نوارهای سفید که برخی پزشکان گفته‌اند با جراحی درمان می‌شود و برخی دیگر معتقدند درمانی ندارد، اما این ترک‌های پوستی که خیلی از افراد به آن دچار می‌شوند، چیست؟
دکتر بهروز باریک‌بین، متخصص پوست و قائم‌مقام مرکز تحقیقات کاربرد لیزر در علوم‌پزشکی در پاسخ به این پرسش به جام‌جم می‌گوید: ترک‌های پوستی یا استریاها در اثر اتساع بیش از حد پوست به وجود می‌آید. این اتساع از میزان تحمل الیاف کلاژن و الاستین پوست بیشتر است و به نوعی پوست را دچار پارگی و جرخوردگی می‌کند.
این اتفاق در موارد متعددی می‌افتد؛ مثلا به‌علت بزرگ شدن شکم خانم باردار. دکتر باریک‌بین با بیان این مطلب می‌افزاید: در ورزشکاران حرفه‌ای که یکدفعه دچار افزایش حجم عضلات می‌شوند هم پوست با سرعتی که حجم عضلات زیاد می‌شود، نمی‌تواند باز شود و پاره می‌شود. همچنین این عارضه برای افراد در سنین رشد که اسکلتشان خیلی سریع‌تر از پوستشان رشد می‌کند، اتفاق می‌افتد بویژه در نوجوان‌های پسر که یکدفعه قد می‌کشند، در ناحیه پشت به صورت خط‌های عرضی به‌طور شایعی دیده می‌شود. علاوه بر اینها، در کسانی که به هر دلیلی یکدفعه چاق یا لاغر می‌شوند، ترک‌های پوستی بروز می‌کند؛ بنابراین کاهش حجم پوست هم می‌تواند ترک ایجاد کند. این متخصص پوست ادامه می‌دهد: علاوه بر اینها، بخصوص افرادی که داروهای کورتونی مصرف می‌کنند، به‌علت مصرف کورتون بدنشان افزایش حجم و وزن پیدا می‌کند و دچار استریا می‌شوند.
دلیل دیگر بروز این مشکل در این بیماران، این است که کورتون باعث نازک‌شدن پوست و ضعیف شدن الیاف کلاژن و الاستین می‌شود و استریا در بازوها، شکم و ران‌های این اشخاص زیاد دیده می‌شود و برایشان مشکلات عدیده‌ای در ظاهر ایجاد می‌کند. حتی ممکن است عملکرد و شغلی و تحصیلی آنها را تحت‌الشعاع قرار دهد. به گفته دکتر باریک‌بین، مصرف موضعی داروهای کورتونی هم می‌تواند باعث بروز ترک پوستی شود و مشکلاتی ایجاد می‌کند. او می‌گوید: بکرات می‌بینیم کسانی که دچار مشکل در کشاله ران و قارچ هستند، به پزشکان غیرمتخصص پوست مراجعه می‌کنند و به اشتباه برای آنها درماتیت یا اگزما تشخیص داده و کورتون، بخصوص کورتون قوی تجویز می‌شود. این افراد هم دچار ترک پوست این ناحیه می‌شوند که متاسفانه قابل‌برگشت نیست.
استریا برگشت‌پذیر نیست
دکتر باریک‌بین معتقد است: وقتی الیاف‌های کلاژن و الاستین در اثر اتساع بیش از حد، مصرف داروها یا هر علت دیگری پاره و ترک‌های پوستی ناشی از کشش یا استریاها ایجاد می‌شود، دیگر این وضع قابل‌برگشت نیست یعنی خودبه‌خود بهبود نمی‌یابد و روی بدن باقی خواهد ماند، اما خوشبختانه امروزه روش‌هایی برای این‌که حداقل این مشکل کمتر به چشم بیاید و تا حدی بهبود یابد، وجود دارد. او در این باره می‌افزاید: یکی از این روش‌ها که امروزه در دنیا تائید شده، استفاده از لیزرهای فراکشنال است که می‌تواند در بهتر شدن ظاهر پوست مبتلا به استریا موثر باشد و بجز کمی التهاب، هیچ مشکل و عارضه‌ای بعد از استفاده از آنها برای فرد پیش نمی‌آید. او ادامه می‌دهد: در یکی دیگر از روش‌های درمان ترک پوست، کلاژنسازی تحریک می‌شود که می‌تواند در روند بهبود نقش داشته باشد. علاوه بر اینها، متخصصان از دستگاه‌هایی استفاده می‌کنند که با تشدید فاکتورهای رشد و تحریک کلاژنسازی، به بهتر شدن ظاهر پوست دچار استریا کمک می‌کنند. او در ادامه از روش PRR هم برای درمان استریا نام می‌برد و یادآوری می‌کند: البته هنوز به‌کار بردن این روش در مراحل تحقیقاتی است، اما در برخی کشورها مثل اسپانیا از آن استفاده می‌شود.
بهترین درمان، پیشگیری است
دکتر باریک‌بین، بهترین راه مدیریت و درمان استریا را پیشگیری می‌داند و می‌گوید: کسانی که استعداد ژنتیکی ابتلا به استریا دارند، باید از اتساع ناگهانی یا کاهش ناگهان حجم بدنشان جلوگیری کنند یعنی مثلا اگر می‌خواهند ورزش کنند یا رژیم غذایی بگیرند، بدانند ممکن است این اتفاق برایشان بیفتد و از کاهش یا افزایش یکباره وزن جلوگیری کنند. این متخصص پوست می‌افزاید: البته کرم‌هایی هم وجود دارد که ادعا می‌شود برای درمان ترک‌های پوست مفیدند؛ شاید این کرم‌ها تا حدی موثر باشد، ولی هیچ کدام درمان قطعی انجام نمی‌دهد و در خوشبینانه‌ترین حالت، تا حدی پیشگیری انجام می‌دهد؛ بنابراین خانم‌های باردار می‌توانند آنها را روی شکمشان بزنند تا از ایجاد ترک تا حدی جلوگیری شود.
چرا بعضی‌ها بیشتر دچار استریا می‌شوند؟
دکتر باریک‌بین در پاسخ به این پرسش می‌گوید: از نظر ژنتیکی برخی پوست‌ها خاصیت انعطاف‌پذیری محدودی دارند و اگر اتساع عضلات و بدن در زمان کمی اتفاق بیفتد، مقاومت الیاف کلاژن و الاستین شکسته می‌شود و پوست جر می‌خورد. او برای روشن شدن این موضوع مثالی می‌زند: یک کیسه فریزر را بردارید و شروع کنید به کشیدن آن، کیسه تا حدی کشیده می‌شود و اتفاقی نمی‌افتد ولی اگر کشش از حدی بیشتر شود، دقیقا حالتی پیدا می‌کند که مثل همان حالت پوست در اثر کشیده شدن است و الیاف پلاستیکی آن هم قدرت خود را از دست می‌دهد و تغییر شکل می‌دهد. در مورد پوست هم همین اتفاق می‌افتد و هر چقدر حالت ارتجاعی پوست بیشتر باشد، دیرتر ترک می‌خورد، ولی اگر ژنتیکی این حالت ارتجاعی وجود نداشته باشد، استریاهای زیادی به وجود می‌آید و معمولا در مادر و پدر و اقوام افراد دچار استریا چنین ترک‌هایی زیاد دیده می‌شود.
به گزارش جام جم آنلاین، به‌طور کلی وقتی پوست نتواند به هر دلیلی رطوبت خود را حفظ کند، خشک خواهد شد. یکی از عوامل خارجی دخیل در خشکی پوست، سرما و البته خشکی هواست.
دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: بهترین راه پیشگیری و درمان خشکی پوست، مرطوب نگه داشتن مرتب پوست با مرطوب‌کننده‌های مناسب است. حتی برخلاف تصور خیلی‌ها افرادی که پوست‌های چرب و مختلط دارند هم باید از مرطوب‌کننده‌های فاقد چربی استفاده کنند. این مرطوب‌کننده‌ها نه تنها باعث چرب شدن پوست و ایجاد و تشدید آکنه نمی‌شوند، بلکه جلوی خشکی پوست در زمستان را می‌گیرند.
بخورنخورهای زمستانی
دکتر نیلفروش‌زاده ادامه می‌دهد: مصرف مواد دارای کافئین بالا مثل نوشابه و قهوه در زمستان باید به کمترین حد ممکن برسد، چون کافئین باعث کاهش آب بدن و پوست و در نتیجه خشکی آن می‌شود. در مقابل می‌توانید مواد غذایی حاوی امگا 3 را بیشتر مصرف کنید. این چربی مفید در ماهی، انواع آجیل و تخم‌کتان به وفور یافت می‌شود.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که معمولا به آن توجه نمی‌شود، مصرف آب کافی در زمستان است. از آنجا که به دلیل سرمای هوا افراد احساس تشنگی نمی‌کنند، در مقایسه با فصول گرم سال آب بسیار کمی می‌نوشند. باید بدانید اگر آب بدن شما کاهش یابد، پوست در معرض تشدید خشکی پوست قرار می‌گیرد. پس منتظر حس تشنگی نباشید و روزانه حداقل 2 لیتر مایعات مصرف کنید. البته کم نیستند افرادی که با وجود مراقبت‌های پوستی باز هم در فصل زمستان خشکی پوست سراغشان می‌آید؛ بویژه خانم‌های میانسال و سالمند و افرادی که ذاتا پوستشان خشک است. این افراد باید بیشتر از بقیه پوستشان را مرطوب نگه دارند. در چنین شرایطی توصیه می‌شود روزانه پنج دقیقه دوش آب گرم بگیرید و پس از استحمام پوست صورت و بدن را با روغن زیتون چرب کنید. همچنین می‌توانید چند قطره روغن زیتون به آب وان اضافه کنید و داخل آن بنشینید. روغن زیتون باعث حفظ رطوبت پوست خواهد شد.
اصول استحمام در زمستان
به گفته دکتر نیلفروش‌زاده، حمام طولانی با آب خیلی داغ باعث از بین رفتن چربی طبیعی پوست می‌شود. بنابراین اگر عادت به استحمام با آب داغ دارید، باید به مرور این عادت را کنار بگذارید؛ بویژه در زمستان که پوست مستعد خشکی بیشتری است. در عین حال از صابون‌های خیلی قوی استفاده نکنید و سراغ صابون‌های ملایم یا روغنی، پاک‌کننده‌های حاوی روغن‌های گیاهی یا حتی صابون بچه بروید. بعد از حمام هم حتما از یک مرطوب‌کننده مناسب استفاده کنید (وقتی پوستتان کاملا خشک نشده و کمی رطوبت دارد). اگر نمی‌دانید چه محصولی مناسب شماست حتما از یک متخصص پوست مشورت بگیرید. فراموش نکنید به افراد دارای پوست خشک توصیه می‌شود در فصل سرما، فواصل استحمام را بیشتر کنند چون حمام روزانه و استفاده بیش از حد از مواد شوینده مانند صابون، موجب تشدید خشکی پوست می‌شود.
سرما و خشکی دست‌ها
خشکی دست‌ها یکی از مهم‌ترین مشکلات افراد در سرماست؛ ضمن این که در زمستان ناخن‌ها دیرتر از فصل گرما رشد کرده و شکننده‌تر می‌شوند. برای پبشگیری و البته درمان این مشکل سعی کنید دست‌هایتان را با شوینده‌های مناسب که حاوی نرم کننده هستند بشویید و برای خشک کردن از حوله‌های نخی استفاده کنید. البته خشک کردن دست فقط در حدی باشد که آب آن گرفته شود و مقداری رطوبت روی آن باقی بماند. بعد از خشک کردن دست‌ها هم از کرم‌های دست و صورت ترجیحا چرب یا وازلین (بویژه افرادی که از خشکی و ترک پوست و زبری دست‌هایشان رنج می‌برند) استفاده کنید. از طرفی در روزهای سرد هنگام خروج از خانه دست هایتان را کرم بزنید و دستکش مناسب بپوشید.
مشکل خشکی لب‌ها در سرما
معمولا بخوردادن پوست یکی از روش‌هایی است که بیشتر خانم‌ها در این فصل برای مرطوب نگه‌داشتن پوست بهکارمیبرند. این در حالی است که دکتر ابراهیم محمودی، متخصص پوست و مو در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: استفاده از دستگاه بخور یا بخور دادن پوست با روش‌های سنتی (قابلمه و حوله) هیچ تاثیری در پیشگیری و درمان خشکی پوست ندارد و فقط برای مدت کوتاهی می‌تواند باعث نرمی و لطافت پوست شود. از سوی دیگر برای افرادی که پوست صورتشان آکنه و جوش دارد، ممکن است استفاده از بخور باعث تشدید آکنهها شود. تنها فایده بخور پوست درمان مشکل خشکی لب‌ها و حتی ترک‌های ناشی از سرمای هواست. البته راهکار بهتری هم وجود دارد. به عنوان مثال استفاده از مرطوب‌کننده‌های لب بخصوص محصولات حاوی ویتامین E و استفاده نکردن از رژ لب‌هایی با ماندگاری 24 ساعت یکی از بهترین گزینه‌هاست.
ترک پاشنه پا مشکل شایع خانم‌ها
یکی از شکایات شایع خانم‌ها خشکی‌های کوچک تا ترک‌های شدید کف پاست که به واسطه آن شکافی در سطح پوست ایجاد می‌شود و گاهی بسیار دردناک است. در مناطقی که آب و هوای سرد و خشک دارند به دلیل کمی رطوبت هوا و تابش نور خورشید و باد، بتدریج آب میان بافتی پوست کاهش یافته و بیشتر خشک می‌شود. البته افراد در زمستان (به دلیل کم آبی بدن و خشکی هوا) بیشتر با این مشکل پوستی مواجهند. دکتر محمودی با تاکید بر این که ترک پاشنه پا مشکل شایع خانم‌هاست، می‌افزاید: خشکی پا بویژه پاشنه پا بیشتر در خانم‌های خانه‌دار دیده می‌شود که روزها در منزل بدون جوراب و با پای برهنه، راه می‌روند. از طرفی خانم‌هایی که عادت به شستشوی مداوم پاها دارند و به‌طور کامل و با دقت پاها را خشک نمی‌کنند و از کرم‌های مرطوب‌کننده و چرب‌کننده هم بعد از هر شستشو استفاده نمی‌کنند، پاهایشان دچارخشکی شدیدتری می‌شود. با این حساب نباید فراموش کرد حفظ بهداشت پاها بسیار مهم است و در صورت آلودگی و نفوذ میکروب به داخل ترک‌ها پاشنه‌ها عفونی و بسیار دردناک می‌شوند.
به گزارش جام جم آنلاین، به‌طور کلی وقتی پوست نتواند به هر دلیلی رطوبت خود را حفظ کند، خشک خواهد شد. یکی از عوامل خارجی دخیل در خشکی پوست، سرما و البته خشکی هواست.
دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: بهترین راه پیشگیری و درمان خشکی پوست، مرطوب نگه داشتن مرتب پوست با مرطوب‌کننده‌های مناسب است. حتی برخلاف تصور خیلی‌ها افرادی که پوست‌های چرب و مختلط دارند هم باید از مرطوب‌کننده‌های فاقد چربی استفاده کنند. این مرطوب‌کننده‌ها نه تنها باعث چرب شدن پوست و ایجاد و تشدید آکنه نمی‌شوند، بلکه جلوی خشکی پوست در زمستان را می‌گیرند.
بخورنخورهای زمستانی
دکتر نیلفروش‌زاده ادامه می‌دهد: مصرف مواد دارای کافئین بالا مثل نوشابه و قهوه در زمستان باید به کمترین حد ممکن برسد، چون کافئین باعث کاهش آب بدن و پوست و در نتیجه خشکی آن می‌شود. در مقابل می‌توانید مواد غذایی حاوی امگا 3 را بیشتر مصرف کنید. این چربی مفید در ماهی، انواع آجیل و تخم‌کتان به وفور یافت می‌شود.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که معمولا به آن توجه نمی‌شود، مصرف آب کافی در زمستان است. از آنجا که به دلیل سرمای هوا افراد احساس تشنگی نمی‌کنند، در مقایسه با فصول گرم سال آب بسیار کمی می‌نوشند. باید بدانید اگر آب بدن شما کاهش یابد، پوست در معرض تشدید خشکی پوست قرار می‌گیرد. پس منتظر حس تشنگی نباشید و روزانه حداقل 2 لیتر مایعات مصرف کنید. البته کم نیستند افرادی که با وجود مراقبت‌های پوستی باز هم در فصل زمستان خشکی پوست سراغشان می‌آید؛ بویژه خانم‌های میانسال و سالمند و افرادی که ذاتا پوستشان خشک است. این افراد باید بیشتر از بقیه پوستشان را مرطوب نگه دارند. در چنین شرایطی توصیه می‌شود روزانه پنج دقیقه دوش آب گرم بگیرید و پس از استحمام پوست صورت و بدن را با روغن زیتون چرب کنید. همچنین می‌توانید چند قطره روغن زیتون به آب وان اضافه کنید و داخل آن بنشینید. روغن زیتون باعث حفظ رطوبت پوست خواهد شد.
اصول استحمام در زمستان
به گفته دکتر نیلفروش‌زاده، حمام طولانی با آب خیلی داغ باعث از بین رفتن چربی طبیعی پوست می‌شود. بنابراین اگر عادت به استحمام با آب داغ دارید، باید به مرور این عادت را کنار بگذارید؛ بویژه در زمستان که پوست مستعد خشکی بیشتری است. در عین حال از صابون‌های خیلی قوی استفاده نکنید و سراغ صابون‌های ملایم یا روغنی، پاک‌کننده‌های حاوی روغن‌های گیاهی یا حتی صابون بچه بروید. بعد از حمام هم حتما از یک مرطوب‌کننده مناسب استفاده کنید (وقتی پوستتان کاملا خشک نشده و کمی رطوبت دارد). اگر نمی‌دانید چه محصولی مناسب شماست حتما از یک متخصص پوست مشورت بگیرید. فراموش نکنید به افراد دارای پوست خشک توصیه می‌شود در فصل سرما، فواصل استحمام را بیشتر کنند چون حمام روزانه و استفاده بیش از حد از مواد شوینده مانند صابون، موجب تشدید خشکی پوست می‌شود.
سرما و خشکی دست‌ها
خشکی دست‌ها یکی از مهم‌ترین مشکلات افراد در سرماست؛ ضمن این که در زمستان ناخن‌ها دیرتر از فصل گرما رشد کرده و شکننده‌تر می‌شوند. برای پبشگیری و البته درمان این مشکل سعی کنید دست‌هایتان را با شوینده‌های مناسب که حاوی نرم کننده هستند بشویید و برای خشک کردن از حوله‌های نخی استفاده کنید. البته خشک کردن دست فقط در حدی باشد که آب آن گرفته شود و مقداری رطوبت روی آن باقی بماند. بعد از خشک کردن دست‌ها هم از کرم‌های دست و صورت ترجیحا چرب یا وازلین (بویژه افرادی که از خشکی و ترک پوست و زبری دست‌هایشان رنج می‌برند) استفاده کنید. از طرفی در روزهای سرد هنگام خروج از خانه دست هایتان را کرم بزنید و دستکش مناسب بپوشید.
مشکل خشکی لب‌ها در سرما
معمولا بخوردادن پوست یکی از روش‌هایی است که بیشتر خانم‌ها در این فصل برای مرطوب نگه‌داشتن پوست بهکارمیبرند. این در حالی است که دکتر ابراهیم محمودی، متخصص پوست و مو در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: استفاده از دستگاه بخور یا بخور دادن پوست با روش‌های سنتی (قابلمه و حوله) هیچ تاثیری در پیشگیری و درمان خشکی پوست ندارد و فقط برای مدت کوتاهی می‌تواند باعث نرمی و لطافت پوست شود. از سوی دیگر برای افرادی که پوست صورتشان آکنه و جوش دارد، ممکن است استفاده از بخور باعث تشدید آکنهها شود. تنها فایده بخور پوست درمان مشکل خشکی لب‌ها و حتی ترک‌های ناشی از سرمای هواست. البته راهکار بهتری هم وجود دارد. به عنوان مثال استفاده از مرطوب‌کننده‌های لب بخصوص محصولات حاوی ویتامین E و استفاده نکردن از رژ لب‌هایی با ماندگاری 24 ساعت یکی از بهترین گزینه‌هاست.
ترک پاشنه پا مشکل شایع خانم‌ها
یکی از شکایات شایع خانم‌ها خشکی‌های کوچک تا ترک‌های شدید کف پاست که به واسطه آن شکافی در سطح پوست ایجاد می‌شود و گاهی بسیار دردناک است. در مناطقی که آب و هوای سرد و خشک دارند به دلیل کمی رطوبت هوا و تابش نور خورشید و باد، بتدریج آب میان بافتی پوست کاهش یافته و بیشتر خشک می‌شود. البته افراد در زمستان (به دلیل کم آبی بدن و خشکی هوا) بیشتر با این مشکل پوستی مواجهند. دکتر محمودی با تاکید بر این که ترک پاشنه پا مشکل شایع خانم‌هاست، می‌افزاید: خشکی پا بویژه پاشنه پا بیشتر در خانم‌های خانه‌دار دیده می‌شود که روزها در منزل بدون جوراب و با پای برهنه، راه می‌روند. از طرفی خانم‌هایی که عادت به شستشوی مداوم پاها دارند و به‌طور کامل و با دقت پاها را خشک نمی‌کنند و از کرم‌های مرطوب‌کننده و چرب‌کننده هم بعد از هر شستشو استفاده نمی‌کنند، پاهایشان دچارخشکی شدیدتری می‌شود. با این حساب نباید فراموش کرد حفظ بهداشت پاها بسیار مهم است و در صورت آلودگی و نفوذ میکروب به داخل ترک‌ها پاشنه‌ها عفونی و بسیار دردناک می‌شوند.