جام جم سرا:
دکتر هانیه رضایی، روانشناس خانواده در مورد چگونگی رفتار والدین در مورد سؤالهای بیشمار کودکان گفت: پرسیدن سؤالهایی همچون مرده یعنی چه، من کی میمیرم، یکی به من بگه کسی که میمیره کجا میره؟ کاملاً طبیعی است و نیازی به دروغ گفتن یا جواب سر بالا دادن ندارد. چرا که با دروغ گفتن به کودکان، فقط باعث سردرگمی آنها میشویم و شاید حتی کودک را مجبور کنیم برای رفع عطش کنجکاویش به دیگران متوسل شود.
این روانشناس خانواده افزود: البته با اینکه هرگز نباید به فرزندانمان دروغ بگوییم، اما این اصلاً به این معنا نیست که همیشه راستگو بودن سهل و آسان است، بیتردید لحظاتی پیش میآید که یافتن واژه مناسب، درست و قابل فهم برای کودک بسیار دشوار است.
رضایی تأکید کرد: توجه داشته باشید که باید در مورد موضوعی مثل مرگ، صریح و شفاف صحبت کنید. هرگز از تعابیر استعاری مثل «پدر بزرگ فقط به خواب رفته است»، استفاده نکنید. این حرف که به طور شایع توسط والدین به کار میرود، باعث میشود که کودک از خوابیدن بترسد یا دچار کابوس شبانه شود. همچنین نباید بگویید که «پدر بزرگ به مسافرت رفته است»، چون اگر پدر بزرگ برنگردد، کودک اعتمادش را به شما از دست خواهد داد. بهترین کار، این است که بر اساس اعتقاداتتان از توضیحات مذهبی استفاده کنید. ساده صحبت کنید و از گیج کردن او بپرهیزید. هنگام پاسخ دادن، سن و میزان و درک او را در نظر داشته باشید؛ مثلا به یک کودک دو تا چهار ساله کافی است بگویید: وقتی انسان یا حیوانی نتواند نفس بکشد و بدنش حرکت کند، مرده است، اما به کودک چهار تا ۶ ساله لازم است علاوه بر آن، توضیح دهید که کسی که مرده، قلبش نمیزند و چیزهایی که میمیرند دیگر هرگز بر نمیگردند. سعی کنید هنگام صحبت کردن با کودک احساساتتان را کنترل کنید، زیرا ممکن است که کودک بترسد، البته این بدان معنا نیست که غم و اندوه خود را کاملاً از کودک پنهان کنید.
رضایی افزود: میتوانید از مثالهایی که کودک تجربه کرده است برای توضیح مرگ استفاده کنید. مثلا در مورد ماهیای که از تنگ آب بیرون افتاده بود یا مرگ حیوان خانگی همسایهتان صحبت کنید. همچنین میتوانید از مرگ برگهای درختان در زمستان بگویید تا مفهوم مرگ برایش قابل درکتر شود و به این نتیجه برسد که این موضوع یک اتفاق طبیعی است نه یک مسأله ترسناک. اگر فرزندتان بالای ۶ سال دارد، لازم است برای او توضیح بدهید که هیچ کس به طور دقیق نمیداند که چه زمانی میمیرد، اما مرگ برای همه اتفاق میافتد و موضوعی کاملاً طبیعی است.
وی بیان داشت: ممکن است کودک از تصور اینکه شما نیز ممکن است روزی بمیرید، نگران شود و در این مورد سؤالاتی بپرسد. متأسفانه اغلب والدین فکر میکنند اگر در مورد موضوعی که کودک را نگران کرده صحبت نکنند و سؤالات کودک را نشنیده بگیرند، به کاهش اضطراب او کمک کردهاند در صورتی که این فکر اشتباه است، زیرا این کار به جای از بین بردن اضطراب، به ترس و اضطراب بیشتر کودک دامن میزند. بهتر است به جای این کار به او بگویید: «خیلی بعید است که من قبل از پیر شدن بمیرم پس لازم نیست که در مورد این موضوع نگران باشی زیرا تا آن زمان تو دیگر بزرگ شدهای.» (زندگی سالم)