تیمم در صورتی که نتوانیم وضو یا غسل کنیم جایگزین آنها می شود. در تیمم ابتدا باید نیت کنیم. تیمم بر برخی چیزها مکروه و بر برخی چیزها باطل است
تیمم به معنی قصد کردن است، ولی در اصطلاح شرع، قصد کردن به خاک پاک را تیمم میگویند که به جای وضو و یا غسل و در نبودن آب میباشد.
«وَإِن کُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مَّنکُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَیَمَّمُواْ صَعِیدًا طَیِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِکُمْ وَأَیْدِیکُم» (سوره نسا آیه 43)
«و اگر بیمار یا در سفر بودید و یا از قضای حاجت آمده و یا با زنان هم بستر شده بودید و آبی نیافتید، پس به سراغ خاکی پاک روید و از آن خاک به صورت و دست هایتان بکشید»
1. در جایی که آب در اختیار نداشته باشد.
2. وقت کافی برای وضو یا غسل نداشته باشد و ترس قضا شدن نماز وجود داشته باشد.
3. آب برای بدن او ضرر داشته باشد یا بترسد که به واسطه استعمال آن مریض شده یا بیماری او طولانی گردد.
4. اگر تهیه کردن آب یا استعمال آن به قدرى مشقت داشته باشد که مردم آن را تحمل نکنند.
5. اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند خود او یا بستگانش از تشنگى بمیرند یا مریض شوند.
6. کسى که بدن یا لباسش نجس است و اگر وضو یا غسل کند، براى آب کشیدن بدن یا لباسش آبی نمىماند.
7. نداشتن آب مباح.
در تیمم چهار چیز واجب است:
اول: نیت (تیمم می کنم بدل از وضو/غسل قربه الی الله)
دوم: زدن تمام کف دو دست، با هم، بر چیزى که تیمم به آن صحیح است و بنابر احتیاط واجب، همراه با ضربه باشد و گذاشتن دو دست بر زمین کافى نیست.
سوم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانى و دو طرف آن، از جایى که موى سر مى روید تا ابروها و بالاى بینى و بنابر احتیاط واجب باید دستها روى ابروها هم کشیده شود
چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ.
تیمم بر خاک و اقسام سنگها صحیح است و بنا بر احتیاط واجب در حال اختیار (که سنگ یا خاک وجود دارد) بر گچ و آهک پخته و آجر پخته و سفال و بر سنگ معدن مثل سنگ عقیق تیمم نشود. تیمم به خاک ، ریگ ، کلوخ و سنگ ، اگر پاک باشند، صحیح است.
تیمم بر روی ماسه و زمین شوره زار مکروه است.
تیمم بر یخ، زمین نجس، زمین غصبی، زمینی
که نمک روی آن را گرفته باشد، خاکی که با چیز دیگری مخلوط شده باشد، خاکستر گیاه، سنگ
عقیق و فیروزه و طلا و نقره باطل است.
در تیمم بدل از غسل، قبل از اینکه پشت دستها را مسح کند، احتیاط مستحب آن است که یک بار دیگر (بار دوم) دست ها را بر زمین بزند و مجدداً با آن، پشت دست راست و سپس پشت دست چپ را مسح کند. برخی دیگر از فقها این استحباب را در تیمم بدل از وضو نیز قائل اند.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره