پاسخ مشاور: یکی از عوامل اساسی انحرافات روان و شخصیت انسان، داشتن «عقده حقارت» یا خود کم بینی است. عقده حقارت، حالت سرکوفتگی و افسردگی همراه با کینه توزی است که به سبب ناکامی و تحمل رنج و خفت و حقارت پدید میآید. با توجه به متن پیامکتان که گفتهاید از هر نوع بیادبی و بدرفتاری ناراحت میشوید و احساس میکنید هیچ فردی شما را دوست ندارد، به نظر میرسد شما دچار خودکم بینی شدهاید.
احساس حقارت یعنی چه؟
احساس حقارت، همان طور که از کلمه دومش بر میآید؛ یعنی اینکه یک نفر حس کند در برابر دیگران کوچک است و خودش را دست کم بگیرد. البته همان طور که از کلمه اولش هم بر میآید نشان از این دارد که این «خودکم بینی» چندان ربطی به واقعیت ندارد و بیشتر باور و حس یک آدم نسبت به خودش است.
دلیل احساس خود کم بینی
در خور ذکر است که «خودکم بینی» دارای ماهیت فطری نیست و به طبقه یا قشر معینی اختصاص ندارد بلکه عارضهای است که علل پیدایش آن را باید در تربیت و پرورش اولیه فرد و روابط و مناسبات متقابل او با محیط در دوران کودکی تا بلوغ جستوجو کرد؛ به طور مثال تبعیض، نازپروردگی، نقص عضو، نداشتن معیارهای مناسب برای ارزش گذاری در خانواده برای شخص، نسپردن مسئولیت به فرد و... میتواند از دلایل دیگر به وجود آمدن این اختلال باشد. با این حال به نظر میرسد که راه حل مشکل شما به کار بستن نکاتی است که در ادامه مطرح میشود. شما باید سطح توقعتان را از دیگران کاهش دهید و از هر فردی به اندازه ظرفیتش توقع داشته باشید.
با توجه به اینکه ۱۸ سال از شروع زندگی مشترکتان گذشته است باید به شناخت خوبی نسبت به همسرتان دست یافته باشید و توقعات بیجا و خارج از توان شوهرتان از او نداشته باشید. داشتن چنین توقعهایی و نرسیدن به آنها، احساس حقارت و بیارزش بودن را به صورت غیر واقعی در شما افزایش میدهد. یادتان باشد که انسانها موجوداتی غیر قابل پیش بینی هستند بنابراین همواره از هر فردی انتظار هر رفتاری را داشته باشید.
اعضای خانواده شما و همکارانتان در شرایط مختلف، ممکن است واکنشهای عجیبی از خود بروز دهند. بنابراین آمادگی قبلی شما باعث میشود که از واکنشهای آنها ناراحت و حساس نشوید.
غنیمت شمردن زمان حال
قدر لحظههای زندگی را بدانید و از هر ثانیه آن برای زندگی با آرامش و خوشحالی استفاده کنید. دنیا و مدت زمان زندگی در آن اعتباری ندارد؛ بنابراین زمان حال را غنیمت شمارید و حسرت گذشته را نخورید. همچنین نگرانی بیش از حد برای آینده هم باعث اضطراب و حساس شدن شما نسبت به رفتارهای دیگران خواهد شد.
ملاک تشخیص اینکه یک طرز فکر یا روش در زندگی صحیح است یا خیر، توجه به نتایج اجرای آن روش یا طرز تفکر است. وقتی شما از وضعیت فعلیتان حاصلی جز رنج و ناراحتی نداشتهاید یعنی روش و منش زندگیتان مناسب نیست و باید تغییرش دهید. باتوجه به اینکه اطلاعات ما از زندگی شما کافی نیست به نظر میرسد که خودتان باید دست به کار شوید و شیوه زندگیتان را مورد بررسی جدی قرار دهید. (نسیم احمدی - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی/روزنامه خراسان)
392