جام جم سرا: با این وجود، خیلی از خانمها بدرستی نمیدانند یک سیکل قاعدگی طبیعی چه شرایطی دارد و چه مشکلاتی میتواند نشانه خطری جدی باشد.
بعضیها خونریزی شدید را علامت بیماری میدانند، در حالی که عدهای بهطور طبیعی چنین وضعی را تجربه میکنند. گروه دیگری ممکن است از درد شدید قاعدگی شکایت کنند و بیماری خاصی را عامل بروز این دردها بدانند. برخی هم هستند که بدون هیچ درد و ناراحتیای این دوره را طی میکنند و مشکلی با این قضیه ندارند.
بنابراین مهمترین نکتهای که خانمها باید به آن توجه داشته باشند، این است که سیکل قاعدگی برای هر فرد، ویژگیهای خاص خودش را دارد و حتی ممکن است با دیگران تفاوتهایی داشته باشد، اما لازم است خانمها بدانند منظور از سیکل قاعدگی طبیعی چیست و چطور میتوان مطمئن بود دوره قاعدگیشان از نظر متخصصان سالم و بدون مشکل است.
منظور از قاعدگی طبیعی چیست؟
اولین سوالی که پس از سنین بلوغ ممکن است برای هر خانمی مطرح شود، در مورد ویژگیهای قاعدگی طبیعی است؛ اینکه یک سیکل قاعدگی طبیعی چه معنایی دارد و چطور میتوان مطمئن شد دوره قاعدگی فرد بدون مشکل سپری میشود؟
آنطور که دکتر رویا تقیپور در این باره به جامجم میگوید: تولید دورهای و منظم هورمونها، به دنبال رشد لایه پوشاننده داخل رحم و ریزش آن را سیکل قاعدگی میگویند.
این پزشک متخصص بیماریهای زنان و زایمان میافزاید: سیکلی که بهطور منظم و با مدت زمانی مشخص در هر ماه تکرار میشود، سیکل قاعدگی طبیعی است که میتواند بدون درد یا همراه با درد قاعدگی باشد.
با وجود این وی تاکید میکند: مدت زمانی که سیکل قاعدگی ادامه پیدا میکند، میان افراد مختلف، متفاوت خواهد بود و حتی ممکن است در یک فرد نیز در سنین مختلف این زمان تغییر پیدا کند. زمان شروع دوره قاعدگی نیز باید منظم باشد، اما دو سه روز اختلاف هیچ مشکل و جای نگرانی ندارد.
بنابراین قاعدگی، اتفاقی طبیعی به حساب میآید که بروز هرگونه مشکلی در آن میتواند نشانه اختلالی در بدن خانمها باشد.
این نشانهها را جدی بگیرید
با اینکه قاعدگی اتفاقی طبیعی است و همه خانمها این دوران را در طول زندگیشان تجربه خواهند کرد، اما نشانههایی وجود دارد که در صورت روبهرو شدن با آنها، لازم است با پزشک مشورت کنید و از بیخطر بودن این عوامل مطمئن شوید.
دکتر تقیپور با اشاره به این موضوع یادآور میشود: نامنظم شدن دوران قاعدگی، زیاد شدن میزان خونریزی و لکهبینی قبل از شروع قاعدگی یا پس از پایان یافتن آن میتواند نشاندهنده بروز مشکلی باشد که به بررسی و پیگیری دقیقتر نیاز دارد.
علاوه بر اینها، آنطور که این متخصص زنان و زایمان میگوید در صورتی که قاعدگی برای چند ماه اتفاق نیفتد نیز باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا چنین وضعی ممکن است به دلیل وجود کیست تخمدان ایجاد شده باشد یا حتی نشانه یائسگی زودرس باشد. بنابراین حتما در چنین شرایطی باید به پزشک مراجعه کرده و نظر او را جویا شوید.
وی با تاکید بر اینکه میزان خونریزی و مدت زمان قاعدگی در افراد مختلف، با یکدیگر تفاوت خواهد داشت، ادامه میدهد: هر خانمی پس از گذشت چند ماه میتواند شرایط طبیعی قاعدگی خودش را مشخص کند و اهمیت این موضوع زمانی مشخص میشود که قاعدگی در مقایسه با ماههای قبل، از حالت طبیعی خارج شده باشد.
در این مواقع به توصیه دکتر تقیپور، حتما باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کرده و پیگیریهای لازم را انجام دهید؛ زیرا به گفته این متخصص زنان و زایمان، هرگونه تغییری که در مقایسه با ماههای گذشته در سیکل قاعدگی اتفاق میافتد، مهم بوده و ممکن است نشانهای از یک بیماری جدی زنانه باشد، به همین دلیل این موضوع حتما باید جدی گرفته شود.
خوب بخورید؛ درست ورزش کنید
ورزش کردن و پیروی از رژیم غذایی صحیح بر تمام جنبههای زندگی اثر میگذارد و برای همین کاملا طبیعی است که شرایط قاعدگی خانمها را هم تغییر دهد. این تغییر تا جایی پیش میرود که حتی در مورد ورزشکاران حرفهای ممکن است با قطع قاعدگی روبهرو شویم که به گفته دکتر تقیپور، اتفاق خوبی نیست و باعث میشود فرد بتدریج توده استخوانیاش را از دست بدهد.
بنابراین نباید فراموش کنیم ورزشهای سنگین از یکسو و بیتحرکی از سوی دیگر، میتواند بر وضع قاعدگی اثر بگذارد. وی با اشاره به این موضوع، ادامه میدهد: کسانی که هیچ فعالیت و تحرکی ندارند، دچار افزایش وزن و چاقی خواهند شد که چاقی هم یکی از عواملی است که میتواند بر سیکل قاعدگی و میزان خونریزی تاثیر بگذارد.
وی میافزاید: تغذیه نامناسب که منجر به چاقی و افزایش وزن میشود نیز میتواند به طور غیرمستقیم، وضع قاعدگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. از طرف دیگر، کسانی که بشدت لاغر هستند نیز باید به این موضوع توجه کنند که این وضع هم میتواند اختلالاتی را در سیکل قاعدگی ایجاد کند.
بنابراین برای اینکه دوره قاعدگی بخوبی و با کمترین مشکل سپری شود، لازم است در طول زندگی از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کرده و به اندازه کافی فعالیت و تحرک داشته باشید.
نیلوفر اسعدیبیگی / گروه سلامت
دکتر محمدعلی زارعیان، پزشک و پژوهشگر طب سنتی ایران در این باره به جامجم میگوید: شایعترین اختلالات قاعدگی در دختران و زنان جوان بخصوص در سنین باروری که در دهههای اخیر رو به افزایش است «آمنوره» و «الیگومنوره» است که از دیدگاه طب نوین و سنتی علل بروز این اختلالات بسیار زیاد و متفاوت است.
به گفته این پزشک، این اعتقاد وجود دارد که هر زن یا دختری که عادت ماهانه طبیعی و منظمی داشته باشد یعنی هر ماه به مدت دو تا هفت روز قاعده شود، نشاندهنده سلامت و تندرستی بدن اوست، اما اگر در سنین باروری عادت ماهانه در سه سیکل متوالی یا بیش از شش ماه در زنانی که قاعدگی نامرتب دارند به طور کامل قطع شود دچار آمنوره و خانمهایی که فواصل بین سیکلهای قاعدگی آنها بیش از 36 روز طول بکشد یا در کل تعداد سیکلها پنج تا هفت بار در سال باشد دچار الیگومنوره و اگر میزان خونریزی کم و در حد لکهبینی باشد مبتلا به هیپومنوره هستند و چون از پیامدهای منفی و نامطلوب این اختلالات، نازایی، کمباروری، بیماریهای قلبی ـ عروقی، دیابت و بروز اختلالات روحی - روانی است تشخیص و درمان سریع آن حائز اهمیت است.
طب سنتی چه نظری دارد
دکتر زارعیان با اشاره به این که در طب سنتی ایران به هر سه مورد اختلالات قاعدگی گفته شده، حبس حیض گفته میشود، میگوید: در این طب اعتقاد بر این است که اگر فاصله میان دو دوره قاعدگی از 20 روز تا دو ماه طول بکشد قابل قبول است، ولی اگر بیش از آن باشد یا عادت ماهانه به طور کامل قطع شود غیرطبیعی و حبس حیض نامیده میشود که حکمای ایرانی درخصوص علل بروز آن تحقیقات زیادی انجام دادهاند.
به گفته این پزشک و پژوهشگر، در طب سنتی، حبس حیض یا قطع قاعدگی را به دو دسته طبیعی (مثل قطع عادت ماهانه در زمان حاملگی) و عارضی تقسیمبندی کردهاند که حبس حیض عارضی را کامل یا غیرکامل میدانند.
حبس حیض کامل یا از نظر طب مدرن آمنوره اولیه، اختلالی است که دختر پس از رسیدن به سن بلوغ اصلا تجربه خونریزی قاعدگی نداشته باشد که به این گروه، زنان خنثی میگویند. در حبس حیض غیرکامل یا معادل آن آمنوره ثانویه دختر یا زن در زمان بلوغ عادت میشود، ولی پس از آن بنا به دلایلی قاعدگی نامنظم یا کاملا قطع میشود که چون امروزه آمنوره ثانویه در میان دختران و زنان جوان در سنین باروری به وفور دیده میشود آن را مورد بررسی قرار میدهیم.
علل شایع بینظمیها و قطع قاعدگی
دبیر انجمن تحقیقات طب سنتی ایران با اشاره به این که علل بروز آمنوره در طب سنتی با زبان خاص خود بیان شده و تفاوتهایی با طب مدرن دارد، میگوید: ورود به این مقوله و تحقیق و بررسی در این زمینه میتواند در کنار یافتههای طب نوین راهگشایی برای یافتن علل مختلف این اختلالات و کمک به درمان سریعتر آن باشد.
از نظر طب سنتی ایران بینظمیها و بند آمدن قاعدگی یا به سبب بیماری رحم است یا به سبب بیماری دیگر اعضای تاثیرگذار بر رحم که این تقسیمبندی مشابه طب جدید است. در طب سنتی ایران کم بودن خون یا وجود مانعی برای خروج خون از رحم را یکی از علل قطع یا بینظمیهای قاعدگی میدانند که مهمترین آن انسداد منافذ خروجی رحم یا انسداد عروق خونی آن است.
دکتر زارعیان به برخی از علل بروز انسداد منافذ خروجی رحم اشاره میکند و میگوید: زگیل و بواسیر رحمی که بعضی از منابع آن را معادل پولیپ یا دیورتیکول رحمی دانستهاند، زخمهای رحمی که ایجاد چسبندگی میکنند، شکل غیرطبیعی و کوتاهی گردن رحم، گوشت زائد یا پرده محکم بدون منفذ در دهانه خروجی رحم ازجمله علتهایی است که میتواند جلوی خروج خون را بگیرد. این پژوهشگر در پاسخ به این پرسش که طب جدید در این باره چه نظری دارد، اظهار میکند: از نظر طب جدید چسبندگیهای رحمی و وجود غشا یا پرده بدون منفذ در دهانه خروجی رحم علت آمنوره تلقی میشود، اما بواسیر رحمی و زگیل تناسلی در این مورد ، هنوز مورد تائید طب جدید نیست.
این پزشک درخصوص عواملی که باعث انسداد عروق رحم یا کندی حرکت خون در آن میشود، میگوید: غلظت خون، خشکی و حرارت و سردی بیش از حد رحم به بسته شدن دهانه عروق و انسداد آن منجر میشود، ضمن این که چربی بیش از حد در اطراف رحم میتواند با تنگ و سرد کردن عروق رحمی به قطع قاعدگی منجر شود که به تبع هر کدام از این علل در صورت تشخیص صحیح رویکردهای درمانی خاص خود را دارد و قابل درمان است.
علل خارج رحمی از دیدگاه طب سنتی
دکتر زارعیان به عوامل خارج رحمی بند آمدن قاعدگی از دیدگاه طب سنتی نیز میپردازد و با اشاره به این که سوءمزاج چه تمام بدن و چه رحم و برخی از اعضا مثل کبد را درگیر کرده باشد، میتواند موجب بینظمی یا کاهش خونریزی ماهانه شود، میگوید: اگر مزاج رحم سرد باشد روان شدن خون به سختی و به میزان اندک خواهد بود. افراد دچار سردی رحمی اغلب لاغر اندام، رنگ پریده و کممو هستند و آب سرد، کافور در مواد غذایی، مصرف ترشیجات و قرار گرفتن در برابر هوای سرد این وضعیت آنان را وخیمتر میکند. افراد با مزاج رحمی بسیار گرم نیز خون دفعیشان غلیظ و سرخ مایل به سیاه بوده و در زمان قاعدگی احساس سوزش و گرمی بسیار میکنند. این افراد با قرارگیری طولانیمدت در آب و هوای گرم و خشک، بیداریهای مکرر و اسهال و استفراغ زیاد رطوبت بدن خود را از دست داده و عروقشان باریک و خشک و کمخون میشود. البته سوءتغذیه، عملکرد نامطلوب کبدی، زیادهروی در فعالیتهای سنگین کاری و ورزشی و افراط در روابط جنسی از دیگر عوامل خروج رطوبت و خشکی مزاج محسوب میشود.
علت دیگر بروز این اختلالات لاغری مفرط یا چاقی و تجمع چربی در اطراف رحم است که باعث تنگی و فشرده شدن عروق رحمی میشود و جالب این که بعضی از بیماران پس از لیپوساکشن سیکل قاعدگی طبیعی پیدا میکنند. در ضمن اختلالات روحی ـ روانی همچون استرس، اضطراب، غم شدید، افسردگی و بیماریهای مزمن و طول کشنده نیز از عوامل قابل توجهی است که میتواند به بینظمیهای قاعدگی منجر شود.
هر چه سریعتر درمان کنید
این پزشک با اشاره به این که از دیدگاه حکمای طب سنتی، عادت ماهانه منظم، یکی از راههای اساسی دفع مواد زائد بدن زنان و تنظیمکننده هورمونها و عملکردهای مختلف آن است، میافزاید: وقتی سیکلهای قاعدگی متوقف یا با تاخیر صورت گیرد، تجمع مواد زائدی که باید از طریق عادت ماهانه دفع شود سبب بروز انواعی از بیماریها میشود.
بنابراین با توجه به این که اختلالات قاعدگی از زمان بلوغ تا سنین باروری خود یکی از مهمترین علل بروز ناباروری و کمباروری و در پی آن متلاشی شدن خانوادههاست، آشنایی با علل به وجودآورنده این اختلالات و آگاهی از علائم و نشانههای آن کمک بسزایی در تشخیص و درمان هر چه سریعتر این اختلالات خواهد داشت. ضمن این که به گفته این پژوهشگر، چون برخی از علل ایجادکننده یائسگی زودرس با علل بروز اختلالات قاعدگی مشترک است، بنابراین اختلالات قاعدگی میتواند باعث بروز یائسگی زودرس خانمها حتی تا قبل از سن چهل سالگی شود و بروز زود هنگام یائسگی نیز خود میتواند با کوتاه کردن سن باروری به کاهش تولیدمثل و فرزندآوری منجر شود.
فاخره بهبهانی / گروه سلامت
، بینظمیهای عضلانی دریچه قلب از معمولترین اختلالات در این زمینه محسوب می شود و در نهایت بینظمی در ضربان قلب را به وجود میآورد. این اختلال معمولا زمانی شدت میابد که فرد وضعیت قلب خود را بررسی نمیکند و بر اساس آن در معرض ابتلا به سکته قرار میگیرد.
این ابزار موبایلی Cardiio Rhythm نام دارد و توسط گروهی از محققان دانشگاه چینی هنگکنگ ساخته شده است. ابزار مذکور از دوربین گوشی استفاده میکند تا تغییرات در رنگ ظاهری پوست را تحلیل کند. این تغییر رنگ قادر است نوسانات در ضربان قلب انسان را نشان دهد.
نتایج حاصل از بررسیهای این گروه و نحوه عملکرد اپلیکیشن آنها در کنفرانس علمی انجمن قلب آمریکا مطرح شد.
، بینظمیهای عضلانی دریچه قلب از معمولترین اختلالات در این زمینه محسوب می شود و در نهایت بینظمی در ضربان قلب را به وجود میآورد. این اختلال معمولا زمانی شدت میابد که فرد وضعیت قلب خود را بررسی نمیکند و بر اساس آن در معرض ابتلا به سکته قرار میگیرد.
این ابزار موبایلی Cardiio Rhythm نام دارد و توسط گروهی از محققان دانشگاه چینی هنگکنگ ساخته شده است. ابزار مذکور از دوربین گوشی استفاده میکند تا تغییرات در رنگ ظاهری پوست را تحلیل کند. این تغییر رنگ قادر است نوسانات در ضربان قلب انسان را نشان دهد.
نتایج حاصل از بررسیهای این گروه و نحوه عملکرد اپلیکیشن آنها در کنفرانس علمی انجمن قلب آمریکا مطرح شد.