چندگام ساده برای جهش «دولت الکترونیک»

[ad_1]
مفیدستان:

به گزارش صبحانه، رضا باقری اصل  با بیان اینکه دستگاه‌های دولتی درک درستی از فرآیندهای ساده ندارند، افزود: درالکترونیکی شدن خدمات دستگاه‌های اجرایی، ارائه سرویس دستگاه‌ها در سطح وب، میزان تعاملی و تراکنشی بودن خدمات و ارائه یکپارچه سرویس و در نهایت مشارکتی بودن (ارائه سرویس از سوی مردم) می‌تواند میزان الکترونیکی شدن دستگاه‌ها را تا ۲۰ درصد افزایش دهد.

 به عبارتی اگر ارائه سرویس روی پرتال دستگاه اجرایی از لحاظ اطلاع‌رسانی در سطح وب مناسب باشد و تنها برای معرفی سرویس پاسخگویی به درستی انجام شود، آن دستگاه ۲۰ درصد راه الکترونیکی شدن را پیموده است.

وی گفت: میزان تعامل یکسویه در پرتال دستگاه اجرایی به معنی پرکردن الکترونیکی فرم، ۲۰ درصد امتیاز الکترونیکی شدن دارد و اگر تعامل دو سویه باشد و امکان تراکنش و پرداخت برای کاربر پس از پرکردن فرم هم فراهم شود، در مجموع ۶۰ درصد سرویس دولت الکترونیک اجرایی شده است.

سؤالی که پیش می‌آید این است آیا رعایت همین موارد عنوان شده می‌تواند به بهبود روند الکترونیکی شدن در کشور کمک کند؟ یا مسائل دیگری بجز راه حل‌های ساده عنوان شده باید رعایت شود تا بتوان دولت الکترونیکی را در کشور گسترش داده و جایگاه آن را در دنیا بهبود بخشید؟ «ایران» برای بهبود جایگاه دولت الکترونیک ایران در دنیا نظر کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات را جویا شد.

اصلاح فرآیند مدیریتی و فنی

سهیل تقوی کارشناس فناوری معتقد است که بحث بهبود جایگاه کشور در حوزه الکترونیک را می‌توان از دو منظر فنی و مدیریتی بررسی کرد. تقوی بحث مدیریتی را مهم تر از بخش فنی دانست و گفت: برای اجرایی شدن دولت الکترونیک باید اراده‌ای قوی از سوی حاکمیت (سه قوه مجریه، مقننه و قضائیه) وجود داشته باشد و در اجرای آن نباید تنها به دولت متکی بود. اگر دولت‌ها در دنیا در اجرای دولت الکترونیک موفق بوده‌اند به دلیل وجود اراده قوی از سوی حاکمیت آن کشور بوده است، چرا که وقتی اراده‌ای از بالا دست وجود داشته باشد به بخش‌های پایین‌تر مدیریتی نیز تسری یافته و دولت الکترونیک اجرایی می‌شود.

تقوی با بیان اینکه دولتی و فربه بودن سیستم در خدمات الکترونیکی نیز خود را نشان می‌دهد گفت: قبل از توجه به بحث‌های فنی درسازمان‌ها و دستگاه‌ها ابتدا باید رویکردهای فرآیندی و ساختاری را اصلاح و بهینه کرده و مشکلات را حل کنند. این در حالی است در کشور کاملاً معکوس عمل می‌شود. ابتدا همه چیز را الکترونیکی می‌کنند سپس برای اصلاح فرآیند و رفع مشکلات گام بر می‌دارند. بنابراین اگر در اجرایی شدن دولت الکترونیکی پیشرفتی نمی‌بینیم، ربطی به مباحث فنی در الکترونیکی شدن ندارد، چرا که فرآیند‌ها اصلاح و بدرستی تعریف نشده است.

تقوی کارشناس فناوری اطلاعات سپس به بحث فنی پرداخت و گفت: یکی از موارد فنی بحث امنیتی است. دستگاه‌ها از اینکه اطلاعات خود را در اختیار دیگر دستگاه‌ها قرار دهند، احتیاط می‌کنند ولی به نظر می‌رسد می‌توان مشکل امنیتی بخش فنی را با اجرایی کردن ارتباط دستگاه‌ها به صورت(IX Information Exchange) حل کرد. همه دستگاه‌ها می‌توانند به صورت ستاره‌ای به مرکز اطلاعات وصل شوند تا این مشکل نیز حل شود. کاری که دادگستری امریکا انجام داده و موفق نیز بوده است. البته گفته می‌شود قرار است در کشور ما نیز دستگاه‌ها به شکل IX به هم متصل شوند ولی هنوز در این باره اطلاع‌ رسانی نشده است.

اجرای کار با همکاری بخش خصوصی

«به نظر می‌رسد بخش متمرکزی در دولت که وظیفه‌اش راه‌اندازی دولت الکترونیک باشد وجود ندارد تا بتواند طرح را در دستگاه‌ها و سازمان‌ها گام به گام جلو ببرد.»

 حمید رضا آموزگار مدیر طرح راهکارهای سازمانی شرکت فناپ با بیان مطلب فوق به  گفت: معمولاً گفته می‌شود که کارها متمرکز انجام می‌شود ولی درعمل کار بیشتر به خود سازمان‌ها سپرده شده است و معمولاً هر سازمانی برای راه‌اندازی دولت الکترونیک بودجه دریافت کرده و مصرف می‌کند ولی شاهد خروجی مناسبی از سازمان‌ها و دستگاه‌ها نیستیم بنابراین اگر بخش متمرکزی در دولت ایجاد شود، بهتر می‌توان نتیجه گرفت.

آموزگار افزود: یک سازمان یا یک شرکت نمی‌تواند تمام کارهای دولت الکترونیکی را مستقل انجام داده و سرویس ارائه دهد. به عبارتی نباید این کار را به خود سازمان‌ها بسپاریم. هرچند آنها نیز بخشی از کار هستند ولی تمام تخصص‌های لازم در راه‌اندازی دولت الکترونیک در سازمان‌ها وجود ندارد. اگر یک ارگان متمرکز و یک طرح برای دولت الکترونیک تعریف شود، گام به گام به جلو حرکت می‌کند و به بازار هدف خود می‌رسد البته در کنار آن نیاز به آموزش و فرهنگسازی نیز وجود دارد تا مردم را ترغیب به استفاده از سرویس‌های ارائه شده بر بستر دولت الکترونیک کند.

ارائه کلیات و جزئیات نقشه راه

«پنج معیار (اطلاع‌رسانی خدمات الکترونیک روی پرتال، انجام خدمت به صورت یک سویه مانند تکمیل فرم از سوی کاربران روی پرتال، ارائه خدمت به صورت دوسویه و پرداخت الکترونیک مانند ارتباط کاربر با سازمان در خصوص خدمت، یکپارچگی ارائه خدمت الکترونیک و مشارکتی بودن خدمت) اعلام شده از سوی معاونت دولت الکترونیک به الگوی سازمان ملل نزدیک است ولی سؤال این است آیا اجرای فرآیندهای گفته شده واقعاً ساده است؟»

 مجید حصارکی کارشناس فناوری اطلاعات با بیان مطلب فوق گفت: اگر از بالا به قضایا نگاه کنیم این کار ساده به نظر برسد اما برای سازمان‌هایی که هنوز آمادگی دولت الکترونیکی شدن را ندارند و با این موضوع بیگانه هستند، کار ساده‌ای نیست.

 حصارکی گفت: قبل از هر چیز باید ابتدا متولی دولت الکترونیک در استان‌ها و وظیفه هر سازمان مشخص شود، چرا که هنوزسازمان‌های دولتی در کشور نمی‌دانند وظیفه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات، وزارت کشور، نهاد ریاست جمهوری، سازمان امور اداری و استخدامی، سازمان برنامه و بودجه و در استان‌ها (فاوا استان، استانداری و...) چیست؟ آیا دستگاه‌های مادر و کشوری باید خدمات را اجرا کنند یا وظیفه دستگاه‌های استانی است؟

این کارشناس حوزه فناوری افزود:اکثر استان‌های کشور مسیر الکترونیکی شدن را کند یا اشتباه طی می‌کنند چرا که با سؤالات بسیاری مواجه هستند. نقشه راه اجرایی فنی طرح کجا دیده شده است؟ چه سازمانی باید به مباحث امنیتی و زیرساختی این طرح ورود پیدا کند؟ آیا شهروندان باید کارتابل شهروندی داشته باشند یا با کد رهگیری کارهای خود را پیگیری کنند؟ آیا پرتال خدمات دولت الکترونیک فقط لینکستان هست یا قرار است درگاه واحد کشوری باشد و...
وی افزود: حتی اگر قبول کنیم که دولت الکترونیک متولی و نقشه راه دارد و شرح وظایف آن مشخص شده است ولی آیا استان‌ها آماده الکترونیکی شدن هستند؟ آیا مدیران ارشد کشوری و استانی جایگاه دولت الکترونیک و تأثیر مستقیم حمایت از این طرح‌ها را می‌دانند یا دانسته و ندانسته در راه اجرای آن مقاومت می‌کنند؟ در این میان جایگاه شرکت‌های خصوصی کجا است؟ مشخص نیست آیا بخش خصوصی جایگاهی در دولت الکترونیکی شدن دارد؟

این در حالی است که در چنین طرح‌هایی باید بخش خصوصی مجری باشد. وقتی این همه پرسش بی‌پاسخ وجود دارد بعید به نظر می‌رسد به هدف مطلوب که بهبود جایگاه الکترونیکی کشور در دنیا است، برسیم.

حصارکی گفت: اگر قرار شد خدمتی از سطح نهاد ریاست جمهوری تا یک اداره کوچک در یک بخشداری به‌صورت الکترونیکی مسیر را طی کند و در سازمان‌های مختلف گردش داشته باشد حتماً باید کلیات و جزئیات نقشه راه برای اجرای طرح مشخص شود تا بتوان رتبه الکترونیکی شدن ایران را در جهان بهبود بخشید.

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
چندگام ساده برای جهش دولت الکترونیک چندگام ساده برای جهش «دولت الکترونیک»