آشنایی با معبد آناهیتا بیشاپور کازرون ، را برای شما عزیزان و کاربران محترم مجله دلگرم قرار داده ایم , با مجله دلگرم همراه باشید.
معبد آناهیتا از بناهای مشهور شهر باستانی بیشاپور در شهرستان کازرون اســت.
«در کنارکاخ شاپور در دره بیشاپور اتاق چهارگوش بزرگی وجود دارد. که به نام معبد آناهیتای بیشاپور می خوانندش.
این معبد به صورت مکعبی بوده که هر ضلع آن نزدیک به ۱۴ متر اســت واز سنگ های تراشیده شده و بدون ملات و دو جداره ساخته شده و به سبک معماری هخامنشی اســت که با بست های آهنی به یکدیگر متصل شده اســت. این معبد در فرورفتگی 6 متری از روی زمین واقع شده و پلکانی از کاخ به آن متصل بوده اســت.
معبد فاقد سقف اســت و هدف این بوده که آب رودخانه شاپور که در فاصله ۲۵۰ متری آن جاری اســت به درون معبد آورده تا پس از جریان دون معبد به وسیله قناتی خارج گردد.»
معبد آناهیتا از بناهای مشهور شهر باستانی بیشاپور در شهرستان کازرون اســت.
این بنا به صورت مکعبی اســت که هر یک از اضلاع آن نزدیک ۱۴ متر اســت و از سنگهای تراشیده شده با ابعاد مختلف و بدون ملات به صورت دو جداره ساخته شده اســت. این بنا با الهام از سبک معماری دوره هخامنشی ساخته شده اســت که به وسیله بستهای آهنی به یکدیگر قفل و بند شدهاند. معبد آناهیتا فاقد سقف مسطح بوده اســت.
معبد بیشاپور سمبل یک پرستشگاه آب اســت و میتوان آن را جایگاه نوازش آب دانست. یعنی تنها عنصری از عناصر چهارگانه که به الهه ناهید منسوب اســت. نماد جانوری این ایزدبانو به شکل گاو میباشد که در اطراف معبد، به صورت قرینه یکدیگر قرار گرفته اســت.
با توجه به قداست و اهمیت آب در آئین زرتشت و دربین آریائی ها ، معابدی برای نیایش و ستایش آب ساخته شد که معبد آناهیتا ( الهه آب )، یکی از مهمترین آنها به شمار می آید. به نظر می رسد که شاهان اولیه ساسانی هرگز از اجرای این فریضه دینی که موجب رضایت خاطر اهورامزدا و جلب قلوب مردم می گردید، غافل نبوده اند. برای ایزد آناهیتا، که فرشته دودمان و پیروزی آنها محسوب می شد معابد و نیایشگاه ساختند ومقام آن را به درجه اهورا مزدائی ارتقاء دادند.
آثار و اسنادی از این ستایش بر روی پایه ستونهای مکشوفه شوش و همدان وجود دارد که اردشیر( موسس سلسله ساسانی ) می گوید « ایزدان مهر و آناهیتا مرا یاری کردند » و اضافه می کند « بشود که اهورا مزدا ، آناهیتا و میترا مرا در پناه خود گرفته و از هر کینه و خصومتی حفظ کنند» .
بنای معبد آناهیتا در بیشاپورنه تنها از نظر معماری بی نظیر و فوق العاده اســت ، بلکه از لحاظ رعایت دستگاههای تنظیم و تقسیم کننده و کنترل جریان اب نیز نظیر نداشته اســت و شاید فقط بتوان آن را با معبد ناهید استخر مقایسه کرد.
برای ایجاد چنین پرستشگاه عظیم محوطه ای به ابعاد 7×23×27 متر مکعب در عمق زمین خاکبرداری شده و شالوده آن بر طبق نقشه و طرح تنظیمی پیش بینی شده، به نحوی گذارده شد تا آب رودخانه شاپور که در فاصله 250 متری این مکان قرار دارد انشعابی از آن به درون این بنا جاری گردد.
البته پیش از احداث این معبد در این مکان قنات جریان داشت و معماران و سازندگان ساسانی با توجه به گذر آب بگونه ای معبد را انتخاب و شالوده ریزی کرده اند که از این موقعیت مناسب حد اکثر استفاده برای گردش آب در آن به عمل آید .. هنوز بقایای این قنات قدیمی در انتهای دالان غربی قابل رویت اســت
این بنای مکعب شکل که از سطح زمینهای اطراف خود در حدود 6 متر پائین تر ساخته شده از 14 متر ارتفاع آن فقط 8 متر از سطح طبیعی اطراف نمایان بوده و بقیه سطوح به علت سردابه ای بودن در عمق زمین قرار گرفته اســت. در صحن داخلی آن آبگیر کم عمقی با گنجایش 60 متر مکعب ساخته شده و اطراف آن سکوئی بوجود آمده که نیایشگران می توانستند هنگام اجرا ی مراسم مذهبی بر روی آن گرد آیند.
این سکو از قطعات سنگهای بزرگ حجاری شده قالبی به ابعاد 47×140 سانتی متر ساخته شده اســت. در وسط هر یک از ورودیها مجرای آبی در داخل سنگهای زیر کف پوش درگاه حجاری شده اســت تا از هر سه طرف بنا، در مواقع لزوم ( احتمالا در اعیاد و جشنها و مراسم مذهبی ) آب به درون معبد جاری شود.
مجرای خروجی آب چاهیست که 4 متر عمق دارد و برای احداث آن محوطه ای را به طول و عرض 180 سانتی متر خاکبرداری نموده اند که با 4 قطعه سنگ 90×90 سانتی متر از نوع سنگهای کف پوش معبد پوشیده می شده اســت، به طوریکه هم آهنگی و روپوش چاه با کف آبگیر بطور یکنواخت رعایت می شده و مجرای خروجی آب کاملا از نظر پنهان بوده اســت.
نحوه ورود و خروج آب در این معبد تابع نظم و ترتیبی خاص بوده که حتی المقدور آب معبد پاک و تازه باشد و به همان اندازه که آب از سه طرف وارد می شود، از مجرای سه گانه به تدریج و غیر محسوس به زمین فرو رود .
دقت و رعایت چنین امری برای گردش آب، اهمیت و احترام خاص مذهبی و توجه به نیای فرشته آب را در آن زمان کاملا نشان می دهد .. با توصیفی که به عمل آمد معلوم می شود که دراین مکان نوازش و بازی با آب و نیایش آب بیش از هر چیز دیگری مورد توجه بوده اســت .
گردآوری: مجله اینترنتی دلگرم