طبایع چهارگانه اساس طب سنتی میباشد که بر اساس آن در بدن انسان چهار مایع اصلی خون، بلغم، صفرا و سودا مزاجهای مختلف را به وجود میآورند.
طبایع چهارگانه در طب سنتی بسیار مورد توجه میباشد. شناخت مزاج و طبیعت بدن در این طب روشی مهم برای بررسی علل بیماریها و حتی خصوصیات رفتاری افراد است. از نظر طب سنتی اگر هر انسانی بر طبق طبع و مزاج خویش عمل کرده و غذای متناسب با طبع خود را در طول زندگی مصرف کند، کمتر بیماری به سراغ او خواهد آمد. از این رو شناخت طبایع چهارگانه برای افراد ضروری است. طبع هر فردی ممکن است گرم، خشک، سرد، تر و یا ترکیبی از آنها باشد اما مردم به طور عمومی افراد را به داشتن طبع سرد و گرم تقسیم میکنند.
در طب سنتی طبع یا مزاج، کیفیتی است که از مخلوط شدن عناصر چهارگانه در بدن پیدا میشود. براساس طبیعیات قدیم، جهان نظام طبیعت بر پایه 4 عنصر اصلی آفریده شده است که عبارتند از: آتش، هوا، آب و خاک. بقراط و دیگران به این چهار عنصر و چهار خاصیت این عناصر (گرمی، سردی، تری و خشکی) معتقد بودند. همچنین قایل بودند که در بدن انسان و حیوان چهار مایع اصلی وجود دارد که عبارتند از: خون یا دم (گرم و تر)، بلغم (سرد و تر)، صفرا (گرم و خشک) و سودا (سرد و خشک). از نظر این قدما دخالت این چهار مایع در کلیه حالات بدنی اعم از تغییرات فیزیولوژیک و پیدایش بیماریها و بهبود حال بیماران موثر است. مقدار و نسبت ترکیب این اخلاط در بدن هر شخصی و در اندامهای هر فردی، یکی از طبایع چهارگانه یا مزاج گرم، سرد، تر و خشک را به وجود میآورد و زمانی انسان در سلامت است که این چهار مایع به نسبت طبیعی و متعادل با یکدیگر در بدن وجود داشته باشد.
قدما معتقد بودند هر کدام از طبایع چهارگانه مثال جهان بیرون و نماینده فصلها و عناصر چهارگانه موجود در طبیعت هستند.
نظریه عناصر و طبایع چهارگانه ریشه و اساس پزشکی سنتی ایران را تشکیل میدهد. بدین معنی ساده که اگر کسی سوخت و ساز بدنش بالا باشد مزاجش گرم است. اگر شخصی رطوبت بدنش زیاد باشد مزاجش مرطوب است و افرادی هم دارای مزاج سرد و یا مزاج گرم هستند، البته مزاج افراد معمولاً ترکیبی از دو مزاج است. بر اساس طب سنتی از واکنش چهار عنصر، 9 نوع مزاج کلی به وجود میاید که عبارتند از:
اگر مقادیر عناصر متضاد، در ترکیب برابر باشد، مزاج حاصل به اعتدال خواهد رسید؛ ولی اگر نتیجه به دست آمده از ترکیب مقادیر عناصر متضاد، در حد وسط نباشد، مزاج حاصل نامعتدل خواهد بود. افراد با طبایع مختلف دارای ویژگیهای متفاوتی هستند که در ادامه با برخی از آنها اشاره میکنیم.
طبع گرم و خشک (صفراوی)
خصوصیات جسمانی:
خصوصیات روانی:
طبع گرم و تر (دموی)
خصوصیات جسمانی:
خصوصیات روانی:
طبع سرد و تر (بلغمی)
خصوصیات جسمانی:
خصوصیات روانی:
طبع سرد و خشک (سوداوی)
خصوصیات جسمانی:
خصوصیات روانی:
علائم سایر مزاجها ترکیبی از علائم بالاست. مثلا علائم مزاج سرد برآیندی از علائم مزاج سرد و خشک و مزاج سرد و تر است.
طبع سرد و گرم افراد حاصل ژنتیک است اما میتواند در طول عمر تغییر کند و در سنین مختلف طبع افراد متفاوت میشود. قدما نیز معتقد بودند ارتباط تنگاتنگی مابین سالهای عمر انسان و مزاج او وجود دارد.
در بهترین حالت رساندن بدن به حالتی از تعادل میان طبایع مختلف است.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
طبایع چهارگانه اساس طب سنتی میباشد که بر اساس آن در بدن انسان چهار مایع اصلی خون، بلغم، صفرا و سودا مزاجهای مختلف را به وجود میآورند.
طبایع چهارگانه در طب سنتی بسیار مورد توجه میباشد. شناخت مزاج و طبیعت بدن در این طب روشی مهم برای بررسی علل بیماریها و حتی خصوصیات رفتاری افراد است. از نظر طب سنتی اگر هر انسانی بر طبق طبع و مزاج خویش عمل کرده و غذای متناسب با طبع خود را در طول زندگی مصرف کند، کمتر بیماری به سراغ او خواهد آمد. از این رو شناخت طبایع چهارگانه برای افراد ضروری است. طبع هر فردی ممکن است گرم، خشک، سرد، تر و یا ترکیبی از آنها باشد اما مردم به طور عمومی افراد را به داشتن طبع سرد و گرم تقسیم میکنند.
در طب سنتی طبع یا مزاج، کیفیتی است که از مخلوط شدن عناصر چهارگانه در بدن پیدا میشود. براساس طبیعیات قدیم، جهان نظام طبیعت بر پایه 4 عنصر اصلی آفریده شده است که عبارتند از: آتش، هوا، آب و خاک. بقراط و دیگران به این چهار عنصر و چهار خاصیت این عناصر (گرمی، سردی، تری و خشکی) معتقد بودند. همچنین قایل بودند که در بدن انسان و حیوان چهار مایع اصلی وجود دارد که عبارتند از: خون یا دم (گرم و تر)، بلغم (سرد و تر)، صفرا (گرم و خشک) و سودا (سرد و خشک). از نظر این قدما دخالت این چهار مایع در کلیه حالات بدنی اعم از تغییرات فیزیولوژیک و پیدایش بیماریها و بهبود حال بیماران موثر است. مقدار و نسبت ترکیب این اخلاط در بدن هر شخصی و در اندامهای هر فردی، یکی از طبایع چهارگانه یا مزاج گرم، سرد، تر و خشک را به وجود میآورد و زمانی انسان در سلامت است که این چهار مایع به نسبت طبیعی و متعادل با یکدیگر در بدن وجود داشته باشد.
قدما معتقد بودند هر کدام از طبایع چهارگانه مثال جهان بیرون و نماینده فصلها و عناصر چهارگانه موجود در طبیعت هستند.
نظریه عناصر و طبایع چهارگانه ریشه و اساس پزشکی سنتی ایران را تشکیل میدهد. بدین معنی ساده که اگر کسی سوخت و ساز بدنش بالا باشد مزاجش گرم است. اگر شخصی رطوبت بدنش زیاد باشد مزاجش مرطوب است و افرادی هم دارای مزاج سرد و یا مزاج گرم هستند، البته مزاج افراد معمولاً ترکیبی از دو مزاج است. بر اساس طب سنتی از واکنش چهار عنصر، 9 نوع مزاج کلی به وجود میاید که عبارتند از:
اگر مقادیر عناصر متضاد، در ترکیب برابر باشد، مزاج حاصل به اعتدال خواهد رسید؛ ولی اگر نتیجه به دست آمده از ترکیب مقادیر عناصر متضاد، در حد وسط نباشد، مزاج حاصل نامعتدل خواهد بود. افراد با طبایع مختلف دارای ویژگیهای متفاوتی هستند که در ادامه با برخی از آنها اشاره میکنیم.
طبع گرم و خشک (صفراوی)
خصوصیات جسمانی:
خصوصیات روانی:
طبع گرم و تر (دموی)
خصوصیات جسمانی:
خصوصیات روانی:
طبع سرد و تر (بلغمی)
خصوصیات جسمانی:
خصوصیات روانی:
طبع سرد و خشک (سوداوی)
خصوصیات جسمانی:
خصوصیات روانی:
علائم سایر مزاجها ترکیبی از علائم بالاست. مثلا علائم مزاج سرد برآیندی از علائم مزاج سرد و خشک و مزاج سرد و تر است.
طبع سرد و گرم افراد حاصل ژنتیک است اما میتواند در طول عمر تغییر کند و در سنین مختلف طبع افراد متفاوت میشود. قدما نیز معتقد بودند ارتباط تنگاتنگی مابین سالهای عمر انسان و مزاج او وجود دارد.
در بهترین حالت رساندن بدن به حالتی از تعادل میان طبایع مختلف است.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره