خبرگزاری آریا-شاعران و ادبای کُرد در همه مناطق با گویش های اصلی زبان کُردی از حافظ شیرازی تأثیر پذیرفته اند و با اقتباس، تضمین و تقلید ، استقبال ، تلمیح ، تأویل و ترجمه ، پیوند خود را با خواجه حافظ نشان داده اند .
به گزارش خبرگزاری آریا، نادرکریمیان سردشتی عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری این مطلب را در نشست تخصصی بزرگداشت حافظ که به همت پژوهشکده زبان شناسی ، متون و کتیبه ها در محل پژوهشگاه برگزار شد، مطرح کرد .
او حافظ شیرازی را یکی از برجسته ترین شاعران تأثیر گذار در تاریخ ادبیات ایران خواند و گفت : کمتر ادبیاتی در جهان وجود دارد که از حافظ تأثیر نپذیرفته باشد و البته زبان و ادبیات کُردی نیز از این قاعده مستثنی نیست به نحوی که فرهنگ ، تمدن و ادبیات کردستان پیوند های دیرینه ای با فرهنگ ایرانی و زبان و ادبیات فارسی داشته است.
این زبان شناس اظهار داشت : اگر مجموعه مناطق کُرد نشین حوزه خاورمیانه که در بین کشورهای ایران ، ارمنستان ، آذربایجان ، ترکیه ، عراق ، سوریه و لبنان پراکنده شده اند را مورد توجه قرار دهیم ، شاعران و ادبای کُرد در همه مناطق با گویش های اصلی زبان کُردی (کرمانجی ، سورانی ، هورامی و گورانی ، کلهری و لَکی ) از حافظ شیرازی تأثیر پذیرفته اند و با اقتباس، تضمین و تقلید ، استقبال ، تلمیح ، تأویل و ترجمه ، پیوند خود را با خواجه حافظ نشان داده اند .
وی در ادامه بااشاره ای کوتاه به نمونه های تأثیر پذیری این شاعران از جمله ملا جزیری ، ملا مصطفی بیسارانی ،حاجی بکر آقا حویزی متخلص به قاصد ،مولوی کرد عبد الرحیم معدومی ، شیخ رضا طالبانی، ملا محمد بیخود ،ارفع کرمانشاهی ،سید بهاء الدین، شریف حسین پناهی و... گفت : در فرصتی مناسب این مهم در قالب یک کتاب مفصل تدوین و تألیف می شود.
او افزود :شاعران تأثیر پذیر از حافظ به این مجموعه اُدبای کُرد محدود نمی شوند و شاعران دیگری نیز هستند که معرفی و بررسی آثار آنها را باید به تدوین کتاب مفصل در این باره موکول کرد .
لطف سخن حافظ
داریوش ذوالفقاری استادیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دیگر سخنران این نشست به بیان نکاتی در خصوص "لطف سخن حافظ "پرداخت و گفت :درباره هنر سخن وری و بلاغت خواجه حافظ شیرازی سخن و نوشته بسیار است و آنچه دراین سخنرانی مورد توجه است نظر خود حافظ در خصوص شعر خویش است .
او بیت" حسد چه می بری ای سست نظم بر حافظ ...قبول خاطر و لطف سخن خدادادست" را محور سخرانی اش قرارداد و درمورد "لطف سخن"و اینکه منظور شاعر از آن چیست نکاتی را مطرح و به بیان چند نمونه از ابیات حافظ که در آنها به تعریف از خود پرداخته است، بسنده کرد .
وی معنی اصلی لطف را خصوصیتی از جمال و زیبایی ، نازکی ، ظرافت و لطافت عنوان کرد و گفت :در بیتی که پیشتر به آن اشاره شد، لطف سخن در مقابل سست نظم قرار گرفته است و شاعر خطاب به کسی که نظمی سست دارد می گوید قبول خاطر و لطف سخن خداداد است ، برای اینکه بدانیم منظور حافظ از لطف سخن چیست نخست لازم است که بدانیم منظور او از نظم ، نظم سست و نظم محکم چیست .
ذوالفقاری در ادامه به بیان نظریه نظم جرجانی در این خصوص پرداخت و گفت :از آنجا که مبنای دلائل الاعجاز نظریه نظم جرجانی است می توان گفت، وقتی حافظ سخن لطیف را در مقابل نظم سست قرار می دهد منظور او از لطف سخن همان نظم سخن است .
حافظ شاعری مردمی
مژگان اسماعیلی رئیس پژوهشکده زبان شناسی ، متون و کتیبه ها دیگر سخنران این نشست ، حافظ را یکی از مردمی ترین ، عالم ترین و آگاه ترین شعرای ایران خواند و گفت :اهمیت حافظ به دلیل حضور وی در آخرین مرحله تحول فرهنگی و زبان فارسی است .
وی شعر حافظ را بسیار تأثیر گذار دانست و گفت : اشعار این شاعر نام دار ایرانی در بین عوام و خواص مورد پسند بوده است .
اسماعیلی با اشاره کوتاهی بر زندگی نامه خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین حافظ شیرازی افزود :فهم و درک حافظ از قرآن کریم به واسطه آشنایی اش با این کتاب آسمانی باعث شده اشعار وی به لحاظ معنوی از تعالی خاصی برخوردار باشد که این را می توان به وضوح در تأثیر گذاری آنها مشاهده کرد .
او اظهار داشت :با وجود بهره گیری حافظ از صنایع ادبی رایج هیچ گاه شعر وی غیر قابل فهم نبوده است .
رئیس پژوهشکده زبان شناسی ، متون و کتیبه ها با رندانه خواندن اشعار حافظ گفت :عصری که حافظ در آن می زیسته عصر ، خفقان ،ظلم و ریا بوده است و تأثیر آنها را به وضوح می توان در لابه لای اشعار وی دید که تا چه اندازه از درد زمانه و دین فروشان نالان بوده است .
وی اظهار داشت : آگاهی حافظ از حکمت های قرآن و درک شرایط اجتماعی زمانه او را به شاعری مردمی تبدیل کرده است .