محمد کاظم زاده مهمترین نقش ید را شرکت در ساختمان هورمون‌های تیروئیدی عنوان کرد و افزود: هورمون‌های تیروئیدی برای رشد، کار کرد دستگاه عصبی، انجام سوخت و ساز بدن و تولید گرما و انرژی مورد نیاز است.
به گزارش تسنیم، وی با تاکید بر لزوم تامین ید مورد نیاز بدن افزود: تامین این ریز مغذی همچون کلسیم، روی و آهن ضروری است و کمبود آن مشکلات مهم بهداشتی را به‌وجود خواهد آورد.
کاظم زاده کودکان، افراد در سن بلوغ، زنان باردار، شیرده، ساکنان مناطق کوهستانی را از افراد در معرض خطربرشمرد.
وی گواتر را از شایع‌ترین عارضه کمبود ید بیان کرد و گفت: گواتر به معنی بزرگ شدن غده تیروئید در جلوی گردن است و کم کاری آن باعث عقب ماندگی ذهنی و جسمی در کودکان می شود.
کاظم زاده سقط جنین، مرده زایی، لوچی چشم، کری و لالی را از دیگر عوارض کمبود ید نام برد.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه همدان، تامین ید از طریق آب و مواد غذایی را مناسب ترین راه پیشگیری از کمبود ید بیان کرد و افزود: استفاده از نمک ید دار بهترین و در دسترس ترین ماده‌ای است که میتواند ید مورد نیاز بدن را تامین کند.
وی توجه به بسته بندی نمک و کلمه (ید دار)، در هنگام خرید، قرار ندادن نمک ید دار در معرض نور مستقیم خورشید و یا رطوبت، نگهداری آن در ظرف‌های درب بسته و بدون منفذ شیشه ای، پلاستیکی یا چوبی و استفاده از نمک‌های ید دار تصفیه شده را از نکات مهم در نگهداری و مصرف نمک ید دار بیان کرد.
با رشد تکنولوژی و وسایل ارتباطی عوارض و آسیبهایی که از طریق امواج تولید شده به انسان خصوصا جنین وارد می شود بسیار افزایش پیدا کرده و انسان را در معرض مرگ خاموش قرار داده به همین دلیل آگاهی از عوارض و شیوه های ایمن سازی در برابر امواج می تواند به مقدار زیاد از آسیب‌های آن بکاهد.
موضوع حذف موبایل و اینترنت به دلیل امواج آنها از زندگی مادران باردار برای حفظ سلامت و جلوگیری از سقط جنین بحثی است که امروزه بسیار بر سر زبان‌ها افتاده و به آن دامن زده میشود و بانوان بخصوص در بارداری اول از عوامل دیگری که ممکن است سلامت خود و جنین‌شان را به خطر بیندازد غافل مانده‌اند.
تأثیر امواج از تئوری تا اثبات علمی
دکتر فاطمه سروی، متخصص زنان و زایمان میگوید: در مسایل پزشکی و موضوعاتی که در سلامتی بشر اثر دارد اکثر اوقات تئوری‌هایی مطرح میشود که آنها را در زمینه کارآزمایی‌های بزرگ با افراد زیادی مورد بررسی قرار می‌دهند تا از نظر بالینی و مسائل آماری به نتیجه‌ای برسند که آیا این موارد روی سلامتی آثار منفی دارند یا خیر؟
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، وی در ادامه افزود: عوارض امواجی مانند امواج اشعه ایکس از قدیم به طور علمی ثابت شده که این امواج در سی‌تی‌اسکن‌ها و عکس‌های گرافی ساده استفاده می‌شوند، اما از اشعه‌های ساطع شده از موبایل و انجام سونوگرافی که امواج رادیویی هستند تا به حال گزارشی در قالب کارآزمایی‌های بزرگ با نتیجه‌ی قطعی نداشته‌ایم که مضراند و اصلاً هیچ ارزشی ندارد که از نظر تئوری بخواهیم مفید یا مضر بودن آنها را تحلیل کنیم اما برای اطمینان و داشتن بارداری سالم باید برای مدتی کوتاه آن ها را از زندگی خود حذف کنیم.
وقتی حاملگی پرخطر می شود
دکتر سروی عنوان کرد: بارداری تجربه شیرین و در عین حال دشواری برای هر زنی محسوب میشود. تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، ساختار فیزیولوژیک بدن را دگرگون می‌کند.
تولد یک فرزند سالم با حفظ سلامت مادر، پایان خوش یک بارداری ایمن است. اما حفظ سلامت مادر و نوزاد کار بسیار دشواری است و به همین دلیل بارداری فرآیندی خاص و بسیار حساس است که طی آن پزشک با جان 2 نفر سر و کار دارد.دسته ای از بارداری ها، بارداری های پرخطر محسوب می شود که شرایط را برای مادر و کودک دشوار می‌کند. سقط جنین و زایمان زودرس بر اثر امواج الکترومغناطیسی، رعایت نکردن نکات بهداشتی، عدم داشتن تغذیه اصولی شایع ترین آسیب‌های این دوران محسوب می‌شوند.
سونوگرافی‌های خودسرانه ممنوع!
وی با اشاره به اینکه برخی بانوان باردار از انجام سونوگرافی پرهیز می‌کنند، افزود: به دلیل آگاهی کم، برخی زنان باردار حاضر به انجام سونوگرافی نمی‌شوند و عقیده دارند که این امواج برای کودک‌شان مضر است در حالیکه باید گفته شود نه تنها سونوگرافی ضرری ندارد بلکه برای بررسی سلامت جنین بسیار مفید است اما سونوگرافی‌های خودسرانه گاهی منجر به وجود آمدن عوارض زیادی برای جنین میشود لذا حتما باید زیر نظر پزشک انجام شود.
ناهنجاری‌هایی که موبایل به بار می‌آورد
دکتر سروی اظهار داشت: نتایج بررسی‌های جدید بر روی موش‌های باردار ثابت کرده است که قرار گرفتن مادر در معرض امواج تلفن همراه در دوران بارداری بر تکامل مغز جنین تاثیر می‌گذارد و میتواند موجب بروز بیش فعالی شود. آنان نتیجه گرفتند که استفاده از تلفن همراه در دوران بارداری به جنین آسیب می‌زند. بنابراین محققان به این نتیجه رسیدند که تلفن‌های همراه می تواند در دوران بارداری بر مغز جنین اثر بگذارد.
زنان باردار در مواقع غیرضروری تلفن همراه خود را خاموش کنند
این متخصص زنان و زایمان خاطرنشان کرد: نمی‌گوییم که به طور کلی این امواج روی مادر و یا جنین اثر ندارد اما این را می‌گوییم که هیچ آمار علمی و مقاله‌ای مبنی بر ضرر این امواج بر مادران و جنین به ویژه سقط جنین نداریم. البته بهتر است تا جایی که امکان دارد از چیزهایی که ممکن است روی سلامت بشر تأثیر داشته باشد دوری کنیم، از گوشی موبایل وقتی که بسیار ضروری است و جایگزینی وجود ندارد استفاده کنید، تماس‌های تلفنی خود را تا حد امکان کوتاه کنید، موبایل را در جیب یا نزدیک شکم‌تان قرار ندهید، به جای استفاده از اینترنت خط از وای‌فای موبایل استفاده کنید تا این‌گونه در معرض اشعه کمتری قرار بگیرند.
توصیه هایی برای کاهش عوارض امواج موبایل
1. بهتراست چند ماه قبل از بارداری از وسایل تولید کننده امواج آلوده نظیر تلفن بیسیم، مایکروفر، مودم‌های اینترنت بیسیم استفاده نگردد.
2. هورمون های مردان در میدانهای الکترو مغناطیسی آسیب دیده و اغلب مردان بعد از قرار گیری در میدانهای الکترومغناطیسی قوی دچار عقیمی موقت می‌گردند بنابر این توصیه میشود بیشتر از یک هفته قبل از بارداری پدر در محیط عاری از امواج الکترو مغناطیس بوده تا هورمون‌ها از کیفیت مطلوب برخوردار باشد.
3. بهتر است قبل از بارداری محل زندگی و محلی که مادر باردار در آن قرار می گیرد را اندازه گیری امواج نموده تا در صورت وجود امواج با شدت بالا تمهیدات لازم جهت کاهش امواج مضر در نظر گرفته شود.
4. به دلیل اینکه امواج و میدانهای الکترو مغناطیسی بر روی سلولهای در حال شکل گیری و دی ان ای تاثیر مخرب گذاشته و اینکه پس از انعقاد نطفه تکثیر سلولی در مراحل اولیه قرار گرفته و بیشتر در معرض آسیب هستند بهتر است لباس ضد امواج بارداری قبل از مشخص شدن نتیجه بارداری تهیه و بلافاصله بعد از مثبت بودن نتیجه بارداری از آن استفاده گردد.
5. بلافاصله پس از مثبت بودن نتیجه بارداری از لباس ضد امواج استفاده گردد، میزان استفاده از لباس ضد امواج بنا به شدت میدان الکترو مغناطیس می تواند متغیر باشد در صورتی که مادر شاغل بوده بهتر است در تمام ایامی که خارج از منزل است استفاده گردد.
با وجود تمام محاسن اجرای این طرح، اما نکته دردناکی نیز وجود دارد و آن آگاهی برخی مادران باردار از ابتلای فرزندشان به یکی از ناهنجاری‌های کروموزومی (که شایع‌ترین آن سندرم داون یا همان منگولیسم است) یا اختلال نقص لوله عصبی و ناهنجاری‌های اصلی در جنین است.
عوامل موثر در بروز ناهنجاری‌های کروموزمی
دکتر اشرف السادات جمال، متخصص زنان و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم در پاسخ به این پرسش که ازدواج‌های فامیلی یا سابقه خانوادگی تا چه اندازه در بروز این خطر موثر است، میگوید: بروز ناهنجاری کروموزمی هیچ ربطی به موارد مذکور ندارد و به صورت تصادفی برای هر بارداری این خطر وجود دارد.
وی ادامه می‌دهد: شیوع سندرم داون در حدود یک به 800 در کل بارداری‌ها ست. با افزایش سن مادر، خطر وقوع این سندرم نیز افزایش می‌یابد. انجام غربالگری ناهنجاری جنین که فقط میزان خطر را نشان می‌دهد در سه ماهه اول یعنی بین 11 تا 13 هفتگی بارداری از طریق یک تست ترکیبی شامل آزمایش DNA خون مادر و سونوگرافی NT (دریافت مایع از پشت گردن جنین ) انجام میشود.
به گفته این متخصص زنان، براساس نتایج غربالگری سه ماهه اول، خانم‌های باردار به سه دسته خطر بالا، خطر متوسط و خطر پایین تقسیم می‌شوند. آنها که خطر پایین دارند، تست غربالگری یا تشخیصی دیگری در موردشان اجرا نمی‌شود، اما زنانی با خطر متوسط، نامزد انجام آزمایشات غربالگری مرحله دوم هستند. زنان با خطر بالا برای انجام تست‌های تشخیصی CVS(نمونه‌برداری از جفت) یاآمنیوسنتز فرستاده می‌شوند.
پزشکی قانونی تنها مرجع
پیشگیری از تولد نوزادان مبتلا به ناهنجاری، چالش سخت و بسیار بزرگی، هم برای مراجع قانونی مرتبط و هم برای والدینی است که با این مسأله دشوار مواجه می‌شوند.
دکتر جمال در ارتباط با مراحلی که والدین نوزادان بیمار برای سقط جنین باید طی کنند، میگوید: بعد از تأیید شدن وجود مشکل براساس آزمایش‌های مذکور، نامه‌ای برای پزشکی قانونی صادر میشود. البته پزشک قانونی بعد از بررسی همه مدارک، نظر نهایی خود را اعلام می‌کند. با وجود این تصمیم گیرنده نهایی درباره سقط یا ماندگاری جنین، والدین هستند.
این متخصص زنان تأکید می‌کند: آزمایشات غربالگری به‌طور یقین نمی‌تواند مشخص کند آیا نوزاد مشکل دارد یا نه، بلکه احتمال خطر را مشخص می‌کند. مزیت آزمایشات غربالگری این است که هیچ‌گونه خطر سقط را به همراه ندارد و صدمه‌ای به جنین نمی‌رساند.
مرگ فرزند در هر سنی دردناک است
تجربه مادرانی که سقط را تجربه کرده‌اند، نشان می‌دهد غم از دست دادن فرزند ربطی به سن و سال آن ندارد و دردناک است. نکته مهمی که در ارتباط با این مادران وجود دارد میزان آمادگی اطرافیان در حمایت و درک غم مادر است.
دکتر امیرحسین جلالی، روانپزشک در رابطه با نحوه مواجهه با این مسأله به جام‌جم میگوید: بهترین روش رویایی با چنین غمی، پذیرش اتفاق و تلخی آن از سوی فرد واطرافیان است.
وی ادامه می‌دهد: از دست دادن فرزند، خواه از طریق سقط یا هر عامل دیگری و در هر سن و سالی مانند از دست دادن هر فردارزشمند دیگری دردناک است و اطرافیان باید سوگواری و غم مادر را بپذیرند و به هیچ عنوان رنج ناشی از اتفاق را انکار یا آن را کوچک تلقی نکنند.بلکه به فرد کمک کنند در عین حال که واکنش‌های طبیعی سوگواری را داشته باشد، در عین حال واقعیت را نیز بپذیرد.نکته قابل توجه آن اکه اتفاقا گاهی غم ناشی از یک سقط میتواند بیش از یک سوگواری عادی باشد و حتی فرد از نظر روانی آسیب‌پذیرتر است، چرا که این ترس و شائبه در مادر به وجود می‌آید که شاید بارداری‌های بعدی نیز مخاطره‌آمیز باشد.
این روانپزشک بروز افسردگی در این مادران را نشانه خوبی می‌داند و میگوید: باوجود دردناکی شدید غم از دست دادن فرزند، افسردگی به مادر سوگوار کمک می‌کند مسأله را به‌درستی پردازش کند و با واقعیت کنار بیاید و خود را برای کسب یک تجربه جدید آماده کند.
ضرورت مراجعه به روان‌درمانگر
روان‌شناسان معتقدند افرادی که عزیزی را از دست داده‌اند باید مراحل سوگواری را در مدت زمان تعیین‌شده طی کنند در غیر این صورت فرد با اختلالات پیچیده روانی مبتلا خواهد شد .
دکتر جلالی در پاسخ به این پرسش که مدت زمان سوگواری نرمال چقدر است، میگوید: در صورتی که سوگواری بیش از دو ماه طول بکشد و فرد دچار اختلال در انجام کار، زندگی، افکار خودکشی، توهم شنیدن صداهای عجیب و غریب و افکار غیرعادی شود، فرد دچار روان‌پریشی شده است و فرد در این مرحله حتما باید به روانپزشک مراجعه کند.
این روانپزشک درباره وضعیت مادران سوگواری که در مناطق محروم و شهرهای دورافتاده زندگی می‌کنند، میگوید: با توجه به این که تغییرات هورمونی و غدد در بروز افسردگی‌های بعد از زایمان یا در جریان بارداری وجود دارد، بنابراین فرد میتواند به پزشک خانواده یا حتی پزشک عمومی مستقر در محل سکونت خود مراجعه کند. در صورت نیاز فرد به خدمات غیردارویی، آن وقت فرد را می‌توانند به یک روان‌درمانگر که میتواند یک روانپزشک یا روان‌شناس باشد، ارجاع دهند.
دکتر جلالی تأکید می‌کند: سقط یک عامل برانگیزاننده افسردگی میتواند باشد، اما این‌طور نیست هرفردی که دچار سقط شده باشد نیاز به مصرف دارو داشته باشد. افراد به جای خوددرمانی باید به مشاوران متخصص و متبحر مراجعه کنند.
سهیلا فلاحی
دانش و سلامت