حمام “خانوم” یا حمام “قبله” جزو قدیمیترین حمامهای تهران است.
قدمت این حمام به دوره صفوی میرسد.
این حمام در تهران، بازارچه نایبالسلطنه، کوچه قبله واقع شده است.
این حمام تاریخی در سال ۱۳۸۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این حمام به دستور خواهر شاه طهماسب صفوی ساخته شد و از آن پس به نام “حمام خانوم” شهرت یافت.
این حمام پس از مرمت و بازسازی در دورههای مختلف هنوز پابرجاست و از آن به عنوان حمام عمومی مردانه استفاده می شود.
قسمت زنانه این حمام حدود ۷۰ سال پیش تخریب شد.
بازارچه نایب السلطنه که حمام “خانوم” در آن واقع شده، یکی از قدیمیترین محلههای تهران است.
ایرانیان ازنخستین اقوام جهان هستند که برای شستوشو به ساخت گرمابه و حمام پرداختند. گرمابهها در ساختار شهری جایگاه ویژهای داشتند.
حمام فرهنگ و آداب خاص خود را داشته است، بهویژه به هنگام عروسیها و مراسم ملی. علاوه براین حمام محل تبادل اطلاعات نیز بود. مردم در قدیم معمولا هفتهای یک بار حمام میرفتند، بهویژه شبهای جمعه که شلوغ ترین ساعات حمام بوده است. شلوغترین روزهای سال در حمامهای ایرانی معمولا چند روز عید و بهخصوص یک روز پیش از نوروز بوده است.
حمامهای عمومی به لحاظ معماری غالبا دارای در ورودی پیچ داری بودند که به رختکن منتهی میشد.