جام جم سرا:
او کیست؟ همسرم؟ دوستم، خواهرم، برادرم.....؟ نه او همان من و تویی است که سال‌ها بی‌هدف و برنامه تنها گذران عمر کرده‌ایم و حالا که بچه‌ها را به سرانجام رسانده و به قولی آردها را الک کرده‌ایم آنچه که همیشه از آن می‌ترسیدیم به سراغمان آمده است. به میان سالی رسیده‌ایم و سراشیبی عمر را با سرعت طی می‌کنیم و حالا حسرت سال‌های ابتدایی جوانی و ازدواج را می‌خوریم.
بله، شما هم شاید خیلی از افراد را بشناسید که از پیری می‌ترسند حتی برخی نیز از بیان سن واقعی‌شان طفره می‌روند. این موضوعی رایج در خانواده‌هاست که مرد و زن هم ندارد، شاید خانم‌ها خیلی بیشتر نسبت به این موضوع حساسیت نشان می‌دهند، اما آقایان هم با کمی خودداری و سیاست ترس خود از پیری را عنوان می‌کنند.
زن‌ها نگران آن هستند که زیبایی، توان و سلامتی دوران جوانی را از دست داده و به قولی، دیگر ستاره درخشان خانواده نباشند و مردها هم علاوه بر این امور، نگران حفظ قدرت و اقتدار خود هستند و می‌خواهند همچنان تنها قهرمان زندگی خانواده باقی بمانند؛ اما چه زن و چه مرد نمی‌دانند که چگونه این امر میسر میشود.
راه‌های زیادی برای رسیدن به این نتیجه وجود دارد. اگر برای اصلاح رفتارهایی که به سال‌های عمر می‌افزاید و به سلامتی صدمه می‌زند توجه کنید، می‌توانید موفق باشید. با وجود این یادمان باشد که مشکل به تعویق انداختن پیری این است که باید بسیاری از کارها را نکنیم؛ زیرا این محدودیت ممکن است در کوتاه‌مدت چندان خوشایند نباشد به هر حال هرکه طاووس باید جور هندوستان کشد! باور نمی‌کنید ادامه مطلب را بخوانید.
بودن یا نبودن مساله این است
برای خیلی‌ها وقتی صحبت از به تعویق انداختن پیری به میان می‌‌آید، اولین اقدامی که به ذهنشان می‌رسد، جراحی پلاستیک، بوتاکس، کرم ضد چروک و... است.
اما پیری تنها به معنای چروک‌شدن پوست و تغییر ظاهر نیست، بلکه منظور عوارضی است که در بسیاری افراد پیش از موعد خودنمایی می‌کند.
به گفته کارشناسان با رسیدن به سی تا سی و پنج سالگی سالانه حدود یک درصد انرژی ما افت می‌کند، بیشتر ما تصور می‌کنیم اضافه وزن در چهل سالگی ابتلا به بیماری‌های مزمن متعدد در شصت سالگی و متکی بودن به دیگران در هفتاد سالگی امری کاملا عادی است. این در حالی است که می‌توان با اتخاذ شیوه زندگی سالم سلامت خود را در دوره‌های مختلف زندگی حفظ کرد. اما سوالی که مطرح میشود این است که چگونه می‌توان احساس پیری نکرد و چه عوامل فیزیکی و ذهنی باعث احساس پیری میشود؟باید از خودمان بپرسیم ترس ما از چیست؟ پوست صورت و دست‌هایمان شل و چروکیده میشود و زنان دیگر قادر به بچه دار‌شدن نیستند. اما آیا اینها تنها واهمه‌‌های ما هستند؟ خیر.
خیلی وقت‌ها می‌ترسیم که هرچه پیرتر شویم شانس کمتری برای عشق ورزیدن و دوست داشته‌شدن داشته باشیم، و دیگران به دلیل سن‌مان تمایلی به برقراری ارتباط با ما نداشته باشند. اما فراموش نکنیم که عوامل زیادی میتواند روی سن ما تاثیر بگذارد مثلا چند تغییر ساده در شیوه زندگی، میتواند سال‌ها پیری ما را به تاخیر بیندازد. همه پزشکان در اولین گام توصیه می‌کنند که معنویت را فراموش نکنید. عبادت یا تجربیات انسانی که انسانیت ما را به ما نشان می‌دهد، به زندگی ما معنا و مفهوم می‌بخشد و ما احساس می‌کنیم فراتر از آن چیزی که نشان می‌دهیم، هستیم.
در عین حال باید همراه با ارتباط معنوی با خالق هستی، تفاوت‌هایی را در زندگی خود ایجاد کنید، قدرت و استعداد درونی خود را بازیابی، آن را دنبال و خود را متحول کنید. مطالعه زیاد و خوب گوش دادن، زندگی درونی ما را تقویت می‌کند و با کنجکاوی، نظم، یادگیری، پذیرش و ساخت چیزهای تازه شرایط بهتری را تجربه خواهیم کرد. یادمان نرود از نیروی ذهن استفاده کنیم و بعد از سپری‌کردن یک روز کاری به جای تماشای تلویزیون، به فعالیت‌های مغزی از جمله حل جدول، مطالعه و... بپردازیم.
با ارتباط برقرار‌کردن با زیبایی‌های جهان و لذت بردن از طبیعت، راه‌حل‌های تازه را در خود آزمایش کنید. در این صورت چه در هنر باشد، چه در باغبانی، چوب‌بری یا در ارتباطاتمان، حس می‌کنیم چیزی قوی‌تر ما را سرشار می‌کند، از ذهن و فکرمان می‌گذرد که همراه با خود جوانی را به ارمغان می‌آورد.
چقدر خوب است که بیشترین زمانمان را با بچه‌هایمان بگذرانیم و تا می‌توانیم با آنها خوش باشیم. با این‌کار احساس و روح ما در آنها ریشه می‌دواند و آنها هم تا آخر عمر با آن زندگی می‌کنند. با این‌کار ممکن است حتی متوجه پیر شدنمان نشویم.
قابل توجه همسران
یکی از مواردی که همواره یادآور احساس ناخوشایند پیری، بخصوص در خانم‌هاست، پایان سن بیولوژیکی، یائسگی است. اما باید بدانید که برای مقابله با این احساس یکی از این شیوه‌ها همراهی روحی و جسمی با همسرتان است. اجازه ندهید که گذشت زمان روابط شما را سرد کند و شما برای همسرتان عادی و تکراری شوید. به ظاهر و لباس خود اهمیت بدهید و از استعمال عطر غافل نشوید. بهانه نگیرید، غر نزنید و گاهی بدون بچه‌ها و به یاد روزهای ابتدایی زندگی به گردش یا سینما بروید تا احساسات روزهای ابتدایی زندگی را فراموش نکنید.
این موضوع بخصوص در مورد خانم‌ها مهم است که آنها با بالا رفتن سن در گروه خودشان کنار بیایند و این موضوع را به کل جامعه بویژه گروه مردان سرایت دهند.
هرچه پیرتر می‌شویم، اینکه برای کسی مهم باشیم و حداقل با یک نفر احساس ارتباط عمیق کنیم هم مهم‌تر میشود. این افراد چه خانواده و چه دوستانتان باشند، اگر به طور مداوم با آنها در تماس باشید، مرتب به آنها تلفن کنید و با آنها بیرون بروید، دیگر برایشان مهم نخواهد بود که ظاهرتان چه شکلی باشد و آنچه در عمق وجود شماست برای آنها مهم میشود. از سوی دیگر لازم است که بدانید نبود روابط جنسی منظم و دوری از آن موجب تسریع روند پیری میشود، پس از همسرانتان دوری نکنید. این روابط موجب ترشح هورمونی به نام DHEA میشود که با کاهش وزن و تقویت عضلات ارتباط دارد. در زنان رابطه جنسی سبب ترشح هورمون اکسی‌توسین میشود که میتواند نوسانات خلقی را کمتر کند. از سوی دیگر در مردان نیز تولید هورمون تستوسترون می‌کند و این هورمون سبب کندی تغییرات مرتبط با پیری میشود.
وعده‌های غذایی مناسب
بسیاری از خوراکی‌هایی که ما روزانه مصرف می‌کنیم نیز در سلامت ما و جلوگیری از پیری بسیار موثر هستند. شاید باور نکنید که می‌توان پیری را با خوردن برخی از مواد خوراکی جبران کرد و به تاخیر انداخت. به عنوان مثال خستگی مفرط، نشانه بارز کمبود ویتامین B12 است بنابراین اگر شما به میزان کافی گوشت یا لبنیات یا مکمل حاوی B12 مصرف نمی‌کنید، ولی انرژی‌تان کم است بهتر است روزی دو وعده لبنیات بدون چربی و ۱۱۲ گرم گوشت بدون چربی مصرف کنید.
شاید برای برخی که بتازگی دردهای مفصلی را تجربه می‌کنند بد نباشد که بدانند بدن برای حفظ غضروف مفاصل و انعطاف‌پذیری آن به منگنز و مس نیاز دارد. در بیشتر موارد مصرف مکمل روند فرسودگی مفاصل را کند می‌کند و درد را نیز از بین می‌برد. مغز میوه‌ها، گوشت گاو و اسفناج منابع خوب مس و منگنز است، اما از آنجا که نمی‌توان از طریق خوردن، مس و منگنز کافی وارد بدن کرد، بهتر است از مکمل استفاده کنید.
یادمان نرود که اسیدهای چرب جزئی از ساختار مغز هستند واگر میزان دریافت بدن از این گونه اسیدها کافی نباشد ساختار مغز ضعیف شده و عملکرد آن ازجمله حافظه آسیب می‌بیند. مصرف امگا 3 و 6 با حفظ تعادل در این زمینه اهمیت زیادی دارد. آنچه لازم است بدانید این است که روغن ماهی، گردو، دانه کتان تازه از جمله موادی هستند که امگا۳ به بدن می‌رسانند و از روند پیر‌شدن سلول‌ها جلوگیری و در مقابل استرس هم محافظت می‌کنند. یک مطالعه نشان می‌دهد مصرف اسیدهای چرب امگا3 از تخریب DNA هم جلوگیری می‌کند و این به معنی کند‌شدن روند پیری است.
به گفته پزشکان مصرف یک یا دو وعده میوه و سبزیجات نیز حدود 30 درصد خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد. دریافت ویتامین D نیز میتواند در کنترل پوکی استخوان موثر باشد که قرار گرفتن در معرض نور خورشید به این امر کمک می‌کند.
دریافت ویتامین C که هم از طریق خوردن میوه‌ها، سبزیجات، گوجه فرنگی، فلفل دلمه، پرتقال و پیازچه می‌توان آن را تامین کرد باعث شادابی پوست و مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها میشود و کسب ویتامین‌های گروه E و مواد معدنی شامل کلسیم، آهن و روی دارای اهمیت ویژه‌ای است به عنوان مثال کمبود کلسیم در دوره سالمندی به ایجاد پوکی استخوان منجر میشود. کمبود روی باعث ایجاد بی‌اشتهایی، مشکلات بینایی و کندی ترمیم زخم‌ها شده و سبب میشود که مزه و طعم غذاها کمتر احساس شود. در نهایت یادمان باشد که آب بخوریم. مصرف آب کلید جوانی است. آب رطوبت پوست را حفظ می‌کند و برای دفع مواد زائد و سموم بدن ضروری است. کمبود آب باعث خشکی، کشیدگی و پوسته‌پوسته‌شدن پوست میشود. پوست خشک، حالت ارتجاعی کمتری دارد و برای ایجاد چین و چروک مستعدتر است.
پرهیز از چاقی
همیشه وقتی افراد هم‌سن چاق با لاغر را مقایسه می‌کنید، می‌بینید که لاغرها جوان‌تر به نظر می‌رسند. این فقط ظاهر قضیه نیست، بلکه به لحاظ پزشکی چاقی موجبات فرسودگی بیشتری را فراهم می‌آورد، بنابراین با حفظ یک وزن مناسب جوان بمانید. کم و زیاد‌کردن مکرر وزن با تخریب بافت نگه‌دارنده پوست صورت، فرم آن را تغییر داده و سبب پیری زودتر آن میشود.
خوردن هله‌هوله یا غذاهای آماده و سرشار از نمک، چربی و کلسترول روند پیری و چاقی مفرط را تسریع می‌کند. همچنین کاهش و افزایش متوالی وزن، خطر بیماری قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد، باعث سفت‌شدن دیواره رگ‌ها شده و زمینه را برای پیر‌تر‌شدن فراهم می‌کند.
دانشمندان از مدت‌ها پیش می‌دانستند کم‌کردن میزان کالری دریافتی میتواند از سرعت پیر‌شدن انسان‌ها بکاهد و سلامت او را افزایش دهد.در این میان مصرف زیاد شیرینی نه‌تنها باعث افزایش وزن میشود، بلکه امکان بروز بیماری دیابت و حتی ناراحتی پوستی بویژه آکنه و چین و چروک را افزایش می‌دهد.
اگر خیلی شیرینی دوست دارید بهتر است گاهی از شکلات تلخ یا قند پایین استفاده کنید. همچنین بدانید که مصرف عسل باعث کاهش روند پیری میشود و بی‌خوابی را کاهش می‌دهد. چرا که ویتامین D موجود در عسل، قادر است میزان کلسیم و فسفر را به خوبی تنظیم کند، در نتیجه اعصاب با مصرف عسل به حداکثر کارایی خود می‌رسند. گفتنی است، صمغ موجود در عسل نیز اجازه نمی‌دهد، جدار عروق سفت شود و حالت ارتجاعی خود را از دست بدهد به همین علت مواد مغذی راحت‌تر از طریق عروق به مغز می‌رسند.
اما از مصرف مواد غذایی تغییر شکل یافته که حاوی قندهای پنهان هستند بپرهیزید ،چرا که خطر ابتلای به دیابت را بشدت افزایش می‌دهند. نوشابه‌ها (که چیزی جزآب شکر و رنگ نیستند)، شکر سفید (به دلیل ساختار ساده‌اش)، کمپوت‌ها، شکلات‌های شیرین، آبمیوه‌های مصنوعی، مربا و.... شما را به سوی کهنسالی می‌برند. همچنین اگر می‌خواهید چاق نشوید از خوردن غذاهای آماده دوری کنید و به غذاهای سبوس‌دار و میوه و سبزی روی بیاورید. وزن خود را ثابت نگه دارید و با تغذیه درست و انجام تمرینات بدنی و ورزش از کم و زیاد‌شدن مداوم آن پیشگیری کنید.
کنترل استرس
شاید باور نکنید که استرس عامل کاهش عمر است. استرس با بیماری‌های متعددی از جمله بیماری قلبی- عروقی، آسم و اختلال خود ایمنی ارتباط مستقیم دارد و کاهش آن آرامش را به زندگی شما بر می‌گرداند. بررسی‌ها نشان داده انسان‌هایی که در زندگی با استرس بالا روبه‌رو هستند معمولا به پوست خود توجهی ندارند و همین موضوع وضع ظاهری را بدتر می‌کند.
تنش اضافی ایمنی را می‌کاهد، خطر بیماری قلبی را می‌افزاید و عموما موجب میشود که احساس بی‌حوصلگی کنیم.
سعی کنید بدی‌های دیگران را فراموش کنید و کینه‌ای نباشید در غیر این صورت به تدریج احساس فرسودگی خواهید کرد. نتایج بررسی‌های متعدد، ارتباط بین بخشش و سلامت جسمی را نشان می‌دهد. نبخشیدن، فعالیت عصبی را افزایش داده و باعث میشود کیفیت خواب شما پایین بیاید. کینه داشتن، استرس را افزایش می‌دهد. پس دیگران را ببخشید تا عمر طولانی‌تری داشته باشید.
یک راه آسان برای جلوگیری از پیری، خنده است، خنده باعث کاهش هورمون استرس در بدن شده و واکنش تن را به هنگام وقوع فشارهای عصبی تغییر می‌دهد و باعث بالارفتن کیفیت عملکرد انسان میشود. خندیدن همچنین سامانه ایمنی را بهبود می‌بخشد و باعث دریافت سطح بالاتری از اکسیژن شده فشارخون را می‌کاهد و عاملی برای ورزش قلب در بیماران بی‌تحرک و سوخت کالری و کاهش‌وزن اضافی بدن است. یکی از بهترین اثرات خنده بالا رفتن هوش و کارکرد خوب حافظه است.
ورزشکنید
شاید دروغ نباشد اگر بگوییم زندگی شهری و مدرن به اعتیادی تبدیل شده که همه را تنبل کرده و افراد را مدت‌ها بدون فعالیت نگه می‌دارد. ساعت‌ها نشستن در اتومبیل، محیط کار، جلوی تلویزیون و... نشان می‌دهد که ما کم‌تحرکی را پذیرفته‌ایم و همین امر شانس زندگی طولانی را از ما می‌گیرد.
کمی فعالیت میتواند عمر ما را دراز کند، شانس ابتلا به اضافه وزن و تنش رابکاهد و حتی مانع از آلزایمر شود. پس در نخستین مرحله برای دوری از کم‌تحرکی فقط تصمیم بگیرید که فعال‌تر باشید.
نتایج پژوهش‌ها نشان داده که پیاده‌روی 40 دقیقه‌ای، سه بار در هفته پیری مغز را به تاخیر می‌اندازد.
لازم نیست ورزش‌های سنگین انجام دهید، بلکه کافی است کمی تکان بخورید به عنوان مثال از آسانسور استفاده نکنید، مسیرهای کوتاه را پیاده طی کنید. متکی به کمک دیگران نباشید اگر بتدریج شیشه‌ها را پاک کنید، زمین را جارو و تی بکشید، دیوارها را دستمال بکشید و هزاران کار دیگر را که معمولا از آنها دوری می‌کنید، میتواند به سلامت شما کمک کند.
سیگار ممنوع
سیگار و قلیان و هر گونه دود ممنوع. این شعار شما برای تندرستی و ماندن در جوانی باشد. اگر سیگاری هستید همین حالا سیگار خود را خاموش کنید و اگر سیگاری نیستید پیش سیگاری‌ها نمانید.
آیا می‌دانید موادشیمیایی موجود در سیگار، سبب میشود سلول‌های مغز به خواب بروند. فراموش نکنید در کوتاه‌مدت، سیگارکشیدن توانایی مغز را در جذب و تحلیل اطلاعات کاهش داده و در درازمدت موجب آسیب نورون‌ها و از دست رفتن حافظه میشود و تمرکز را ضعیف می‌کند.
کشیدن سیگار و هر نوع دخانیات موجب کم‌شدن گردش خون در پوست شده که این امر پیری زودرس را به‌دنبال دارد. همه می‌دانند که از دیگر اثرهای بد سیگار پیری قلب و آلودگی شش‌ها و ضعیف‌شدن جداره‌رگ‌هاست. در هر صورت سیگاری‌ها بدانند اگر دست از سیگار بر ندارند زودتر می‌میرند!
اما فقط دود دخانیات نیست که ما را پیر می‌کند، بلکه آلودگی هوا نیز میتواند یکی از مهمترین دلایل پیری زودرس باشد و مانند سمی ذره‌ذره جان و زیبایی و جوانی را از بین ببرد.
اگر در هوای آلوده خارج از منزل رفتید بدانید که ذرات ریز ناشی از آلودگی روی پوست می‌نشیند، بنابراین هنگام بازگشت به منزل برای شستن دست و صورت از شست‌وشو‌دهنده‌های ملایم یا صابون‌های گلیسیرنه استفاده کنید، چرا که این ذرات وقتی با آب آمیخته می‌شوند با آب ماده اسیدی ضعیفی ایجاد می‌کنند که به مرور باعث پیری زودرس پوست میشود.
همچنین برای کاهش اثرات ناشی از آلودگی باید از ماسک‌های فیبری استفاده کنید. ماسک‌های پارچه‌ای مناسب نیستند. به یاد داشته باشید که پس از هربار استفاده از ماسک آن را دور بیندازید. مصرف شیر و ماست کم‌چرب و تازه، میوه‌ها و سبزی‌های تازه هم برای دفع مسمومیت بدن بویژه مسمومیت ناشی از سرب مفید است.
به هالیوودی‌ها فکر نکنید
جراحی پلاستیک پیر‌شدن هنرپیشه‌هابخصوص هنرپیشه‌های زن را پنهان کرده است. الان دیگر خیلی عادی شده است که برای خلاص‌شدن از شر چین و چروک‌ها دست به جراحی پلاستیک بزنیم، اما اگر روش زندگی خود را عوض کنیم می‌بینیم که شادابی طبیعی احساس جوانی را با ظاهر همراه می‌کند. یادمان نرود اشکالی ندارد که سن ما پنجاه سال باشد، اما نباید پنجاه ساله به نظر برسیم یا خود را پنجاه ساله تصور کنیم. تصور ما سن ما را می‌سازد بنابراین اولین جایی که باید تغییرها را بررسی کرد، درونمان است. باید دیدگاهمان را درمورد پیر‌شدن به طور کلی تغییر دهیم. اگر بتوانیم لذت و شور جوانی را دوباره به خودمان برگردانیم و زندگی خود را سرشار از ممکن‌ها، فرصت‌ها و هیجان ببینیم آن وقت دوباره جوان می‌شویم؟
شیرینی خواب را احساس کنید
خوابیدن را فراموش نکنید، اگر کمتر از 8 ساعت بخوابید نه تنها احساس خستگی می‌کنید بلکه به استقبال دیابت، حملات قلبی و سکته رفته‌اید. کمبود خواب موجب افزایش هورمون گرین میشود که اشتها را افزایش می‌دهد. فقدان خواب همچنین سبب سرکوب هورمون لپتین میشود که موجب ایجاد احساس سیری میشود. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که کمتر از 8 ساعت می‌خوابند بیشتر دچار چاقی و اضافه‌وزن می‌شوند.
اما، یادتان نرود اگر همیشه احساس خستگی می‌کنید، حتما با پزشک خود مشورت کنید. غده تیروئید شما سیستم متابولیکی شما را تنظیم می‌کند وقتی این غده به خوبی عمل نکند شما دچار افزایش وزن می‌شوید و همیشه احساس خستگی می‌کنید و میل جنسی خود را از دست می‌دهید. انجام آزمون‌های تیروئیدی میتواند عملکرد تیروئیدتان را مشخص کند و داروها میتواند به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید.
آفتاب نگیرید
شاید ندانید که بزرگترین عاملی که پوست شما را تخریب می‌کند، افزایش سن نیست بلکه، نورآفتاب است. طی سال‌ها و به مرور زمان تابش نورخورشید باعث چروک‌های سطحی و عمیق درپوست میشود، پوست را شل و متورم کرده، رنگ کدر و زردی به آن می‌دهد. آفتاب احتمال ایجاد سرطان پوست را هم می‌افزاید. نورآفتاب کلاژن را کم کرده و باعث ایجاد و افزایش بعضی خال‌ها و لک‌های پوستی میشود.
البته این روزها که برنزه‌‌شدن مد شده می‌توانید از کرم‌های برنز استفاده کنید، اما از سولاریم استفاده نکنید که دست کمی از نور آفتاب ندارد. به یاد داشته باشید در برابر آفتاب قرار نگرفتن و مصرف کرم ضدآفتاب با SPF، خطر سرطان پوست و نیز چروک انداختن پوست را دست‌کم تا ۱۵ درصد کاهش می‌دهد. (جام جم/ضمیمه چاردیواری)