود در این فرآورده‌ها با آنتی‌بیوتیک در محیط معده و روده باریک است که منجر به ایجاد ترکیب غیرقابل جذب میشود.
وی می‌افزاید: توجه داشته باشید، بعد از خوردن داروهایی چون آلندرونیت که با افزایش تراکم استخوان و کاهش احتمال شکستگی در بیماری پوکی استخوان همراه است، تا حدود یک ساعت نباید خوابید.
کاهش اثر بخشی قرصهای ضدبارداری
ازجمله داروهایی که باعث کاهش اثرات داروهای ضدبارداری میشود، می‌توان به برخی داروهای ضدتشنج اشاره کرد که باعث کاهش غلظت خون و نیز کاهش اثر بخشی داروهای ضدبارداری میشود.
دکتر هاشمیان با اشاره به مطلب فوق می‌گوید: برخی آنتی‌بیوتیک‌ها ازجمله آمپی‌سیلین و تتراسایکلین اثرات قابل توجهی در کاهش اثرات ضدبارداری قرصهای جلوگیری از بارداری ایفا می‌کنند.
پونه شیرازی - دانش و سلامت