ابتلا به بعضی بیماری‌ها اتفاق بسیار ناخوشایندی است، اما می‌توان ضمن دریافت درمان دارویی مناسب با تغذیه اصولی جلوی پیشرفت بیماری را گرفت. آلزایمر نیز از این قاعده مستثنا نیست. بنابراین هم باید روش تغذیه درست برای کمک به فرد مبتلا به آلزایمر را بدانیم و هم با تغذیه مناسب برای جلوگیری از ابتلا به آن آشنا شویم. بنابراین ابتدا به بررسی تغذیه مناسب برای کمک به فرد مبتلا به آلزایمر می‌پردازیم و سپس با چند ترکیب کلیدی برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر آشنا می‌شوید.
از آسان‌ترین شروع کنید
1 ـ تنوع غذایی: نخستین نکته، رعایت تنوع غذایی است. به این ترتیب انواع مواد معدنی و ویتامین‌ها در اختیار بدن فرد مبتلا به بیماری قرار می‌گیرد و همین مانع پیشرفت سریع بیماری میشود. در این برنامه غذایی باید حتما غلات کامل، پروتئین، انواع میوه و سبزی وجود داشته باشد.
2 ـ محدودیت روغن: رژیم غذایی افراد مبتلا به آلزایمر باید عاری از منابع چربی اشباع‌شده و منابع حاوی کلسترول بالا باشد. بنابراین باید کره، چربی حیوانی مانند دنبه و روغن اشباع در برنامه غذایی این افراد نباشد، اما مصرف اسیدهای چرب حاوی امگا سه مناسب است.
3 ـ خوراکی‌های شکری: مصرف موادغذایی تهیه‌شده با شکر برای افراد مبتلا به آلزایمر مناسب نیست. این خوراکی‌ها کالری بالایی دارند، اما از نظر ارزش غذایی یعنی وجود انواع ویتامین‌ها، موادمعدنی و فیبر کیفیت بسیار پایینی دارند. برای تامین طعم شیرینی بهترین روش استفاده از شیرینی‌ها با منابع طبیعی مانند میوه‌هایی چون سیب، موز، خرما، توت، کشمش و... است.
4 ـ خوراکی‌های نمکی: مصرف بیش از حد سدیم برای افراد مبتلا به آلزایمر مناسب نیست. مصرف نمک باعث افزایش فشار خون میشود. برای طعم‌دار کردن موادغذایی می‌توانید به جای نمک از انواع ادویه، گیاهان معطر و دیگر طعم‌دهنده‌های طبیعی استفاده کنید.
اشتها خاموش میشود
یکی از تبعات این بیماری، کاهش اشتها و وزن است. در واقع با پیشرفت بیماری این عارضه نیز مشاهده خواهد شد. در این شرایط معمولا مصرف انواع مکمل برای کنترل وزن بیماری، بازگشت اشتهای او در حد مناسب و تامین بخشی از منابع معدنی و ویتامین‌های بیماری تجویز میشود. برای کنترل این شرایط به این نکته‌ها دقت کنید:
1 ـ مایعات در اولویت: در شرایطی که بیمار دچار بی‌اشتهایی شده است، مصرف موادغذایی که به شرایط مایع نزدیک‌تر است، میتواند نیاز بدن بیمار را تامین کند. مصرف انواع سوپ، آبمیوه، انواع میوه همراه با شیر، انواع میوه آبدار و یخ‌نوش (smoothie)از گزینه‌های مناسب است.
2 ـ انتخاب ویژه: سعی کنید خوراکی‌ها و غذاهایی که فرد مبتلا به بیماری آنها را بیشتر دوست دارد، انتخاب کنید. به این ترتیب می‌توانید تا حد زیادی به بازگشت اشتهای بیمار مطمئن باشید.
وقتی عطر و بو دیگر حس نمی‌شود
در شرایطی که بیمار حس بویایی مناسب ندارد و توان حس بوها را از دست می‌دهد، اشتهای او از پیش هم کمتر میشود و نمی‌تواند براحتی غذا میل کند. اغلب غذا را پس می‌زند و از خوردن غذاها اکراه دارد. بنابراین باید غذاها را به شکلی مناسب در اختیار او قرار دهید.
1 ـ تزئین: غذاهایی که ظاهر خوبی دارند فرد را به خوردن تشویق می‌کنند. برای مثال تهیه ساندویچ‌های کوچک با تزئین خاص، تزئین بشقاب غذا به شکل ساده اما ویژه و آراستن میز ممکن است باعث تشویق فرد به خوردن شود.
2 ـ همراهی با بیمار: برنامه غذا خوردن را طوری تنظیم کنید که همراه فرد مبتلا به بیماری غذا بخورید. به این ترتیب فرد را به خوردن تحریک خواهید کرد. درحین غذا خوردن با او حرف بزنید تا غذا خوردن به وظیفه و اجبار تبدیل نشود.
3 ـ مانع خوردنش نشوید: زمانی که فرد اشتها به خوردن غذا یا نوشیدنی خاصی دارد، مانع او نشوید. به این ترتیب نخوردن بعضی روزها جبران خواهد شد.
نکته‌های طلایی
با پیشرفت بیماری شاهد این تغییرات ناخوشایند خواهید بود. آنها را بشناسید تا بتوانید به بیماری کمک کنید. در این اوضاع خاص باید حتما از متخصصی که بیماری تحت نظر اوست مشورت بخواهید تا بتوانید مشکل را برطرف کنید. به این نکته‌ها دقت کنید.
ـ دیگر نمی‌شناسد: از مقطعی به بعد بیمار هیچ حسی به هیچ نوشیدنی یا غذایی ندارد و نمی‌تواند خوراکی‌ها را شناسایی کند.
ـ خوردن دردناک است: غذا خوردن برای بیمار سخت و دردناک میشود و به همین دلیل از غذا خوردن امتناع می‌کند؛ اما نمی‌تواند به شما بگوید. در صورت مشاهده بی‌اشتهایی شدید در فرد حتما با متخصص گوارش و مغز و اعصاب مشورت کنید.
ـ داروها اثر می‌گذارند: تغییر نوع یا دوز داروها ممکن است باعث خاموشی اشتهای فرد شود. در این شرایط باید با متخصص مشورت کنید تا برای این مشکل شما را راهنمایی کند.
ـ تحرک کم، اشتهای خاموش: زمانی فرد به خوردن غذا اشتها دارد که غذاهای دریافتی هضم و جذب شود و موقع تحرک بدنی و... به کار برود، اما وقتی تحرک بدنی فرد بشدت کاهش می‌یابد، غذا و خوراکی‌ها با وجود هضم و جذب، آن طور که باید مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و همین امر مانع گرسنگی بیمار میشود.
ـ عطر و طعم را نمی‌شناسد: سخت‌ترین مرحله بیماری عدم درک درست از عطر و طعم غذاست. این مساله فرد را بشدت بی‌اشتها می‌کند. برای کنترل این شرایط با متخصص مشورت کنید.
این مواد را فراموش نکنید
برای این که خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهید، حتما به وجود این ترکیب‌ها در برنامه غذایی‌تان دقت کنید:
ـ ویتامین B12: ویتامین‌های خانواده B بویژه B12 باعث کاهش و کنترل میزان «هموسیستئین» خون می‌شوند.
ـ منبع غذایی: نان سبوس‌دار، گوشت ماکیان، تخم‌مرغ، ماست، شیر و غلات غنی‌شده با ویتامین B12
ـ ویتامینE: این ویتامین حاوی دو خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهاب است. بنابراین روند پیری سلول‌های مغز، آسیب و التهاب آنها را کند می‌کند و مانع ابتلا به آلزایمر میشود.
منبع غذایی: تخمه آفتابگردان و روغن آن، برگ ترب، کلم‌بروکلی، برگ شلغم، اسفناج، انواع آجیل خام، گوجه‌فرنگی، انواع فلفل دلمه‌ای، غلات کامل، کره بادام زمینی.
ـ اسیدچرب امگا 3 و 6: این دو اسید چرب ضمن تامین چربی مورد نیاز غشای مغز روند پیری سلول‌های مغز را کند می‌کنند. خاصیت ضدالتهاب نیز دارند.
منبع غذایی: انواع آجیل‌های خام و ماهی‌های چرب که به صورت آب‌پز تهیه و میل شوند. (ضمیمه سیب)
مهتاب خسروشاهی