بامداد – وقتی کودک هستیم و اولین قدم هایمان را بر می داریم، همه نزدیکان، ما را تشویق می کنند و راه رفتن، یک پیروزی در آن دوران محسوب می شود. بزرگ تر هم که می شویم برای رفتن به مدرسه و دانشگاه و هزار و یک موفقیت دیرگ دائما از پاهایمان استفاده می کنیم.
با افزایش سن، باز هم راه رفتن ادامه دارد. با این حساب پاها یکی از بخش های مهم بدن محسوب می شود که دائما در حال حرکت کردن هستند. شاید خیلی کم پیش بیاید که والدینمان یا خودمان توجهی به ساختار پاهایمان داشته باشیم. گاهی برخی از افراد ساختار پاهایشان به گونه ای است که برایشان حسابی دردسر ساز می شود.
پای ایکس (X) و پای پرانتزی، عارضه های دردسرسازی هستند که باید درمان شوند
پای ایکس (X) و پای پرانتزی، عارضه های دردسرسازی هستند که باید درمان شوند. نظرات «دکتر علی ترکمان» متخصص ارتوپدی و آسیب های ورزشی، فلوشیپ زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران را در این مورد با هم می خوانیم.
پاها چگونه رشد می کنند؟
زمانی که نوزادی به دنیا می آید، در ابتدا پاهای او حالت پرانتزی دارد و به تدریج و در حدود دوسالگی این حالت از بین می رود. از حدود و سالگی به بعد، پاها شکل ایکس (X) به خود می گیرند. به تدریج با نزدیک شدن به سن حدود چهار سالگی این حالت کم می شود و در سن حدود نه سالگی، حالت ایکس بودن پا از بین می رود و کم کم پاها شکل طبیعی به خود می گیرند و صاف می شوند، اما در برخی از افراد شکل پاها به حالت طبیعی بر نمی گردد که این مسئله می تواند مشکلاتی را برای فرد به وجود بیاورد.
نگاه دقیق به شکل پاها
برای بررسی وضعیت پاها، کودک باید در حالی که پاهای خود را جفت کرده است، بایستد و فرد دیگری در رو به روی او قرار بگیرد. چنانچه بین قوزک داخلی پاها در زمان ایستادن به صورتی که پاها جفت شده اند، حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر فاصله باشد، کودک به تغییر شکل پای ایکس مبتلاست. همچنین در صورتی که فاصله بین دو زانو زیاد باشد (بیش از ۱۰ سانتی متر)، در چنین شرایطی پای کودک، دچار عارضه «پای پرانتزی» شدید است. چنانچه کودک به هرکدام از این اختلال ها مبتلا باشد، والدین باید برای بررسی بیشتر، فرزندشان را نزد پزشک متخصص ارتوپدی ببرند.
چرا پاها صاف نیست؟
هنوز علت اصلی و مشخصی برای بروز اختلال در ظاهر پاها مشخص نشده است و تنها در برخی از موارد نادر، نرمی استخوان شدید می تواند دلیلی برای ابتلا به این نوع اختلال باشد ولی این مشکل، علت اصلی برای این موضوع محسوب نمی شود.
آدم های ایکس و پرانتزی!
افرادی که دارای پاهای ایکس هستند، معمولا انعطاف پذیری زیادی در مفاصل پاهایشان وجود دارد. همچنین این دسته از افراد، کف پای صافی دارند، ضمن اینکه قوز پشت، یکی دیگر از ویژگی های این دسته از افراد محسوب می شود. افتادگی شانه هم می تواند از دیگر علائم ابتلا به عارضه پای ایکس باشد. این دسته از افراد در راه رفتن و نشستن دچار مشکل می شوند. افرادی که پای پرانتزی دارند، معمولا این ویژگی ها در آن ها دیده نمی شود.
درمان ضروری است؟
شاید این سوال که «آیا باید حتما درمان در کودکان انجام شود یا نه؟» ذهن والدینی را که بچه های آن ها به پای پرانتزی یا ایکس مبتلا هستند، حسابی درگیر کرده باشد. در جواب به این سوال باید گفت که اگر مشکل شدید یا حتی خفیف هم باشد، باید حتما کودک را نزد پزشک متخصص ارتوپدی برای درمان برد.
زمانی که کودک زیر ده سال، در حال رشد بوده و تغییر شکل در پاها خفیف باشد، در چنین شرایطی باید تحت نظر متخصص ارتوپدی قرار بگیرد و هر چند وقت یک بار معاینه انجام شود. چنین کاری به این دلیل انجام می شود که میزان پیشرفت یا کاهش مشکل مورد بررسی قرار بگیرد. درمان در سنین زیر ده سال با استفاده از کفش مخصوص و زانوبند انجام می شود. این درمان هم برای پای پرانتزی و هم برای پای ایکس در نظر گرفته می شود.
درمان در سن بالاتر
بعد از سن ده سالگی، درمان متفاوت خواهدبود. چون استفاده از زانوبند برای کودک در سن بالا چندان راحت نیست، به همین دلیل ممکن است پزشک متخصص ارتوپدی، جراحی را برای کودک در سن بالاتر در نظر بگیرد. البته موارد نادری هم وجود دارند که طی آن ها پاهای کودک به درمان های معمول (زانوبند و کفش) جواب نمی دهد و پزشک در چنین شرایطی جراحی را برای کودک توصیه می کند.
برای درمان، پزشک در حدود سن شانزده تا هجده سالگی، یک طرف صفحه رشد استخوان را به شیوه ای خاص می بندد تا مشکل پا با این شیوه، اصلاح شود. اگر فرد دچار عارضه در این سنین، مشکل خود را برطرف نکند، درمان را باید در سن بالاتر دنبال کند. درمان را تا سنین حدود پنجاه تا شصت سالگی نیز می توان انجام داد ولی هرچه سن فرد کمتر باشد، درمان راحت تر است. عمل جراحی که در سن بالاتر انجام می شود، روی خود استخوان خواهدبود و بعد از جراحی ممکن است در استخوان پا، پلاتین کار گذاشته شود تا استخوان بتواند جوش بخورد.
افرادی که دارای پاهای ایکس هستند، معمولا انعطاف پذیری زیادی در مفاصل پاهایشان وجود دارد
ترس از عمل جراحی
خیلی از والدین از اینکه فرزندشان در سن کم زیر تیغ جراحی برود، می ترسند و به همین دلیل به نوعی مانع از درمان فرزندشان می شوند. در حالی که عمل جراحی بستن صفحه رشد استخوان، یک عمل ساده است و در صورتی که پزشک متخصص ارتوپدی، چنین عمل جراحی ای را ضروری بداند، نباید مانع آن شد. چون درمان برای فرد در سن بالا با مشکلات بیشتری همراه است.
خستگی بی پایان
افرادی که دارای پای ایکس یا پرانتزی هستند، علاوه بر اینکه در سن بالا احتمال ابتلا به آرتروز شدید در آن ها بالاست، در سن پایین تر نیز مشکلاتی دارند. افرادی که پاهای آن ها پرانتزی است عضلات بیرون ساق پا و ران آن ها دائما دچار کشش می شود. به همین دلیل این دسته از افراد، همیشه از درد و خستگی در این نواحی در رنج هستند. افرادی که پای آن ها حالت ایکس دارد نیز با مشکلاتی مواجه می شوند این دست از افراد به دلیل حالت پایشان، دچار احساس درد و خستگی دائمی در ناحیه داخل ساق پا و رانشان خواهندشد.
افرادی که پای آن ها حالت ایکس دارد، به دلیل برخورد زانوها به یکدیگر، نمی توانند به راحتی بودند یا با سرعت راه بروند. دردها و ناراحتی های جدی در افرادی که پای آن ها پرانتزی و ایکس است از حدود سی سالگی به بعد بروز می کند و پیش از رسیدن به این سن، درد و ناراحتی کمی را احساس می کنند. گاهی همین مسئله باعث می شود که افراد برای درمان خیلی دیر مراجعه کنند، درست زمانی که زانوهایشان دچار خوردگی و ساییدگی شدید شده است.
حرکات اصلاحی چثدر موثر است؟
شاید خیلی از افراد تصور کنند که می توان پای ایکس و پرانتزی را با حرکات اصلاحی درمان کرد، در حالی که حرکات اصلاحی نمی تواند درمان اصلی پای ایکس یا پرانتزی باشد. حرکات اصلاحی تنها می تواند به رفع خستگی عضلانی که دائما تحت فشار قرار می گیرند، کمک کند.
محدودیت برای ورزش؟
بسیاری از والدین نگران این موضوع هستند که ورزش باعث تشدید مشکلات پای پرانتزی یا پای ایکس فرزندشان می شود. این نگرانی والدین بی مورد است و ورزش تاثیری بر تشدید وضعیت کودک نخواهدداشت. تنها آن دسته از کودکانی که دچار پای ایکس هستند، ممکن است به دلیل ساختار پایشان و برخورد زانوها به یکدیگر تمایل چندانی به دویدن نداشته باشند.
مچ کج داری؟
خیلی از افراد تصور می کنند که پای ایکس یا پرانتزی می تواند باعث فشار به ستون فقرات می شود، در حالی که ارتباط چندانی بین ستون فقرات و این مشکلات وجود ندارد. افرادی که پای ایکس دارند، معمولا با مشکل تغییر شکل در مچ پا مواجه می شوند، به همین دلیل علاوه بر درمان های اصلی، برای آن ها کفی طبی هم تجویز می شود تا مچ پا و کف پای صاف آن ها باعث بروز مشکل نشود.
درمان زودتر، عوارض کمتر
ابتلا به پای پرانتزی، شایع تر از پای ایکس است و خانم ها نسبت به آقایان، معمولا بیشتر به این مشکل مبتلا می شوند. پای پرانتزی و افزایش وزن، می تواند باعث آرتروز و ساییدگی شدید در استخوان زانو شود. به عبارت روشن تر، افراد مبتلا به پای ایکس دچار ساییدگی و خوردگی در قسمت بیرونی زانو می شوند و در عارضه پای پرانتزی قسمت داخلی زانو، دچار خوردگی و ساییدگی خواهدشد. در نتیجه، درمان هر دو عارضه، پیش از آسیب رسیدن به زانوها ضروری است.
برخی از افراد برای زیبایی اندام خود، اقدام به درمان این عارضه می کنند ولی هدف اصلی درمان در چنین شرایطی، پیشگیری از آرتروز و ساییدگی شدید زانو در سنین بالاست.
به دنبال تور مسافرتی با کیفیت هستید؟!
منبع: ماهنامه همشهری تندرستی/برترین ها
با دلگرم همراه باشید تا با راه های به وجود آمدن پا پرانتزی و درمان آن آشنا شوید.
در بسیاری از کودکان رایج است، افرادی که زانوی پرانتزی دارند، زمان ایستادن اگر پاهای خود را جفت کنند، فاصله زیادی بین زانوها و ساق پاها ایجاد می شود. مشکل پای پرانتزی می تواند در هر دو زانو رخ دهد. اکثر کودکان در چند سال اول زندگی خود مشکل پا پرانتزی را دارند.
زانو پرانتزی در کودکانی که اضافه وزن دارند شایعتر می باشد.نوجوانان و بزرگسالان هم در بعضی موارد دارای ساق پای خمیده یا پرانتزی هستند، اما علائم زانو پرانتزی در کودکان شایعتر می باشد.
بیماری زانو ضربدری و پرانتزی از بیماری های شایع در کودکان است.هنگامی که کودکی که دچار قوس پا است،می ایستد در حالی که پاهایش در کنار هم هستند، فضای مشخصی بین ساق پاها و زانوهای او وجود دارد. چنین چیزی می تواند ناشی از انحنای یک یا هر دو پا به سمت بیرون باشد. غالبا با راه رفتن کودک این ظاهر قوسی پاها بزرگنمایی می شود.
در بسیاری از موارد قوس پا، کودک اضافه وزن قابل توجهی دارد. با همه این ها قوس پا در نوجوانان زیاد شایع نیست. ژنوواروم، زانوی درون گرد، زانو پرانتزی یا پاکمانی ( واروس بیش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زیادی می گیرند.
برای این که بتوانید زانوی پرانتزی را تشخیص دهید، باید از فرد بخواهید به صورت طاقباز روی کمر خود دراز بکشد. سپس هر دو پا را در حالت آزاد، کنار هم قرار داده تا بتوانید فاصله دو کندیل داخلی رانها را اندازهگیری کنید.
تشخیص زانوی پرانتزی برای کسی که اطلاعات درستی از این ناهنجاری ندارد سختتر است؛ مگر این که این تغییرشکل آن قدر زیاد شده باشد که حتی افراد غیرمتخصص نیز بتوانند زانوی پرانتزی را از زانوی سالم تشخیص دهند.فاصله دو کندیل داخلی ران در زانوی پرانتزی درجههای مختلفی دارد. در درجه اول این ناهنجاری، فاصله دو کندیل داخلی ران به 2.5 سانتیمتر میرسد.
در درجه دوم این فاصله 2.5 تا 5 سانتیمتر بوده و اگر همین فاصله بیشتر از 5 تا 7.5 سانتیمتر باشد، زانوی پرانتزی وارد درجه سوم خود میشود. در درجه چهارم، فاصله دو کندیل داخلی ران از 7.5 سانتیمتر نیز میگذرد. حتی در صورتی که میزان فاصله دو کندیل داخلی ران کم باشد، تغییر شکل در این ناحیه توسط متخصص پزشکی ـ ورزشی قابل تشخیص است.
علائم زانوی پرانتزی درکودکان مشهود نیست و عموما هیچ علائمی ندارند. بزرگسالان با وارد کردن فشار بیش از حد بر مفصل زانو در داخل زانوی خود احساس درد می کند. همچنین با کشیدگی تاندون در قسمت خارجی زانو نیز احساس درد می کنند.
اگر تنها مشکل شما شکل زانو است جواب منفی است. شما نیاز به جراحی ندارید. اگر تغییر شکل زانوی شما همراه با درد زانو است ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. بگذارید قدری بیشتر مسئله را باز کنیم.
ممکن است تنها مشکل شما این باشد که از شکل پرانتزی زانوی خود ناراحت هستید ( درست مثل کسی که از شکل بینی خود ناراحت است). در این صورت جراحی اصلاح شکل زانو، برای شما حکم یک عمل جراحی زیبایی را دارد. البته در این صورت میتوانید به تصمیم خودتان از پزشک ارتوپد بخواهید زانوی شما را جراحی و صاف کند ولی باید بدانید این کار عاری از خطر نیست.
احتمال بروز مشکلات در این جراحی خود خواسته بیش از یک عمل جراحی زیبایی بینی است. این عمل جراحی، یک عمل نسبتاٌ بزرگ است و احتمال خطراتی مانند عفونت محل عمل، شکستگی استخوان، جوش نخوردن یا دیر جوش خوردن محل جراحی، آسیب به عروق یا اعصاب ناحیه عمل، لخته شدن خون در عروق ساق و یا ایجاد درد زانو بعد از جراحی وجود دارد.
بسیاری از نوزادان با توجه به وضعیت قرار گیری در رحم با پا پرانتزی به دنیا می آیند. معمولا، مشکل زانوی پرانتزی جای هیچ گونه نگرانی ندارد و وقتی کودک بزرگتر شد، پرانتزی بودن پا برطرف می شود. از دیگر علل پا پرانتزی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیماری بلانت
در بیماری بلانت، استخوان های ساق پای کودک به صورت غیرعادی رشد می کنند و انحنایی زیر زانوها بوجود می آید. وقتی کودک شروع به راه رفتن می کند، خمیدگی پاها شدت پیدا می کند. علائم زانو پرانتزی از ابتدای شروع آن مشخص است، اما در بعضی از موارد، علائم بیماری تا زمانی که کودک به دوره نوجوانی نرسیده باشد قابل مشاهده نیست. با گذشت زمان، زانوی پرانتزی منجر به بروز مشکلات مفصلی در زانوها می شود.
بیماری بلانت در بین زنان شایع تر است. کودکان چاق بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند، زیرا زودتر شروع به راه رفتن می کند. بر طبق مطالعات، کودکان باید بین ماه 11 ام تا چهاردم زندگی خود راه رفتن را شروع کنند. این بیماری تیبیا وارا نیز نامیده می شود.
نرمی استخوان
دیگر علل زانو پرانتزی نرمی استخوان است که یک بیماری ای است که ناشی از فقر ویتامین دی در بلند مدت است. این بیماری باعث نرمی و ضعیف شدن استخوان ها و پرانتزی شدن پاها می شود.
بیماری پاژه
این بیماری اثری منفی بر شکست و بازسازی استخوان ها دارد. در نتیجه، بازسازی استخوان ها به خوبی صورت نمی گیرد. با گذشت زمان، این مساله منجر به زانوی پرانتزی و مشکلات مفصلی دیگر می شود. بیماری پاژه در بین سالخوردگان شایع تر است و به خوبی می توان آن را با تشخیص و درمان اولیه مدیریت کرد.
سندرم آکندروپلازی
شایع ترین نوع کوتاه بودن قد مادرزادی ناشی از بیماری ای است که سندرم آکندروپلازی نامیده می شود. این بیماری اختلال رشد استخوان است که با گذشت زمان منجر به پای پرانتزی می شود.
سایر علت زانو پرانتزی شامل موارد زیر می شود:
بدشکلی ناشی از آرتریتی است که داخل زانو را بیشتر از قسمت خارجی آن تحت تاثیر قرار می دهد. این مساله باعث فرسایش عضروف داخلی مفصلی و استخوان می شود. این مشکل همچنین زمانی بوجود می آید که شکستگی استخوان با خمیدگی خارجی بهبود پیدا می کند.
آسیب دیدگی صفحه رشد مفصل زانوی کودک، مخصوصا در داخل، منجر به رشد نامتوازن استخوان می شود. این مساله باعث پرانتزی شدن پا می شود. پای پرانتزی به بیماری نرمی استخوان نیز مرتبط است. نرمی استخوان یکی از بیماری استخوان در دوران کودکی است که ناشی از کمبود ویتامین دی در رژیم غذایی است.
برای اندازه گیری این اختلال فرد بدون کفش و جوراب در حالی که زانوها و ران ها وی دیده می شود بدون هیچ گونه انقباض غیر طبیعی در عضلات ناحیه ران می ایستد. زانو باید در حالت اکستنشن کامل قرار گرفته و قوزک های دو پا به گونه ای به هم بچسبد که استخوان کشکک به روبرو باشند.در این حالت فاصله بین دو کندیل داخلی رانها (فوق لقمه داخلی ران) به وسیله متر نواری، خط کش، کولیس و یا کالیپر مخصوص اندازه گیری و ثبت می شود. در برخی متون بیشترین فراوانی بین این دامنه ۲ تا ۴ سانتی متر قید شده است.
برای اصلاح این ناهنجاری،ضمن اجرای تمرینهای و حرکات اصلاحی باید توصیه های زیر مد نظر قرار گیرد:
*در صورت وجود اضافه وزن بکوشید آن را کاهش دهید.
*سعی کنید هنگام راه رفتن،دویدن و ایستادن،لبه ی داخلی پا فعالتر باشد(روی لبه داخلی پا فشار بیاورید)
*تمرینهای اصلاحی باید به گونه ای طراحی شود که ضمن ایجاد جنبش پذیری و تحرک در مفصل زانو،موجب تقویت عضلات جانب داخلی پا و عضلات درون گرداننده ساق پا شود،مثل عضلات نیمه غشایی،نیمه وتری،خیاطه و پهن داخلی.همچنین تمرینهای دیگری باید انجام داد که باعث کشش و انعطاف عضلات جانب خارجی پا مثل عضله کشنده پهن نیام شود.
ملاحضات اصلاحی و درمانی
اصلاح زانوی پرانتزی ساختاری، عمدتا با استفاده به موقع از بریس در دوره های مناسب امکان پذیر می شود. به طور معمول، قرار دادن گوه خارجی در کف پا یا پاشنه توصیه نمی شود زیرا به دنبال کمانی شدن ساقها، پا به پرونیشن تمایل پیدا می کند. اصلاح این نوع ناهنجاری نیاز به اصلاح ساختار اسکلتی دارد که فقط در موارد شدید توصیه به استفاده از جراحی برای اصلاح این وضعیت می شود.
در مورد زانوی پرانتزی وضعیتی هم می توان ملاحضات اصلاحی زیر را در نظر گرفت:
*ارائه حرکات تقویتی برای عضلات جانب خارجی ساق و ران
*ارئه حرکات کششی برای کپسول داخل زانو
*تصحیح راه رفت به صورتی که پنجه مستقیم و در مسیر خط پیشروی قرار گیرد.
*تصحیح کفش و تعویض کفشهایی که سائیدگی جانب خارج آنها بیشتر از حد معمول است.
*پرهیز از نشستن در وضعیت چهار زانو
پای پرانتزی را در سنین پایین ممکن است بتوان با روشهای درمانی بدون جراحی بهبود یابد اما با بالا رفتن سن کودک میزان پاسخ دهی به درمانها رفته رفته کاهش میابد . در صورت مناسب بودن سن کودک روش های غیر جراحی جهت درمان زانوی پرانتزی به کار گرفته می شود اما در صورت بالا بودن سن کودک ( بالای 4 سال معمولا) و یا عدم پاسخ دهی به روش های درمان غیر جراحی ، گزینه جراحی مد نظر قرار خواهد گرفت . در ادامه انواع روش های جراحی و غیر جراحی بررسی شده است.
فیزیوتراپی، ورزش و حرکات اصلاحی
تمرینات اصلاحی و ورزش های مخصوصی مربوط به پای پرانتزی برای تقویت عضلات اطراف زانو و بالایران طراحی شدهاند .برای کودکانی با سن خیلی کم، که زانو پرانتزی در آنها تشخیص داده شده، نرمش و حرکات اصلاحی پای پرانتزی ویژه می تواند اثر بخش باشد.
درمانهای دستی و ماساژ
این روش درمانی نیز برای کودکان با سن پایین انجام می شود و اگر به صورت منظم انجام شود میتواند به رفع انحراف زانو کمک کند .
بریس های مخصوص
یکی دیگر از اقداماتی درمانی استفاده از بریس های مخصوص پای پرانتزی می باشد که در صورت تشخیص بیماری پای پرانتزی در سنین کم به کار گرفته میشود. این بریس ها با اصلاح راستای پای کودک به مرور زمان انحنا و انحراف زانو را کاهش میدهد . این روش درمانی در موارد میزان انحراف کمتر زانو می تواند موثر باشد .
کفی و کفش طبی
استفاده ازکفش هایی که برای پای پرانتزی طراحی شده است باعث تنظیم پاها و پیشگیری از آسیب دیدن آنها میشود . طراحی این کفشها یا کفی های مخصوص به صورتی است که در کنارههای بیرونی پا،ضخامت کفی کفش بیشتر است و باعث کاهش دردهای شدید و بهبود وضعیت تعادل پاها میشود.
عمل جراحی
در موارد ی که حالت پرانتزی پا کاملاً برطرف نمیشود و یا سن بیمار بالا رفته است و تا کنون درمانی برای وی صورت نگرفته است و در موارد شدید انحراف زانوها که روش های درمانی بدون جراحی موفقیت آمیز نباشند انجام عمل جراحی به عنوان یک گزینه درمانی مطرح می شود. اگر بدشکلی زانوها شدید باشد، آنگاه به والدین توصیه میشود تا برای اصلاح و رفع کامل پای پرانتزی عمل جراحی را به عنوان یک گزینه درمانی مد نظر قرار دهند.
پرانتزی بودن پاها به دلایل فیزیولوژیک
در موارد نادری ، پرانتزی بودن پای کودکی که به دلایل فیزیولوژیک میباشد ، به خودی خود اصلاح نمی شود. در این صورت با بالا رفتن سن کودک ممکن است ظاهر نامناسب پاها برای خود شخص و خانواده او ناخوشایند باشد. در چنین مواردی که میزان بدشکلی و خمیده بودن پاها شدید باشد می توان با عمل جراحی آن را برطرف نمود.
پرانتزی بودن پاها به علت بیماری بلانت
در صورتی که در کودکان مبتلا به بیماری بلانت ، با وجود استفاده از بریس مخصوص ، خمیدگی پاها پیشرفت کند ، با رسیدن کودک به سن 4 سالگی نیاز به انجام عمل جراحی می باشد. . انجام عمل جراحی می تواند پیشروی روند پرانتزی شدن پاها را متوقف کند و از آسیبی که پرانتزی بودن پاها می تواند به صفحات رشد استخوان ساق پای کودک بزند ، جلوگیری کند. همچنین کودکانی که در سن بالاتر مبتلا به بیماری بلانت می شوند نیز باید برای اصلاح پرانتزی بودن پاها عمل جراحی انجام دهند.
پرانتزی بودن پاها به علت بیماری ریکت
در مورد کودکان مبتلا به بیماری ریکت نیز در صورت درمان نشدن و پیشروی بد شکلی پاها ، با وجود مصرف دارو ، نیاز به انجام عمل جراحی می باشد .
روش انجام جراحی
روش های مختلفی برای درمان پای پرانتزی وجود دارد. این روش ها به دو دسته تقسیم می شوند :
در این روش صفحات رشد استخوانی در سمتی از استخوان ساق که رشد طبیعی دارد متوقف می کند با انجام این کار رشد غیر طبیعی استخوان در سمت دیگر ( که رشد بیش از حد دارد) نیز متوقف می شود. بدین ترتیب بعد از انجام عمل با رشد طبیعی پاها ، حالت پرانتزی بودن آن ها اصلاح می شود .
در این روش استخوان ساق پا ، در قسمت زیر زانو ها ، برش داده می شود و سپس استخوان با استفاده از صفحات و پیچ هایی ( که در قسمت داخلی یا خارجی استخوان قرار داده می شوند) در راستای صحیح قرار داده می شود تا در همین حالت دوباره جوش بخورد.
بعد از انجام عمل جراحی ممکن است پا را گچ کنند تا استخوان پا تا زمان بهبودی و جوش خوردن کامل ثابت بماند. برای چند هفته پس از جراحی نیاز است که بیمار از عصا برای راه رفتن کمک بگیرد و پزشک ، شخص را برای بازیابی توان عضلانی و دامنه حرکتی پاها به فیزیوتراپی ارجاع دهد . پزشک جراح در مورد مدت زمان لازم برای ریکاوری و بازگشت به سطح فعالیت قبلی تمامی اطلاعات لازم را به بیمار می دهد .
عوارض پا پرانتزی بودن
افراد مبتلا به پای پرانتزی به احتمال بیشتری در سنین پایین به آرتروز زانو دچار می شوند. وقتی فردی مبتلا به زانوی پرانتزی است، حالت بدن باعث فشار غیر عادی به مفاصل زانو و مچ پا میشود که این خود باعث التهاب مفصل میشود.
چنین چیزی میتواند غضروف و بافتهای اطراف مفصل زانو را از بین ببرد و منجر به مشکلات راه رفتن شود. اشخاص مبتلا به زانوی پرانتزی علاوه بر آرتروز در معرض دردهای مزمن و التهاب مچ پا، زانو و لگن نیز قرار دارند که میتواند به اختلالات در راه رفتن و حالت بدن منجر شود از این رو درمان به موقع پای پرانتزیدر زمان مناسب از اهمیت بسزایی برخوردار است
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
خبرگزاری آریا-یک متخصص ارتوپدی علل پرانتزی شدن پاها در سنین مختلف را توضیح داد.
به گزارش خبرگزاری آریا،دکتر رضا عبدی اظهار کرد: پای پرانتزی یا ژنو واروم به وضعیتی گفته میشود که در حالت ایستاده زانوها از هم فاصله بیشتر از حد نرمال داشته باشند.
وی با بیان اینکه بد شکلیهای زاویهدار اندامهای تحتانی در کودکان به طور شایع علت مراجعه والدین کودکان به کلینیکهای ارتوپدی اسـت، ادامه داد: بیماری پای پرانتزی علتهای مختلفی دارد. تا سن دو سالگی شایعترین نوع علت این بیماری نوع فیزیولوژیکی آن اسـت که باعث نگرانی والدین میشود.
عبدی با بیان اینکه در نوع فیزیولوژیک این بیماری معمولا چرخش به داخل اندام تحتانی نیز موجود اسـت، بیان کرد: علت این بیماری نامشخص بوده، اما با عبور سن از دو سال شروع به بهبود میکند و نیازمند اقدامات درمانی نیست. در سنین پس از دو سال نوع فیزیولوژیک در این بیماری وجود ندارد و غالبا موارد بیماری ژنوواروم دیده میشود.
این متخصص ارتوپدی فلوشیپ ارتوپدی تاکید کرد: همچنین زاویهدار شدن و حالت پرانتزی به علت ترکیب چرخش خارجی مفصل ران و چرخش داخلی استخوان ساق اسـت.
عبدی افزود: این حالت زاویهدار شدن استخوانهای ساق و ران ممکن اسـت در سطح جلویی یا به صورت زاویهدار شدن در جهت جلو و عقب یا ترکیبی از این دو حالت ایجاد شود.
وی یادآور شد: بیماری بلانتر و راشیتیسم، بیماریهای دیس پلازی استخوانی به معنای بیماریهای ژنتیک استخوان، بیماریهای دستگاه گوارش مانند بیماری سلیاک و بیماریهای سوء تغدیه در تمام موارد نیازمند درمانهای تخصصی هستند. بیماری پای پرانتزی در سنین مختلف از خردسالی تا پیری میتواند اتفاق افتد.
عبدی عنوان کرد: زانوهای پرانتزی در بزرگسالی میتوانند به علت باقی ماندن اثرات این بیماریها از کودکی باشد که به علت عدم انتقال مساوی وزن در ناحیه زانوها باعث آرتروز زودرس در بیمار شود.
این فلوشیپ ارتوپدی با بیان اینکه در تمام موارد این بیماری، مشاوره پزشک لازم اسـت، خاطر نشان کرد: برای جلوگیری از پیشرفت روند فرسایش در زانوها، تمام موارد و حتی اگر در شروع بدون علامت و بدون درد باشند، پس از انجام تصویربرداری مناسب و تایید تشخیص، نیازمند درمان مناسب با توجه به علت آن خواهد بود.
با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان پا پرانتزی آشنا شوید.
از بیماری های شایع در کودکان است.هنگامی که کودکی که دچار قوس پا است،می ایستد در حالی که پاهایش در کنار هم هستند، فضای مشخصی بین ساق پاها و زانوهای او وجود دارد. چنین چیزی می تواند ناشی از انحنای یک یا هر دو پا به سمت بیرون باشد. غالبا با راه رفتن کودک این ظاهر قوسی پاها بزرگنمایی می شود. در بسیاری از موارد قوس پا، کودک اضافه وزن قابل توجهی دارد. با همه این ها قوس پا در نوجوانان زیاد شایع نیست. ژنوواروم، زانوی درون گرد، زانو پرانتزی یا پاکمانی ( واروس بیش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زیادی می گیرند.
زانوی من پرانتزی است؟
برای این که بتوانید زانوی پرانتزی را تشخیص دهید، باید از فرد بخواهید به صورت طاقباز روی کمر خود دراز بکشد. سپس هر دو پا را در حالت آزاد، کنار هم قرار داده تا بتوانید فاصله دو کندیل داخلی رانها را اندازهگیری کنید.
برای کسی که اطلاعات درستی از این ناهنجاری ندارد سختتر است؛ مگر این که این تغییرشکل آن قدر زیاد شده باشد که حتی افراد غیرمتخصص نیز بتوانند زانوی پرانتزی را از زانوی سالم تشخیص دهند.
فاصله دو کندیل داخلی ران در زانوی پرانتزی درجههای مختلفی دارد. در درجه اول این ناهنجاری، فاصله دو کندیل داخلی ران به 2.5 سانتیمتر میرسد.در درجه دوم این فاصله 2/5 تا 5 سانتیمتر بوده و اگر همین فاصله بیشتر از 5 تا 7.5 سانتیمتر باشد، زانوی پرانتزی وارد درجه سوم خود میشود. در درجه چهارم، فاصله دو کندیل داخلی ران از 7/5 سانتیمتر نیز میگذرد. حتی در صورتی که میزان فاصله دو کندیل داخلی ران کم باشد، تغییرشکل در این ناحیه توسط متخصص پزشکی ـ ورزشی قابل تشخیص است.
معاینه در حالت خوابیده به پشت انجام میگیرد.زانوها را کاملا باز کنید و قوزکهای داخلی هر دو پا را به هم بچسبانید و تا حد ممکن استخوانهای کشکک را به سمت هم بچرخانید.اگر فاصله دو زانو در این حالت بیش از سه سانتیمتر باشد، به بررسی پزشکی نیاز دارد.پزشک معمولا با گرفتن عکس ایستاده از کل اندام تحتانی و محاسبات خاص، ارزیابی دقیقتری انجام خواهد داد.
خمیدگی، پرانتزی بودن پاها و زانوی ضربدری درکودکان رایج است، کودکانی بزرگسالانی که دچار زانو پرانتزی هستند، زمان ایستادن اگر پاهای خود را جفت کنند، فاصله زیادی بین زانوها و ساق پاها ایجاد می شود. مشکل پای پرانتزی می تواند در هر دو زانو رخ دهد.اکثر کودکان در چند سال اول زندگی خود مشکل پای پرانتزی را دارند. که با بزرگ شدن برطرف شده و نیاز به درمان پای پرانتزی نیست. زانوی پرانتزی در کودکانی که اضافه وزن دارند شایعتر می باشد. نوجوانان هم در بعضی موارد دارای ساق پای خمیده یا پرانتزی هستند، اما این عارضه در کودکان شایعتر می باشد, در صورت بروز علائم باید برای درمان زانوی ضربدری و پرانتزی اقدام نمود.
خمیدگی ساق پا هنگام ایستادن در کودکان بسیار آشکار است. یکی از رایجترین علائم زانو پرانتزی طریقه راه رفتن، غیرطبیعی است. کودکان مبتلا به عارضه پای پرانتزی هیچ تاخیری در زمان راه افتادن ندارند. میزان خمیدگی زانو پرانتزی میتواند زیاد باشد و این یک هشدار برای والدین و خانواده ها است. پیچ خوردن یک پا معمولا دربچه ها رایج است ودربچه هایی که دارای پاهای خمیده هستند اتفاق میافتد.
زانوی پرانتزی، باعث درد نمی شوند، اما پا پرانتزی در بزرگسالی میتواند باعث ناراحتی و درد در لگن، زانو درد و درد مچ پا شود، این مسئله به دلیل فشار غیر طبیعی که روی ساق پای خمیده ایجاد میشود، به وجود می آید. اغلب والدین نگرانند که درصورت پایداری این مشکل، کودک در بزرگسالی دچار مشکل شود.
چرا پا پرانتزی شدم؟علت پا پرانتزی بودن چیست؟
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث ایجاد زانوی پرانتزی میشود؛ بررسیهای علمی نشان داده است استفاده زیاد و بیرویه از پوشک بچه میتواند باعث زانوی پرانتزی در نوزاد شود! یکی دیگر از دلیلهایی که امروز بیشتر از گذشته شاهد آن هستیم، چاقی در کودکان است. این چاقی علاوه بر هزار و یک دردسری که در حال و آینده فرزندانمان ایجاد میکند، زانوی پرانتزی را نیز به ارمغان میآورد!
در مورد اکثر نوزادانی که با مشکل پای پرانتزی و یا پای ضربدری به دنیا می آیند، نگرانی وجود ندارد، زیرا این عارضه فیزیولوژیکی در اکثر موارد خود به خود بهبود یافته و باعث ایجادمشکلات در دراز مدت نمیشود. کودکانی که هر دو زانویشان یا تنها یک زانویشان پرانتزی است، احتمال ابتلا به بیماری بلانت Blount را دارند، پا پرانتزی باعث بدشکلی ناحیه صفحه رشد کودک در بالای قلم پا میشود، در سنین پایینتر از ۲ سال تشخیص عارضه زانوی پرانتزی کودکان توسط پزشک کمی مشکل است اما زمانیکه کودک به ۳ سالگی رسید و پرانتزی بودن پای او بررف نشده بود. پزشک تصویر برداری با اشعه ایکس را برای تشخیص بیماری بلانت تجویز می کند.
ابتلا به بیماری نرمی استخوان هم از دیگر علت زانوی پرانتزی می باشد، بیماری نرمی استخوان باعث بدشکلیهای استخوانی در مفصل میشود. شیوع این بیماری در کشورهای پیشرفته نادر است، زیرا کودکان در این کشورها زیرا کودکان دراین کشورها از ویتامین دی، کلسیم و فسفر کافی برخوردار هستند.
از آنجا که در کودک نوپا هنوز استخوان و ماهیچهها بخوبی شکل نگرفته و تحمل وزن او را ندارند، اضافه وزن میتواند براحتی در پاها تغییر شکل ایجاد کرده و او را دچار زانوی پرانتزی کند.از سویی اگر اضافه وزنی هم در کار نباشد، همین که بچهها زودتر از سن رشد خود شروع به راهرفتن کنند، این موضوع نیز میتواند باعث زانوی پرانتزی شود. بهجز این، مواردی مانند راشیتیسم (نرمی استخوان)، شکستگی استخوان پا، بخصوص در نزدیکی سطوح مفصلی و همچنین چرخش پاها به سمت داخل، از دیگر دلایل ایجاد زانوی پرانتزی هستند.
البته نباید مشکلات عضلانی پاها را فراموش کنیم. ضعف ماهیچه همسترینگ خارجی (دو سر رانی) یا کوتاهی ماهیچه همسترینگ داخلی (نیمه غشایی و نیمه تاندونی)، همچنین پارگی لیگامان جانبی ـ خارجی زانو نیز میتوانند زانوی پرانتزی را به دنبال داشته باشند. موارد زیادی در ایجاد این ناهنجاری سهیم هستند؛ بنابراین بهتر است برای شناسایی هر چه سریعتر چنین مشکلاتی به متخصصان پزشکی ـ ورزشی مراجعه کنید تا مانع پیشرفت آن شوید.
عوارض پای پرانتزی
پای پرانتزی مشکل شایعی در افراد مسن بهخصوص زنان دچار آرتروز است، اما آیا مشکل فقط به زانو ختم میشود؟
جواب منفی است، چون با متمایل شدن زانو به خارج و واکنش به آن، اختلالهایی به مرور ایجاد میشود که شامل ایجاد اختلال در ساق پا، درد حین ایستادن و قدم زدن، لنگش، مشکل در حمل اجسام، مشکل شدن استفاده از توالت ایرانی و اشکال در نشستن به حالت چمباتمه روی زمین است.تا قبل از چهار سالگی درمانهایی غیر از جراحی انجام میشود که شامل استفاده از انواع اُرتوزهای زانو، قوزک پا و پنجه پا است.
درمان پاهای پرانتزی
درمان زانو پرانتزی در سنین پایین به راحتی و با روشهای درمانی بدون جراحی امکان پذیر است . اما با بالا رفتن سن کودک میزان پاسخ دهی به درمانها رفته رفته کاهش میابد . لازم است والدین در صورت مشاهده علائم زانوی پرانتزی در کودک به متخصص درد مراجعه نموده و پس از دریافت برنامه درمانی از سوی تیم پزشکی و دریافت راهکارهای درمانی نسبت به اصلاح مشکل فرزند خود اقدام کنند.
کلینیک تخصصی زانو درد با کادری از مجربترین متخصصین درد اقدام به درمان انواع ناهنجاریها و دفورمیتی های پای کودکان از جمله درمان پا پرانتزی مینماید . با اقدامات درمانی به موقع، درمان پای پرانتزی با روشهای ساده و بدون نیاز به عمل جراحی ممکن خواهد بود. کلینیک تخصصی زانو درد از پیشرفتهترین و جدیدترین روشهای درمانی، برای درمان دفورمیتی های پای کودکان استفاده مینماید.
تمرینات اصلاحی و ورزش های زانو درد و مربوط به زانوهای پرانتزی برای تقویت عضلات اطراف زانو و بالای ران طراحی شدهاند تا بتدریج و با گذشت زمان به سمت تغییر نحوه قرار گیری پاها تلاش شود. بیشتر تمرینات به بهبود حالت بدن کمک کرده شدت بیماری پا پرانتزی را کاهش می دهد. به ویژه برای کودکانی که سن خیلی کم، زانو پرانتزی در آنها تشخیص داده شده، نرمش و حرکات اصلاحی پای پرانتزی همراه با درمانهای دستی میتواند بسیار اثر بخش باشد.
تمرینات تقویت کننده پا با کاهش فشار وارده به مفصلها و تاندون ها به تقویت عضلات اطراف انوها و در نتیجه بهبود پای پرانتزی کمک میکند. نرمش ها و ورزش زانو و تقویت کننده پا به ویژه در مواردی که قوس پاها کم باشد به صاف کردن پاهای پرانتزی کمک میکنند. متخصصین درد در کلینیک تخصصی زانو درد برای هرکدام از بیماران با توجه به شرایط سنی و نوع دفورمیتی زانو راهکارهای تمرینی ویژهای را طراحی و در انجام حرکات اصلاحی زانوی پرانتزی به بیمار کمک میکنند.
این روش درمان زانوی پرانتزی اکثر موارد برای کودکان انجام می شود و اگر به صورت منظم انجام شود میتواند باعث رفع انحراف زانو شود. در روش ماساژ درمانی متخصصین سعی می کنند با حرکت ساق پا باعث صاف شدن پاها هنگام رشد کودک شوند. یکی ازروش هایی که برای درمان پای پرانتزی انجام میشود صاف کردن پا وسپس خم کردن آن به طرف سینه است.شما باید این اقدام راچندین باربرای دست یابی به نتیجه مطلوب انجام دهید.
در صورتیکه بیماری پای پرانتزی در سنین کم تشخیص داده شود، یکی از اقداماتی درمانی مفید و اثر بخش استفاده از بریس های مخصوص پای پرانتزی می باشد. کلینیک تخصصی زانو درد با تجویز بریس مخصوص پای پرانتزی برای کودکان روند پیشرفت این مشکل را در کودک کنترل و به درمان آن میپردازد. این بریس ها (زانو بندهای مخصوص) با اصلاح راستای پای کودک به مرور زمان انحنا و انحراف زانو را کاهش میدهد . این روش درمانی خصوصا در سنین پایینتر و با میزان انحراف کمتر زانو بسیار موثر میباشد.
زانوی پرانتزی باعث عدم استحکام پاها و در نهایت عدم تنظیم راستای بدن میشود و می تواند باعث ضعف شدید مفصل زانو شود. افرادی که دچارزانوی پرانتزی هستند معولا دچاررگ به رگ شدن زانووضعف لیگامنت های زانو میشوند استفاده ازکفش هایی که برای پای پرانتزی طراحی شده است باعث تنظیم پاها و پیشگیری از آسیب دیدن آنها میشود.طراحی کفشها به صورتی است که در کنارههای بیرونی پا،ضخامت کفی کفش بیشتر است و باعث کاهش دردهای شدید و بهبود وضعیت تعادل پاها میشود.
در موارد نادری که حالت پرانتزی پا کاملاً برطرف نمیشود و یا سن بیمار بالا رفته است و تا کنون درمانی برای وی صورت نگرفته است و در موارد شدید انحراف زانوها که روش های درمانی بدون جراحی موفقیت آمیز نباشند ممکن است انجام عمل جراحی به عنوان یک گزینه درمانی مطرح شود. اگر بدشکلی زانوها شدید باشد، آنگاه به والدین توصیه میشود تا برای اصلاح و رفع کامل پای پرانتزی عمل جراحی را به عنوان یک گزینه درمانی مد نظر قرار دهند.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
خبرگزاری آریا-یک متخصص ارتوپدی علل پرانتزی شدن پاها در سنین مختلف را توضیح داد.
به گزارش خبرگزاری آریا،دکتر رضا عبدی اظهار کرد: پای پرانتزی یا ژنو واروم به وضعیتی گفته میشود که در حالت ایستاده زانوها از هم فاصله بیشتر از حد نرمال داشته باشند.
وی با بیان اینکه بد شکلیهای زاویهدار اندامهای تحتانی در کودکان به طور شایع علت مراجعه والدین کودکان به کلینیکهای ارتوپدی اسـت، ادامه داد: بیماری پای پرانتزی علتهای مختلفی دارد. تا سن دو سالگی شایعترین نوع علت این بیماری نوع فیزیولوژیکی آن اسـت که باعث نگرانی والدین میشود.
عبدی با بیان اینکه در نوع فیزیولوژیک این بیماری معمولا چرخش به داخل اندام تحتانی نیز موجود اسـت، بیان کرد: علت این بیماری نامشخص بوده، اما با عبور سن از دو سال شروع به بهبود میکند و نیازمند اقدامات درمانی نیست. در سنین پس از دو سال نوع فیزیولوژیک در این بیماری وجود ندارد و غالبا موارد بیماری ژنوواروم دیده میشود.
این متخصص ارتوپدی فلوشیپ ارتوپدی تاکید کرد: همچنین زاویهدار شدن و حالت پرانتزی به علت ترکیب چرخش خارجی مفصل ران و چرخش داخلی استخوان ساق اسـت.
عبدی افزود: این حالت زاویهدار شدن استخوانهای ساق و ران ممکن اسـت در سطح جلویی یا به صورت زاویهدار شدن در جهت جلو و عقب یا ترکیبی از این دو حالت ایجاد شود.
وی یادآور شد: بیماری بلانتر و راشیتیسم، بیماریهای دیس پلازی استخوانی به معنای بیماریهای ژنتیک استخوان، بیماریهای دستگاه گوارش مانند بیماری سلیاک و بیماریهای سوء تغدیه در تمام موارد نیازمند درمانهای تخصصی هستند. بیماری پای پرانتزی در سنین مختلف از خردسالی تا پیری میتواند اتفاق افتد.
عبدی عنوان کرد: زانوهای پرانتزی در بزرگسالی میتوانند به علت باقی ماندن اثرات این بیماریها از کودکی باشد که به علت عدم انتقال مساوی وزن در ناحیه زانوها باعث آرتروز زودرس در بیمار شود.
این فلوشیپ ارتوپدی با بیان اینکه در تمام موارد این بیماری، مشاوره پزشک لازم اسـت، خاطر نشان کرد: برای جلوگیری از پیشرفت روند فرسایش در زانوها، تمام موارد و حتی اگر در شروع بدون علامت و بدون درد باشند، پس از انجام تصویربرداری مناسب و تایید تشخیص، نیازمند درمان مناسب با توجه به علت آن خواهد بود.
با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان پا پرانتزی آشنا شوید.
از بیماری های شایع در کودکان است.هنگامی که کودکی که دچار قوس پا است،می ایستد در حالی که پاهایش در کنار هم هستند، فضای مشخصی بین ساق پاها و زانوهای او وجود دارد. چنین چیزی می تواند ناشی از انحنای یک یا هر دو پا به سمت بیرون باشد. غالبا با راه رفتن کودک این ظاهر قوسی پاها بزرگنمایی می شود. در بسیاری از موارد قوس پا، کودک اضافه وزن قابل توجهی دارد. با همه این ها قوس پا در نوجوانان زیاد شایع نیست. ژنوواروم، زانوی درون گرد، زانو پرانتزی یا پاکمانی ( واروس بیش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زیادی می گیرند.
زانوی من پرانتزی است؟
برای این که بتوانید زانوی پرانتزی را تشخیص دهید، باید از فرد بخواهید به صورت طاقباز روی کمر خود دراز بکشد. سپس هر دو پا را در حالت آزاد، کنار هم قرار داده تا بتوانید فاصله دو کندیل داخلی رانها را اندازهگیری کنید.
برای کسی که اطلاعات درستی از این ناهنجاری ندارد سختتر است؛ مگر این که این تغییرشکل آن قدر زیاد شده باشد که حتی افراد غیرمتخصص نیز بتوانند زانوی پرانتزی را از زانوی سالم تشخیص دهند.
فاصله دو کندیل داخلی ران در زانوی پرانتزی درجههای مختلفی دارد. در درجه اول این ناهنجاری، فاصله دو کندیل داخلی ران به 2.5 سانتیمتر میرسد.در درجه دوم این فاصله 2/5 تا 5 سانتیمتر بوده و اگر همین فاصله بیشتر از 5 تا 7.5 سانتیمتر باشد، زانوی پرانتزی وارد درجه سوم خود میشود. در درجه چهارم، فاصله دو کندیل داخلی ران از 7/5 سانتیمتر نیز میگذرد. حتی در صورتی که میزان فاصله دو کندیل داخلی ران کم باشد، تغییرشکل در این ناحیه توسط متخصص پزشکی ـ ورزشی قابل تشخیص است.
معاینه در حالت خوابیده به پشت انجام میگیرد.زانوها را کاملا باز کنید و قوزکهای داخلی هر دو پا را به هم بچسبانید و تا حد ممکن استخوانهای کشکک را به سمت هم بچرخانید.اگر فاصله دو زانو در این حالت بیش از سه سانتیمتر باشد، به بررسی پزشکی نیاز دارد.پزشک معمولا با گرفتن عکس ایستاده از کل اندام تحتانی و محاسبات خاص، ارزیابی دقیقتری انجام خواهد داد.
خمیدگی، پرانتزی بودن پاها و زانوی ضربدری درکودکان رایج است، کودکانی بزرگسالانی که دچار زانو پرانتزی هستند، زمان ایستادن اگر پاهای خود را جفت کنند، فاصله زیادی بین زانوها و ساق پاها ایجاد می شود. مشکل پای پرانتزی می تواند در هر دو زانو رخ دهد.اکثر کودکان در چند سال اول زندگی خود مشکل پای پرانتزی را دارند. که با بزرگ شدن برطرف شده و نیاز به درمان پای پرانتزی نیست. زانوی پرانتزی در کودکانی که اضافه وزن دارند شایعتر می باشد. نوجوانان هم در بعضی موارد دارای ساق پای خمیده یا پرانتزی هستند، اما این عارضه در کودکان شایعتر می باشد, در صورت بروز علائم باید برای درمان زانوی ضربدری و پرانتزی اقدام نمود.
خمیدگی ساق پا هنگام ایستادن در کودکان بسیار آشکار است. یکی از رایجترین علائم زانو پرانتزی طریقه راه رفتن، غیرطبیعی است. کودکان مبتلا به عارضه پای پرانتزی هیچ تاخیری در زمان راه افتادن ندارند. میزان خمیدگی زانو پرانتزی میتواند زیاد باشد و این یک هشدار برای والدین و خانواده ها است. پیچ خوردن یک پا معمولا دربچه ها رایج است ودربچه هایی که دارای پاهای خمیده هستند اتفاق میافتد.
زانوی پرانتزی، باعث درد نمی شوند، اما پا پرانتزی در بزرگسالی میتواند باعث ناراحتی و درد در لگن، زانو درد و درد مچ پا شود، این مسئله به دلیل فشار غیر طبیعی که روی ساق پای خمیده ایجاد میشود، به وجود می آید. اغلب والدین نگرانند که درصورت پایداری این مشکل، کودک در بزرگسالی دچار مشکل شود.
چرا پا پرانتزی شدم؟علت پا پرانتزی بودن چیست؟
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث ایجاد زانوی پرانتزی میشود؛ بررسیهای علمی نشان داده است استفاده زیاد و بیرویه از پوشک بچه میتواند باعث زانوی پرانتزی در نوزاد شود! یکی دیگر از دلیلهایی که امروز بیشتر از گذشته شاهد آن هستیم، چاقی در کودکان است. این چاقی علاوه بر هزار و یک دردسری که در حال و آینده فرزندانمان ایجاد میکند، زانوی پرانتزی را نیز به ارمغان میآورد!
در مورد اکثر نوزادانی که با مشکل پای پرانتزی و یا پای ضربدری به دنیا می آیند، نگرانی وجود ندارد، زیرا این عارضه فیزیولوژیکی در اکثر موارد خود به خود بهبود یافته و باعث ایجادمشکلات در دراز مدت نمیشود. کودکانی که هر دو زانویشان یا تنها یک زانویشان پرانتزی است، احتمال ابتلا به بیماری بلانت Blount را دارند، پا پرانتزی باعث بدشکلی ناحیه صفحه رشد کودک در بالای قلم پا میشود، در سنین پایینتر از ۲ سال تشخیص عارضه زانوی پرانتزی کودکان توسط پزشک کمی مشکل است اما زمانیکه کودک به ۳ سالگی رسید و پرانتزی بودن پای او بررف نشده بود. پزشک تصویر برداری با اشعه ایکس را برای تشخیص بیماری بلانت تجویز می کند.
ابتلا به بیماری نرمی استخوان هم از دیگر علت زانوی پرانتزی می باشد، بیماری نرمی استخوان باعث بدشکلیهای استخوانی در مفصل میشود. شیوع این بیماری در کشورهای پیشرفته نادر است، زیرا کودکان در این کشورها زیرا کودکان دراین کشورها از ویتامین دی، کلسیم و فسفر کافی برخوردار هستند.
از آنجا که در کودک نوپا هنوز استخوان و ماهیچهها بخوبی شکل نگرفته و تحمل وزن او را ندارند، اضافه وزن میتواند براحتی در پاها تغییر شکل ایجاد کرده و او را دچار زانوی پرانتزی کند.از سویی اگر اضافه وزنی هم در کار نباشد، همین که بچهها زودتر از سن رشد خود شروع به راهرفتن کنند، این موضوع نیز میتواند باعث زانوی پرانتزی شود. بهجز این، مواردی مانند راشیتیسم (نرمی استخوان)، شکستگی استخوان پا، بخصوص در نزدیکی سطوح مفصلی و همچنین چرخش پاها به سمت داخل، از دیگر دلایل ایجاد زانوی پرانتزی هستند.
البته نباید مشکلات عضلانی پاها را فراموش کنیم. ضعف ماهیچه همسترینگ خارجی (دو سر رانی) یا کوتاهی ماهیچه همسترینگ داخلی (نیمه غشایی و نیمه تاندونی)، همچنین پارگی لیگامان جانبی ـ خارجی زانو نیز میتوانند زانوی پرانتزی را به دنبال داشته باشند. موارد زیادی در ایجاد این ناهنجاری سهیم هستند؛ بنابراین بهتر است برای شناسایی هر چه سریعتر چنین مشکلاتی به متخصصان پزشکی ـ ورزشی مراجعه کنید تا مانع پیشرفت آن شوید.
عوارض پای پرانتزی
پای پرانتزی مشکل شایعی در افراد مسن بهخصوص زنان دچار آرتروز است، اما آیا مشکل فقط به زانو ختم میشود؟
جواب منفی است، چون با متمایل شدن زانو به خارج و واکنش به آن، اختلالهایی به مرور ایجاد میشود که شامل ایجاد اختلال در ساق پا، درد حین ایستادن و قدم زدن، لنگش، مشکل در حمل اجسام، مشکل شدن استفاده از توالت ایرانی و اشکال در نشستن به حالت چمباتمه روی زمین است.تا قبل از چهار سالگی درمانهایی غیر از جراحی انجام میشود که شامل استفاده از انواع اُرتوزهای زانو، قوزک پا و پنجه پا است.
درمان پاهای پرانتزی
درمان زانو پرانتزی در سنین پایین به راحتی و با روشهای درمانی بدون جراحی امکان پذیر است . اما با بالا رفتن سن کودک میزان پاسخ دهی به درمانها رفته رفته کاهش میابد . لازم است والدین در صورت مشاهده علائم زانوی پرانتزی در کودک به متخصص درد مراجعه نموده و پس از دریافت برنامه درمانی از سوی تیم پزشکی و دریافت راهکارهای درمانی نسبت به اصلاح مشکل فرزند خود اقدام کنند.
کلینیک تخصصی زانو درد با کادری از مجربترین متخصصین درد اقدام به درمان انواع ناهنجاریها و دفورمیتی های پای کودکان از جمله درمان پا پرانتزی مینماید . با اقدامات درمانی به موقع، درمان پای پرانتزی با روشهای ساده و بدون نیاز به عمل جراحی ممکن خواهد بود. کلینیک تخصصی زانو درد از پیشرفتهترین و جدیدترین روشهای درمانی، برای درمان دفورمیتی های پای کودکان استفاده مینماید.
تمرینات اصلاحی و ورزش های زانو درد و مربوط به زانوهای پرانتزی برای تقویت عضلات اطراف زانو و بالای ران طراحی شدهاند تا بتدریج و با گذشت زمان به سمت تغییر نحوه قرار گیری پاها تلاش شود. بیشتر تمرینات به بهبود حالت بدن کمک کرده شدت بیماری پا پرانتزی را کاهش می دهد. به ویژه برای کودکانی که سن خیلی کم، زانو پرانتزی در آنها تشخیص داده شده، نرمش و حرکات اصلاحی پای پرانتزی همراه با درمانهای دستی میتواند بسیار اثر بخش باشد.
تمرینات تقویت کننده پا با کاهش فشار وارده به مفصلها و تاندون ها به تقویت عضلات اطراف انوها و در نتیجه بهبود پای پرانتزی کمک میکند. نرمش ها و ورزش زانو و تقویت کننده پا به ویژه در مواردی که قوس پاها کم باشد به صاف کردن پاهای پرانتزی کمک میکنند. متخصصین درد در کلینیک تخصصی زانو درد برای هرکدام از بیماران با توجه به شرایط سنی و نوع دفورمیتی زانو راهکارهای تمرینی ویژهای را طراحی و در انجام حرکات اصلاحی زانوی پرانتزی به بیمار کمک میکنند.
این روش درمان زانوی پرانتزی اکثر موارد برای کودکان انجام می شود و اگر به صورت منظم انجام شود میتواند باعث رفع انحراف زانو شود. در روش ماساژ درمانی متخصصین سعی می کنند با حرکت ساق پا باعث صاف شدن پاها هنگام رشد کودک شوند. یکی ازروش هایی که برای درمان پای پرانتزی انجام میشود صاف کردن پا وسپس خم کردن آن به طرف سینه است.شما باید این اقدام راچندین باربرای دست یابی به نتیجه مطلوب انجام دهید.
در صورتیکه بیماری پای پرانتزی در سنین کم تشخیص داده شود، یکی از اقداماتی درمانی مفید و اثر بخش استفاده از بریس های مخصوص پای پرانتزی می باشد. کلینیک تخصصی زانو درد با تجویز بریس مخصوص پای پرانتزی برای کودکان روند پیشرفت این مشکل را در کودک کنترل و به درمان آن میپردازد. این بریس ها (زانو بندهای مخصوص) با اصلاح راستای پای کودک به مرور زمان انحنا و انحراف زانو را کاهش میدهد . این روش درمانی خصوصا در سنین پایینتر و با میزان انحراف کمتر زانو بسیار موثر میباشد.
زانوی پرانتزی باعث عدم استحکام پاها و در نهایت عدم تنظیم راستای بدن میشود و می تواند باعث ضعف شدید مفصل زانو شود. افرادی که دچارزانوی پرانتزی هستند معولا دچاررگ به رگ شدن زانووضعف لیگامنت های زانو میشوند استفاده ازکفش هایی که برای پای پرانتزی طراحی شده است باعث تنظیم پاها و پیشگیری از آسیب دیدن آنها میشود.طراحی کفشها به صورتی است که در کنارههای بیرونی پا،ضخامت کفی کفش بیشتر است و باعث کاهش دردهای شدید و بهبود وضعیت تعادل پاها میشود.
در موارد نادری که حالت پرانتزی پا کاملاً برطرف نمیشود و یا سن بیمار بالا رفته است و تا کنون درمانی برای وی صورت نگرفته است و در موارد شدید انحراف زانوها که روش های درمانی بدون جراحی موفقیت آمیز نباشند ممکن است انجام عمل جراحی به عنوان یک گزینه درمانی مطرح شود. اگر بدشکلی زانوها شدید باشد، آنگاه به والدین توصیه میشود تا برای اصلاح و رفع کامل پای پرانتزی عمل جراحی را به عنوان یک گزینه درمانی مد نظر قرار دهند.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
پای پرانتزی را در کودکی درمان کنید
تاریخ انتشار : سه شنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۵:۲۲
پای پرانتزی و پای ایکسشکل یکی از عارضههایی است که در برخی از کودکان دیده میشود. خیلی از خانوادهها تصور میکنند در دوران نوزادی و کودکی، این انحنا طبیعی است و به آن توجه نمیکنند، این در حالی است که این مشکل در سنین بالا میتواند موجب ساییدگیهای استخوانی و آرتروز شود.
اگر کودک شما تا سن 9 سالگی هنوز به پای پرانتزی دچار باشد باید حتما برای رفع این عارضه به متخصص مراجعه کنید. برای بررسی وضعیت پاها، کودک باید در حالی که پاهای خود را جفت کرده است، بایستد و فرد دیگری روبهروی او قرار بگیرد. چنانچه بین قوزک داخلی پاها در زمان ایستادن به صورتی که پاها جفت شدهاند، حدود 10 تا 15 سانتیمتر فاصله باشد، کودک به تغییر شکل پای ایکس مبتلاست. همچنین در صورتی که فاصله بین دو زانو زیاد باشد (بیش از 10 سانتیمتر)، در چنین شرایطی پای کودک، دچار عارضه «پای پرانتزی» شدید است. چنانچه کودک به هرکدام از این اختلالها مبتلا باشد، والدین باید برای بررسی بیشتر، فرزندشان را نزد پزشک متخصص ارتوپدی ببرند.
درمان در سنین زیر 10 سال با استفاده از کفش مخصوص و زانوبند انجام میشود. اما بعد از 10 سالگی، درمان متفاوت است بهطوری که ممکن است پزشک در چنین شرایطی جراحی را برای کودک توصیه میکند.
مرجع : روزنامه فرهیختگان
بامداد – وقتی کودک هستیم و اولین قدم هایمان را بر می داریم، همه نزدیکان، ما را تشویق می کنند و راه رفتن، یک پیروزی در آن دوران محسوب می شود. بزرگ تر هم که می شویم برای رفتن به مدرسه و دانشگاه و هزار و یک موفقیت دیرگ دائما از پاهایمان استفاده می کنیم.
با افزایش سن، باز هم راه رفتن ادامه دارد. با این حساب پاها یکی از بخش های مهم بدن محسوب می شود که دائما در حال حرکت کردن هستند. شاید خیلی کم پیش بیاید که والدینمان یا خودمان توجهی به ساختار پاهایمان داشته باشیم. گاهی برخی از افراد ساختار پاهایشان به گونه ای است که برایشان حسابی دردسر ساز می شود.
پای ایکس (X) و پای پرانتزی، عارضه های دردسرسازی هستند که باید درمان شوند
پای ایکس (X) و پای پرانتزی، عارضه های دردسرسازی هستند که باید درمان شوند. نظرات «دکتر علی ترکمان» متخصص ارتوپدی و آسیب های ورزشی، فلوشیپ زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران را در این مورد با هم می خوانیم.
پاها چگونه رشد می کنند؟
زمانی که نوزادی به دنیا می آید، در ابتدا پاهای او حالت پرانتزی دارد و به تدریج و در حدود دوسالگی این حالت از بین می رود. از حدود و سالگی به بعد، پاها شکل ایکس (X) به خود می گیرند. به تدریج با نزدیک شدن به سن حدود چهار سالگی این حالت کم می شود و در سن حدود نه سالگی، حالت ایکس بودن پا از بین می رود و کم کم پاها شکل طبیعی به خود می گیرند و صاف می شوند، اما در برخی از افراد شکل پاها به حالت طبیعی بر نمی گردد که این مسئله می تواند مشکلاتی را برای فرد به وجود بیاورد.
نگاه دقیق به شکل پاها
برای بررسی وضعیت پاها، کودک باید در حالی که پاهای خود را جفت کرده است، بایستد و فرد دیگری در رو به روی او قرار بگیرد. چنانچه بین قوزک داخلی پاها در زمان ایستادن به صورتی که پاها جفت شده اند، حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر فاصله باشد، کودک به تغییر شکل پای ایکس مبتلاست. همچنین در صورتی که فاصله بین دو زانو زیاد باشد (بیش از ۱۰ سانتی متر)، در چنین شرایطی پای کودک، دچار عارضه «پای پرانتزی» شدید است. چنانچه کودک به هرکدام از این اختلال ها مبتلا باشد، والدین باید برای بررسی بیشتر، فرزندشان را نزد پزشک متخصص ارتوپدی ببرند.
چرا پاها صاف نیست؟
هنوز علت اصلی و مشخصی برای بروز اختلال در ظاهر پاها مشخص نشده است و تنها در برخی از موارد نادر، نرمی استخوان شدید می تواند دلیلی برای ابتلا به این نوع اختلال باشد ولی این مشکل، علت اصلی برای این موضوع محسوب نمی شود.
آدم های ایکس و پرانتزی!
افرادی که دارای پاهای ایکس هستند، معمولا انعطاف پذیری زیادی در مفاصل پاهایشان وجود دارد. همچنین این دسته از افراد، کف پای صافی دارند، ضمن اینکه قوز پشت، یکی دیگر از ویژگی های این دسته از افراد محسوب می شود. افتادگی شانه هم می تواند از دیگر علائم ابتلا به عارضه پای ایکس باشد. این دسته از افراد در راه رفتن و نشستن دچار مشکل می شوند. افرادی که پای پرانتزی دارند، معمولا این ویژگی ها در آن ها دیده نمی شود.
درمان ضروری است؟
شاید این سوال که «آیا باید حتما درمان در کودکان انجام شود یا نه؟» ذهن والدینی را که بچه های آن ها به پای پرانتزی یا ایکس مبتلا هستند، حسابی درگیر کرده باشد. در جواب به این سوال باید گفت که اگر مشکل شدید یا حتی خفیف هم باشد، باید حتما کودک را نزد پزشک متخصص ارتوپدی برای درمان برد.
زمانی که کودک زیر ده سال، در حال رشد بوده و تغییر شکل در پاها خفیف باشد، در چنین شرایطی باید تحت نظر متخصص ارتوپدی قرار بگیرد و هر چند وقت یک بار معاینه انجام شود. چنین کاری به این دلیل انجام می شود که میزان پیشرفت یا کاهش مشکل مورد بررسی قرار بگیرد. درمان در سنین زیر ده سال با استفاده از کفش مخصوص و زانوبند انجام می شود. این درمان هم برای پای پرانتزی و هم برای پای ایکس در نظر گرفته می شود.
درمان در سن بالاتر
بعد از سن ده سالگی، درمان متفاوت خواهدبود. چون استفاده از زانوبند برای کودک در سن بالا چندان راحت نیست، به همین دلیل ممکن است پزشک متخصص ارتوپدی، جراحی را برای کودک در سن بالاتر در نظر بگیرد. البته موارد نادری هم وجود دارند که طی آن ها پاهای کودک به درمان های معمول (زانوبند و کفش) جواب نمی دهد و پزشک در چنین شرایطی جراحی را برای کودک توصیه می کند.
برای درمان، پزشک در حدود سن شانزده تا هجده سالگی، یک طرف صفحه رشد استخوان را به شیوه ای خاص می بندد تا مشکل پا با این شیوه، اصلاح شود. اگر فرد دچار عارضه در این سنین، مشکل خود را برطرف نکند، درمان را باید در سن بالاتر دنبال کند. درمان را تا سنین حدود پنجاه تا شصت سالگی نیز می توان انجام داد ولی هرچه سن فرد کمتر باشد، درمان راحت تر است. عمل جراحی که در سن بالاتر انجام می شود، روی خود استخوان خواهدبود و بعد از جراحی ممکن است در استخوان پا، پلاتین کار گذاشته شود تا استخوان بتواند جوش بخورد.
افرادی که دارای پاهای ایکس هستند، معمولا انعطاف پذیری زیادی در مفاصل پاهایشان وجود دارد
ترس از عمل جراحی
خیلی از والدین از اینکه فرزندشان در سن کم زیر تیغ جراحی برود، می ترسند و به همین دلیل به نوعی مانع از درمان فرزندشان می شوند. در حالی که عمل جراحی بستن صفحه رشد استخوان، یک عمل ساده است و در صورتی که پزشک متخصص ارتوپدی، چنین عمل جراحی ای را ضروری بداند، نباید مانع آن شد. چون درمان برای فرد در سن بالا با مشکلات بیشتری همراه است.
خستگی بی پایان
افرادی که دارای پای ایکس یا پرانتزی هستند، علاوه بر اینکه در سن بالا احتمال ابتلا به آرتروز شدید در آن ها بالاست، در سن پایین تر نیز مشکلاتی دارند. افرادی که پاهای آن ها پرانتزی است عضلات بیرون ساق پا و ران آن ها دائما دچار کشش می شود. به همین دلیل این دسته از افراد، همیشه از درد و خستگی در این نواحی در رنج هستند. افرادی که پای آن ها حالت ایکس دارد نیز با مشکلاتی مواجه می شوند این دست از افراد به دلیل حالت پایشان، دچار احساس درد و خستگی دائمی در ناحیه داخل ساق پا و رانشان خواهندشد.
افرادی که پای آن ها حالت ایکس دارد، به دلیل برخورد زانوها به یکدیگر، نمی توانند به راحتی بودند یا با سرعت راه بروند. دردها و ناراحتی های جدی در افرادی که پای آن ها پرانتزی و ایکس است از حدود سی سالگی به بعد بروز می کند و پیش از رسیدن به این سن، درد و ناراحتی کمی را احساس می کنند. گاهی همین مسئله باعث می شود که افراد برای درمان خیلی دیر مراجعه کنند، درست زمانی که زانوهایشان دچار خوردگی و ساییدگی شدید شده است.
حرکات اصلاحی چثدر موثر است؟
شاید خیلی از افراد تصور کنند که می توان پای ایکس و پرانتزی را با حرکات اصلاحی درمان کرد، در حالی که حرکات اصلاحی نمی تواند درمان اصلی پای ایکس یا پرانتزی باشد. حرکات اصلاحی تنها می تواند به رفع خستگی عضلانی که دائما تحت فشار قرار می گیرند، کمک کند.
محدودیت برای ورزش؟
بسیاری از والدین نگران این موضوع هستند که ورزش باعث تشدید مشکلات پای پرانتزی یا پای ایکس فرزندشان می شود. این نگرانی والدین بی مورد است و ورزش تاثیری بر تشدید وضعیت کودک نخواهدداشت. تنها آن دسته از کودکانی که دچار پای ایکس هستند، ممکن است به دلیل ساختار پایشان و برخورد زانوها به یکدیگر تمایل چندانی به دویدن نداشته باشند.
مچ کج داری؟
خیلی از افراد تصور می کنند که پای ایکس یا پرانتزی می تواند باعث فشار به ستون فقرات می شود، در حالی که ارتباط چندانی بین ستون فقرات و این مشکلات وجود ندارد. افرادی که پای ایکس دارند، معمولا با مشکل تغییر شکل در مچ پا مواجه می شوند، به همین دلیل علاوه بر درمان های اصلی، برای آن ها کفی طبی هم تجویز می شود تا مچ پا و کف پای صاف آن ها باعث بروز مشکل نشود.
درمان زودتر، عوارض کمتر
ابتلا به پای پرانتزی، شایع تر از پای ایکس است و خانم ها نسبت به آقایان، معمولا بیشتر به این مشکل مبتلا می شوند. پای پرانتزی و افزایش وزن، می تواند باعث آرتروز و ساییدگی شدید در استخوان زانو شود. به عبارت روشن تر، افراد مبتلا به پای ایکس دچار ساییدگی و خوردگی در قسمت بیرونی زانو می شوند و در عارضه پای پرانتزی قسمت داخلی زانو، دچار خوردگی و ساییدگی خواهدشد. در نتیجه، درمان هر دو عارضه، پیش از آسیب رسیدن به زانوها ضروری است.
برخی از افراد برای زیبایی اندام خود، اقدام به درمان این عارضه می کنند ولی هدف اصلی درمان در چنین شرایطی، پیشگیری از آرتروز و ساییدگی شدید زانو در سنین بالاست.
به دنبال تور مسافرتی با کیفیت هستید؟!
منبع: ماهنامه همشهری تندرستی/برترین ها
با دلگرم همراه باشید تا با راه های به وجود آمدن پا پرانتزی و درمان آن آشنا شوید.
در بسیاری از کودکان رایج است، افرادی که زانوی پرانتزی دارند، زمان ایستادن اگر پاهای خود را جفت کنند، فاصله زیادی بین زانوها و ساق پاها ایجاد می شود. مشکل پای پرانتزی می تواند در هر دو زانو رخ دهد. اکثر کودکان در چند سال اول زندگی خود مشکل پا پرانتزی را دارند.
زانو پرانتزی در کودکانی که اضافه وزن دارند شایعتر می باشد.نوجوانان و بزرگسالان هم در بعضی موارد دارای ساق پای خمیده یا پرانتزی هستند، اما علائم زانو پرانتزی در کودکان شایعتر می باشد.
بیماری زانو ضربدری و پرانتزی از بیماری های شایع در کودکان است.هنگامی که کودکی که دچار قوس پا است،می ایستد در حالی که پاهایش در کنار هم هستند، فضای مشخصی بین ساق پاها و زانوهای او وجود دارد. چنین چیزی می تواند ناشی از انحنای یک یا هر دو پا به سمت بیرون باشد. غالبا با راه رفتن کودک این ظاهر قوسی پاها بزرگنمایی می شود.
در بسیاری از موارد قوس پا، کودک اضافه وزن قابل توجهی دارد. با همه این ها قوس پا در نوجوانان زیاد شایع نیست. ژنوواروم، زانوی درون گرد، زانو پرانتزی یا پاکمانی ( واروس بیش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زیادی می گیرند.
برای این که بتوانید زانوی پرانتزی را تشخیص دهید، باید از فرد بخواهید به صورت طاقباز روی کمر خود دراز بکشد. سپس هر دو پا را در حالت آزاد، کنار هم قرار داده تا بتوانید فاصله دو کندیل داخلی رانها را اندازهگیری کنید.
تشخیص زانوی پرانتزی برای کسی که اطلاعات درستی از این ناهنجاری ندارد سختتر است؛ مگر این که این تغییرشکل آن قدر زیاد شده باشد که حتی افراد غیرمتخصص نیز بتوانند زانوی پرانتزی را از زانوی سالم تشخیص دهند.فاصله دو کندیل داخلی ران در زانوی پرانتزی درجههای مختلفی دارد. در درجه اول این ناهنجاری، فاصله دو کندیل داخلی ران به 2.5 سانتیمتر میرسد.
در درجه دوم این فاصله 2.5 تا 5 سانتیمتر بوده و اگر همین فاصله بیشتر از 5 تا 7.5 سانتیمتر باشد، زانوی پرانتزی وارد درجه سوم خود میشود. در درجه چهارم، فاصله دو کندیل داخلی ران از 7.5 سانتیمتر نیز میگذرد. حتی در صورتی که میزان فاصله دو کندیل داخلی ران کم باشد، تغییر شکل در این ناحیه توسط متخصص پزشکی ـ ورزشی قابل تشخیص است.
علائم زانوی پرانتزی درکودکان مشهود نیست و عموما هیچ علائمی ندارند. بزرگسالان با وارد کردن فشار بیش از حد بر مفصل زانو در داخل زانوی خود احساس درد می کند. همچنین با کشیدگی تاندون در قسمت خارجی زانو نیز احساس درد می کنند.
اگر تنها مشکل شما شکل زانو است جواب منفی است. شما نیاز به جراحی ندارید. اگر تغییر شکل زانوی شما همراه با درد زانو است ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. بگذارید قدری بیشتر مسئله را باز کنیم.
ممکن است تنها مشکل شما این باشد که از شکل پرانتزی زانوی خود ناراحت هستید ( درست مثل کسی که از شکل بینی خود ناراحت است). در این صورت جراحی اصلاح شکل زانو، برای شما حکم یک عمل جراحی زیبایی را دارد. البته در این صورت میتوانید به تصمیم خودتان از پزشک ارتوپد بخواهید زانوی شما را جراحی و صاف کند ولی باید بدانید این کار عاری از خطر نیست.
احتمال بروز مشکلات در این جراحی خود خواسته بیش از یک عمل جراحی زیبایی بینی است. این عمل جراحی، یک عمل نسبتاٌ بزرگ است و احتمال خطراتی مانند عفونت محل عمل، شکستگی استخوان، جوش نخوردن یا دیر جوش خوردن محل جراحی، آسیب به عروق یا اعصاب ناحیه عمل، لخته شدن خون در عروق ساق و یا ایجاد درد زانو بعد از جراحی وجود دارد.
بسیاری از نوزادان با توجه به وضعیت قرار گیری در رحم با پا پرانتزی به دنیا می آیند. معمولا، مشکل زانوی پرانتزی جای هیچ گونه نگرانی ندارد و وقتی کودک بزرگتر شد، پرانتزی بودن پا برطرف می شود. از دیگر علل پا پرانتزی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیماری بلانت
در بیماری بلانت، استخوان های ساق پای کودک به صورت غیرعادی رشد می کنند و انحنایی زیر زانوها بوجود می آید. وقتی کودک شروع به راه رفتن می کند، خمیدگی پاها شدت پیدا می کند. علائم زانو پرانتزی از ابتدای شروع آن مشخص است، اما در بعضی از موارد، علائم بیماری تا زمانی که کودک به دوره نوجوانی نرسیده باشد قابل مشاهده نیست. با گذشت زمان، زانوی پرانتزی منجر به بروز مشکلات مفصلی در زانوها می شود.
بیماری بلانت در بین زنان شایع تر است. کودکان چاق بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند، زیرا زودتر شروع به راه رفتن می کند. بر طبق مطالعات، کودکان باید بین ماه 11 ام تا چهاردم زندگی خود راه رفتن را شروع کنند. این بیماری تیبیا وارا نیز نامیده می شود.
نرمی استخوان
دیگر علل زانو پرانتزی نرمی استخوان است که یک بیماری ای است که ناشی از فقر ویتامین دی در بلند مدت است. این بیماری باعث نرمی و ضعیف شدن استخوان ها و پرانتزی شدن پاها می شود.
بیماری پاژه
این بیماری اثری منفی بر شکست و بازسازی استخوان ها دارد. در نتیجه، بازسازی استخوان ها به خوبی صورت نمی گیرد. با گذشت زمان، این مساله منجر به زانوی پرانتزی و مشکلات مفصلی دیگر می شود. بیماری پاژه در بین سالخوردگان شایع تر است و به خوبی می توان آن را با تشخیص و درمان اولیه مدیریت کرد.
سندرم آکندروپلازی
شایع ترین نوع کوتاه بودن قد مادرزادی ناشی از بیماری ای است که سندرم آکندروپلازی نامیده می شود. این بیماری اختلال رشد استخوان است که با گذشت زمان منجر به پای پرانتزی می شود.
سایر علت زانو پرانتزی شامل موارد زیر می شود:
بدشکلی ناشی از آرتریتی است که داخل زانو را بیشتر از قسمت خارجی آن تحت تاثیر قرار می دهد. این مساله باعث فرسایش عضروف داخلی مفصلی و استخوان می شود. این مشکل همچنین زمانی بوجود می آید که شکستگی استخوان با خمیدگی خارجی بهبود پیدا می کند.
آسیب دیدگی صفحه رشد مفصل زانوی کودک، مخصوصا در داخل، منجر به رشد نامتوازن استخوان می شود. این مساله باعث پرانتزی شدن پا می شود. پای پرانتزی به بیماری نرمی استخوان نیز مرتبط است. نرمی استخوان یکی از بیماری استخوان در دوران کودکی است که ناشی از کمبود ویتامین دی در رژیم غذایی است.
برای اندازه گیری این اختلال فرد بدون کفش و جوراب در حالی که زانوها و ران ها وی دیده می شود بدون هیچ گونه انقباض غیر طبیعی در عضلات ناحیه ران می ایستد. زانو باید در حالت اکستنشن کامل قرار گرفته و قوزک های دو پا به گونه ای به هم بچسبد که استخوان کشکک به روبرو باشند.در این حالت فاصله بین دو کندیل داخلی رانها (فوق لقمه داخلی ران) به وسیله متر نواری، خط کش، کولیس و یا کالیپر مخصوص اندازه گیری و ثبت می شود. در برخی متون بیشترین فراوانی بین این دامنه ۲ تا ۴ سانتی متر قید شده است.
برای اصلاح این ناهنجاری،ضمن اجرای تمرینهای و حرکات اصلاحی باید توصیه های زیر مد نظر قرار گیرد:
*در صورت وجود اضافه وزن بکوشید آن را کاهش دهید.
*سعی کنید هنگام راه رفتن،دویدن و ایستادن،لبه ی داخلی پا فعالتر باشد(روی لبه داخلی پا فشار بیاورید)
*تمرینهای اصلاحی باید به گونه ای طراحی شود که ضمن ایجاد جنبش پذیری و تحرک در مفصل زانو،موجب تقویت عضلات جانب داخلی پا و عضلات درون گرداننده ساق پا شود،مثل عضلات نیمه غشایی،نیمه وتری،خیاطه و پهن داخلی.همچنین تمرینهای دیگری باید انجام داد که باعث کشش و انعطاف عضلات جانب خارجی پا مثل عضله کشنده پهن نیام شود.
ملاحضات اصلاحی و درمانی
اصلاح زانوی پرانتزی ساختاری، عمدتا با استفاده به موقع از بریس در دوره های مناسب امکان پذیر می شود. به طور معمول، قرار دادن گوه خارجی در کف پا یا پاشنه توصیه نمی شود زیرا به دنبال کمانی شدن ساقها، پا به پرونیشن تمایل پیدا می کند. اصلاح این نوع ناهنجاری نیاز به اصلاح ساختار اسکلتی دارد که فقط در موارد شدید توصیه به استفاده از جراحی برای اصلاح این وضعیت می شود.
در مورد زانوی پرانتزی وضعیتی هم می توان ملاحضات اصلاحی زیر را در نظر گرفت:
*ارائه حرکات تقویتی برای عضلات جانب خارجی ساق و ران
*ارئه حرکات کششی برای کپسول داخل زانو
*تصحیح راه رفت به صورتی که پنجه مستقیم و در مسیر خط پیشروی قرار گیرد.
*تصحیح کفش و تعویض کفشهایی که سائیدگی جانب خارج آنها بیشتر از حد معمول است.
*پرهیز از نشستن در وضعیت چهار زانو
پای پرانتزی را در سنین پایین ممکن است بتوان با روشهای درمانی بدون جراحی بهبود یابد اما با بالا رفتن سن کودک میزان پاسخ دهی به درمانها رفته رفته کاهش میابد . در صورت مناسب بودن سن کودک روش های غیر جراحی جهت درمان زانوی پرانتزی به کار گرفته می شود اما در صورت بالا بودن سن کودک ( بالای 4 سال معمولا) و یا عدم پاسخ دهی به روش های درمان غیر جراحی ، گزینه جراحی مد نظر قرار خواهد گرفت . در ادامه انواع روش های جراحی و غیر جراحی بررسی شده است.
فیزیوتراپی، ورزش و حرکات اصلاحی
تمرینات اصلاحی و ورزش های مخصوصی مربوط به پای پرانتزی برای تقویت عضلات اطراف زانو و بالایران طراحی شدهاند .برای کودکانی با سن خیلی کم، که زانو پرانتزی در آنها تشخیص داده شده، نرمش و حرکات اصلاحی پای پرانتزی ویژه می تواند اثر بخش باشد.
درمانهای دستی و ماساژ
این روش درمانی نیز برای کودکان با سن پایین انجام می شود و اگر به صورت منظم انجام شود میتواند به رفع انحراف زانو کمک کند .
بریس های مخصوص
یکی دیگر از اقداماتی درمانی استفاده از بریس های مخصوص پای پرانتزی می باشد که در صورت تشخیص بیماری پای پرانتزی در سنین کم به کار گرفته میشود. این بریس ها با اصلاح راستای پای کودک به مرور زمان انحنا و انحراف زانو را کاهش میدهد . این روش درمانی در موارد میزان انحراف کمتر زانو می تواند موثر باشد .
کفی و کفش طبی
استفاده ازکفش هایی که برای پای پرانتزی طراحی شده است باعث تنظیم پاها و پیشگیری از آسیب دیدن آنها میشود . طراحی این کفشها یا کفی های مخصوص به صورتی است که در کنارههای بیرونی پا،ضخامت کفی کفش بیشتر است و باعث کاهش دردهای شدید و بهبود وضعیت تعادل پاها میشود.
عمل جراحی
در موارد ی که حالت پرانتزی پا کاملاً برطرف نمیشود و یا سن بیمار بالا رفته است و تا کنون درمانی برای وی صورت نگرفته است و در موارد شدید انحراف زانوها که روش های درمانی بدون جراحی موفقیت آمیز نباشند انجام عمل جراحی به عنوان یک گزینه درمانی مطرح می شود. اگر بدشکلی زانوها شدید باشد، آنگاه به والدین توصیه میشود تا برای اصلاح و رفع کامل پای پرانتزی عمل جراحی را به عنوان یک گزینه درمانی مد نظر قرار دهند.
پرانتزی بودن پاها به دلایل فیزیولوژیک
در موارد نادری ، پرانتزی بودن پای کودکی که به دلایل فیزیولوژیک میباشد ، به خودی خود اصلاح نمی شود. در این صورت با بالا رفتن سن کودک ممکن است ظاهر نامناسب پاها برای خود شخص و خانواده او ناخوشایند باشد. در چنین مواردی که میزان بدشکلی و خمیده بودن پاها شدید باشد می توان با عمل جراحی آن را برطرف نمود.
پرانتزی بودن پاها به علت بیماری بلانت
در صورتی که در کودکان مبتلا به بیماری بلانت ، با وجود استفاده از بریس مخصوص ، خمیدگی پاها پیشرفت کند ، با رسیدن کودک به سن 4 سالگی نیاز به انجام عمل جراحی می باشد. . انجام عمل جراحی می تواند پیشروی روند پرانتزی شدن پاها را متوقف کند و از آسیبی که پرانتزی بودن پاها می تواند به صفحات رشد استخوان ساق پای کودک بزند ، جلوگیری کند. همچنین کودکانی که در سن بالاتر مبتلا به بیماری بلانت می شوند نیز باید برای اصلاح پرانتزی بودن پاها عمل جراحی انجام دهند.
پرانتزی بودن پاها به علت بیماری ریکت
در مورد کودکان مبتلا به بیماری ریکت نیز در صورت درمان نشدن و پیشروی بد شکلی پاها ، با وجود مصرف دارو ، نیاز به انجام عمل جراحی می باشد .
روش انجام جراحی
روش های مختلفی برای درمان پای پرانتزی وجود دارد. این روش ها به دو دسته تقسیم می شوند :
در این روش صفحات رشد استخوانی در سمتی از استخوان ساق که رشد طبیعی دارد متوقف می کند با انجام این کار رشد غیر طبیعی استخوان در سمت دیگر ( که رشد بیش از حد دارد) نیز متوقف می شود. بدین ترتیب بعد از انجام عمل با رشد طبیعی پاها ، حالت پرانتزی بودن آن ها اصلاح می شود .
در این روش استخوان ساق پا ، در قسمت زیر زانو ها ، برش داده می شود و سپس استخوان با استفاده از صفحات و پیچ هایی ( که در قسمت داخلی یا خارجی استخوان قرار داده می شوند) در راستای صحیح قرار داده می شود تا در همین حالت دوباره جوش بخورد.
بعد از انجام عمل جراحی ممکن است پا را گچ کنند تا استخوان پا تا زمان بهبودی و جوش خوردن کامل ثابت بماند. برای چند هفته پس از جراحی نیاز است که بیمار از عصا برای راه رفتن کمک بگیرد و پزشک ، شخص را برای بازیابی توان عضلانی و دامنه حرکتی پاها به فیزیوتراپی ارجاع دهد . پزشک جراح در مورد مدت زمان لازم برای ریکاوری و بازگشت به سطح فعالیت قبلی تمامی اطلاعات لازم را به بیمار می دهد .
عوارض پا پرانتزی بودن
افراد مبتلا به پای پرانتزی به احتمال بیشتری در سنین پایین به آرتروز زانو دچار می شوند. وقتی فردی مبتلا به زانوی پرانتزی است، حالت بدن باعث فشار غیر عادی به مفاصل زانو و مچ پا میشود که این خود باعث التهاب مفصل میشود.
چنین چیزی میتواند غضروف و بافتهای اطراف مفصل زانو را از بین ببرد و منجر به مشکلات راه رفتن شود. اشخاص مبتلا به زانوی پرانتزی علاوه بر آرتروز در معرض دردهای مزمن و التهاب مچ پا، زانو و لگن نیز قرار دارند که میتواند به اختلالات در راه رفتن و حالت بدن منجر شود از این رو درمان به موقع پای پرانتزیدر زمان مناسب از اهمیت بسزایی برخوردار است
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
با افزایش سن، باز هم راه رفتن ادامه دارد. با این حساب پاها یکی از بخش های مهم بدن محسوب می شود که دائما در حال حرکت کردن هستند. شاید خیلی کم پیش بیاید که والدینمان یا خودمان توجهی به ساختار پاهایمان داشته باشیم. گاهی برخی از افراد ساختار پاهایشان به گونه ای است که برایشان حسابی دردسر ساز می شود.
پای ایکس (X) و پای پرانتزی، عارضه های دردسرسازی هستند که باید درمان شوند. نظرات «دکتر علی ترکمان» متخصص ارتوپدی و آسیب های ورزشی، فلوشیپ زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران را در این مورد با هم می خوانیم.
پاها چگونه رشد می کنند؟
نگاه دقیق به شکل پاها
چرا پاها صاف نیست؟
آدم های ایکس و پرانتزی!
درمان ضروری است؟
شاید این سوال که «آیا باید حتما درمان در کودکان انجام شود یا نه؟» ذهن والدینی را که بچه های آن ها به پای پرانتزی یا ایکس مبتلا هستند، حسابی درگیر کرده باشد. در جواب به این سوال باید گفت که اگر مشکل شدید یا حتی خفیف هم باشد، باید حتما کودک را نزد پزشک متخصص ارتوپدی برای درمان برد.
زمانی که کودک زیر ده سال، در حال رشد بوده و تغییر شکل در پاها خفیف باشد، در چنین شرایطی باید تحت نظر متخصص ارتوپدی قرار بگیرد و هر چند وقت یک بار معاینه انجام شود. چنین کاری به این دلیل انجام می شود که میزان پیشرفت یا کاهش مشکل مورد بررسی قرار بگیرد. درمان در سنین زیر ده سال با استفاده از کفش مخصوص و زانوبند انجام می شود. این درمان هم برای پای پرانتزی و هم برای پای ایکس در نظر گرفته می شود.
درمان در سن بالاتر
بعد از سن ده سالگی، درمان متفاوت خواهدبود. چون استفاده از زانوبند برای کودک در سن بالا چندان راحت نیست، به همین دلیل ممکن است پزشک متخصص ارتوپدی، جراحی را برای کودک در سن بالاتر در نظر بگیرد. البته موارد نادری هم وجود دارند که طی آن ها پاهای کودک به درمان های معمول (زانوبند و کفش) جواب نمی دهد و پزشک در چنین شرایطی جراحی را برای کودک توصیه می کند.
ترس از عمل جراحی
خستگی بی پایان
افرادی که دارای پای ایکس یا پرانتزی هستند، علاوه بر اینکه در سن بالا احتمال ابتلا به آرتروز شدید در آن ها بالاست، در سن پایین تر نیز مشکلاتی دارند. افرادی که پاهای آن ها پرانتزی است عضلات بیرون ساق پا و ران آن ها دائما دچار کشش می شود. به همین دلیل این دسته از افراد، همیشه از درد و خستگی در این نواحی در رنج هستند. افرادی که پای آن ها حالت ایکس دارد نیز با مشکلاتی مواجه می شوند این دست از افراد به دلیل حالت پایشان، دچار احساس درد و خستگی دائمی در ناحیه داخل ساق پا و رانشان خواهندشد.
حرکات اصلاحی چثدر موثر است؟
شاید خیلی از افراد تصور کنند که می توان پای ایکس و پرانتزی را با حرکات اصلاحی درمان کرد، در حالی که حرکات اصلاحی نمی تواند درمان اصلی پای ایکس یا پرانتزی باشد. حرکات اصلاحی تنها می تواند به رفع خستگی عضلانی که دائما تحت فشار قرار می گیرند، کمک کند.
مچ کج داری؟
درمان زودتر، عوارض کمتر
ابتلا به پای پرانتزی، شایع تر از پای ایکس است و خانم ها نسبت به آقایان، معمولا بیشتر به این مشکل مبتلا می شوند. پای پرانتزی و افزایش وزن، می تواند باعث آرتروز و ساییدگی شدید در استخوان زانو شود. به عبارت روشن تر، افراد مبتلا به پای ایکس دچار ساییدگی و خوردگی در قسمت بیرونی زانو می شوند و در عارضه پای پرانتزی قسمت داخلی زانو، دچار خوردگی و ساییدگی خواهدشد. در نتیجه، درمان هر دو عارضه، پیش از آسیب رسیدن به زانوها ضروری است.
برخی از افراد برای زیبایی اندام خود، اقدام به درمان این عارضه می کنند ولی هدف اصلی درمان در چنین شرایطی، پیشگیری از آرتروز و ساییدگی شدید زانو در سنین بالاست.