به عنوان مثال آفتاب سوختگی شدید همراه با تاول‌های عفونی و دردناک ارمغان همین مد خطرناک است البته هنگامی دردناکی و قرمزی پوست شروع میشود که آسیب پوستی رخ داده است و درد در 6 تا 48 ساعت ابتدایی پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید بیشترین شدت را دارد.
در این میان خیلی‌ها فکر می‌کنند خطر سولاریوم از آفتاب گرفتن کمتر است پس برنزه شدن دستگاهی را ترجیح می‌دهند. آیا واقعا همین‌طور است؟ اصلا چرا متخصصان پوست مدام درباره عوارض برنزه شدن با اشعه هشدار می‌دهند؟
باید گفت مضرات نور خورشید فقط به یک آفتاب‌سوختگی جزئی ختم نمی‌شود. در واقع یکبار آفتاب‌سوختگی همراه با تاول زدن پوست، احتمال سرطان سلول‌های رنگی پوست (ملانوسیت‌ها) را که ملانوم نامیده می‌شوند، دو برابر می‌کند. در عین حال، قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشید باعث پیری زودرس پوست و ایجاد چین و چروک در آن میشود. حتی لکه‌های تیره پوستی نتیجه تابش طولانی‌مدت نور خورشید به پوست هستند.
دکتر فریده مهتی‌پور، متخصص پوست‌ومو در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: در نور آفتاب و سولاریوم اشعه‌ای وجود دارد که به برنزه شدن پوست منجر میشود. نکته مهم اینجاست که در واقع آنچه به رنگ گرفتن پوست منجر میشود، ترکیبی از اشعه‌های فرابنفش A و B است که برای پوست خطرناک هستند و زمینه ابتلا به سرطان‌های پوستی را فراهم می‌کنند. در واقع شما با هر جلسه حمام آفتاب یا سولاریوم، یک قدم به سرطان پوست نزدیک می‌شوید. بعلاوه اینکه سوختگی و تاول، بروز لک‌های تیره پوستی مقاوم به درمان، جوش‌های زیرپوستی، عمیق شدن چروک‌های سطحی و... از مهمترین عوارض برنزه شدن با آفتاب و اشعه‌های دستگاه سولاریوم به حساب می‌آیند.
حتی کم نیستند افرادی که به دلیل مواجهه طولانی‌مدت با نور خورشید یا در معرض اشعه قرار گرفتن، دچار کمبود آب بدن، مشکلات بینایی، ضعف عمومی و بی‌حالی، سردردهای شدید، حالت تهوع و استفراغ و مشکلات گوارشی حادتر می‌شوند. پس فقط آسیب‌های پوستی نیست که سلامت طرفداران برنزه شدن را تهدید می‌کند.
پوست‌تان سفید است یا تیره؟
یادتان باشد افرادی که پوست سفیدی دارند در مقایسه با افرادی که پوست‌های تیره یا به اصطلاح گندمی دارند، آسیب‌پذیرترند و بیشتر دچار عوارض ناشی از آفتاب یا اشعه سولاریوم قرار می‌گیرند. بنابراین باید دور این مد خطرناک را یک خط قرمز بکشند و حتی آن را امتحان نکنند، چون حتی به امتحانش هم نمی‌ارزد و گرفتار می‌شوند و باید با صرف هزینه‌های هنگفت دنبال راهکارهای درمانی آسیب‌های پوستی‌شان (مثلا لک و چروک‌های عمیق) باشند؛ هرچند تضمینی برای درمان قطعی وجود ندارد.
به ضدآفتاب سلام کن
یادتان باشد کرم‌های ضدآفتاب قادرند تا 90 درصد از آثار زیانبار نور خورشید پیشگیری کنند،اما مهم، مقدار و دفعات مصرف این محصولات است. در واقع برای پیشگیری از بروز مشکلات پوستی ناشی از نور خورشید باید کرم ضدآفتاب را یک ربع تا نیم ساعت پیش از قرار گرفتن در معرض خورشید و هر بار به اندازه یک بندانگشت روی پوست بزنید و هر دو تا سه ساعت یکبار آن را تجدید کنید.
همچنین هر نوع پوستی به یک ضد آفتاب خاص نیاز دارد و برای خرید یک محصول مطمئن باید از یک متخصص پوست مشاوره گرفت. از طرفی اگر یک ضدآفتاب 30 گرمی فقط برای صورت مورد استفاده قرار بگیرد، تقریبا باید بعد از 15 بار استفاده تمام شود. پس اگر هر روز از خانه بیرون می‌روید و ضدآفتاب می‌زنید، اما بعد از چند هفته هنوز هم کرم‌تان تمام نشده است به این معناست که بدرستی از ضد آفتاب استفاده نمی‌کنید.
اگر دچار آفتاب سوختگی شدید...
اگر آفتاب‌سوختگی شدید نباشد نیازی به درمان دارویی وجود ندارد، اما اگر جدی است و به سوزش و قرمزی پوست منجر شده، استفاده از کمپرس سرد، اجتناب از قرارگیری مجدد در آفتاب، مصرف آسپیرین یا استامینوفن برای کاهش درد و نوشیدن میزان کافی مایعات میتواند مفید باشد. البته به گفته دکتر مهتی‌پور، وان خنک هم میتواند ورم و درد ناشی از تاول‌ها را تسکین دهد ولی آب نباید حاوی نمک، روغن یا خوشبوکننده‌ها باشد. همچنین نباید روی محل پوست آسیب‌دیده لیف بکشید یا سعی کنید آب تاول‌ها را خالی کنید.
در صورتی که با این اقدامات، شرایط بهتر نشد یا آسیب‌ها شدید بود و تاول‌های پوستی به حدی دردناک و بزرگ بودند که بعد از 48 ساعت بهبود پیدا نکردند، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. در این شرایط معمولا استفاده از کرم‌های موضعی تجویز خواهد شد.
سولاریوم یا حمام آفتاب؟
متاسفانه بعضی افراد بر این باورند منابع مصنوعی نور یا همان دستگاه‌های سولاریوم حاوی اشعه‌های مضر نور خورشید نیستند و حتی باعث تامین ویتامین D بدن هم می‌شوند. در صورتی که باید گفت این دستگاه‌ها از لحاظ نوع اشعه تفاوت چندانی با اشعه خورشید ندارند و حتی گاهی شدیدتر از نور معمولی آفتاب هم هستند بنابراین سولاریوم، کم‌خطر‌تر از حمام آفتاب نیست. در عین حال، شاید افرادی که به صورت مدام با آفتاب و سولاریوم پوست‌شان را تیره نگه می‌دارند به سرطان پوست مبتلا نشوند، اما نسبت به همسن و سال‌هایشان پوستی پیرتر، خشک‌تر، پرچین و چروک‌تر و بیمار‌تر خواهند داشت.
پریسا اصولی - جام‌جم