جام جم سرا:
چرا دندانم بدرنگ است؟
تغییر رنگ دندان میتواند به مرور زمان در اثر مصرف سیگار، مواد غذایی نظیر قهوه، چای، نوشابه‌های رنگی، میوه‌های حاوی کاروتن (مثل هویج)، مواد آهن‌دار یا در اثر زیادی فلوراید آب مصرفی یا در اثر بیماری‌هایی مثل یرقان (زردی یا هپاتیت) یا مصرف داروهایی مانند تتراسایکلین در دوران رشد دندانی (قبل از 8 سالگی، درواقع تتراسایکلین با کلسیم موجود در سطح دندان ترکیب شده و تغییر رنگ ایجاد می‌کند) یا تغییر رنگ در اثر ماده پر شده تاج یا ریشه دندان یا تغییر رنگ در اثر ضربه به دندان به علت خونریزی داخل پالپ دندان ایجاد شود.
استفاده بیش از حد از دهانشویه‌های حاوی کلرهگزیدین، داروهای آنتی‌هیستامین و آنتی سایکوتیک و داروهای کنترل‌کننده فشار‌خون بالا نیز در تغییر رنگ دندانها موثر است.
بلیچینگ، کامپوزیت یا لامینیت؟
کم صدمه‌ترین روش درمانی بدرنگی، بلیچینگ است زیرا به مینای دندان آسیب نمی‌رساند. در روش بلیچینگ در منزل، دندانپزشک از فک بیمار قالب‌گیری کرده و نایت گارد می‌سازد. سپس بیمار در منزل مواد بلیچینگ را داخل نایت گارد ریخته و برحسب غلظت ماده، روزانه بین یک تا 6ساعت داخل دهان قرار می‌دهد. زمان سفید شدن برای هر فک بین یک تا 2 هفته است.
گاهی اوقات، به‌خصوص در موارد بدرنگی ناشی از مصرف تتراسایکلین، این زمان ممکن است به 6 ماه افزایش یابد. بعضی مواقع حین استفاده از مواد بلیچینگ ممکن است دندان‌های بیمار به سرما حساس شوند. در این موارد بهتر است زمان استفاده از بلیچینگ کاهش داده شود و حتی درمان به مدت یک روز متوقف شود. البته استفاده از دهانشویه‌ها و خمیردندان‌های ضد حساسیت به متوقف شدن این‌عارضه کمک می‌کند.
اگر صبر و حوصله ندارید...
در مورد بیمارانی که مایل به انجام بلیچینگ در منزل نیستند و می‌خواهند سریع‌تر به نتیجه برسند، می‌توان از روش بلیچینگ داخل مطب استفاده کرد.
در این روش پس از تمیز کردن دندانها، لثه توسط محافظ‌های مخصوص پوشانده میشود، سپس دندانپزشک با زدن ژل دی اکسید کربن روی دندان (این ژل برخلاف سایر مواد سفیدکننده اثر سوء بر دندان ندارد) لیزر به آن می‌تاباند. لیزر در زمان بسیار کم آن را اکسید کرده و دندانها را سفید می‌کند. در این روش از 3 نوع لیزر CO2، آرگون و دیود استفاده میشود که لیزر دیود از سرعت بیشتری برای سفید کردن برخوردار است.
یکی از دندان‌های‌تان سیاه شده؟!
در مواردی که دندان به علت وارد آمدن ضربه، پوسیدگی شدید یا معالجه عصب، سیاه میشود پس از انجام معالجه عصب صحیح ابتدا باید تمام مواد تیره و خون‌مرده از داخل تاج دندان تمیز شده سپس مواد سفیدکننده را داخل تاج دندان قرار داد و روی آن را پانسمان کرد. این ماده باید حدود یک تا 2 هفته داخل تاج دندان باشد تا بتواند بدرنگی را برطرف کند. بدرنگی‌های خاکستری بهتر از بدرنگی‌های نارنجی به بلیچینگ پاسخ می‌دهند.
گاهی اوقات هم نیاز به چند جلسه درمان خواهد بود. پس از سفید شدن تاج دندان به حد لازم، مواد سفیدکننده از داخل آن خارج شده و پس از یک هفته پانسمان، با کامپوزیت پر میشود.
اگر نمی‌خواهید دندان تراش بخورد
از دیگر روشهای تغییر رنگ دندان استفاده از کامپوزیت است. کامپوزیت‌ها همان مواد سفیدکننده ترمیمی هستند که برای پر کردن دندانها استفاده شده و با چسب‌های دندانپزشکی «باندینگ» به دندان متصل می‌شوند. ازجمله محسنات کامپوزیت‌ها، حفظ نسج سالم دندان است اما کار با کامپوزیت‌ها نیاز به دقت بیشتری دارد بنابراین بهتر است در این مورد به دندانپزشکان متبحر مراجعه کنید. بهتر است از دندان‌هایی که با کامپوزیت ترمیم شده‌اند برای شکستن تخمه، یخ، استخوان، ناخن و اجسام سخت استفاده نشود چون احتمال دارد ترک خورده و لب پر شوند.
این دندانها دیگر زرد نمی‌شوند
یکی دیگر از روشهای زیباسازی دندان استفاده از لامینیت است. لامینیت پوسته‌ای نازک از جنس چینی است که سطح بیرون و لبه دندانها را می‌پوشاند. لامینیت گاهی در مطب (فقط با دو بار مراجعه) و گاهی داخل لابراتوار مجهز (در کمتر از دو ساعت) ساخته و روی دندانها تعبیه میشود.
روش کار به این صورت است که ابتدا نیم تا یک میلی‌متر از سطح خارجی و لبه دندان تراشیده میشود، سپس از دندانها قالب‌گیری شده و قالب به لابراتوار فرستاده میشود. در جلسه بعدی نیز دندانپزشک آنها را روی دندانها می‌چسباند. رنگ‌پذیری لامینیت کمتر از کامپوزیت‌هاست و البته هزینه آن بیشتر از ترمیم با کامپوزیت است.
چراغ قوه سفیدکننده هم داریم؟!
اگر مرتب و به صورت صحیح و دقیق مسواک بزنید و از رژیم غذایی مناسب استفاده کنید دیگر نیازی به سفید کردن دندان‌های خود پیدا نمی‌کنید؛ با این حال. در بازار کیت‌های سفیدکننده‌ای نیز وجود دارد که همراه آن چراغ قوه‌ای به نام وایت لایت و تیوپ‌های حاوی مواد اسیدی و رنگبر عرضه میشود.
ادعاهای عنوان شده برای این کیت‌ها هیچ کدام پایه و اساس علمی ندارند و چه بسا مضرات زیادی به لثه و دندان نیز وارد می‌کنند. این مواد فقط توانایی حذف رنگ‌های سطحی را دارند. سفید کردن دندان تکنیک‌های خاص خود را دارد و حتما باید توسط دندانپزشک انجام شود.
سفید کردن با محصولات داروخانه‌ای
استفاده از خمیردندان‌های سفیدکننده توصیه نمی‌شود زیرا ذرات ساینده موجود در آنها باعث ساییده شدن مینای دندان میشود. وقتی مینا ساییده میشود یا از بین می‌رود دیگر با هیچ چیز نمی‌توان آن را جبران کرد. این مشکل به‌خصوص در طوق دندانها اتفاق می‌افتد و باعث میشود دندان حساس شود. در این صورت مجبور می‌شویم دندان را ترمیم کنیم.
محصولات و نوارهای سفیدکننده دندان که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند هم معمولا اثر موقت و پیش‌بینی نشده‌ای دارند. غلظت ماده سفیدکننده این محصولات معمولا آنقدر کم است که نمی‌تواند ضرر جبران‌ناپذیری به مینا یا کل سیستم بدن وارد کند. درواقع تا به حال تحقیقات علمی این موضوع را ثابت نکرده‌اند. آدامس‌های سفیدکننده هم ممکن است تاثیرگذار باشند اما از آنجایی که غلظت ماده موثره آنها خیلی کم است، باید برای مدت خیلی طولانی مصرف شوند تا تاثیر خود را نشان دهند. از طرفی هم ممکن است بعد از مصرف طولانی مدت آنها نتیجه دلخواه به‌دست نیاید. پس بهتر است برای سفید کردن دندانها در ابتدا با دندانپزشک مشورت کنید تا میزان پاسخ‌دهی دندان به مواد سفیدکننده مشخص شود. سپس دندانپزشک براساس آن، روش مناسب را پیشنهاد می‌کند. این عمل اگر با روشهای علمی توسط دندانپزشک انجام شود دیگر نگرانی از بابت آسیب رسیدن به مینای دندان باقی نمی‌ماند.(سلامانه)