به همین دلیل باید با شناسایی این بیماری‌ها هم از بروزشان پیشگیری کنیم و هم از راهکارهای درمانی باخبر شویم. البته سرماخوردگی شایع‌ترین این بیماریهای ویروسی است که کمتر کسی درباره آن اطلاعاتی ندارد. فقط کافی است با شستن مداوم دست‌ها از بروز آن پیشگیری کنیم و در صورت ابتلا هم با مصرف مایعات و سوپ گرم دوره بیماری را که معمولا 3 تا 5 روزه است، بگذرانیم، اما در مورد دیگر بیماریهای فصل بهار ماجرا تا حد زیادی متفاوت است.
یکی از مهمترین مشکلات افرادی که دچار آلرژی یا همان حساسیت فصلی هستند، این است که علائم هر نوع بیماری را به آلرژی نسبت می‌دهند، در حالی که در فصل بهار علاوه بر این حساسیتها زمینه بروز بیماریهای ویروسی هم فراهم میشود که یکی از مهمترین آنها آبله‌مرغان است.
دکتر جلال عزتیان، متخصص بیماریهای داخلی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: ویروس آبله مرغان در همه فصول سال وجود دارد، اما در فصل بهار که بیماریهای تنفسی بیشتر میشود، شرایط برای انتقال سریع‌تر آن افزایش می‌یابد.
بی‌حالی، بی‌اشتهایی، تب و سردرد ازجمله علائم بیماری آبله‌مرغان است که یک روز بعد از ورود ویروس به بدن بروز می‌کنند و بعد از چند روز هم علائم پوستی به صورت جوش‌های کوچک قرمز رنگ و خارش‌دار ظاهر میشود که بیشتر روی شکم، صورت، دست‌ها هستند. البته مدتی طول می‌کشد تا ویروس سیر طبیعی‌اش را در بدن طی کند و از بین برود به همین دلیل در بیشتر موارد نیاز به درمان خاص ضدویروسی نیست و فقط برای پایین آمدن تب و کاهش خارش‌ها مسکن و پماد تجویز میشود و بیماری هم بعد از یک هفته تا 10 روز درمان خواهد شد. همچنین خوشبختانه فرد برای همیشه در برابر این بیماری ایمن خواهد شد. البته بعضی از بیماران به مراقبت‌های بیشتری نیاز دارند چراکه آبله‌مرغان مثل بیماریهای ویروسی دیگری مانند سرخک و سرخجه میتواند باعث عوارض شدید شود. به‌عنوان مثال اگر سیستم ایمنی فردی ضعیف باشد یا در بعضی موارد خاص ویروس به بافت مغز یا غشای اطراف آن نفوذ پیدا کند، سلامت او را بشدت تهدید میشود. بد نیست بدانید پیشگیری خاصی هم برای بیماری نیست و در صورتی که با فرد بیمار در تماس باشید احتمالا خودتان هم مبتلا خواهید شد.
زونا علیه سلامت
به گفته عزتیان، زونا هم ازجمله بیماری ویروسی است که عامل مولد آن شبیه ویروس آبله مرغان است، اما برخلاف آبله مرغان که بیشتر در بچه‌ها دیده میشود، در افراد بالای 50 سال بروز می‌کند. باید بدانید تاول‌های پوستی خارش‌دار و دردناک منطقه‌ای، تب و لرز، بی‌حالی، تهوع، دل‌پیچه یا اسهال خفیف ازجمله علائم بیماری زوناست. حتی این ویروس ممکن است سال‌ها در بدن به حالت غیرفعال باقی بماند و به دلایل مختلفی مثلا ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن یا همزمان با آلرژی بهار فعال شود، اما این‌‌بار دیگر بیماری آبله مرغان ایجاد نخواهد شد، بلکه زونا رخ می‌دهد. این بیماری برخلاف آبله مرغان به درمان‌های خوراکی و حتی تزریقی نیاز دارد.
تبی به نام یونجه
احتمالا شما هم اسم تب یونجه را شنیده‌اید؛ نوعی بیماری ویروسی که به دلیل حساسیت شدید به مواد حساسیت‌زای موجود در هوا مثل گرده گیاهان در فصل بهار ایجاد میشود. درواقع ورود این مواد آلرژن به چشم‌ها، بینی، سینوس‌ها، گلو و دستگاه تنفسی زمینه بروز یک آلرژی شدید تنفسی را فراهم می‌کند. به گفته دکتر عزتیان، آلرژی‌های فصلی بهاره با ریزش اشک، درد و خارش گلو، آبریزش بینی، بی‌حالی و گاهی خواب‌آلودگی خود را نشان می‌دهند، اما در تب یونجه این حساسیتها بیشتر و شدید‌تر است و علائم دیگری مثل خس‌خس سینه، حملات آسمی، خارش سقف دهان، عفونت ریه و... دارد و بیمار حتما باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرد. در مورد پیشگیری هم پرهیز از مواجهه با مواد آلرژی‌زا بهترین راه‌حل است که معمولا کار راحتی نیست چون نمی‌توان به افراد توصیه کرد در معرض هوای آزاد قرار نگیرند.
ویروسی نیست، اما بهاری هست
علاوه بر بیماریهای ویروسی، بیماریهای دیگری هم وجود دارند که در فصل بهار عود می‌کنند. به‌عنوان مثال فاویسم و باقالی دو واژه‌ای است که همیشه کنار هم می‌آید. حتی خیلی‌ها این بیماری را مرتبط با باقالی شمالی‌ها می‌دانند، چراکه به گفته دکتر عزتیان هم ژن این بیماری در مناطق شمالی ایران بیشتر است و هم گیاهی که باعث بیماری میشود، در شمال کشور بیشتر وجود دارد. فاویسم همان بیماری حساسیت به باقلاست. در بیماران مبتلا به فاویسم یک نقص ژنتیکی کمبود نوعی آنزیم وجود دارد که باعث حساسیت گلبول‌های قرمز میشود. در این افراد عمر گلبول‌های قرمز کوتاه‌تر از بقیه است و به همین دلیل ممکن است دچار کم‌خونی یا زردی هم باشند. این در حالی است که کم‌خونی و شوک ناشی از تخریب گلبول‌های قرمز بر اثر آلرژی باقلا حتی میتواند در افراد مبتلا به فاویسم باعث مرگ شود. این بیماری درمان خاصی ندارد و افراد مبتلا باید در فصل بهار مراقب مواجه شدن با این گیاه باشند. از طرفی حضور ناگهانی در مزرعه باقلا یا خوردن باقلای خام، میتواند باعث ایجاد شوک یا همان تجزیه ناگهانی گلبول‌های قرمز شود. درمان فاویسم در مراحل اولیه، استفاده از داروهای ضد حساسیت برای کنترل علائم آلرژی، مایع درمانی و رقیق کردن غیرمستقیم خون است، اما در صورتی که فاویسم شدید و همراه با زردی حاد باشد، بیمار به تعویض خون و داروهای همزمان نیاز دارد.
پریسا اصولی / جام‌جم